THẾ PHONG,
VỚI NHỮNG TIẾNG CƯỜI
CHUA CAY VÀ NGẠO NGHỄ
(Bài 8)
Nhận thư Thế Phong.
Mon, 04 Apr 2005 07:47:26 +0000
Thân gửi BG,
Điều đầu tiên tôi lo lắng là có một phút nào BG có thể bị đột quỵ, giản dị là chỉ ngủ hai tiếng đồng hồ một ngày. Cho rằng BG có là con người thép thì cũng có lúc thần kinh và bộ máy sẽ bị tê liệt. Và cái mụ manager nào đó chẳng cần phải bực mình với BG nữa, vẫn bất chiến tự nhiên thành. Và cũng từ lúc đó, những đối thủ từ xưa đến nay chỉ lăm lăm cầm giáo chực đâm vào BG, sẽ vỗ tay và há hốc miệng cười theo nhịp với mụ manager.
Mong BG giữ gìn sức khỏe để còn chiến đấu lâu dài với văn nghiệp và đời sống rất một màu xám.
Thế Phong.
[]
Nhận thư Thế Phong
Mon, 04 Apr 2005 13:02:39 +0000
Thân gửi BG,
Tối thứ hai, đợi con út đi làm về chỉ cách mở attachment để đọc thư Trần Công Lân và các độc giả gửi BG. Có được người bạn như Trần Công Lân cũng là một may mắn hiếm hoi đó BG ạ. Còn anh Nguyễn Đắc Sơn thì khen dịch giả Trần Thy Hà thật tuyệt vời khi diễn dịch NCQC qua RIVER OF TIME. Quả là DÒNG THỜI GIAN đang trôi qua dòng nước chảy. Một điều tôi hy vọng là một ngày nào đó River of Time sẽ được một NXB Mỹ lưu ý tái bản thì sự phát hành thật rộng rãi khắp hoàn cầu là lẽ tất nhiên. Và tôi cũng vẫn hy vọng rằng có một bản NCQC được in tại VN để phổ biến cho độc giả trong nước.
Không biết BG có theo dõi mạng www.gio-o.com không? Hình như trên đó có một bài của Trần Mạnh Hảo trả lời với lời lẽ quy chụp, đao to búa lớn (nhưng chỉ để mò tép) thì phải?
BG làm việc gì thì làm nhưng nên tiết độ giữ gìn sức khỏe. Giả thiết BG không vui lòng với lời nhắc nhở ấy nhưng tôi vẫn không thể không nhắc, và có thể hai thư điện tử tuần trước đã làm BG mất vui? Chiều qua uống café với Đông Sơn ở quán bờ sông. Tất nhiên là trong câu chuyện lại chỉ nhắc đến mẹ con BG và Dalat.
Thế Phong.
[]
Thư gửi Thế Phong
Cali 23/4/2005
Anh Thế Phong ơi,
Hai giờ rưỡi sáng thức giậy đi làm mà giờ này 11:30 khuya vẫn còn ngồi viết tác phẩm mới, Điệu Múa Cuối Cùng Của Con Thiên Nga đến trang thứ 91, vì vậy mà nhận thư anh.
Cách đây mấy ngày BG cũng có nhận thư anh nhưng vì QUÁ BẬN nên không trả lời ngay được. BG không buồn phiền gì anh theo những lời nhắc nhủ giữ gìn sức khỏe, trái lại còn cám ơn anh nữa kìa. Nhưng trong giai đoạn này thì chưa nghỉ ngơi được, nên thôi.
Đọc thư anh, mới biết rằng anh chàng Giao Điểm có liên lạc với anh, phàn nàn về BG này kia. Anh biết, bên này, trên các website (trong có Giao Điểm) đang cùng nhau mở chiến dịch “tấn công TTBG” ráo riết, gọi BG là “Việt Cộng nằm vùng hải ngoại”. Tồi tệ hơn hết là việc rêu rao “BG vì theo tán tỉnh chủ nhiệm diễn đàn Giao Điểm không được nên quay lại chửi, gọi toàn thể giới văn nghệ hải ngoại và cả Giao Điểm là RÁC!”
Những cái như vậy, BG không hề đọc, mà được rất nhiều người quen cho biết và họ bảo BG phải lên tiếng!
Cái trò hàm oan trong chốn chữ nghĩa gió tanh mưa máu anh cũng đã quá quen, nên hiểu BG. Tuy vậy, BG vẫn chẳng bao giờ thèm quan tâm đến các cái chuyện chửi bới của thiên hạ trên những gì mình KHÔNG HỀ LÀM TRONG ĐỜI. Ông Phạm Duy chửi BG rất nặng trong một lá thư gửi bác Lê Ngộ Châu (mà anh đã biết), BG còn ne... pas! thay, huống hồ hạng tép riu chữ nghĩa. Mình tự biết mình là ai nên cứ bình chân như vại, đi làm việc nuôi mẹ nuôi con, đêm đêm lại sống kiếp tằm nhả tơ, chuẩn bị cho sự chào đời của tác phẩm mới.
Riêng trong chỗ làm việc, ngoại trừ con mụ manager lùn tịt mập thù lù và xấu như ma, toàn thể các nhân viên cấp cao và thấp khác đều quý trọng BG. Có một cô manager người Tàu, rất tử tế với BG. Nên đáp lại lòng cô, BG tặng cô một bản River of Time. Một bữa BG nói với cô: “Cả đời tôi chưa bao giờ biết làm những công việc nặng nhọc như hiện tại.” Cô gật: “Tôi tin chứ vì đọc sách chị, biết chị có điều ấy thật. Và tôi vẫn tự hỏi tại sao một người ở vào giai cấp cao như chị lại có thể xuống làm việc với chúng tôi?” BG trả lời: “Tại tôi cần tiền.” Cô nói: “Tất cả mọi người đều cần tiền, không phải riêng chị. Nhưng những người ở vào hàng lớp như chị mà nếu phải lâm vào tình trạng hiện tại thì thường vẫn luôn tỏ ra kiêu hãnh cách biệt. Còn chị, chị hòa nhập với mọi người, vui vẻ với mọi người và được tất cả những người chung quanh mến yêu. Tôi phải nói, đôi lần nhìn chị làm việc cách say mê, tôi tưởng tượng giống như khi chị đang đánh đàn hay viết văn. Tôi rất cảm kích thái độ sống ấy của chị.” Lúc đó BG mới cười: “Vậy cô có biết sự khác biệt giữa tôi và những co-workers của tôi, hay là sự khác biệt của một nghệ sĩ với một người bình thường là thế nào không? Người nghệ sĩ có thể làm những gì người bình thường làm, nhưng người bình thường không thể thực hiện được những gì mà nghệ sĩ thực hiện.” Cô la lên: “Đúng! Đó cũng điêàu tôi nghĩ về chị!”
Thôi, ít hàng thăm anh, BG phải đi ngủ đây. Cho BG gửi lời chào tất cả. Rất có hy vọng mùa Noel năm nay (2005) hai mẹ con sẽ đưa bà cụ về VN ăn Tết.
Thân ái, TTBG.
Thư gửi Thế Phong.
Cali, July 11/05
Anh Thế Phong thân,
1/ Rất vui khi đọc lá thư anh kể về NCQC với những ca tụng của giới văn nghệ Sàigon, đặc biệt là sự in ấn và xuất bản của NXB Văn Nghệ Thành phố HCM. Đó là cái giá vinh dự BG nhận được từ chữ nghĩa của mình, một cái giá NHỜ ANH GÓP PHẦN RẤT LỚN mới có được. Dù sự việc diễn biến ra sao, BG vẫn mang ơn anh trên những điều này. Thực tình thì BG cũng chẳng chờ đợi gì trên nó cả, bởi hơn ai hết, tự biết số phận văn chương mình cũng giống như số phậïn cá nhân mình, nên chẳng lấy làm buồn nếu như nó cứ mãi bị trục lên trặc xuống. Có điều, hai vị Giám đốc và Phó giám đốc NXB Văn Nghệ Thành phố Hồ Chí Minh khen tác phẩm BẰNG LỜI cũng là một vinh dự cho nó rồi. Còn in ấn được hay không chỉ là do nó có duyên với độc giả trong nước hay không mà thôi.
2/ BG hiện đã bỏ việc làm ở phi trường vì quá mệt, không còn thì giờø ngồi vào bàn viết. Nghĩ rằng cuộc đời ngắn ngủi, tại sao mình cứ phải vì miếng cơm manh áo mà vất vả, trong khi còn biết bao nhiêu chuyện đáng làm và cần phải làm trước khi nằm xuống? Tuy nhiên, BG vẫn thấy an tâm trong vấn đề thực tế đời sống vì luôn luôn tin tưởng Thượng Đế sẽ không bao giờ đẩy BG vào bước đường cùng. Đắng cay nghèo khổ như Dostoievski mà còn có ngõ thoát, phải không anh?
3/ Ngày 6/12/2005, BG và Âu Cơ sẽ đưa bà cụ về VN ăn Tết. Đó là ước muốn của cụ. Mình làm gì được cho mẹ mình ngay khi bà còn sống vẫn tốt hơn. Cả ba cái vé máy bay đã nằm trong túi. Như vậy, nếu không có gì bất ngờ xảy đến làm hỏng chuyến đi, BG sẽ được ăn Tết VN và chắc lần này sẽ ở lại Sàigòn nhiều thời gian hơn. Sẽ xin một cái góc trong nhà anh chị Đông Sơn làm chỗ trú dăm bữa, nhìn bà con đốt pháo đón giao thừa anh nhé.
4/ Hiện nay có nhiều thì giờ rảnh, BG lại vùi đầu vào bản thảo Dostoievski. Cuốn này kéo dài đã trên 10 năm, nay mới chính thức được làm việc với nó ở phần cuối. Nếu hoàn tất, sẽ gửi về cho anh đọc, chia xẻ với anh.
5/ Điệu Múa Cuối Cùng Của Con Thiên Nga (hay còn gọi Tiếng Gõ Của Định Mệnh) viết đã gần xong thì lại bị bỏ dở, như chính số phận dở dang của nó từ nhiều năm trước. (Cuốn này được suy nghĩ từ năm 1999 chứ không phải bây giờ.) Âu là trong sự dang dở cũng có cái đẹp, đợi đến khi nào có cảm hứng nữa, BG sẽ ngồi làm việc trở lại với nó; hoặc muôn đời vùi chôn nó trong bóng tối cũng là điều bình thường thôi.
Thân ái, TTBG.
[]
Thư gửi Thế Phong.
Cali, July 26/2005
Anh Thế Phong ơi,
Bài viết về bác Lê Ngộ Châu và tạp chí Bách Khoa, trong có đề cập một đoạn dài về ông Võ Phiến, BG đã xong, gửi kèm theo đây bằng attachment cho anh đọc. BG nghĩ, thôi với ông Võ Phiến này, mình cho ông ta cái hân hạnh được nằm trong sách mình bấy nhiêu cũng đủ, chẳng cần nói thêm các cái râu ria làm chi cho phí giấy. BG có ít thì giờ quá, để dành làm chuyện xứng đáng hơn. Riêng bài về anh, BG chủ tâm viết về tình cảm và những kỷ niệm với anh trong các mùa hè VN vừa qua, thêm nữa, nhận định của cá nhân BG về con người anh thôi, anh nhé.
Thân ái, TTBG.
[]
Nhận thư Thế Phong.
July 26/2005
Thân gửi BG,
1/ Tôi nghĩ việc BG chỉ nên viết về kỷ niệm và nhận xét của BG về Thằng Phải Gió “đôi khi tưởng mình ra chi mà thực chẳng ra chi thật” thì hơn. Đó là ý một câu trong Thánh Kinh thường trở lại với tôi mỗi lúc ngẫm về bản thân mình. Còn tác phẩm, cứ để đấy đã nhé!
2/ Sáng nay trong buổi điểm tâm tại Tân Định, đọc cho Lê Duyên và Hoàng Vũ Đông Sơn nghe bài BG viết về bác Lê Ngộ Châu, mọi người đều khen BG viết “độc”. Lê Duyên nói: “BG viết rất hay, có quan điểm, lời văn sâu sắc, hay hơn cả VC là khác!” (câu này nên phổ biến hẹp). Còn HVĐSơn thì nhắc lại lời của Tạ Tỵ nói về BG hai ngày trước khi chết (nói không ra hơi): “BG viết ác lắm!” rồi mới chịu qua đời!... (Chữ “Ác” của Tạ Tỵ dùng là “Ác liệt” chứ không là độc ác, hung ác.)
3/ Sao BG viết nhanh đến vậy được nhỉ? Nhanh mà lại rất interesting mới đáng nói chứ. Nhưng cứ vẫn nên làm việc có điều độ.
Thế Phong.
[]
Thư gửi Thế Phong.
Cali, July 27/2005
Anh Thế Phong ơi,
1/ Thức dậy nửa khuya (3 giờ sáng như thường lệ), đọc các thư mới nhất anh gửi. Cái thư sau cùng (như đã nêu trên), đoạn anh Đông Sơn kể về bác Tạ Tỵ làm BG xúc động và bần thần ghê gớm. Bỗng dưng thấy thật áy náy như một mặc cảm tội lỗi, nên đi lục hết các lá thư bác đã từng gửi ra xem lại. Nhìn nét chữ đẹp nắn nót mà gẫy gọn cứng cáp của bác, BG cảm nghe lòng chùng xuống thật nhiều. Thời gian bác Tạ Tỵ gần chết, BG cũng đang có mặt tại VN mà không hay biết gì về điều ấy cả. Có lẽ vì đã lâu không liên lạc, dạo bác còn ở Mỹ, nên không biết rằng bác đã về ở hẳn trong VN. Anh nhờ anh Đông Sơn nói rõ lại cho BG nghe câu chuyện thế nào trong lần gặp cuối với bác, TẠI SAO lại nhắc đến tên BG? BG rất cần chi tiết này để bổ sung vào bài viết về bác Tạ Tỵ (sẽ gửi anh đọc luôn).
2/ Riêng câu nói của chị Lê Duyên, chữ VC anh dùng là gì? Việt Cộng? Hay tên một nhà văn nào khác? Cái lối viết tắt của anh thường làm BG đoán mò đến hụt hơi gần chết. Vì vậy mà trong các tác phẩm, đề cập tên người nào, BG thật ít khi viết tắt vì không muốn độc giả cũng bị hụt hơi như mình.
3/ Bài viết về anh, nếu anh đã nói như trong thư thì rất dễ dàng cho BG phóng bút, bởi lẽ, tuy là con người cẩn thận chữ nghĩa, từ trong tư tưởng đã chưa bao giờ dám mang ý nghĩ viết bậy, bút sa gà chết; nhưng BG cũng còn là con người tình cảm, và tình cảm lại rất phiêu bồng phóng khoáng. Do đó với lối viết không bị kềm chế bởi văn tự, bài bản, BG sẽ thấy thoải mái hơn. Cám ơn anh. Để chuyện văn chương anh, kẻ khác phê bình. Phần BG chỉ đưa ra những cái gì MÌNH CẢM NHẬN, hay những điều mà kẻ khác CỐ TÌNH KHÔNG HIỂU THẤU về anh qua những giòng chữ im ỉm lặng câm của anh.
4/ Tiếng Gõ Của Định Mệnh (hay Điệu Múa Cuối Cùng Của Con Thiên Nga) có lẽ là cuốn SAU CÙNG BG đưa ra cái nhìn trung thực của mình về văn giới, sau đó ngưng luôn, mặc kệ thiên hạ muốn làm gì thì làm.
Kể anh nghe chuyện rất vui này:
Ngày xưa còn đi học, BG có một anh bạn, cháu ruột một ông Tướng trong quân đội. Mới gần đây, anh Trần Ngọc, một bạn văn, từ Orange County gọi lên BG, nói rằng: “Một lần ngồi chung trong một tiệc rượu tại nhà Khánh Trường, nghe một anh chàng bảo: Ngày xưa tôi có cô bạn thân kéo violon rất hay... Và anh này nói về cô Thu Vân ngày cũ một cách chính xác chi tiết và bằng một giọng điệu rất thân thương ưu ái.. Anh đoán cô Thu Vân mà anh ta nói đó chính là em; nên bảo anh cũng có quen Thu Vân thì anh chàng xin số điện thoại em nhưng anh không đưa, nghĩ phải hỏi ý em trước đã.”
Trần Ngọc thêm: “Anh chàng này bây giờ giàu lắm, lại thảo ăn, nổi tiếng là Mạnh Thường Quân của đám văn nghệ Santa Ana. Biết đâu liên lạc lại, nếu đúng là bạn cũ, anh ta chẳng sẽ giúp đỡ Thu Vân trên mặt vật chất?”
Nghe chuyện, BG bảo Trần Ngọc: “Nhiều người đọc sách em, cứ tự nhận là bạn cũ, nhưng toàn là đồ dỏm. Với anh chàng này, anh cứ cho số điện thoại em, thật giả, em biết ngay sau khi đối đáp vài câu.”
Vậy là một bữa đẹp trời, anh chàng nọ gọi BG và đúng là CỦA THẬT! Anh ta mừng lắm, nhắc cho BG nghe những kỷ niệm mà chính BG đã quên khuấy đi rồi. Mắc cỡ, thì anh ta bảo: “Râu ria nhiều quá làm sao Thu Vân nhớ cho hết?” (Bởi là dân thể thao không ham đọc sách nên anh chàng mới không biết TTBG bây giờ là cô Thu Vân ngày xưa.)
Liên lạc tới lui vài bận, trò chuyện luôn với bà già và cô em gái, (vì thuở xưa, anh ta vẫn đến nhà chơi và được cả gia đình BG đón tiếp), thấy có vẻ là có power thật với đám văn nghệ Santa Ana. Qua điện thoại, BG cũng nhiêàu lần nghe anh ta khoe rằng vẫn hay giúp đỡ người này người nọ trong đám đó. Chẳng hạn như: “Trong nhà anh có đến cả trăm bức tranh, chỗ đâu mà treo cho hết, nhưng anh vẫn mua tranh tụi nó vì muốn giúp cho tụi nó phương tiện để sống”;
“Anh đang bảo trợ cho thằng Khánh Trường làm cuộc triển lãm phòng tranh của nó. Thằng này vô học, ăn nói tục tĩu, nhưng ngồi uống rượu với nó cũng vui.”
Hay: “Thằng Du Tử Lê cũng từng nhờ cậy anh, em mà đi với anh, đố nó dám làm gì em nổi?”
Hoặc: “Anh vừa mới bỏ năm ngàn mua một bức Thái Tuấn của Huỳnh Hữu Ủy. Bức này không đẹp, nhưng vì muốn giúp cho Huỳnh Hữu Ủy sống và cũng vì cái tên Thái Tuấn, nên mua”.
Rồi anh ta cười to: “Bức Thái Tuấn, Huỳnh Hữu Ủy đòi giá năm ngàn nhưng anh trả mới bốn ngàn, còn một ngàn, nó cứ đi theo đòi hoài. Bực quá, sáng nay ngồi uống café có mặt nó, anh đưa trả một ngàn còn lại luôn. Nó không nhận. Anh nói: ‘Mày mà không nhận thì từ nay đừng có ngồi uống rượu với tao nữa!”
Anh ta lại cười càng to hơn, điệu rất khoái chí .
Khi BG hỏi: “Em nghe anh bảo, nhiều họa sĩ dưới Santa Ana được anh giúp đỡ cho có tiền sống mà làm nghệ thuật, vậy ở San Jose có một họa sĩ nhiều tài năng nhưng sống lang thang nghèo khổ, không hiểu anh có biết?”
“Ai?”
“Đăng Lạt”
“Tài năng Đăng Lạt thế nào?”
“Nếu đặt tranh Đăng Lạt cạnh bên tranh Khánh Trường thì tranh Khánh Trường thấy vô hồn hẳn. Đó là lời nhận xét của nhiều người trong giới văn nghệ chứ chẳng phải của em.”
Anh ta không nói gì.
Một hôm, muốn thử nghiệm xem anh ta có “thảo ăn” thật như lời Trần Ngọc giới thiệu không, BG bảo với anh ta rằng đang sắp cho chào đời một tác phẩm mới, và hỏi, có thể nào giúp BG làm một cuộc ra mắt ở dưới đó? Anh ta vui vẻ nhận lời liền, lại còn ghi xuống số trương mục BG và hứa ngày hôm sau sẽ bỏ ngay vào trương mục BG ba ngàn đô để giúp tiền in sách (“Xong anh em mình chia đôi sau khi bán sách,” anh ta nói đùa thế). Dự định của anh ta là sẽ mượn cái hội trường của báo Người Việt cho buổi ra mắt, tài trợ đủ mọi thứ thuộïc về sự tổ chức chương trình .v.v. và .v.v...
Mọi việc tiến hành (nhưng mới chỉ trên lời nói qua điện thoại). Anh ta làm cho cái tính đa nghi về lòng tốt của kẻ khác trong BG cũng gần muốn chao đảo, tự nghĩ là mình đã nhận định sai về thiên hạ.
Một buổi từ Nam Cali, anh ta gọi lên, nhắn vào máy muốn gặp BG gấp. Qua chuyện, kể rằng đã hỏi mướn cái hội trường của báo Người Việt và nơi này đồng ý nhưng phải đến tháng 11/2005 mới có chỗ trống. Lại bảo, đã nhờ đám Việt Báo lancer BG và cơ sở này cũng đã nhận lời. Điện thoại gấp cho BG là bởi muốn biết xem BG có đồng ý không với những điều vừa nói để xúc tiến việc ra mắt sách. BG nhận.
Khi nghe bên kia đầu giây có nhiều giọng nói, BG hỏi: “Anh đang ngồi với ai?”
“Đám mấy thằng họa sĩ, Khánh Trường, Cao Bá Minh.”
Lại nghe giọng la gì đó. Anh ta kể: “Khánh Trường vừa nói em chửi khắp thiên hạ, điều ấy có đúng không?”
BG đáp: “Chỉ khều nhẹ thôi chứ nào phải chửi. Nhưng em đã gửi anh hai cuốn NCQC và Tài Hoa & Cô Đơn Như Một Định Mệnh, bộ anh chưa đọc sao?”
Anh ta la lên: “Sách vừa tới là tụi nó chụp ngay, chuyền tay nhau đọc, đòi cũng không chịu trả! Em gửi cuốn khác cho anh đi.”
BG cười: “Mấy ông nội văn nghệ Santa Ana ông nào cũng muốn đọc em, nhưng chỉ đọc lén. Em sẽ gửi cuốn khác, và mong anh đọc trước khi quyết định có nên giúp em làm buổi ra mắt hay không?”
Anh ta hỏi tại sao? BG không đáp câu hỏi này, chỉ nói: “Cuộc đời em đã quá quen rồi với những cú phản ngược bất ngờ vào giờ chót, nên sẽ không buồn nếu có lúc nào biết anh QUAY LƯNG với một người bạn cũ do từ áp lực của kẻ khác hay do bất cứ nguyên nhân từ đâu đưa đến. Gửi sách cho anh chỉ là để cảm ơn những lời thăm hỏi của anh trên mẹ và em gái em, chứ chẳng phải có ý gì muốn cầu cạnh.
Đó là lần cuối cùng anh ta gọi BG rồi im luôn, ba ngàn đô cũng tìm đường mà trốn tuốt, không thấy chui vào bank BG. (Cũng lại là một cái trò tiền hậu bất nhất như anh chàng Giao Điểm!) Bà già và bé Mỵ biết chuyện (vì anh ta có khoe với họ chuyện sẽ giúp BG tiền in sách và làm cuộc ra mắt sách), hỏi thăm, BG cười:“Có lẽ anh chàng bị đám văn nghệ Santa Ana ‘thuốc’ nên không dám liên lạc với con nữa. Điều đó khiến con rất mừng, thấy như vừa tránh xa được một sợi giây thừng to tướng đang sắp tròng vào cổ, y hệt câu chuyện với tên Ted dạo trước.”
Bà già hiểu ngay. Còn bé Mỵ thì kể:
“Có lần nói chuyện điện thoại với Bé, anh ấy bảo rằng chị Thu Vân sao thẳng tính quá. Tranh Khánh Trường anh mua đến một ngàn đô một bức mà lại bảo là vô hồn nếu đặt cạnh tranh Đăng Lạt!”
Bé Mỵ nói thêm: “Lúc đó Bé định nói với ảnh: Tranh đắt tiền chưa hẳn là tranh giá trị. Nhưng nghĩ thôi.”
BG cười bảo bé Mỵ: “Không nói là phải, vì một khi đã nhận Khánh Trường là bạn thì anh ta sẽ không bao giờ chịu chấp nhận có một họa sĩ nào ‘có quyền’ tài hoa hơn bạn mình. Đó là cái cách nhìn nghệ thuật chung của giới văn nghệ Santa Ana. Anh này không phải nghệ sĩ mà chỉ là ‘bố mẹ nghệ sĩ! –kiểu các bà mẹ chiến sĩ-- thì điều đó càng thêm mạnh mẽ.”
Còn câu chuyện tên TED là như sau:
Mùa thu 2000, từ VN trở về, BG rơi vào trạng thái xuống dốc trầm trọng trên đủ mọi mặt, nên lao vào phi trường làm việc. Một bữa đi làm về, thấy nhà tối om, hỏi ra mới biết bé Mỵ lúc ban sáng lên cơn điên dữ dội, đã xách búa đập hết các cầu chì. (May mà nó không chết vì khi ấy điện thành phố đang bị cúp làm nó không thể đấu lý với cái radio được nên bực bội xách búa phá!). BG bèn gọi công ty nhà đèn đến, họ bật công tắc lên, thấy khét quá, sợ cháy nhà, khuyên cứ để vậy, ngày mai gọi một chuyên viên về điện đến ráp lại các đường giây; phần công ty không đảm trách dịch vụ sửa chữa các loại như thế.
Hôm sau đi làm về, điện thoại đến các nhà sửa điện chuyên môn, anh nào cũng chém không dưới ba ngàn đô, lại bảo đang mùa mưa không thể làm gì được vì rất nguy hiểm. Đành cứ để vậy trong hơn nửa tháng, nhà cửa tối om, mùa thu lạnh giá, lò sưởi gì cũng không có. Sau kẹt quá, gọi đến tên TED, một anh Mỹ mập như con heo, rất mê BG kể từ một lần làm quen trong phi trường. Tên này góa vợ, là thầu khoán cỡ bự, chuyên thầu cho các công ty lớn của chính phủ. Nghe gọi, hắn đến ngay, sửa lại tạm thời các đường giây không lấy tiền.
Trong mấy ngày sửa chữa, hắn cứ buông lời dụ hoặc BG như dạo trước. Hắn nói: “Một phụ nữ độc thân như cô thì rất cần một người đàn ông tháo vát như tôi. Cô hãy nên nhận tôi làm chồng, tôi sẽ lo hết cho mẹ con cô. Sẽ giúp cô sửa chữa hoàn hảo từng căn phòng để cho mướn. Cô không cần trả công tôi mà chỉ cần bỏ tiền mua vật liệu thôi.”
Khi ấy, có anh chàng VN là nhân viên của tên Ted cùng với hắn đến nhà sửa điện, một mặt nói riêng với BG bằng tiếng Việt: “Chị cứ nhận đại đi để nó sửa nhà cho chị. Thằng này giàu lắm, vật liệu dư thừa nó lấy ra được từ các vụ thầu khác cũng đủ cho chị xây ba căn nhà, không cần phải tốn tiền mua đâu.” (BG chỉ cười trừ.)
Một mặt, anh VN này quay sang nói với tên Ted: “Ông nên từ từ! Người VN chúng tôi, tình cảm thường đến chậm. Cứ giúp chị BG sửa nhà rồi hẵn tính.”
Tên Ted đồng ý. Kế hoạch đưa ra là, đầu tiên hắn sẽ lo các ổ điện trong nhà cho hoàn chỉnh, sau tính đến việc xây cất lại từng phòng.
Một bữa, hắn chở BG ra Home Depot mua các vật dụng thuộc về điện, chính tay hắn lựa tỉ mỉ từng cái, tổng cộng 600 đô la tính ở quầy do BG trả. Định sẽ bắt tay làm việc ngay ngày hôm sau như hắn hứa. Nào dè chờ một tuần, rồi một tháng cũng chẳng thấy mặt hắn, BG bèn điện thoại bảo: “Anh hứa sẽ đến sửa giúp các ổ điện cho tôi mà sao không thấy?”
Hắn trở mặt: “Còn cô, có hứa gì với tôi không mà bảo tôi giữ lời đã hứa với cô?”
BG ngạc nhiên: “Tôi hứa gì?”
“Hứa sẽ làm vợ tôi sau khi xong mọi chuyện!”
Lúc ấy BG kêu à lên tiếng lớn, cảm ơn hắn và cúp máy ngay. Kể cho bà già nghe, BG nói:
“Con kêu tiếng à vì vui mừng quá đỗi khi nhận ra mình vừa thoát khỏi một sợi giây thòng lọng. Bởi mẹ biết, với con người con, một khi đã nhận ân tình của ai thì thể nào cũng trả. Trời thương con nên xui khiến tên này giở ra liền cho con thấy cái mòi cà giựt, chứ nếu hắn khôn ngoan, cứ âm thầm giúp, làm sao con thoát được sự trả ơn hắn bằng chính cuộc đời con?”
...
Anh Thế Phong ơi,
Sở dĩ kể anh nghe chuyện anh chàng bạn cũ là ý muốn nói lên sự cảm nhận càng rõ hơn của BG trên những tương quan giao thiệp giữa con người với nhau. Thường người ta đến với nhau vì DANH (như anh bạn cũ) hoặc vì LỢI (như đám văn nghệ Santa Ana) chứ chẳng ai đến vì TÌNH NGƯỜI (như trường hợp anh và BG). Biết thế, nên BG chẳng chút gì buồn phiền theo sự quay mặt của một người bạn từng nhận là THÂN với mình thuở nhỏ. Trái lại RẤT MỪNG và cám ơn anh ta lắm lắm theo cái điều quay mặt kia thôi!
Đồng thời, càng ngẫm càng thấy quý anh và tấm lòng của anh đã dành cho BG. Mười một năm trước, trong cuốn MTDKCT I, BG đã viết: “Cả đời, tôi rất quý bạn, nhưng chẳng có được mấy người bạn quý!” Thì điều ấy, lúc này nghĩ lại thấy thật đúng. Có đốt đuốc đi giữa ban ngày cũng không phải dễ dàng tìm ra “một người bạn”. Hay có lẽ vì cái giá trị BG đặt cho tình bạn cao quá đã khiến không thể có bạn? Có lẽ thế, anh nhỉ? Nhưng làm khác hơn để thay đổi cái nhìn về Tình Bạn trong con người mình lại là điều chưa bao giờ BG ý nghĩ ra.
Anh Thế Phong thân,
Thôi, hôm nay kể các chuyện như thế cho anh nghe là quá đủ. Lần sau rảnh rỗi kể tiếp. Bây giờ phải đi uống cốc café, hút một điếu thuốc lá rồi trở lại bàn viết, dứt điểm bài về bác Lê Ngộ Châu và ông Võ Phiến đây. Anh nhớ NHẮC anh Đông Sơn kể cho nghe chi tiết về câu nói của bác Tạ Tỵ nhé.
Cảm ơn anh vì tất cả và lúc nào cũng giữ một lòng quý trọng yêu mến dành riêng cho anh.
Thân ái,
TTBG
(San Jose, Cali. Thứ Bảy, August 7/2005)
[]
THẾ PHONG,
VỚI NHỮNG TIẾNG CƯỜI
CHUA CAY VÀ NGẠO NGHỄ
(Bài 8)
Nhận thư Thế Phong.
Mon, 04 Apr 2005 07:47:26 +0000
Thân gửi BG,
Điều đầu tiên tôi lo lắng là có một phút nào BG có thể bị đột quỵ, giản dị là chỉ ngủ hai tiếng đồng hồ một ngày. Cho rằng BG có là con người thép thì cũng có lúc thần kinh và bộ máy sẽ bị tê liệt. Và cái mụ manager nào đó chẳng cần phải bực mình với BG nữa, vẫn bất chiến tự nhiên thành. Và cũng từ lúc đó, những đối thủ từ xưa đến nay chỉ lăm lăm cầm giáo chực đâm vào BG, sẽ vỗ tay và há hốc miệng cười theo nhịp với mụ manager.
Mong BG giữ gìn sức khỏe để còn chiến đấu lâu dài với văn nghiệp và đời sống rất một màu xám.
Thế Phong.
[]
Nhận thư Thế Phong
Mon, 04 Apr 2005 13:02:39 +0000
Thân gửi BG,
Tối thứ hai, đợi con út đi làm về chỉ cách mở attachment để đọc thư Trần Công Lân và các độc giả gửi BG. Có được người bạn như Trần Công Lân cũng là một may mắn hiếm hoi đó BG ạ. Còn anh Nguyễn Đắc Sơn thì khen dịch giả Trần Thy Hà thật tuyệt vời khi diễn dịch NCQC qua RIVER OF TIME. Quả là DÒNG THỜI GIAN đang trôi qua dòng nước chảy. Một điều tôi hy vọng là một ngày nào đó River of Time sẽ được một NXB Mỹ lưu ý tái bản thì sự phát hành thật rộng rãi khắp hoàn cầu là lẽ tất nhiên. Và tôi cũng vẫn hy vọng rằng có một bản NCQC được in tại VN để phổ biến cho độc giả trong nước.
Không biết BG có theo dõi mạng www.gio-o.com không? Hình như trên đó có một bài của Trần Mạnh Hảo trả lời với lời lẽ quy chụp, đao to búa lớn (nhưng chỉ để mò tép) thì phải?
BG làm việc gì thì làm nhưng nên tiết độ giữ gìn sức khỏe. Giả thiết BG không vui lòng với lời nhắc nhở ấy nhưng tôi vẫn không thể không nhắc, và có thể hai thư điện tử tuần trước đã làm BG mất vui? Chiều qua uống café với Đông Sơn ở quán bờ sông. Tất nhiên là trong câu chuyện lại chỉ nhắc đến mẹ con BG và Dalat.
Thế Phong.
[]
Thư gửi Thế Phong
Cali 23/4/2005
Anh Thế Phong ơi,
Hai giờ rưỡi sáng thức giậy đi làm mà giờ này 11:30 khuya vẫn còn ngồi viết tác phẩm mới, Điệu Múa Cuối Cùng Của Con Thiên Nga đến trang thứ 91, vì vậy mà nhận thư anh.
Cách đây mấy ngày BG cũng có nhận thư anh nhưng vì QUÁ BẬN nên không trả lời ngay được. BG không buồn phiền gì anh theo những lời nhắc nhủ giữ gìn sức khỏe, trái lại còn cám ơn anh nữa kìa. Nhưng trong giai đoạn này thì chưa nghỉ ngơi được, nên thôi.
Đọc thư anh, mới biết rằng anh chàng Giao Điểm có liên lạc với anh, phàn nàn về BG này kia. Anh biết, bên này, trên các website (trong có Giao Điểm) đang cùng nhau mở chiến dịch “tấn công TTBG” ráo riết, gọi BG là “Việt Cộng nằm vùng hải ngoại”. Tồi tệ hơn hết là việc rêu rao “BG vì theo tán tỉnh chủ nhiệm diễn đàn Giao Điểm không được nên quay lại chửi, gọi toàn thể giới văn nghệ hải ngoại và cả Giao Điểm là RÁC!”
Những cái như vậy, BG không hề đọc, mà được rất nhiều người quen cho biết và họ bảo BG phải lên tiếng!
Cái trò hàm oan trong chốn chữ nghĩa gió tanh mưa máu anh cũng đã quá quen, nên hiểu BG. Tuy vậy, BG vẫn chẳng bao giờ thèm quan tâm đến các cái chuyện chửi bới của thiên hạ trên những gì mình KHÔNG HỀ LÀM TRONG ĐỜI. Ông Phạm Duy chửi BG rất nặng trong một lá thư gửi bác Lê Ngộ Châu (mà anh đã biết), BG còn ne... pas! thay, huống hồ hạng tép riu chữ nghĩa. Mình tự biết mình là ai nên cứ bình chân như vại, đi làm việc nuôi mẹ nuôi con, đêm đêm lại sống kiếp tằm nhả tơ, chuẩn bị cho sự chào đời của tác phẩm mới.
Riêng trong chỗ làm việc, ngoại trừ con mụ manager lùn tịt mập thù lù và xấu như ma, toàn thể các nhân viên cấp cao và thấp khác đều quý trọng BG. Có một cô manager người Tàu, rất tử tế với BG. Nên đáp lại lòng cô, BG tặng cô một bản River of Time. Một bữa BG nói với cô: “Cả đời tôi chưa bao giờ biết làm những công việc nặng nhọc như hiện tại.” Cô gật: “Tôi tin chứ vì đọc sách chị, biết chị có điều ấy thật. Và tôi vẫn tự hỏi tại sao một người ở vào giai cấp cao như chị lại có thể xuống làm việc với chúng tôi?” BG trả lời: “Tại tôi cần tiền.” Cô nói: “Tất cả mọi người đều cần tiền, không phải riêng chị. Nhưng những người ở vào hàng lớp như chị mà nếu phải lâm vào tình trạng hiện tại thì thường vẫn luôn tỏ ra kiêu hãnh cách biệt. Còn chị, chị hòa nhập với mọi người, vui vẻ với mọi người và được tất cả những người chung quanh mến yêu. Tôi phải nói, đôi lần nhìn chị làm việc cách say mê, tôi tưởng tượng giống như khi chị đang đánh đàn hay viết văn. Tôi rất cảm kích thái độ sống ấy của chị.” Lúc đó BG mới cười: “Vậy cô có biết sự khác biệt giữa tôi và những co-workers của tôi, hay là sự khác biệt của một nghệ sĩ với một người bình thường là thế nào không? Người nghệ sĩ có thể làm những gì người bình thường làm, nhưng người bình thường không thể thực hiện được những gì mà nghệ sĩ thực hiện.” Cô la lên: “Đúng! Đó cũng điêàu tôi nghĩ về chị!”
Thôi, ít hàng thăm anh, BG phải đi ngủ đây. Cho BG gửi lời chào tất cả. Rất có hy vọng mùa Noel năm nay (2005) hai mẹ con sẽ đưa bà cụ về VN ăn Tết.
Thân ái, TTBG.
Thư gửi Thế Phong.
Cali, July 11/05
Anh Thế Phong thân,
1/ Rất vui khi đọc lá thư anh kể về NCQC với những ca tụng của giới văn nghệ Sàigon, đặc biệt là sự in ấn và xuất bản của NXB Văn Nghệ Thành phố HCM. Đó là cái giá vinh dự BG nhận được từ chữ nghĩa của mình, một cái giá NHỜ ANH GÓP PHẦN RẤT LỚN mới có được. Dù sự việc diễn biến ra sao, BG vẫn mang ơn anh trên những điều này. Thực tình thì BG cũng chẳng chờ đợi gì trên nó cả, bởi hơn ai hết, tự biết số phận văn chương mình cũng giống như số phậïn cá nhân mình, nên chẳng lấy làm buồn nếu như nó cứ mãi bị trục lên trặc xuống. Có điều, hai vị Giám đốc và Phó giám đốc NXB Văn Nghệ Thành phố Hồ Chí Minh khen tác phẩm BẰNG LỜI cũng là một vinh dự cho nó rồi. Còn in ấn được hay không chỉ là do nó có duyên với độc giả trong nước hay không mà thôi.
2/ BG hiện đã bỏ việc làm ở phi trường vì quá mệt, không còn thì giờø ngồi vào bàn viết. Nghĩ rằng cuộc đời ngắn ngủi, tại sao mình cứ phải vì miếng cơm manh áo mà vất vả, trong khi còn biết bao nhiêu chuyện đáng làm và cần phải làm trước khi nằm xuống? Tuy nhiên, BG vẫn thấy an tâm trong vấn đề thực tế đời sống vì luôn luôn tin tưởng Thượng Đế sẽ không bao giờ đẩy BG vào bước đường cùng. Đắng cay nghèo khổ như Dostoievski mà còn có ngõ thoát, phải không anh?
3/ Ngày 6/12/2005, BG và Âu Cơ sẽ đưa bà cụ về VN ăn Tết. Đó là ước muốn của cụ. Mình làm gì được cho mẹ mình ngay khi bà còn sống vẫn tốt hơn. Cả ba cái vé máy bay đã nằm trong túi. Như vậy, nếu không có gì bất ngờ xảy đến làm hỏng chuyến đi, BG sẽ được ăn Tết VN và chắc lần này sẽ ở lại Sàigòn nhiều thời gian hơn. Sẽ xin một cái góc trong nhà anh chị Đông Sơn làm chỗ trú dăm bữa, nhìn bà con đốt pháo đón giao thừa anh nhé.
4/ Hiện nay có nhiều thì giờ rảnh, BG lại vùi đầu vào bản thảo Dostoievski. Cuốn này kéo dài đã trên 10 năm, nay mới chính thức được làm việc với nó ở phần cuối. Nếu hoàn tất, sẽ gửi về cho anh đọc, chia xẻ với anh.
5/ Điệu Múa Cuối Cùng Của Con Thiên Nga (hay còn gọi Tiếng Gõ Của Định Mệnh) viết đã gần xong thì lại bị bỏ dở, như chính số phận dở dang của nó từ nhiều năm trước. (Cuốn này được suy nghĩ từ năm 1999 chứ không phải bây giờ.) Âu là trong sự dang dở cũng có cái đẹp, đợi đến khi nào có cảm hứng nữa, BG sẽ ngồi làm việc trở lại với nó; hoặc muôn đời vùi chôn nó trong bóng tối cũng là điều bình thường thôi.
Thân ái, TTBG.
[]
Thư gửi Thế Phong.
Cali, July 26/2005
Anh Thế Phong ơi,
Bài viết về bác Lê Ngộ Châu và tạp chí Bách Khoa, trong có đề cập một đoạn dài về ông Võ Phiến, BG đã xong, gửi kèm theo đây bằng attachment cho anh đọc. BG nghĩ, thôi với ông Võ Phiến này, mình cho ông ta cái hân hạnh được nằm trong sách mình bấy nhiêu cũng đủ, chẳng cần nói thêm các cái râu ria làm chi cho phí giấy. BG có ít thì giờ quá, để dành làm chuyện xứng đáng hơn. Riêng bài về anh, BG chủ tâm viết về tình cảm và những kỷ niệm với anh trong các mùa hè VN vừa qua, thêm nữa, nhận định của cá nhân BG về con người anh thôi, anh nhé.
Thân ái, TTBG.
[]
Nhận thư Thế Phong.
July 26/2005
Thân gửi BG,
1/ Tôi nghĩ việc BG chỉ nên viết về kỷ niệm và nhận xét của BG về Thằng Phải Gió “đôi khi tưởng mình ra chi mà thực chẳng ra chi thật” thì hơn. Đó là ý một câu trong Thánh Kinh thường trở lại với tôi mỗi lúc ngẫm về bản thân mình. Còn tác phẩm, cứ để đấy đã nhé!
2/ Sáng nay trong buổi điểm tâm tại Tân Định, đọc cho Lê Duyên và Hoàng Vũ Đông Sơn nghe bài BG viết về bác Lê Ngộ Châu, mọi người đều khen BG viết “độc”. Lê Duyên nói: “BG viết rất hay, có quan điểm, lời văn sâu sắc, hay hơn cả VC là khác!” (câu này nên phổ biến hẹp). Còn HVĐSơn thì nhắc lại lời của Tạ Tỵ nói về BG hai ngày trước khi chết (nói không ra hơi): “BG viết ác lắm!” rồi mới chịu qua đời!... (Chữ “Ác” của Tạ Tỵ dùng là “Ác liệt” chứ không là độc ác, hung ác.)
3/ Sao BG viết nhanh đến vậy được nhỉ? Nhanh mà lại rất interesting mới đáng nói chứ. Nhưng cứ vẫn nên làm việc có điều độ.
Thế Phong.
[]
Thư gửi Thế Phong.
Cali, July 27/2005
Anh Thế Phong ơi,
1/ Thức dậy nửa khuya (3 giờ sáng như thường lệ), đọc các thư mới nhất anh gửi. Cái thư sau cùng (như đã nêu trên), đoạn anh Đông Sơn kể về bác Tạ Tỵ làm BG xúc động và bần thần ghê gớm. Bỗng dưng thấy thật áy náy như một mặc cảm tội lỗi, nên đi lục hết các lá thư bác đã từng gửi ra xem lại. Nhìn nét chữ đẹp nắn nót mà gẫy gọn cứng cáp của bác, BG cảm nghe lòng chùng xuống thật nhiều. Thời gian bác Tạ Tỵ gần chết, BG cũng đang có mặt tại VN mà không hay biết gì về điều ấy cả. Có lẽ vì đã lâu không liên lạc, dạo bác còn ở Mỹ, nên không biết rằng bác đã về ở hẳn trong VN. Anh nhờ anh Đông Sơn nói rõ lại cho BG nghe câu chuyện thế nào trong lần gặp cuối với bác, TẠI SAO lại nhắc đến tên BG? BG rất cần chi tiết này để bổ sung vào bài viết về bác Tạ Tỵ (sẽ gửi anh đọc luôn).
2/ Riêng câu nói của chị Lê Duyên, chữ VC anh dùng là gì? Việt Cộng? Hay tên một nhà văn nào khác? Cái lối viết tắt của anh thường làm BG đoán mò đến hụt hơi gần chết. Vì vậy mà trong các tác phẩm, đề cập tên người nào, BG thật ít khi viết tắt vì không muốn độc giả cũng bị hụt hơi như mình.
3/ Bài viết về anh, nếu anh đã nói như trong thư thì rất dễ dàng cho BG phóng bút, bởi lẽ, tuy là con người cẩn thận chữ nghĩa, từ trong tư tưởng đã chưa bao giờ dám mang ý nghĩ viết bậy, bút sa gà chết; nhưng BG cũng còn là con người tình cảm, và tình cảm lại rất phiêu bồng phóng khoáng. Do đó với lối viết không bị kềm chế bởi văn tự, bài bản, BG sẽ thấy thoải mái hơn. Cám ơn anh. Để chuyện văn chương anh, kẻ khác phê bình. Phần BG chỉ đưa ra những cái gì MÌNH CẢM NHẬN, hay những điều mà kẻ khác CỐ TÌNH KHÔNG HIỂU THẤU về anh qua những giòng chữ im ỉm lặng câm của anh.
4/ Tiếng Gõ Của Định Mệnh (hay Điệu Múa Cuối Cùng Của Con Thiên Nga) có lẽ là cuốn SAU CÙNG BG đưa ra cái nhìn trung thực của mình về văn giới, sau đó ngưng luôn, mặc kệ thiên hạ muốn làm gì thì làm.
Kể anh nghe chuyện rất vui này:
Ngày xưa còn đi học, BG có một anh bạn, cháu ruột một ông Tướng trong quân đội. Mới gần đây, anh Trần Ngọc, một bạn văn, từ Orange County gọi lên BG, nói rằng: “Một lần ngồi chung trong một tiệc rượu tại nhà Khánh Trường, nghe một anh chàng bảo: Ngày xưa tôi có cô bạn thân kéo violon rất hay... Và anh này nói về cô Thu Vân ngày cũ một cách chính xác chi tiết và bằng một giọng điệu rất thân thương ưu ái.. Anh đoán cô Thu Vân mà anh ta nói đó chính là em; nên bảo anh cũng có quen Thu Vân thì anh chàng xin số điện thoại em nhưng anh không đưa, nghĩ phải hỏi ý em trước đã.”
Trần Ngọc thêm: “Anh chàng này bây giờ giàu lắm, lại thảo ăn, nổi tiếng là Mạnh Thường Quân của đám văn nghệ Santa Ana. Biết đâu liên lạc lại, nếu đúng là bạn cũ, anh ta chẳng sẽ giúp đỡ Thu Vân trên mặt vật chất?”
Nghe chuyện, BG bảo Trần Ngọc: “Nhiều người đọc sách em, cứ tự nhận là bạn cũ, nhưng toàn là đồ dỏm. Với anh chàng này, anh cứ cho số điện thoại em, thật giả, em biết ngay sau khi đối đáp vài câu.”
Vậy là một bữa đẹp trời, anh chàng nọ gọi BG và đúng là CỦA THẬT! Anh ta mừng lắm, nhắc cho BG nghe những kỷ niệm mà chính BG đã quên khuấy đi rồi. Mắc cỡ, thì anh ta bảo: “Râu ria nhiều quá làm sao Thu Vân nhớ cho hết?” (Bởi là dân thể thao không ham đọc sách nên anh chàng mới không biết TTBG bây giờ là cô Thu Vân ngày xưa.)
Liên lạc tới lui vài bận, trò chuyện luôn với bà già và cô em gái, (vì thuở xưa, anh ta vẫn đến nhà chơi và được cả gia đình BG đón tiếp), thấy có vẻ là có power thật với đám văn nghệ Santa Ana. Qua điện thoại, BG cũng nhiêàu lần nghe anh ta khoe rằng vẫn hay giúp đỡ người này người nọ trong đám đó. Chẳng hạn như: “Trong nhà anh có đến cả trăm bức tranh, chỗ đâu mà treo cho hết, nhưng anh vẫn mua tranh tụi nó vì muốn giúp cho tụi nó phương tiện để sống”;
“Anh đang bảo trợ cho thằng Khánh Trường làm cuộc triển lãm phòng tranh của nó. Thằng này vô học, ăn nói tục tĩu, nhưng ngồi uống rượu với nó cũng vui.”
Hay: “Thằng Du Tử Lê cũng từng nhờ cậy anh, em mà đi với anh, đố nó dám làm gì em nổi?”
Hoặc: “Anh vừa mới bỏ năm ngàn mua một bức Thái Tuấn của Huỳnh Hữu Ủy. Bức này không đẹp, nhưng vì muốn giúp cho Huỳnh Hữu Ủy sống và cũng vì cái tên Thái Tuấn, nên mua”.
Rồi anh ta cười to: “Bức Thái Tuấn, Huỳnh Hữu Ủy đòi giá năm ngàn nhưng anh trả mới bốn ngàn, còn một ngàn, nó cứ đi theo đòi hoài. Bực quá, sáng nay ngồi uống café có mặt nó, anh đưa trả một ngàn còn lại luôn. Nó không nhận. Anh nói: ‘Mày mà không nhận thì từ nay đừng có ngồi uống rượu với tao nữa!”
Anh ta lại cười càng to hơn, điệu rất khoái chí .
Khi BG hỏi: “Em nghe anh bảo, nhiều họa sĩ dưới Santa Ana được anh giúp đỡ cho có tiền sống mà làm nghệ thuật, vậy ở San Jose có một họa sĩ nhiều tài năng nhưng sống lang thang nghèo khổ, không hiểu anh có biết?”
“Ai?”
“Đăng Lạt”
“Tài năng Đăng Lạt thế nào?”
“Nếu đặt tranh Đăng Lạt cạnh bên tranh Khánh Trường thì tranh Khánh Trường thấy vô hồn hẳn. Đó là lời nhận xét của nhiều người trong giới văn nghệ chứ chẳng phải của em.”
Anh ta không nói gì.
Một hôm, muốn thử nghiệm xem anh ta có “thảo ăn” thật như lời Trần Ngọc giới thiệu không, BG bảo với anh ta rằng đang sắp cho chào đời một tác phẩm mới, và hỏi, có thể nào giúp BG làm một cuộc ra mắt ở dưới đó? Anh ta vui vẻ nhận lời liền, lại còn ghi xuống số trương mục BG và hứa ngày hôm sau sẽ bỏ ngay vào trương mục BG ba ngàn đô để giúp tiền in sách (“Xong anh em mình chia đôi sau khi bán sách,” anh ta nói đùa thế). Dự định của anh ta là sẽ mượn cái hội trường của báo Người Việt cho buổi ra mắt, tài trợ đủ mọi thứ thuộïc về sự tổ chức chương trình .v.v. và .v.v...
Mọi việc tiến hành (nhưng mới chỉ trên lời nói qua điện thoại). Anh ta làm cho cái tính đa nghi về lòng tốt của kẻ khác trong BG cũng gần muốn chao đảo, tự nghĩ là mình đã nhận định sai về thiên hạ.
Một buổi từ Nam Cali, anh ta gọi lên, nhắn vào máy muốn gặp BG gấp. Qua chuyện, kể rằng đã hỏi mướn cái hội trường của báo Người Việt và nơi này đồng ý nhưng phải đến tháng 11/2005 mới có chỗ trống. Lại bảo, đã nhờ đám Việt Báo lancer BG và cơ sở này cũng đã nhận lời. Điện thoại gấp cho BG là bởi muốn biết xem BG có đồng ý không với những điều vừa nói để xúc tiến việc ra mắt sách. BG nhận.
Khi nghe bên kia đầu giây có nhiều giọng nói, BG hỏi: “Anh đang ngồi với ai?”
“Đám mấy thằng họa sĩ, Khánh Trường, Cao Bá Minh.”
Lại nghe giọng la gì đó. Anh ta kể: “Khánh Trường vừa nói em chửi khắp thiên hạ, điều ấy có đúng không?”
BG đáp: “Chỉ khều nhẹ thôi chứ nào phải chửi. Nhưng em đã gửi anh hai cuốn NCQC và Tài Hoa & Cô Đơn Như Một Định Mệnh, bộ anh chưa đọc sao?”
Anh ta la lên: “Sách vừa tới là tụi nó chụp ngay, chuyền tay nhau đọc, đòi cũng không chịu trả! Em gửi cuốn khác cho anh đi.”
BG cười: “Mấy ông nội văn nghệ Santa Ana ông nào cũng muốn đọc em, nhưng chỉ đọc lén. Em sẽ gửi cuốn khác, và mong anh đọc trước khi quyết định có nên giúp em làm buổi ra mắt hay không?”
Anh ta hỏi tại sao? BG không đáp câu hỏi này, chỉ nói: “Cuộc đời em đã quá quen rồi với những cú phản ngược bất ngờ vào giờ chót, nên sẽ không buồn nếu có lúc nào biết anh QUAY LƯNG với một người bạn cũ do từ áp lực của kẻ khác hay do bất cứ nguyên nhân từ đâu đưa đến. Gửi sách cho anh chỉ là để cảm ơn những lời thăm hỏi của anh trên mẹ và em gái em, chứ chẳng phải có ý gì muốn cầu cạnh.
Đó là lần cuối cùng anh ta gọi BG rồi im luôn, ba ngàn đô cũng tìm đường mà trốn tuốt, không thấy chui vào bank BG. (Cũng lại là một cái trò tiền hậu bất nhất như anh chàng Giao Điểm!) Bà già và bé Mỵ biết chuyện (vì anh ta có khoe với họ chuyện sẽ giúp BG tiền in sách và làm cuộc ra mắt sách), hỏi thăm, BG cười:“Có lẽ anh chàng bị đám văn nghệ Santa Ana ‘thuốc’ nên không dám liên lạc với con nữa. Điều đó khiến con rất mừng, thấy như vừa tránh xa được một sợi giây thừng to tướng đang sắp tròng vào cổ, y hệt câu chuyện với tên Ted dạo trước.”
Bà già hiểu ngay. Còn bé Mỵ thì kể:
“Có lần nói chuyện điện thoại với Bé, anh ấy bảo rằng chị Thu Vân sao thẳng tính quá. Tranh Khánh Trường anh mua đến một ngàn đô một bức mà lại bảo là vô hồn nếu đặt cạnh tranh Đăng Lạt!”
Bé Mỵ nói thêm: “Lúc đó Bé định nói với ảnh: Tranh đắt tiền chưa hẳn là tranh giá trị. Nhưng nghĩ thôi.”
BG cười bảo bé Mỵ: “Không nói là phải, vì một khi đã nhận Khánh Trường là bạn thì anh ta sẽ không bao giờ chịu chấp nhận có một họa sĩ nào ‘có quyền’ tài hoa hơn bạn mình. Đó là cái cách nhìn nghệ thuật chung của giới văn nghệ Santa Ana. Anh này không phải nghệ sĩ mà chỉ là ‘bố mẹ nghệ sĩ! –kiểu các bà mẹ chiến sĩ-- thì điều đó càng thêm mạnh mẽ.”
Còn câu chuyện tên TED là như sau:
Mùa thu 2000, từ VN trở về, BG rơi vào trạng thái xuống dốc trầm trọng trên đủ mọi mặt, nên lao vào phi trường làm việc. Một bữa đi làm về, thấy nhà tối om, hỏi ra mới biết bé Mỵ lúc ban sáng lên cơn điên dữ dội, đã xách búa đập hết các cầu chì. (May mà nó không chết vì khi ấy điện thành phố đang bị cúp làm nó không thể đấu lý với cái radio được nên bực bội xách búa phá!). BG bèn gọi công ty nhà đèn đến, họ bật công tắc lên, thấy khét quá, sợ cháy nhà, khuyên cứ để vậy, ngày mai gọi một chuyên viên về điện đến ráp lại các đường giây; phần công ty không đảm trách dịch vụ sửa chữa các loại như thế.
Hôm sau đi làm về, điện thoại đến các nhà sửa điện chuyên môn, anh nào cũng chém không dưới ba ngàn đô, lại bảo đang mùa mưa không thể làm gì được vì rất nguy hiểm. Đành cứ để vậy trong hơn nửa tháng, nhà cửa tối om, mùa thu lạnh giá, lò sưởi gì cũng không có. Sau kẹt quá, gọi đến tên TED, một anh Mỹ mập như con heo, rất mê BG kể từ một lần làm quen trong phi trường. Tên này góa vợ, là thầu khoán cỡ bự, chuyên thầu cho các công ty lớn của chính phủ. Nghe gọi, hắn đến ngay, sửa lại tạm thời các đường giây không lấy tiền.
Trong mấy ngày sửa chữa, hắn cứ buông lời dụ hoặc BG như dạo trước. Hắn nói: “Một phụ nữ độc thân như cô thì rất cần một người đàn ông tháo vát như tôi. Cô hãy nên nhận tôi làm chồng, tôi sẽ lo hết cho mẹ con cô. Sẽ giúp cô sửa chữa hoàn hảo từng căn phòng để cho mướn. Cô không cần trả công tôi mà chỉ cần bỏ tiền mua vật liệu thôi.”
Khi ấy, có anh chàng VN là nhân viên của tên Ted cùng với hắn đến nhà sửa điện, một mặt nói riêng với BG bằng tiếng Việt: “Chị cứ nhận đại đi để nó sửa nhà cho chị. Thằng này giàu lắm, vật liệu dư thừa nó lấy ra được từ các vụ thầu khác cũng đủ cho chị xây ba căn nhà, không cần phải tốn tiền mua đâu.” (BG chỉ cười trừ.)
Một mặt, anh VN này quay sang nói với tên Ted: “Ông nên từ từ! Người VN chúng tôi, tình cảm thường đến chậm. Cứ giúp chị BG sửa nhà rồi hẵn tính.”
Tên Ted đồng ý. Kế hoạch đưa ra là, đầu tiên hắn sẽ lo các ổ điện trong nhà cho hoàn chỉnh, sau tính đến việc xây cất lại từng phòng.
Một bữa, hắn chở BG ra Home Depot mua các vật dụng thuộc về điện, chính tay hắn lựa tỉ mỉ từng cái, tổng cộng 600 đô la tính ở quầy do BG trả. Định sẽ bắt tay làm việc ngay ngày hôm sau như hắn hứa. Nào dè chờ một tuần, rồi một tháng cũng chẳng thấy mặt hắn, BG bèn điện thoại bảo: “Anh hứa sẽ đến sửa giúp các ổ điện cho tôi mà sao không thấy?”
Hắn trở mặt: “Còn cô, có hứa gì với tôi không mà bảo tôi giữ lời đã hứa với cô?”
BG ngạc nhiên: “Tôi hứa gì?”
“Hứa sẽ làm vợ tôi sau khi xong mọi chuyện!”
Lúc ấy BG kêu à lên tiếng lớn, cảm ơn hắn và cúp máy ngay. Kể cho bà già nghe, BG nói:
“Con kêu tiếng à vì vui mừng quá đỗi khi nhận ra mình vừa thoát khỏi một sợi giây thòng lọng. Bởi mẹ biết, với con người con, một khi đã nhận ân tình của ai thì thể nào cũng trả. Trời thương con nên xui khiến tên này giở ra liền cho con thấy cái mòi cà giựt, chứ nếu hắn khôn ngoan, cứ âm thầm giúp, làm sao con thoát được sự trả ơn hắn bằng chính cuộc đời con?”
...
Anh Thế Phong ơi,
Sở dĩ kể anh nghe chuyện anh chàng bạn cũ là ý muốn nói lên sự cảm nhận càng rõ hơn của BG trên những tương quan giao thiệp giữa con người với nhau. Thường người ta đến với nhau vì DANH (như anh bạn cũ) hoặc vì LỢI (như đám văn nghệ Santa Ana) chứ chẳng ai đến vì TÌNH NGƯỜI (như trường hợp anh và BG). Biết thế, nên BG chẳng chút gì buồn phiền theo sự quay mặt của một người bạn từng nhận là THÂN với mình thuở nhỏ. Trái lại RẤT MỪNG và cám ơn anh ta lắm lắm theo cái điều quay mặt kia thôi!
Đồng thời, càng ngẫm càng thấy quý anh và tấm lòng của anh đã dành cho BG. Mười một năm trước, trong cuốn MTDKCT I, BG đã viết: “Cả đời, tôi rất quý bạn, nhưng chẳng có được mấy người bạn quý!” Thì điều ấy, lúc này nghĩ lại thấy thật đúng. Có đốt đuốc đi giữa ban ngày cũng không phải dễ dàng tìm ra “một người bạn”. Hay có lẽ vì cái giá trị BG đặt cho tình bạn cao quá đã khiến không thể có bạn? Có lẽ thế, anh nhỉ? Nhưng làm khác hơn để thay đổi cái nhìn về Tình Bạn trong con người mình lại là điều chưa bao giờ BG ý nghĩ ra.
Anh Thế Phong thân,
Thôi, hôm nay kể các chuyện như thế cho anh nghe là quá đủ. Lần sau rảnh rỗi kể tiếp. Bây giờ phải đi uống cốc café, hút một điếu thuốc lá rồi trở lại bàn viết, dứt điểm bài về bác Lê Ngộ Châu và ông Võ Phiến đây. Anh nhớ NHẮC anh Đông Sơn kể cho nghe chi tiết về câu nói của bác Tạ Tỵ nhé.
Cảm ơn anh vì tất cả và lúc nào cũng giữ một lòng quý trọng yêu mến dành riêng cho anh.
Thân ái,
TTBG
(San Jose, Cali. Thứ Bảy, August 7/2005)
[]
THẾ PHONG,
VỚI NHỮNG TIẾNG CƯỜI
CHUA CAY VÀ NGẠO NGHỄ
(Bài 8)
Nhận thư Thế Phong.
Mon, 04 Apr 2005 07:47:26 +0000
Thân gửi BG,
Điều đầu tiên tôi lo lắng là có một phút nào BG có thể bị đột quỵ, giản dị là chỉ ngủ hai tiếng đồng hồ một ngày. Cho rằng BG có là con người thép thì cũng có lúc thần kinh và bộ máy sẽ bị tê liệt. Và cái mụ manager nào đó chẳng cần phải bực mình với BG nữa, vẫn bất chiến tự nhiên thành. Và cũng từ lúc đó, những đối thủ từ xưa đến nay chỉ lăm lăm cầm giáo chực đâm vào BG, sẽ vỗ tay và há hốc miệng cười theo nhịp với mụ manager.
Mong BG giữ gìn sức khỏe để còn chiến đấu lâu dài với văn nghiệp và đời sống rất một màu xám.
Thế Phong.
[]
Nhận thư Thế Phong
Mon, 04 Apr 2005 13:02:39 +0000
Thân gửi BG,
Tối thứ hai, đợi con út đi làm về chỉ cách mở attachment để đọc thư Trần Công Lân và các độc giả gửi BG. Có được người bạn như Trần Công Lân cũng là một may mắn hiếm hoi đó BG ạ. Còn anh Nguyễn Đắc Sơn thì khen dịch giả Trần Thy Hà thật tuyệt vời khi diễn dịch NCQC qua RIVER OF TIME. Quả là DÒNG THỜI GIAN đang trôi qua dòng nước chảy. Một điều tôi hy vọng là một ngày nào đó River of Time sẽ được một NXB Mỹ lưu ý tái bản thì sự phát hành thật rộng rãi khắp hoàn cầu là lẽ tất nhiên. Và tôi cũng vẫn hy vọng rằng có một bản NCQC được in tại VN để phổ biến cho độc giả trong nước.
Không biết BG có theo dõi mạng www.gio-o.com không? Hình như trên đó có một bài của Trần Mạnh Hảo trả lời với lời lẽ quy chụp, đao to búa lớn (nhưng chỉ để mò tép) thì phải?
BG làm việc gì thì làm nhưng nên tiết độ giữ gìn sức khỏe. Giả thiết BG không vui lòng với lời nhắc nhở ấy nhưng tôi vẫn không thể không nhắc, và có thể hai thư điện tử tuần trước đã làm BG mất vui? Chiều qua uống café với Đông Sơn ở quán bờ sông. Tất nhiên là trong câu chuyện lại chỉ nhắc đến mẹ con BG và Dalat.
Thế Phong.
[]
Thư gửi Thế Phong
Cali 23/4/2005
Anh Thế Phong ơi,
Hai giờ rưỡi sáng thức giậy đi làm mà giờ này 11:30 khuya vẫn còn ngồi viết tác phẩm mới, Điệu Múa Cuối Cùng Của Con Thiên Nga đến trang thứ 91, vì vậy mà nhận thư anh.
Cách đây mấy ngày BG cũng có nhận thư anh nhưng vì QUÁ BẬN nên không trả lời ngay được. BG không buồn phiền gì anh theo những lời nhắc nhủ giữ gìn sức khỏe, trái lại còn cám ơn anh nữa kìa. Nhưng trong giai đoạn này thì chưa nghỉ ngơi được, nên thôi.
Đọc thư anh, mới biết rằng anh chàng Giao Điểm có liên lạc với anh, phàn nàn về BG này kia. Anh biết, bên này, trên các website (trong có Giao Điểm) đang cùng nhau mở chiến dịch “tấn công TTBG” ráo riết, gọi BG là “Việt Cộng nằm vùng hải ngoại”. Tồi tệ hơn hết là việc rêu rao “BG vì theo tán tỉnh chủ nhiệm diễn đàn Giao Điểm không được nên quay lại chửi, gọi toàn thể giới văn nghệ hải ngoại và cả Giao Điểm là RÁC!”
Những cái như vậy, BG không hề đọc, mà được rất nhiều người quen cho biết và họ bảo BG phải lên tiếng!
Cái trò hàm oan trong chốn chữ nghĩa gió tanh mưa máu anh cũng đã quá quen, nên hiểu BG. Tuy vậy, BG vẫn chẳng bao giờ thèm quan tâm đến các cái chuyện chửi bới của thiên hạ trên những gì mình KHÔNG HỀ LÀM TRONG ĐỜI. Ông Phạm Duy chửi BG rất nặng trong một lá thư gửi bác Lê Ngộ Châu (mà anh đã biết), BG còn ne... pas! thay, huống hồ hạng tép riu chữ nghĩa. Mình tự biết mình là ai nên cứ bình chân như vại, đi làm việc nuôi mẹ nuôi con, đêm đêm lại sống kiếp tằm nhả tơ, chuẩn bị cho sự chào đời của tác phẩm mới.
Riêng trong chỗ làm việc, ngoại trừ con mụ manager lùn tịt mập thù lù và xấu như ma, toàn thể các nhân viên cấp cao và thấp khác đều quý trọng BG. Có một cô manager người Tàu, rất tử tế với BG. Nên đáp lại lòng cô, BG tặng cô một bản River of Time. Một bữa BG nói với cô: “Cả đời tôi chưa bao giờ biết làm những công việc nặng nhọc như hiện tại.” Cô gật: “Tôi tin chứ vì đọc sách chị, biết chị có điều ấy thật. Và tôi vẫn tự hỏi tại sao một người ở vào giai cấp cao như chị lại có thể xuống làm việc với chúng tôi?” BG trả lời: “Tại tôi cần tiền.” Cô nói: “Tất cả mọi người đều cần tiền, không phải riêng chị. Nhưng những người ở vào hàng lớp như chị mà nếu phải lâm vào tình trạng hiện tại thì thường vẫn luôn tỏ ra kiêu hãnh cách biệt. Còn chị, chị hòa nhập với mọi người, vui vẻ với mọi người và được tất cả những người chung quanh mến yêu. Tôi phải nói, đôi lần nhìn chị làm việc cách say mê, tôi tưởng tượng giống như khi chị đang đánh đàn hay viết văn. Tôi rất cảm kích thái độ sống ấy của chị.” Lúc đó BG mới cười: “Vậy cô có biết sự khác biệt giữa tôi và những co-workers của tôi, hay là sự khác biệt của một nghệ sĩ với một người bình thường là thế nào không? Người nghệ sĩ có thể làm những gì người bình thường làm, nhưng người bình thường không thể thực hiện được những gì mà nghệ sĩ thực hiện.” Cô la lên: “Đúng! Đó cũng điêàu tôi nghĩ về chị!”
Thôi, ít hàng thăm anh, BG phải đi ngủ đây. Cho BG gửi lời chào tất cả. Rất có hy vọng mùa Noel năm nay (2005) hai mẹ con sẽ đưa bà cụ về VN ăn Tết.
Thân ái, TTBG.
Thư gửi Thế Phong.
Cali, July 11/05
Anh Thế Phong thân,
1/ Rất vui khi đọc lá thư anh kể về NCQC với những ca tụng của giới văn nghệ Sàigon, đặc biệt là sự in ấn và xuất bản của NXB Văn Nghệ Thành phố HCM. Đó là cái giá vinh dự BG nhận được từ chữ nghĩa của mình, một cái giá NHỜ ANH GÓP PHẦN RẤT LỚN mới có được. Dù sự việc diễn biến ra sao, BG vẫn mang ơn anh trên những điều này. Thực tình thì BG cũng chẳng chờ đợi gì trên nó cả, bởi hơn ai hết, tự biết số phận văn chương mình cũng giống như số phậïn cá nhân mình, nên chẳng lấy làm buồn nếu như nó cứ mãi bị trục lên trặc xuống. Có điều, hai vị Giám đốc và Phó giám đốc NXB Văn Nghệ Thành phố Hồ Chí Minh khen tác phẩm BẰNG LỜI cũng là một vinh dự cho nó rồi. Còn in ấn được hay không chỉ là do nó có duyên với độc giả trong nước hay không mà thôi.
2/ BG hiện đã bỏ việc làm ở phi trường vì quá mệt, không còn thì giờø ngồi vào bàn viết. Nghĩ rằng cuộc đời ngắn ngủi, tại sao mình cứ phải vì miếng cơm manh áo mà vất vả, trong khi còn biết bao nhiêu chuyện đáng làm và cần phải làm trước khi nằm xuống? Tuy nhiên, BG vẫn thấy an tâm trong vấn đề thực tế đời sống vì luôn luôn tin tưởng Thượng Đế sẽ không bao giờ đẩy BG vào bước đường cùng. Đắng cay nghèo khổ như Dostoievski mà còn có ngõ thoát, phải không anh?
3/ Ngày 6/12/2005, BG và Âu Cơ sẽ đưa bà cụ về VN ăn Tết. Đó là ước muốn của cụ. Mình làm gì được cho mẹ mình ngay khi bà còn sống vẫn tốt hơn. Cả ba cái vé máy bay đã nằm trong túi. Như vậy, nếu không có gì bất ngờ xảy đến làm hỏng chuyến đi, BG sẽ được ăn Tết VN và chắc lần này sẽ ở lại Sàigòn nhiều thời gian hơn. Sẽ xin một cái góc trong nhà anh chị Đông Sơn làm chỗ trú dăm bữa, nhìn bà con đốt pháo đón giao thừa anh nhé.
4/ Hiện nay có nhiều thì giờ rảnh, BG lại vùi đầu vào bản thảo Dostoievski. Cuốn này kéo dài đã trên 10 năm, nay mới chính thức được làm việc với nó ở phần cuối. Nếu hoàn tất, sẽ gửi về cho anh đọc, chia xẻ với anh.
5/ Điệu Múa Cuối Cùng Của Con Thiên Nga (hay còn gọi Tiếng Gõ Của Định Mệnh) viết đã gần xong thì lại bị bỏ dở, như chính số phận dở dang của nó từ nhiều năm trước. (Cuốn này được suy nghĩ từ năm 1999 chứ không phải bây giờ.) Âu là trong sự dang dở cũng có cái đẹp, đợi đến khi nào có cảm hứng nữa, BG sẽ ngồi làm việc trở lại với nó; hoặc muôn đời vùi chôn nó trong bóng tối cũng là điều bình thường thôi.
Thân ái, TTBG.
[]
Thư gửi Thế Phong.
Cali, July 26/2005
Anh Thế Phong ơi,
Bài viết về bác Lê Ngộ Châu và tạp chí Bách Khoa, trong có đề cập một đoạn dài về ông Võ Phiến, BG đã xong, gửi kèm theo đây bằng attachment cho anh đọc. BG nghĩ, thôi với ông Võ Phiến này, mình cho ông ta cái hân hạnh được nằm trong sách mình bấy nhiêu cũng đủ, chẳng cần nói thêm các cái râu ria làm chi cho phí giấy. BG có ít thì giờ quá, để dành làm chuyện xứng đáng hơn. Riêng bài về anh, BG chủ tâm viết về tình cảm và những kỷ niệm với anh trong các mùa hè VN vừa qua, thêm nữa, nhận định của cá nhân BG về con người anh thôi, anh nhé.
Thân ái, TTBG.
[]
Nhận thư Thế Phong.
July 26/2005
Thân gửi BG,
1/ Tôi nghĩ việc BG chỉ nên viết về kỷ niệm và nhận xét của BG về Thằng Phải Gió “đôi khi tưởng mình ra chi mà thực chẳng ra chi thật” thì hơn. Đó là ý một câu trong Thánh Kinh thường trở lại với tôi mỗi lúc ngẫm về bản thân mình. Còn tác phẩm, cứ để đấy đã nhé!
2/ Sáng nay trong buổi điểm tâm tại Tân Định, đọc cho Lê Duyên và Hoàng Vũ Đông Sơn nghe bài BG viết về bác Lê Ngộ Châu, mọi người đều khen BG viết “độc”. Lê Duyên nói: “BG viết rất hay, có quan điểm, lời văn sâu sắc, hay hơn cả VC là khác!” (câu này nên phổ biến hẹp). Còn HVĐSơn thì nhắc lại lời của Tạ Tỵ nói về BG hai ngày trước khi chết (nói không ra hơi): “BG viết ác lắm!” rồi mới chịu qua đời!... (Chữ “Ác” của Tạ Tỵ dùng là “Ác liệt” chứ không là độc ác, hung ác.)
3/ Sao BG viết nhanh đến vậy được nhỉ? Nhanh mà lại rất interesting mới đáng nói chứ. Nhưng cứ vẫn nên làm việc có điều độ.
Thế Phong.
[]
Thư gửi Thế Phong.
Cali, July 27/2005
Anh Thế Phong ơi,
1/ Thức dậy nửa khuya (3 giờ sáng như thường lệ), đọc các thư mới nhất anh gửi. Cái thư sau cùng (như đã nêu trên), đoạn anh Đông Sơn kể về bác Tạ Tỵ làm BG xúc động và bần thần ghê gớm. Bỗng dưng thấy thật áy náy như một mặc cảm tội lỗi, nên đi lục hết các lá thư bác đã từng gửi ra xem lại. Nhìn nét chữ đẹp nắn nót mà gẫy gọn cứng cáp của bác, BG cảm nghe lòng chùng xuống thật nhiều. Thời gian bác Tạ Tỵ gần chết, BG cũng đang có mặt tại VN mà không hay biết gì về điều ấy cả. Có lẽ vì đã lâu không liên lạc, dạo bác còn ở Mỹ, nên không biết rằng bác đã về ở hẳn trong VN. Anh nhờ anh Đông Sơn nói rõ lại cho BG nghe câu chuyện thế nào trong lần gặp cuối với bác, TẠI SAO lại nhắc đến tên BG? BG rất cần chi tiết này để bổ sung vào bài viết về bác Tạ Tỵ (sẽ gửi anh đọc luôn).
2/ Riêng câu nói của chị Lê Duyên, chữ VC anh dùng là gì? Việt Cộng? Hay tên một nhà văn nào khác? Cái lối viết tắt của anh thường làm BG đoán mò đến hụt hơi gần chết. Vì vậy mà trong các tác phẩm, đề cập tên người nào, BG thật ít khi viết tắt vì không muốn độc giả cũng bị hụt hơi như mình.
3/ Bài viết về anh, nếu anh đã nói như trong thư thì rất dễ dàng cho BG phóng bút, bởi lẽ, tuy là con người cẩn thận chữ nghĩa, từ trong tư tưởng đã chưa bao giờ dám mang ý nghĩ viết bậy, bút sa gà chết; nhưng BG cũng còn là con người tình cảm, và tình cảm lại rất phiêu bồng phóng khoáng. Do đó với lối viết không bị kềm chế bởi văn tự, bài bản, BG sẽ thấy thoải mái hơn. Cám ơn anh. Để chuyện văn chương anh, kẻ khác phê bình. Phần BG chỉ đưa ra những cái gì MÌNH CẢM NHẬN, hay những điều mà kẻ khác CỐ TÌNH KHÔNG HIỂU THẤU về anh qua những giòng chữ im ỉm lặng câm của anh.
4/ Tiếng Gõ Của Định Mệnh (hay Điệu Múa Cuối Cùng Của Con Thiên Nga) có lẽ là cuốn SAU CÙNG BG đưa ra cái nhìn trung thực của mình về văn giới, sau đó ngưng luôn, mặc kệ thiên hạ muốn làm gì thì làm.
Kể anh nghe chuyện rất vui này:
Ngày xưa còn đi học, BG có một anh bạn, cháu ruột một ông Tướng trong quân đội. Mới gần đây, anh Trần Ngọc, một bạn văn, từ Orange County gọi lên BG, nói rằng: “Một lần ngồi chung trong một tiệc rượu tại nhà Khánh Trường, nghe một anh chàng bảo: Ngày xưa tôi có cô bạn thân kéo violon rất hay... Và anh này nói về cô Thu Vân ngày cũ một cách chính xác chi tiết và bằng một giọng điệu rất thân thương ưu ái.. Anh đoán cô Thu Vân mà anh ta nói đó chính là em; nên bảo anh cũng có quen Thu Vân thì anh chàng xin số điện thoại em nhưng anh không đưa, nghĩ phải hỏi ý em trước đã.”
Trần Ngọc thêm: “Anh chàng này bây giờ giàu lắm, lại thảo ăn, nổi tiếng là Mạnh Thường Quân của đám văn nghệ Santa Ana. Biết đâu liên lạc lại, nếu đúng là bạn cũ, anh ta chẳng sẽ giúp đỡ Thu Vân trên mặt vật chất?”
Nghe chuyện, BG bảo Trần Ngọc: “Nhiều người đọc sách em, cứ tự nhận là bạn cũ, nhưng toàn là đồ dỏm. Với anh chàng này, anh cứ cho số điện thoại em, thật giả, em biết ngay sau khi đối đáp vài câu.”
Vậy là một bữa đẹp trời, anh chàng nọ gọi BG và đúng là CỦA THẬT! Anh ta mừng lắm, nhắc cho BG nghe những kỷ niệm mà chính BG đã quên khuấy đi rồi. Mắc cỡ, thì anh ta bảo: “Râu ria nhiều quá làm sao Thu Vân nhớ cho hết?” (Bởi là dân thể thao không ham đọc sách nên anh chàng mới không biết TTBG bây giờ là cô Thu Vân ngày xưa.)
Liên lạc tới lui vài bận, trò chuyện luôn với bà già và cô em gái, (vì thuở xưa, anh ta vẫn đến nhà chơi và được cả gia đình BG đón tiếp), thấy có vẻ là có power thật với đám văn nghệ Santa Ana. Qua điện thoại, BG cũng nhiêàu lần nghe anh ta khoe rằng vẫn hay giúp đỡ người này người nọ trong đám đó. Chẳng hạn như: “Trong nhà anh có đến cả trăm bức tranh, chỗ đâu mà treo cho hết, nhưng anh vẫn mua tranh tụi nó vì muốn giúp cho tụi nó phương tiện để sống”;
“Anh đang bảo trợ cho thằng Khánh Trường làm cuộc triển lãm phòng tranh của nó. Thằng này vô học, ăn nói tục tĩu, nhưng ngồi uống rượu với nó cũng vui.”
Hay: “Thằng Du Tử Lê cũng từng nhờ cậy anh, em mà đi với anh, đố nó dám làm gì em nổi?”
Hoặc: “Anh vừa mới bỏ năm ngàn mua một bức Thái Tuấn của Huỳnh Hữu Ủy. Bức này không đẹp, nhưng vì muốn giúp cho Huỳnh Hữu Ủy sống và cũng vì cái tên Thái Tuấn, nên mua”.
Rồi anh ta cười to: “Bức Thái Tuấn, Huỳnh Hữu Ủy đòi giá năm ngàn nhưng anh trả mới bốn ngàn, còn một ngàn, nó cứ đi theo đòi hoài. Bực quá, sáng nay ngồi uống café có mặt nó, anh đưa trả một ngàn còn lại luôn. Nó không nhận. Anh nói: ‘Mày mà không nhận thì từ nay đừng có ngồi uống rượu với tao nữa!”
Anh ta lại cười càng to hơn, điệu rất khoái chí .
Khi BG hỏi: “Em nghe anh bảo, nhiều họa sĩ dưới Santa Ana được anh giúp đỡ cho có tiền sống mà làm nghệ thuật, vậy ở San Jose có một họa sĩ nhiều tài năng nhưng sống lang thang nghèo khổ, không hiểu anh có biết?”
“Ai?”
“Đăng Lạt”
“Tài năng Đăng Lạt thế nào?”
“Nếu đặt tranh Đăng Lạt cạnh bên tranh Khánh Trường thì tranh Khánh Trường thấy vô hồn hẳn. Đó là lời nhận xét của nhiều người trong giới văn nghệ chứ chẳng phải của em.”
Anh ta không nói gì.
Một hôm, muốn thử nghiệm xem anh ta có “thảo ăn” thật như lời Trần Ngọc giới thiệu không, BG bảo với anh ta rằng đang sắp cho chào đời một tác phẩm mới, và hỏi, có thể nào giúp BG làm một cuộc ra mắt ở dưới đó? Anh ta vui vẻ nhận lời liền, lại còn ghi xuống số trương mục BG và hứa ngày hôm sau sẽ bỏ ngay vào trương mục BG ba ngàn đô để giúp tiền in sách (“Xong anh em mình chia đôi sau khi bán sách,” anh ta nói đùa thế). Dự định của anh ta là sẽ mượn cái hội trường của báo Người Việt cho buổi ra mắt, tài trợ đủ mọi thứ thuộïc về sự tổ chức chương trình .v.v. và .v.v...
Mọi việc tiến hành (nhưng mới chỉ trên lời nói qua điện thoại). Anh ta làm cho cái tính đa nghi về lòng tốt của kẻ khác trong BG cũng gần muốn chao đảo, tự nghĩ là mình đã nhận định sai về thiên hạ.
Một buổi từ Nam Cali, anh ta gọi lên, nhắn vào máy muốn gặp BG gấp. Qua chuyện, kể rằng đã hỏi mướn cái hội trường của báo Người Việt và nơi này đồng ý nhưng phải đến tháng 11/2005 mới có chỗ trống. Lại bảo, đã nhờ đám Việt Báo lancer BG và cơ sở này cũng đã nhận lời. Điện thoại gấp cho BG là bởi muốn biết xem BG có đồng ý không với những điều vừa nói để xúc tiến việc ra mắt sách. BG nhận.
Khi nghe bên kia đầu giây có nhiều giọng nói, BG hỏi: “Anh đang ngồi với ai?”
“Đám mấy thằng họa sĩ, Khánh Trường, Cao Bá Minh.”
Lại nghe giọng la gì đó. Anh ta kể: “Khánh Trường vừa nói em chửi khắp thiên hạ, điều ấy có đúng không?”
BG đáp: “Chỉ khều nhẹ thôi chứ nào phải chửi. Nhưng em đã gửi anh hai cuốn NCQC và Tài Hoa & Cô Đơn Như Một Định Mệnh, bộ anh chưa đọc sao?”
Anh ta la lên: “Sách vừa tới là tụi nó chụp ngay, chuyền tay nhau đọc, đòi cũng không chịu trả! Em gửi cuốn khác cho anh đi.”
BG cười: “Mấy ông nội văn nghệ Santa Ana ông nào cũng muốn đọc em, nhưng chỉ đọc lén. Em sẽ gửi cuốn khác, và mong anh đọc trước khi quyết định có nên giúp em làm buổi ra mắt hay không?”
Anh ta hỏi tại sao? BG không đáp câu hỏi này, chỉ nói: “Cuộc đời em đã quá quen rồi với những cú phản ngược bất ngờ vào giờ chót, nên sẽ không buồn nếu có lúc nào biết anh QUAY LƯNG với một người bạn cũ do từ áp lực của kẻ khác hay do bất cứ nguyên nhân từ đâu đưa đến. Gửi sách cho anh chỉ là để cảm ơn những lời thăm hỏi của anh trên mẹ và em gái em, chứ chẳng phải có ý gì muốn cầu cạnh.
Đó là lần cuối cùng anh ta gọi BG rồi im luôn, ba ngàn đô cũng tìm đường mà trốn tuốt, không thấy chui vào bank BG. (Cũng lại là một cái trò tiền hậu bất nhất như anh chàng Giao Điểm!) Bà già và bé Mỵ biết chuyện (vì anh ta có khoe với họ chuyện sẽ giúp BG tiền in sách và làm cuộc ra mắt sách), hỏi thăm, BG cười:“Có lẽ anh chàng bị đám văn nghệ Santa Ana ‘thuốc’ nên không dám liên lạc với con nữa. Điều đó khiến con rất mừng, thấy như vừa tránh xa được một sợi giây thừng to tướng đang sắp tròng vào cổ, y hệt câu chuyện với tên Ted dạo trước.”
Bà già hiểu ngay. Còn bé Mỵ thì kể:
“Có lần nói chuyện điện thoại với Bé, anh ấy bảo rằng chị Thu Vân sao thẳng tính quá. Tranh Khánh Trường anh mua đến một ngàn đô một bức mà lại bảo là vô hồn nếu đặt cạnh tranh Đăng Lạt!”
Bé Mỵ nói thêm: “Lúc đó Bé định nói với ảnh: Tranh đắt tiền chưa hẳn là tranh giá trị. Nhưng nghĩ thôi.”
BG cười bảo bé Mỵ: “Không nói là phải, vì một khi đã nhận Khánh Trường là bạn thì anh ta sẽ không bao giờ chịu chấp nhận có một họa sĩ nào ‘có quyền’ tài hoa hơn bạn mình. Đó là cái cách nhìn nghệ thuật chung của giới văn nghệ Santa Ana. Anh này không phải nghệ sĩ mà chỉ là ‘bố mẹ nghệ sĩ! –kiểu các bà mẹ chiến sĩ-- thì điều đó càng thêm mạnh mẽ.”
Còn câu chuyện tên TED là như sau:
Mùa thu 2000, từ VN trở về, BG rơi vào trạng thái xuống dốc trầm trọng trên đủ mọi mặt, nên lao vào phi trường làm việc. Một bữa đi làm về, thấy nhà tối om, hỏi ra mới biết bé Mỵ lúc ban sáng lên cơn điên dữ dội, đã xách búa đập hết các cầu chì. (May mà nó không chết vì khi ấy điện thành phố đang bị cúp làm nó không thể đấu lý với cái radio được nên bực bội xách búa phá!). BG bèn gọi công ty nhà đèn đến, họ bật công tắc lên, thấy khét quá, sợ cháy nhà, khuyên cứ để vậy, ngày mai gọi một chuyên viên về điện đến ráp lại các đường giây; phần công ty không đảm trách dịch vụ sửa chữa các loại như thế.
Hôm sau đi làm về, điện thoại đến các nhà sửa điện chuyên môn, anh nào cũng chém không dưới ba ngàn đô, lại bảo đang mùa mưa không thể làm gì được vì rất nguy hiểm. Đành cứ để vậy trong hơn nửa tháng, nhà cửa tối om, mùa thu lạnh giá, lò sưởi gì cũng không có. Sau kẹt quá, gọi đến tên TED, một anh Mỹ mập như con heo, rất mê BG kể từ một lần làm quen trong phi trường. Tên này góa vợ, là thầu khoán cỡ bự, chuyên thầu cho các công ty lớn của chính phủ. Nghe gọi, hắn đến ngay, sửa lại tạm thời các đường giây không lấy tiền.
Trong mấy ngày sửa chữa, hắn cứ buông lời dụ hoặc BG như dạo trước. Hắn nói: “Một phụ nữ độc thân như cô thì rất cần một người đàn ông tháo vát như tôi. Cô hãy nên nhận tôi làm chồng, tôi sẽ lo hết cho mẹ con cô. Sẽ giúp cô sửa chữa hoàn hảo từng căn phòng để cho mướn. Cô không cần trả công tôi mà chỉ cần bỏ tiền mua vật liệu thôi.”
Khi ấy, có anh chàng VN là nhân viên của tên Ted cùng với hắn đến nhà sửa điện, một mặt nói riêng với BG bằng tiếng Việt: “Chị cứ nhận đại đi để nó sửa nhà cho chị. Thằng này giàu lắm, vật liệu dư thừa nó lấy ra được từ các vụ thầu khác cũng đủ cho chị xây ba căn nhà, không cần phải tốn tiền mua đâu.” (BG chỉ cười trừ.)
Một mặt, anh VN này quay sang nói với tên Ted: “Ông nên từ từ! Người VN chúng tôi, tình cảm thường đến chậm. Cứ giúp chị BG sửa nhà rồi hẵn tính.”
Tên Ted đồng ý. Kế hoạch đưa ra là, đầu tiên hắn sẽ lo các ổ điện trong nhà cho hoàn chỉnh, sau tính đến việc xây cất lại từng phòng.
Một bữa, hắn chở BG ra Home Depot mua các vật dụng thuộc về điện, chính tay hắn lựa tỉ mỉ từng cái, tổng cộng 600 đô la tính ở quầy do BG trả. Định sẽ bắt tay làm việc ngay ngày hôm sau như hắn hứa. Nào dè chờ một tuần, rồi một tháng cũng chẳng thấy mặt hắn, BG bèn điện thoại bảo: “Anh hứa sẽ đến sửa giúp các ổ điện cho tôi mà sao không thấy?”
Hắn trở mặt: “Còn cô, có hứa gì với tôi không mà bảo tôi giữ lời đã hứa với cô?”
BG ngạc nhiên: “Tôi hứa gì?”
“Hứa sẽ làm vợ tôi sau khi xong mọi chuyện!”
Lúc ấy BG kêu à lên tiếng lớn, cảm ơn hắn và cúp máy ngay. Kể cho bà già nghe, BG nói:
“Con kêu tiếng à vì vui mừng quá đỗi khi nhận ra mình vừa thoát khỏi một sợi giây thòng lọng. Bởi mẹ biết, với con người con, một khi đã nhận ân tình của ai thì thể nào cũng trả. Trời thương con nên xui khiến tên này giở ra liền cho con thấy cái mòi cà giựt, chứ nếu hắn khôn ngoan, cứ âm thầm giúp, làm sao con thoát được sự trả ơn hắn bằng chính cuộc đời con?”
...
Anh Thế Phong ơi,
Sở dĩ kể anh nghe chuyện anh chàng bạn cũ là ý muốn nói lên sự cảm nhận càng rõ hơn của BG trên những tương quan giao thiệp giữa con người với nhau. Thường người ta đến với nhau vì DANH (như anh bạn cũ) hoặc vì LỢI (như đám văn nghệ Santa Ana) chứ chẳng ai đến vì TÌNH NGƯỜI (như trường hợp anh và BG). Biết thế, nên BG chẳng chút gì buồn phiền theo sự quay mặt của một người bạn từng nhận là THÂN với mình thuở nhỏ. Trái lại RẤT MỪNG và cám ơn anh ta lắm lắm theo cái điều quay mặt kia thôi!
Đồng thời, càng ngẫm càng thấy quý anh và tấm lòng của anh đã dành cho BG. Mười một năm trước, trong cuốn MTDKCT I, BG đã viết: “Cả đời, tôi rất quý bạn, nhưng chẳng có được mấy người bạn quý!” Thì điều ấy, lúc này nghĩ lại thấy thật đúng. Có đốt đuốc đi giữa ban ngày cũng không phải dễ dàng tìm ra “một người bạn”. Hay có lẽ vì cái giá trị BG đặt cho tình bạn cao quá đã khiến không thể có bạn? Có lẽ thế, anh nhỉ? Nhưng làm khác hơn để thay đổi cái nhìn về Tình Bạn trong con người mình lại là điều chưa bao giờ BG ý nghĩ ra.
Anh Thế Phong thân,
Thôi, hôm nay kể các chuyện như thế cho anh nghe là quá đủ. Lần sau rảnh rỗi kể tiếp. Bây giờ phải đi uống cốc café, hút một điếu thuốc lá rồi trở lại bàn viết, dứt điểm bài về bác Lê Ngộ Châu và ông Võ Phiến đây. Anh nhớ NHẮC anh Đông Sơn kể cho nghe chi tiết về câu nói của bác Tạ Tỵ nhé.
Cảm ơn anh vì tất cả và lúc nào cũng giữ một lòng quý trọng yêu mến dành riêng cho anh.
Thân ái,
TTBG
(San Jose, Cali. Thứ Bảy, August 7/2005)
[]
