Thứ Ba, 31 tháng 5, 2022

đọc thêm (3) : " học giả Hoàng Xuân Việt -- Quái kiệt với 180 tác phẩm và 1 vạn học trò "/ Hoàng Nhân -- trích: https://thethaovanhoa.vn>( 18/ 11/ 2009 )

Học giả Hoàng Xuân Việt - Quái kiệt với 180 tác phẩm và 1 vạn học trò

HOÀNG NHÂN

Thứ Tư, 18/11/2009 14:18 GMT+7

(TT&VH) - Hôm 15/11, buổi giao lưu mừng thọ 80 của GS Hoàng Xuân Việt đã được tổ chức tại Cung Văn hóa Lao động TP.HCM nhân ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11. Dịp này, cũng công bố 180 tác phẩm trong hơn 60 năm cầm bút của học giả Hoàng Xuân Việt nhằm “cảnh báo” tình trạng vi phạm bản quyền sách của ông hiện nay.

“Viết lén” để thành nhà văn

Học giả Hoàng Xuân Việt sinh năm 1930 tại Bến Tre. Ông tốt nghiệp cao học tại hai trường Đại chủng viện Saint Joseph và Saint Sulpice. Ông còn theo học và nghiên cứu một cách chuyên sâu những môn như triết học, thần học, xã hội học, phụ nữ học, thiên văn học và năng lực hạnh tâm...; sử dụng thành thạo 7 ngôn ngữ: Anh, Pháp, Đức, Hán - Nôm, Bồ Đào Nha, Hy Lạp và cổ ngữ La tinh.

Nói đến GS-học giả Hoàng Xuân Việt, người đọc tại miền Nam trước 1975 và sau này hầu hết đều ít nhất một lần đọc các tác phẩm thuộc loại sách “học làm người” của ông. Thế nhưng, xuất thân của ông không phải học để cầm bút, ngược lại học để làm linh mục. Năm 11 tuổi, ông bắt đầu vào tiểu chủng viện. Năm 18 tuổi bắt đầu viết sách với những tác phẩm, như: Đức tự chủ, Ngón nghề để luyện lâm, Đức điềm tĩnh... Trong khoảng thời gian ở dòng tu từ năm 1950 - 1957, ông đã viết khoảng 9 tác phẩm. Sau khi không được thụ phong linh mục vào năm 1957 GS Hoàng Xuân Việt nguyện với lòng: Không thành linh mục thì phải thành... văn hào. Và ông đã toại nguyện khi trở thành một nhà chuyên viết loại sách “học làm người” nổi danh không lâu sau đó, cùng với: Phạm Cao Tùng, Nguyễn Duy Cần và Nguyễn Hiến Lê. Ngoài sách “học làm người”, ông còn nhiều đầu sách giá trị bởi tính học thuật, như: Từ điển Việt - Bồ - La, Lịch sử chữ quốc ngữ... Thời kỳ Thủ tướng Phạm Văn Đồng phát động phong trào “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt”, GS Hoàng Xuân Việt được mời tham gia vào các hoạt động nghiên cứu của phong trào này.

Giai thoại trong “làng cầm bút” còn lưu truyền với nhau: Năm 1979, một lần vào Nam, học giả Đào Duy Anh có buổi nói chuyện với học giả Nguyễn Hiến Lê. Trong câu chuyện, cụ Đào Duy Anh đánh giá: “Ông Hoàng Xuân Việt này (nhỏ hơn cụ Đào Duy Anh, Nguyễn Hiến Lê khoảng 20 tuổi) cũng là loại “quái kiệt” trong làng văn học miền Nam đây. Sao đất Sài Gòn nảy sinh nhiều quái kiệt và kỳ nữ thế nhỉ? Nào là quái kiệt Trần Văn Trạch, Ba Vân và kỳ nữ Kim Cương. Nay nghe số sách xuất bản đồ sộ của Hoàng Xuân Việt, thì tôi cho rằng đây cũng là một quái kiệt về sách đấy nhé!”. Sau đó, cụ Đào Duy Anh nhờ người chở đi tìm nhà Hoàng Xuân Việt nhưng không gặp. Cụ Đào nhại Kiều: “Người đâu nghe kể làm chi/ Vô duyên tìm mãi sáng chừ bặt tăm”.

180 tác phẩm và 10.000 môn đệ

Các tác phẩm của Hoàng Xuân Việt
đã xuất bản

Nếu đem số đầu sách ông đã viết chia cho số tuổi “bát tuần” hiện giờ của ông, tức khoảng 2,25 đầu sách/1 tuổi, có thể thấy sức làm việc của ông kinh khủng và khoa học như thế nào. Số đầu sách tính trên từng năm của Hoàng Xuân Việt đủ làm tất cả những ai cầm bút phải nể phục. Đó là chưa tính đến khoảng 20 đầu sách của GS bị thất lạc bởi nhiều hoàn cảnh khác nhau. Trong số sách ông đã hoàn thành còn khoảng 90 tác phẩm chưa xuất bản.

Nhưng GS Hoàng Xuân Việt không chỉ dành toàn bộ thời gian của cuộc đời để viết và dịch sách. Ông còn là một nhà giáo với 55 năm làm thầy. GS cho biết ông đã làm thầy của khoảng 10.000 học trò, và nếu nhắc lại thì ông có thể nhớ từng người đã học ông vào thời điểm nào. Vì GS từng làm hiệu trưởng hai trường Nhân xã học làm người (từ 1966 - 1975) và Hán-Nôm Nguyễn Trãi (1993 - 2001). Hiện nay, GS vẫn thường xuyên mở các lớp học như thế tại nhà riêng. Và trong khoảng thời gian gần 60 năm làm thầy, GS đi thuyết giảng khắp nơi trên toàn quốc ở các trường ĐH, cơ quan, công ty, cơ sở giáo dục cũng như viết trên 1.000 bài về phát triển con người toàn diện.

Không chỉ là một học giả viết về nhiều lãnh vực của đời sống hoặc một người thầy của chừng ấy học trò, GS Hoàng Xuân Việt còn làm thơ với một tập thơ mang tên ông dày 600 trang. Chính vì sẵn có “chất thơ” trong người, nên rất nhiều đầu sách của GS nói về những đề tài khô khan nhưng nghe vẫn rất... “mượt mà”. Có thể ví dụ bằng những tựa sách: Văn hóa và văn minh hồn xiêu phách lạc, Bà là thiên đường hay khám lạnh của ông?, Vợ chồng khác miền khác chủng, Việc của ếch giao cho nhái, Ôi! Phù vân, tất cả... đều phù vân, Quân tử khác lòng người ta, Thăng hoa nhân phẩm, Trăm năm nào có gì đâu...

Rất nhiều đầu sách của ông bị vi phạm bản quyền

Hiện có rất nhiều đầu sách của GS Hoàng Xuân Việt bị vi phạm bản quyền. Có “đầu nậu sách” khi được hỏi bản quyền đã hồn nhiên trả lời: “Tưởng ông Hoàng Xuân Việt chết lâu rồi”. Vậy, từ nay trở đi, NXB nào in sách của GS, xin liên lạc với GS tại 48M Bành Văn Trân, P.7, Q. Tân Bình, TP.HCM” - Luật sư Hoàng Cao Sang, học trò của GS Hoàng Xuân Việt.

Trong buổi giao lưu, nhà báo Đinh Phong - nguyên Chủ tịch Hội Nhà báo TP.HCM phát biểu: Hôm nay tôi cũng là một học trò của GS Hoàng Xuân Việt. Vì tôi vừa học được một câu của GS: “Không nên dạy thế hệ sau ăn rồi “quẹt mỏ” với thế hệ trước”. Việc này nhắc chúng ta phải ứng xử có tình có lý hơn với bản quyền các tác phẩm của GS. Tôi tự hỏi, người ta bỏ nhiều công sức truy tìm người bán da heo thối, trong khi lại quá nhẹ nhàng truy tìm người làm, bán sách giả?

Hoàng Nhân

đọc thêm (2) : " tái bản " Tủ sách HỌC LÀM NGƯỜI" của học giả Hoàng Xuân Việt"/ M. Thuận -- trích : saigondaily.net -- (02/ 04/ 2019 )

Tái bản “Tủ sách Học làm người” của học giả Hoàng Xuân Việt

M. THUẬN

ADMINMP 20:09 02/04/2019

Với mong muốn bảo tồn và giới thiệu lại những tác phẩm tiêu biểu trong dòng sách Học làm người của học giả Hoàng Xuân Việt đến với các bạn trẻ, Sống – Thương hiệu sách tác giả Việt đã tiếp cận và xuất bản một số tựa sách tiêu biểu trong “Tủ sách Học làm người” của thầy.

Tháng 4/2019, Sống đã chính thức phát hành 6 cuốn trong “Tủ sách Học làm người” với các tựa sách: Nên thân với đời; Đầu tư tương lai; Thuật nói chuyện hằng ngày; Thuật hay ảnh hưởng hay truyền bá tư tưởng; Thinh lặng cũng là hùng biện; Thất nhân tâm.

Thuật nói chuyện hằng ngày của Hoàng Xuân Việt

Quả thật, với hơn 300 đầu sách, nhất là những đầu sách trong tủ sách Học làm người, học giả Hoàng Xuân Việt xứng đáng là “quái kiệt” trong làng sách. Những tác phẩm của ông đã được rất nhiều thế hệ học trò trân trọng, lưu giữ như những tài sản quý giá.

Sách của học giả Hoàng Xuân Việt có giá trị rất cao khi chuyển tải nhiều kiến thức thực tiễn cho đời sống, chứa đựng những bài học quý giá về các kỹ năng cũng như đức tính cần rèn luyện để hoàn thiện bản thân, đạt được thành công.

Nên thân với đời của Hoàng Xuân Việt

Trong các đầu sách của mình, tác giả đặc biệt đề cao tư tưởng rèn luyện bản thân mỗi ngày, không chỉ cả trong cách sống, cách làm việc, các ứng xử trong xã hội mà còn cả trong tâm tính của mỗi người. “Mình có yên tâm đi đã, tư tưởng mới thâm trầm, lời nói mới cương quyết, hành động mới đắc lực và sống như vậy mới thật sự hữu ích cho mình và cho xã hội.” – Trích cuốn “Nên thân với đời”.

Những giá trị tư tưởng và bài học của thầy Xuân Việt có thể nói không bao giờ là cũ. Dù ở bất cứ thời kỳ nào, con người, nhất là người trẻ đều cần vun đắp những kiến thức, những kỹ năng mềm cần thiết để sống một cuộc đời thành công và có ý nghĩa.

Đầu tư tương lai của Hoàng Xuân Việt

“Trong mỗi cá nhân, tạo hóa ban cho một số khả năng nào đó hoặc tiềm tàng hoặc hiện lộ nhờ những cơ hội thuận tiện thúc đẩy. Tôi có dịp nói trước công chúng tuy tôi nói dở mà bắt buộc phải nói mãi sau cùng bớt ấp úng. Còn trong bạn biết đâu bạn đã có sẵn mầm mống hùng biện, sáng tác, chỉ huy, hội họa, điêu khắc… Chúng như con diều, bạn hãy làm gió cho chúng cất cánh. Chúng là hòn ngọc đang bị bụi cát che lấp đấy, bạn hãy khai quật chúng lên. Muốn vậy bạn hãy tin rằng giá trị đời bạn, bạn có thể xây dựng được và phải xây dựng nữa. Bạn phải cả tin rằng bạn không tự xây dựng thì không ai xây dựng cho bạn cả.” – Trích cuốn “Đầu tư tương lai”

Khi nói về giá trị các tác phẩm của vị học giả uyên bác, MC Thanh Bạch, một trong những học trò thân cận và thành danh, đã chia sẻ rằng: “Các bài giảng cùng hàng trăm đầu sách dạy làm người của thầy, đều được truyền đạt súc tích, dễ hiểu, không hề khuôn sáo, sách vở hay nặng về lý thuyết… Sách vở ngày nay vô cùng, nhưng tôi dám cả quyết rằng những tác phẩm của thầy Việt vẫn nguyên giá trị giáo dục, giá trị thời sự và chắc chắn sẽ giúp khai trí cho người trẻ, để họ hoàn thiện bản thân, có tương lai vững chắc, xán lạn…”.

Với việc tái bản “Tủ sách Học làm người”, Sống hy vọng là một cầu nối chia sẻ đến các bạn trẻ ngày nay những bài học, những kỹ năng sống cần thiết và hữu ích.

Một số trích đoạn nổi bật
“Thực vô cùng tai hại, thưa bạn, nếu đời ta thiếu tự học, tự rèn luyện, tự lo. Cái gì hỏng không biết sao chứ kiếp sống của mình mà hỏng thì bạn có thấy não nề không? Sống nếu không để lại cho đời cái gì bất hủ, không được ai khắc tên, để lại sau khi mình qua đời, thì ít ra cũng khỏe thân, vui vẻ thì mới đáng sống phải không bạn?” – Nên thân với đời.

“Làm việc có chương trình. Thưa bạn! Mấy tiếng ấy là con đẻ của óc tổ chức công việc theo khoa học. Làm việc có chương trình là suy nghĩ trước việc mình sắp làm, thấy trước mục tiêu, đo lường trước các trở lực, đề phòng trước các thất bại. Tinh thần khoa học áp dụng vào công việc là tinh thần tổng hợp và phân tích. Nhờ tổng hợp người ta nhìn thống quán toàn bộ công việc. Nhờ phân tích người ta mổ xẻ công việc trong chi tiết. Hai tinh thần đó là kim chỉ nam để lập các chương trình hành động.” – Đầu tư tương lai.

“Phải chân thành nhận rằng, trong cuộc sống, chúng ta không khỏi có lần khoe khoang mình, tự quảng cáo mình để ăn mày sự khen ngợi của kẻ khác. Đó là chúng ta đã phạm trọng tội đối với luật nói chuyện, thứ luật buộc sự quên mình. Chúng ta không thích người hay khoe, cho rằng họ nói những điều không ăn thua gì tới mình. Vậy xin bạn hãy tiết kiệm những lời khoe khoang. Bạn là người có giá trị, bạn hãy tự biết. Đời có biết bạn hay không, mặc họ. Bạn hãy tập quân tử cả những khi bạn bị kẻ khác hiểu lầm. Thời gian bị hiểu lầm sẽ qua đi, và người ta sẽ hiểu rõ bạn bằng lời nói đứng đắn và nếp sống đường hoàng của bạn: Uy tín của bạn sẽ gia bội. Nếu bạn sợ người ta không biết mình và đi khoe khoang, vô tình bạn dìm danh giá của bạn xuống vũng bùn.” – Thuật nói chuyện hằng ngày.

“Ta nên tập cho thành thói quen sự nhường lời lúc tranh biện. Hãy để đối phương nói cho hả hê. Đừng tỉ mỉ bắt vẻ họ với óc “vạch lá tìm sâu”. Biết bỏ qua những sơ sót nhỏ nhặt của họ mà chỉ nghĩ đến các điểm tối hệ thôi. Thay vì trình bày trực tiếp vấn đề ra vẻ chỉ giáo, ta trình bày bằng cách hỏi và lái đối phương đến chỗ đồng ý với ta. Trong thư từ cũng như khi đàm thoại, tránh quảng cáo “cái tôi” đã đành mà còn đừng vô tình tỏ ra chưng tài khoe đức. Luật “ai hạ mình xuống sẽ được nhấc lên” của người xưa là “luật vàng” cho tu đức mà cũng là “luật vàng” cho xử thế. Trên xe buýt, máy bay, xuống đò, hay nơi nào đông người, ta nhường nhịn. Đừng khi nào tin rằng càng cãi dữ càng thuyết phục được ai. Cuộc tranh luận nào mà không đập nhau. Mỗi bệnh bị tự ái cho mang cặp kính màu nhìn đối phương khó bề nhận thức khách quan.” – Thất nhân tâm.

Thinh lặng cũng là hùng biện của Hoàng Xuân Việt

“Người thinh lặng hùng biện bằng phong cách sống giản dị… Trong cuộc giao tiếp hằng ngày ai có cặp mắt tế nhị đều nhận thấy những người ăn nói cầu kỳ, có cử chỉ khách sáo rườm rà thường bị khinh rẻ. Bệnh cầu kỳ, khách sáo một phần lớn do thiếu đạo đức nội tâm. Người ta lo giá trị ngoài mặt, đánh giá con người ở bộ áo, ô tô, nhà lầu mà không nhận thấy chân giá trị của con người là lương tâm thánh đức. Một khi đã xa lạc lý tưởng cao đẹp này thì người ta chỉ còn biết sống với nhau bằng các công thức xã giao rườm rà chừng nào hay chừng ấy. Trong các cung cách giao thiệp ấy người già dặn nhận thấy một tâm hồn trống rỗng, non nớt, nghèo đói về tinh thần. Trái lại ai học hành cao, giàu nhân đức mà ăn nói, hành động giản dị được người sâu sắc nhận là kẻ đáng phục.” – Thinh lặng cũng là hùng biện.

“Xưa nay, bất cứ trong lĩnh vực nào, lời nói dưới hình thức đàm thoại cũng vô cùng quan trọng nên không phải vô lý mà Sainte Beuve1 có lời nói: “Hùng mạnh hơn đế vương, kinh khủng hơn một đạo binh”. Bạn cứ tưởng tượng giùm tôi hậu quả của những cuộc đàm thoại trong lĩnh vực ngoại giao của các chính phủ ngày nay thì ý thức được tầm quan trọng của ba tấc lưỡi.” – Thuật gây ảnh hưởng hay truyền bá tư tưởng.

M.Thuận

đọc thêm (1): " giáo sư Hoàng Xuân Việt; " đau với ' nạn xâm phạm bản quyền" / Trà Giang -- trích: báo Pháp Luật ( tphcm) -- ( plo.vn>)

Giáo sư Hoàng Xuân Việt: “Đau” với nạn xâm phạm bản quyền

TRÀ GIANG

13/11/2009 | 00:20

Một đời chuyên tâm nghiên cứu và viết sách, đến tuổi xế chiều, giáo sư Hoàng Xuân Việt phải nhờ một học trò là luật sư Hoàng Cao Sang đứng ra bảo vệ quyền tác giả cho mình. Ông chỉ vào những cuốn sách mới tái bản của mình và thở dài: “Những cuốn sách này là tôi tự bỏ tiền ra mua. Muốn tặng ai đó cuốn sách của mình thì cũng bỏ tiền ra mua”.

Giáo sư cho biết 10 năm trở lại đây, ông không hề chuyển nhượng quyền tác giả quyển sách nào. Thế nhưng tại một số nhà sách TP.HCM, có nơi sách của ông được bày không dưới 20 cuốn. Các nhà sách trên mạng cũng rao bán các tác phẩm của ông được tái bản trong thời gian gần đây: Người có nghị lực (NXB Thanh Niên - 2005), Người đắc lực (NXB Thanh Niên - 2006), Thất nhân tâm (NXB Văn hóa Thông tin - 2007)... Các thư viện điện tử cũng “tranh thủ” đăng hoặc trích đăng các tác phẩm của ông công khai.

Giáo sư Hoàng Xuân Việt thảo luận với luật sư bảo vệ tác quyền cho ông. Ảnh: TRÀ GIANG

Nhưng trong vòng hai, ba năm trở lại đây, tác giả không hề nhận được đồng nào. Thời gian trước đó, vài NXB cũng cho người đến nhà đưa cho ông chút tiền tượng trưng sau khi đã tái bản sách nhưng chưa NXB nào có thỏa thuận rõ ràng quyền tác giả trước khi tái bản. Cũng có lúc học trò ông đưa đến một cuốn sách tái bản ông mới biết mặt mũi “đứa con” của mình. Thậm chí có quyển sách tái bản còn bị đổi tựa sách, bị biên tập lại, hay bị chia nhỏ thành nhiều tập.

Giáo sư buồn rầu: “Tôi chỉ lo nghiên cứu và viết sách, không có thời gian nào để theo dõi nên cũng không biết bao nhiêu sách của mình bị xâm phạm quyền tác giả”.

Có được công trình sách đồ sộ với hơn 60 cuốn được xuất bản và gần 200 bản thảo chưa công bố như hiện nay, giáo sư Hoàng Xuân Việt đã dành toàn thời gian chuyên tâm nghiên cứu và viết sách. Từ năm 22 tuổi, cứ đúng 8 giờ là ông ngồi vào bàn viết đến 11 giờ 30, buổi chiều bắt đầu từ 13 giờ 30 đến 20 giờ. Sau bữa tối, ông đọc sách, ghi phiếu tư liệu và sắp xếp các phiếu có liên quan vào chung một thư mục để tích lũy tư liệu cho những cuốn sách tiếp theo.

Ông nói: “Tôi không dám khuyên tuổi trẻ bây giờ nên giống tôi. Nhưng với tôi, phải chịu khó đào sâu một cái lỗ thì mới nên cái giếng. Nếu đào nhiều lỗ quá thì chỉ thành lỗ, không thành giếng”. Vậy mà “cái giếng” cả đời ông bỏ công ra đào đã trở thành một nguồn lợi của người khác.

Luật sư Hoàng Cao Sang cho biết ông sẽ gửi thông báo đến các NXB đã từng tái bản sách của học giả Hoàng Xuân Việt để yêu cầu ngừng tái bản và trả tiền quyền tác giả. Nếu các NXB vẫn cố tình làm trái pháp luật, anh sẽ khởi kiện. Luật sư bùi ngùi: “Nếu ở nước phát triển, một người viết nhiều sách như thầy Hoàng Xuân Việt sẽ rất giàu nhờ tiền quyền tác giả. Còn thầy, cuộc sống rất đạm bạc”.

Công trình bản thảo của giáo sư Hoàng Xuân Việt hiện rất đồ sộ với hơn 200 bản thảo chưa công bố. Trong số bản thảo này có nhiều công trình lớn về lịch sử, văn hóa, triết học...: Lịch sử 1945-1975 (bảy quyển); Tuyển tập văn hóa, văn học Việt Nam (bảy quyển), Từ điển Việt-Bồ-La (2.000 trang)... và nhiều bản thảo về học làm người.

Vào 8 giờ 30 ngày 15-11, lễ kỷ niệm ngày Thầy trò và giới thiệu sự nghiệp 60 năm cầm bút của giáo sư Hoàng Xuân Việt sẽ diễn ra tại Cung văn hóa Lao động. Giáo sư Hoàng Xuân Việt sẽ giao lưu với độc giả và giới thiệu 170 tác phẩm của ông. Nhân dịp này, luật sư Hoàng Cao Sang cũng sẽ công bố quyền tác giả đối với tác phẩm của giáo sư Hoàng Xuân Việt.

TRÀ GIANG

' học giả HOÀNG XUÂN VIỆT qua đời " [ i.e. Nguyễn Tùng Nhân 1928 - 2014 Saigon ] / Lam Điền -- trích: tuổi trẻ online ( tphcm) -- ( 22/07/ 2014

Học giả Hoàng Xuân Việt qua đời

22/07/2014 07:23 GMT+7

0 0 Lưu

TT - Học giả Hoàng Xuân Việt vừa trút hơi thở cuối cùng tại nhà riêng ở TP.HCM lúc 21g ngày 20-7 sau một thời gian nằm bệnh.

Học giả Hoàng Xuân Việt - ảnh gia đình cung cấp

Ông Hoàng Xuân Việt tên thật là Nguyễn Tùng Nhân, sinh năm 1930 tại Bến Tre, viết sách từ năm 18 tuổi. Ra đi ở tuổi 84, ông Hoàng Xuân Việt để lại khối lượng sách do ông trước tác lên đến gần 300 đầu sách thuộc nhiều lĩnh vực.

Cùng với hai tác giả Nguyễn Hiến Lê và Nguyễn Duy Cần, Hoàng Xuân Việt là một trong ba người viết nhiều sách về cách học làm người, rèn luyện các kỹ năng sống và giao tiếp. Ngoài ra, ông cũng nghiên cứu ngôn ngữ, lịch sử, triết học với các sách xuất bản: Tìm hiểu lịch sử chữ quốc ngữ (NXB Văn Hóa Thông Tin, 2007), Lược sử triết học Ðông phương, Lược sử triết học Tây phương (Khai Trí xuất bản trước 1975), Bách khoa danh ngôn từ điển: văn minh nhân loại (NXB TP.HCM, 1992)...

Ngoài viết sách, ông Hoàng Xuân Việt dành cả đời mình để mở các khóa dạy, truyền đạt kinh nghiệm sống, các quy chuẩn đạo đức, những cách thức ứng xử sao cho văn minh, lịch thiệp... Ðáng kể nhất là mô hình "trường học làm người" ông mở tại tư gia, dạy học viên không phân biệt đối tượng, độ tuổi.

Ðã có rất nhiều giáo viên, bác sĩ, kỹ sư, luật sư đến những nhà sư, giới trẻ... đều ghi danh theo học và nhận mình là học trò của thầy Hoàng Xuân Việt. Với các nội dung thông đạt học, giao tế học, đắc nhân tâm, thuật hùng biện... các học viên tự rút ra những kiến thức, kinh nghiệm sống cho mình.

Có những sinh viên, ngoài giờ học vẫn tranh thủ đến lớp học này để nghe ông giảng về những điều mà ở trường không có.

Cách đây mấy năm, ông Hoàng Xuân Việt từng than với học trò của mình về nạn vi phạm bản quyền mà ông là một nạn nhân có sách bị in và bán trong thời gian dài, khi ông không được xin phép, cũng không được trả tiền bản quyền, nhuận bút.

Linh cữu học giả Hoàng Xuân Việt quàn tại nhà riêng: 48M Bành Văn Trân, P.7, Q.Tân Bình, TP.HCM. Lễ viếng từ ngày 21-7 đến hết ngày 23-7. Lễ an táng vào sáng sớm 24-7 tại nghĩa trang Tập Phúc Hội (Q.12).

Lam Điền

" NGOÀI VĂN CHƯƠNG" / Thế Phong -- Virgil Gheoghiu (22/ 02/ 2017)

THỨ TƯ, 22 THÁNG 2, 2017

Ngoài Văn Chương/ Cao Mỵ Nhân

source; Saigon Times ( Nov. , 22 - 1996)

NGOẢI VĂN CHƯƠNG / Cao Mỵ Nhân
( Saigon Times (Nov., 22- 1996)

Cao Mỵ Nhân [1939- ]

(ảnh : Phan Diên /Mỹ / 1994)
-

Hồi ký ngoài văn chương/ Thế Phong (a)

(bìa: Khánh Trường)

( Nxb Văn Nghệ phát hành / California, 1996)

Thế Phong

(ảnh chụp tác giả , HỒI KÝ NGOÀI VĂN CHƯƠNG (a)

khởi viết ở Saigon-Tân Định-- từ 24-12-1994 đến 7- 03- 1995)

Thế Phong & vợ & cháu ngoại & cháu nội (a)

-- gia đình Thế Phong( Đỗ Mạnh Tường) & vợ 5 con

( từ 2 đến 9 tuổi) (a)
từ Khu Gia Bình Phi Long/ Không quân Tân Sơn Nhất;

chạy tị nạn ngày 29/4/1975 ra khu Tân Định/ Saigon 1.

(ảnh: tiệm ảnh Mạnh Sơn]

- gia đình nhà văn Thế Phong- Đỗ Manh Tường

( bà Bùi thị Phương Giản ( trái qua, hàng thứ 3)

mẹ vợ chụp chung (a)

(hình 1) (a)

(hình 2) (a)

(hình 3) (a)

(hình 4) (a)

hình 5 (a)

1: -- TTKH, Nàng là Ai?/ Thế Phong (Thế Nhật)--

Vũ Anh Chương , giám đốc Nxb Văn hóa-thông tin

cấp giấy phép tái bản, năm 2000 ; bị

Trần Nhật Thu (đồng tác giả có 2 bài ngắn)
viết thư gửi Cục Xuất bản & bộ Công an (A.25):

"... yêu cầu tịch thu TTKH, Nàng là Ai?

(bản do Thế Phong tái bản+ phát hành.) "
-- sau đó, sách bị tịch thâu .

- Thế Phong in tiếp (lần sau 1000 bản ) , giao cho

Nhà SáchThăng Long phát hành tiếp trên toàn quốc.

2: -- giấy phép tái bản

TTKH, NÀNG LÀ AI? /THẾ PHONG (Thế Nhật ) (*)

3 -- bìa sách TTKH NÀNG LÀ AI? (bản in năm 1994) - (trích : newvietart.com/ France)

4: -- trang 3 sách TTKH, NÀNG LÀ AI? THẾ NHẬT

(Thế Phong+ Trần Nhật Thu) --bản in lần đầu (1994) do giám đốc Quang Huy, giám đốc Nxb VHTT cấp giấy phép 'khố - (Trần Nhật Thu tự tay ghi tựa sách , cho xuất bản),

5 -- thư Trần Nhật Thu gửi Thế Phong:
" 1) Tôi nhắc lại là tôi ...không đồng ý in cuốn TTKH

v ới cái tên chung là Thế Nhật ..."

------------------------------------------------------

(a) - thêm vào , khi cho ăăng lại

trên Blog Virgil Gheoghiu ( Bt)

------------------------------------------------------

- dưới đây , bài NGOÀI VĂN CHƯƠNG của Cao Mỵ Nhân

NGOÀI VĂN CHƯƠNG
Cao Mỵ Nhân

Trên 5 chục cuốn sách, viết đủ thể loại: biên khảo, nhận định, truyện, ký, thơ v.v... tới nay (1996) THẾ PHONG, một người làm văn nghệ đã sống chết với đời ông -- trong niềm si mê viết lách, tưởng chừng không thể thiếu được cây viết trong tay.

Kể từ những năm đầu thập niên 50' s ở HÀ NỘI -- bấy giờ ông ký TƯƠNG HUYỀN; vì tên ông là ĐỖ MẠNH TƯỜNG cho đến bây giờ 64 tuổi, THẾ PHONG vẫn ... viết công khai ở chế độ CSVN [Cộng sản Việt nam]; từ sau ngày chính sách 'đổi mới' 1987 -- các văn nghệ sĩ chế độ cũ có thể sáng tác+ tái bản tác phẩm của họ ; miễn không ... chống phá chính quyền đương thời là được.

Với THẾ PHONG, nhân viên chấp pháp, điều tra tai nạn xe cô của công đoàn Xe Bus THỦ ĐỨC-- SAIGON một
thời cón ký tên ĐƯỜNG BÁ BỔN, qua cuốn khảo luận về CHỦ NGHĨA CỘNG SẢN (*) xuất bản trước 1975 ở miền Nam [VNCH] -- thành ra tự bản thân ông, đã có điều mâu thuẫn trong cuộc sống.

---------------
* - tác giả Thế Phong [ còn ký Đường Bá Bổn ..] đăng ký bản quyền ở CỤC BẢN QUYỀN/ bộ ThôngTin ở Hà nội

( Giấy chứng nhận cấp ngày 15/8/1996) ;không có một tác phẩm nào là CHỦ NGHĨA CỘNG SẢN.

(Bt chú thích).

Thế nên; trong số mấy chục cuốn sách của ông, đã có khoảng gần 10 cuốn là tự truyện -- nhưng đích thực hối ký; thì THẾ PHONG đã viết tới 3 cuốn, theo thứ tự thời gian sau:

- NỬA ĐƯỜNG ĐI XUỐNG, do Đại Nam [Văn Hiến] xuất bản năm 1959, Đời Mới tái bản năm 1968.

- NHÀ VĂN, TÁC PHẨM, CUỘC ĐỜI xuất bản 1965 (?), Đại Ngã tái bản năm 1970.

- HỒI KÝ NGOÀI VĂN CHƯƠNG, Đồng Văn xuất bản, Văn nghệ tổng phát hành.

Cả 2 cơ sở đều ghi ở Hoa Kỳ.

Sự việc một tác giả viết nhiều [tập] hồi ký không phải là vấn đề đặc biệt; hay đáng ngạc nhiên, hoặc giả; người viết đó còn muốn nói gì thêm, còn cảm thấy viết bao nhiêu vẫn chưa đủ -- cũng không phải điều tôi định nêu ra đây -- nhất là đối với THẾ PHONG; ông chỉ mới ghi tới đoạn TỔNG DI TẢN năm 1975, thì thế nào cũng còn các cuốn hồi ký tiếp theo; từ sau 30-4-1975 tối hôm nay -- và, mai mốt nữa chẳng hạn.

Nhưng tôi viết; vì theo yêu cầu của một số vị có chút ý kiến về cuốn sách ... ngoài văn chương của ông.

THẾ PHONG đã không mất thời giờ 'suy nghĩ' viết từ trong văn chương đến ngoài văn chương của ông; ông viết theo cái chớn cảm hứng, đến không muốn dừng lại ở những điểm không cần thiết.

Cuối năm kia (1994); rất nhiều vị văn thi sĩ, nhà báo -- và cả độc giả thường quan tâm đến những giai chương;
[giai thoại văn chương] đã điện thoại cho tôi về câu chuyện 'TTKH, Nàng là Ai?' do THẾ NHẬT (tức THẾ PHONG+ TRẦN NHẬT THU biên soạn), nội dung mô tả một TTKH hậu chiến; cứ áp đặt nữ sĩ VÂN CHUNG là người thơ TTKH ấy -- và, vì trong cuốn sách có đề cập Hội thơ Quỳnh Dao -- mà nữ sĩ VÂN NƯƠNG, phu nhân của luật sư [từng là] bộ trưởng quốc phòng thời đệ I Cộng hòa + cựu đại sứ Anh [quốc] thời đệ II CỘNG HÒA, là một trong 4 nữ sĩ sáng lập thi hội TRĂNG QUỲNH nêu trên -- tôi là người tham gia muộn nhất+ nhỏ tuổi nhất; đối với các nữ thi sĩ QUỲNH DAO. Do đó, tôi cần phải lên tiếng; để phần nào góp ý: 'nữ sĩ VÂN NƯƠNG có phải là TTKH xưa; như tác giả THẾ NHẬT khẳng định không?' .

Cuối năm nay; (1996) cũng lại rất nhiều vị văn thi sĩ+ thân hữu của tác giả THẾ PHONG hỏi thăm -- và, 'nhân thể người thì cười vui vẻ, người thì bực bội nhắn gởi, cho rằng tác giả THẾ PHONG không nên viết ra những sự việc ngoài văn chương như thế!'

Tôi ngẫm nghĩ, rồi trả lời:

- Ủa, nếu cuốn 'TTKH, Nàng là Ai?'/ THẾ NHẬT+TRẦN NHẬT THU loanh quanh trong văn chương, không làm vừa ý ai cả; vì sự thực [là] nữ sĩ VÂN NƯƠNG chẳng bao giờ là TTKH -- thì quyển 'Hồi ký ngoài văn chương' này; THẾ PHONG có luẩn quẩn tới văn chương gì đâu -- ông ta chỉ kể lại một giai đoạn của đời ông ấy thôi mà. Vậy quí vị muốn đề cập chuyện chi trong sách đó ạ?

Tiếng bên kia đầu dây trả lời buông sõng ;

- Chuyện thì rất nhiều, có khi không thoải mái với người đọc; hay bị nêu tên trong đó. Và, hình như hồi ký;
thì ... thường là chuyện thực.

- Thực nó cũng vừa thôi chứ, phải có mức độ.

Tôi cười:
- Mức độ thì có khi lại bị chê là không thực, không đúng sự thực 100 % đấy.

- Tôi thấy cũng có cô trong sách đo đấy; vậy chuyện thực 100% hay sai lạc, xin cho biết.

- Sai với lạc để làm gì, khi đã quá 'date' khiếu nại; hoặc đính chính rồi ạ.

- Với cô thì 'hết hiệu lực' ; chứ có người đang tức anh ách đây.

- Như ai chẳng hạn?

- Ai cô có biết đâu; hoặc giả cô biết tên họ, chứ cô có biết sự việc đúng hay sai thế nào đâu; có khi biết sự việc đấy-- nhưng cô không phải là tác giả; [hoặc] liên hệ với tác giả, hầu ... lý giải; thì nói tên họ ra cho cô hay làm gì.

- Tất cả những người viết hồi ký, hình như cũng không cần có nhiệm vụ lý giải; thì phải?

- Thôi được, có ngày tôi gặp lại THẾ PHONG; tôi sẽ phân tích cho ra môn, ra khoai.

- Cũng dễ thôi, quy vị có thể điện thoại; hay thư từ; hoặc có dịp về SAIGON, tìm ông ấy ở số x..., đường
Trần ..., Tân Định.

- Được.

Vị khách buông thõng 'được' một cách không như ý lắm -- muốn nói 'Được' để xem thử coi' làm tôi hoảng quá! Chết nỗi; tôi có phải là tác giả cuốn 'Hồi ký ngoài văn chương' đâu chứ. Quý vị bạn vừa đàm thoại trên; đã vô tình không thấy nơi trang sách trắng; trước khi vào chuyện, THẾ PHONG ghi:

'Riêng tặng NGUYỄN THỊ KHÊ-- người vợ tuyệt vời của tôi./ T.P.'

trang 2 :

'HỒI KÝ NGÒAI VĂN CHƯƠNG/ THẾ PHONG:

" Riêng tặng Nguyễn hị Khê, ngườivợ tuyệt vời của tôi." -- T.P.

thì thiết nghĩ;

- thứ nhất, cuốn hồi ký này; ông ta chỉ muốn tặng riêng người vợ của ông.

- thứ hai, nếu phải 'vòng vo tam quốc'; để phát biểu đúng, sai; thì, hoặc tác giả, hoặc người được đề tặng có đủ điều kiện tiếp thu những ý kiến của độc giả; chứ ai lại nhắn gởi người hàng xóm lâu đời là tôi chuyển giùm -

- bởi vì, có khi tôi quên béng mất; hoặc, tôi trộm nghĩ, 'chẳng phải việc mình, hơi đâu vướng bận'.

Thế rồi; thì, tôi cảm thấy cũng nên đọc cho biết khoảng thời gian trong cuốn 'Hồi ký ngoài văn chương', xem tác giả sinh hoạt thế nào; có khác gì với những giai đoạn văn chương của THẾ PHONG không? Riêng tôi thấy có vẻ 'không khác lắm', nếu như ai bảo VĂN là NGƯỜI; huống chi văn hồi ký càng phản ảnh đúng người, khi viết từng chi tiết xảy ra. Hóa cho nên quý vị được; hoặc bị nêu tên, đã lỡ có những kỷ niệm êm đềm; hay không êm đềm với nhà văn THẾ PHONG, thì cũng đành vậy. Bởi; giả như chúng ta biết được một ngày nào đó, người đối thoại với chúng ta bỗng viết hồi ký, thì chắc chúng ta sẽ nói năng chải chuốt; hoặc tỏ thái độ bất mãn ngay-- nếu cần phải biểu lộ một tư thế, một phong cách để mình định đúng, sai từ một điểm xuất phát nào đó.

Tuy nhiên; bây giờ tôi đã bước vào tuổi đời 'ngũ thập niên' ngoài ít năm rồi -- tôi mới mạnh dạn viết nên cái điều làm như tôi bình tĩnh, bình tâm lắm ấy; chứ thực ra, kinh qua 2 cuốn hồi ký trước của THẾ PHONG, đã mấy lần tôi cũng ...'đứng tim luôn'.

Tôi chỉ cần đan cử ra môt thí dụ thôi -- khoảng trước1975; chú em chồng tôi làm tổng giám thị một trường trung học lớn bậc nhất ở ĐÀ NẴNG-- một buổi chiều kia, chú ấy ghé nhà tôi chơi; nhưng vẻ mặt lại như quan trọng lắm. Chú ấy nói:
- Chị MỴ, hôm nay tôi đến nhà sách HÙNG VƯƠNG [178 Chợ Cồn]; để mua một số sách cho thư viện trường; tôi đã đọc sơ cuốn 'THẾ PHONG; nhà văn, tác phẩm, cuộc đời' -- sách thì dày lắm,độ vài trăm trang; nhưng có tới trên 100 trang viết về chị, tôi nghĩ chị nên xem lại vấn đề; vì anh BÊ mà biết được thì phiền.

Mắt tôi như hoa lên, tai ù; cơn sợ hãi không đâu đến vây bủa. Nhưng kỷ niệm cũ của tôi với THẾ PHONG thật trong sáng; tôi chả việc gì phải lo lắng thế, tôi cười ngay:

- Có gì đâu mà viết tới trên 100 trang?

-Ờ, thì họ viết; tôi làm sao biết được -- nhưng theo tôi, chị nên đến nhà sách ấy nhờ họ cất đi thì hơn; vì chị cũng biết anh BÊ là ghen khiếp đảm lắm.

- Tôi làm gì mà ghen?

Nói vậy, nhưng tôi cũng muốn thì giờ qua mau; ông xã tôi lại hay thuê truyện ở nhà sách ấy -- nên sáng hôm sau, sẵn xe Jeep đón đi làm; tôi nhờ người tài xế chạy thẳng đến nhà sách VĂN HÓA; và, tìm hồi ký của THẾ PHONG; rồi cũng nói sơ qua cho 'ông VĂN HÓA' hay.

Chủ nhà sách cười tủm tỉm:
- Cất làm sao hết sách của ông này; kia kìa 'Vương miện MAI A', 'NẾU ANH CÓ EM LÀ VỢ' và v.v. ...; bà không thích sách của ông ấy là quyền của bà; đâu cấm cản được người bán, kẻ mua văn chương nhỉ? Ấy vậy, chứ cuốn 'Nhà văn, tác phẩm, cuộc đời' này; THẾ PHONG sắp cho tái bản lần thứ 2 đấy.

Bực bội (tôi cũng bực bội chứ) mua 1 cuốn; đem thẳng vào văn phòng 'kiểm duyệt thử' xem THẾ PHONG viết những gì đây? Đoạn cũng hơi buồn; giá như ông ta đừng viết phần [về] mình thì hơn; tình huống giống như ông bạn vừa mới điện thoại đây.

Là vì sao? Có phải vì bấy giờ tôi đang sống trong 1 hoàn cảnh đầy đủ, hạnh phúc; tôi không muốn có những thoáng mây mờ chợt bay qua sân nhà tôi chăng? Tại sao lại chỉ muốn những điều gì có lợi cho mình; còn cảm thấy không lợi, thì không muốn; hay không thích nhỉ? Xin thưa, ngày đó cách đây gần 30 năm; thời gian còn dài hơn tuổi tôi lúc đó -- nên tôi còn quá sợ hãi, e dè; nhất là THẾ PHONG ghi nguyên vẹn cả tên tôi, như bất cứ tên của ai trong đó nữa.

Tưởng đã lâu rồi, đã xa rồi; thế mà trong hồi ký thì lại như ... mới đây -- vì số là 'ai có tên trong hồi ký của bất cứ ai; đều như mới mẻ, như đang sinh hoạt quanh CHỐN BỤI HỒNG này'. * Huống chi những vị nào đó trong một bối cảnh xã hội thời bấy giờ; ngoài tính cách thân thương, chán ghét, đau khổ, mừng vui, đùa rỡn; hay v.v. khác, thì cũng có những ân oán giang hồ với một cây viết đầy mâu thuẫn là 'THẾ PHONG; nhà văn, tác phẩm, cuộc đời', áp dụng cho bất cứ truyện ký nào của ông; giống như 'HỒI KÝ NGOÀI VĂN CHƯƠNG' bây giờ, 1996.

--------
* - tác giả Cao Mỵ Nhân phụ trách; bài được đăng thường xuyên trên báo 'Saigon Times'/chủ nhiệm: Thái Tú Hạp xuất bản ở Mỹ. (Bt chú thích).

Tôi đếm được đã có ít nhất trên 300 danh tính quý vị văn nghệ sĩ+ thân hữu+ không thân hữu của tác giả THẾ PHONG ; được hoặc bị nêu trong danh sách [ở] cuối tập 'Hồi ký ngoài văn chương'. Thí dụ Chỉ danh:

văn [vần A]: Duyên Anh, v.v...
văn [vần B]: Vũ Bằng, Ngô Bảo ...
văn [vần C]: Vũ hoàng Chương, Hà Huyền Chi v.v. ...
v.v. và v.v. ...
vần Y: Tô Thùy Yên , Đỗ ngọc Yến , v.v. ...

Rồi; một vài vị 'quá giận' vì tình tiết trong 'Hồi ký ngoài văn chương' của THẾ PHONG đã vô tình nói lên toàn 'sự thật làm mất lòng' quý vị ấy lắm -- như 'ông Sáu' [đại tá] đơn vị này, 'ông Năm '[trung tá] đơn vị nọ; v.v... và v.v. ...; tôi đành cười xòa:

- Trước 1975 ở Sài gòn; hiện tượng THẾ PHONG đã gần như ai cũng biết 'nhà văn ấy có những biệt danh được đánh giá qua hình thức bên ngoài: quần áo thì tươm tất; mà 'cà-vạt' thì lại thả thòng lọng trễ xuống nút áo thứ 2 -- có người bảo:" Ai bắt thắt 'cà-vạt'đâu mà phải làm ra thế?" Liếc mắt qua văn chương, sách vở; năm 1959, THẾ PHONG tự đánh máy, quay ronéo những tác phẩm của chính ông+ bạn bè -- còn bước qua cả lãnh vực ... THƠ ; để viết tập 'NẾU ANH CÓ EM LÀ VỢ '; mà nội dung thì đa tạp, ngổn ngang lời lẽ:

Nếu anh có em là vợ
[là] con ông chủ hiệu giày
[thì] mỗi ngày anh đi một đôi
(THẾ PHONG)

Như một chiếc gai nhọn, vươn ra giữa đường đầy hoa muôn sắc, chiếc gai có thể chuyển hướng châm chích theo chiều hướng thời gian; hoặc bị lôi kéo thình lình-- nhưng chiếc gai nhọn vẫn còn dính trên cành lá, vẫn còn sắc bén; tự bảo vệ thân phận; và, tự cải thiện cuộc sống sau này; THẾ PHONG đã từ một hoàn cảnh đơn độc, khởi sự một chuyến đi dài suốt cuộc đời.

Ông có được nhận định,'là một người viết không biết mệt mỏi, sống không biết chán -- dù hôm nay hoàn tất một tác phẩm tự ấn hành; với không một phương tiện tài chánh nào, ngày mai đã có một vài quý vị chê trách là 'không biết xử thế'; hay 'giả vờ đùa với hoàn cảnh' (+): 'tại sao THẾ PHONG có một nếp sống bừa bãi, buông thả, không tương lai; mà vẫn lạc quan được nhỉ?' .

Với tôi; viết về THẾ PHONG:

'có lẽ phải dài dòng, hoặc không viết gì cả; vì viết tàm tạm lại rơi vào 'ngộ nhận', không giải thích được mấy điều quý vị nêu ra; không trả lời dứt khoát điều đúng hay sai, chẳng hạn -- nên , như tôi đã trình bày, 'không phải việc của tôi; đó là việc của tác giả, của gia đình, của người xuất bản, của cơ sở phát hành '-- v.v. ...'

Tuy nhiên; tôi vẫn có thể cống hiến quý vị thân hữu; [hoặc] độc giả của nhà văn THẾ PHONG [về] những tin tức xác thực nhất; mà chẳng có ý đồ 'đánh bóng' cho một tác giả; vốn là người quen thân từ thời tôi còn đi học.

Rằng để tìm hiểu hiện tượng THẾ PHONG trong làng văn trước 1975 ở miền Nam [VNCH]; THẾ PHONG đã vượt qua một chặng đường khá dài gian truân; mà ông thường ẩn náu, qua ngòi bút luôn bất mãn của ông.

Quả là ông đã gặp được một phụ nữ tuyệt vời [là] NGUYỄN THỊ KHÊ, người chịu làm vợ THẾ PHONG, với tư thế sẵn sàng chấp nhận những bất trắc xảy ra trong cuộc đời; mà THẾ PHONG là nguyên nhân -- bởi lẽ ông không đứng ở một lối đi chung nào với bạn bè; đã thế, ông còn tạo ra cái hành trình toàn ... chông gai & bảng cấm.

Song le, điều mới nhất; đó là một THẾ PHONG đang rất hạnh phúc bên vợ+ 5 con đã lần lượt lớn lên; cháu bé nhất cũng trên vị thành niên, không sính văn chương như 'cô MỴ' -- mà một nhà biên khảo đã phát biểu:

" THẾ PHONG chỉ làm được cái việc viết; rồi thuê đánh máy; xong [cho] quay 'ronéo' các thứ sách của ông; đoạn đem lừa bịp các cô gái vị thành niên sính văn chương; hầu cho các cô tôn, phong tác giả gai góc đó là thiên tài ' v.v...

Thế thì bây giờ; THẾ PHONG vẫn đi làm công nhân bình thường, vợ ông có một cửa hàng buôn bán trước cửa chợ TÂN ĐỊNH; 5 người con của ông đi làm và đi học -- con trai thứ 2, tên Đỗ Nhị Tường Khê, tốt nghiệp bác sĩ y khoa; đang hành nghề ở SAIGON.

Toàn bộ gia đình THẾ PHONG đang được CHÚA bảo bọc, che chở -- cũng nhờ vợ ông làm chứng để THẾ PHONG-- một mấu chốt của sự mâu thuẫn đa dạng nhất; giữa bối cảnh xã hội trước 1975, từ trong chữ nghĩa đến 'ngoài văn chương -- và, từ trạng thái vô thần đến quan niệm duy tâm, như nhân vật RUỒI TRÂU trong tác phẩm một nhà văn Ý-- quý vị sẽ gặp một THẾ PHONG sau khi tin CHÚA, với những lời nói tiềm ẩn ĐỨC TIN ; hơn là những dấu than [của] muộn phiền trong 'Hồi ký ngoài văn chương' mới phát hành ở HOA KỲ.

Rancho Palos Verdes 10 -11 - 1996
CAO MỴ NHÂN

(SAIGON TIMES, FRIDAY NOVEMBER 22, 1996

==========================

---------------------------------------------------

- bài tu chỉnh ( đ8ng lại theo đúng

nguyên văn của tác giả Cao Mỵ Nhân )

( Bt- 31 / 5/ 2022)