khoảnh khắc & thiên thu / thanh thương hoàng 15
khoảnh khắc & thiên thu
tập đoản truyện : thanh thương hoàng
34.- BẮT, THA
Vào một buổi tối chủ nhật của 1976, sau khi cơm nước no nê và một chút rượu để làm nóng người, Năm Của nằm võng bên hiên nhà, bốc hứng ca vài câu vọng cổ. Khi ca bản Trọng Thủy Mỵ Châu, tới đoạn lâm ly nhất là Trọng Thủy nhảy xuống giếng tự tử - thì - bất chợt có 3 người cầm súng lục xông vào nhà. Năm Của hỏang hốt tưởng là cướp, định la lên; nhưng 1 người trong bọn nói :
" chúng tôi là công an có lệnh khám xét nhà anh. Yêu cầu anh đứng lên nghe đọc lệnh ! ". Nghe đọc lệnh bắt mình, Nam Của phản đối :
" Tui có làm gì đâu mà mấy anh bắt ! " - " Chúng tôi chỉ làm theo lệnh "-" Nhưng tôi đâu có phải tên là Lê Ngọc Của ?" - Thế tên anh là gì ?" - " Võ văn Của ". - " Nhà số mấy ?" - " 412/22/ 24 ".
Ba người công an đi lại một góc thì thầm bàn tán :
" - Chắc không phải là nó"- " Vậy thằng nào là thằng của thật đây ?" - Nhưng số nhà thằng Của kia lá 412 / 22/ 14 mà !"
"- Mẹ, cái hẻm này số nhà lộn xộn lắm. Cứ tóm cổ nó về để các đồng chí lãnh đạo quyết định cho chắc ăn ".
Ba năm sau, Năm Của được tha. Trong lệnh tha, chỗ có hàng chữ can tội để trống. Năm Của khiếu nại với cán bộ phụ trách :
" Tui bị bắt giam 3 năm, trong giấy tha không thấy đề can tôi gì, vậy tôi biết làm sao để giải thích với bà con lối xóm và nhất là đồi với chinh quyền địa phương ?"
Người cán bộ trừng mắt, nói :
" Anh muốn trong hồ sơ lý lịch anh trắng tinh hay muốn ghi tội nọ, tội kia đen ngòm ? Nhà nước đã khoan hồng, không ghi tội trạng, lại còn bày vẽ đòi hỏi ?"
Mười mấy năm sau, Năm Của vẫn không biết mình bị bắt vì tội gì ! ".
35. CÙI
Chiếc xe lam 3 bánh ngừng, cô gái xinh xắn khoảng 17, 18 tuổi bước lên trên xe, băng ghế trái có 4 người ngồi, băng ghế phải chỉ có 1. Cô gái ngồi xuống băng ghế phải cạnh người đàn ông trẻ. Xe chạy 1 quãng, cô gái phát giác người ngồi cạnh mình mắc bệnh cùi, 2 bàn tay anh ta các ngán sần sùi loang lổ đo đỏ gần như bị cùi ngần hết. Có gái vội ngồi xích ra xa xa tận đầu ghế với thái độ gớm ghiếc , ghê sợ. Hành động của cô gái làm mọi người ngồi băng ghế trái chăm chú nhìn người cùi. Người cùi, trong 1 phản ứng bất ngờ, chồm lên lao về phía cô gái ôm chặt cứng lấy cô. Miệng anh cắn vào cái cổ trắng ngần cô gái. Cô gái đau đớn giẫy giụa la hét cầu cứu. Bốn người ngồi băng ghế trái, mồm há hốc, mặt tái đi vì sợ hãi, không ai dám ra tay. Xe lam ngừng, 4 người khách nhảy xuống chuồn ngay. Anh tài xế xe lam to lớn, khỏe mạnh, dùng hết sức lực kéo người cùi ra, nhưng vô ích. Người cùi càng ôm chặt cộ gái hơn và vẫn cắn cổ cô ta. Mọi người đi đường xúm lại, ồn ào bàn tán , chỉ chỏ.
Một nhân viên công lực chạy tới, dùng lời lẽ ngọt ngào dỗ dành người cùi buông tha cô gái. Lúc này, cô gái sợ hãi và đau đớn, sợ hãi quá, ngất đi. Mặc cho mọi người nói năng, khuyên nhủ, người cùi vẫn ôm chặt cứng lấy cô gái. Anh nhân viên công lực phụ lực với tài xế gỡ tay người cùi ra. Người cùi định cắn vào tay anh nhân viên công lực, làm anh này sợ hãi, rụt tay lại. Sau hết, với sự đồng tình của đám đông, anh nhân viên công lực đành phải lấy súng lục ra, bắn một phát vào bàn chân trái người cùi. Lúc đó, người cùi bị đau mới chịu buông tha cô gái. Một mặt người ta dẫn người cùi vế bót xử lý, một mặt đem cô gái đi bệnh viện. Cô gái vẫn mê man bất tỉnh.
Hai ngày sau, từ tầng 3 bệnh viện, cô gái lao mình xuống đất tự tử.
36. HẬN ĐỜI
Lâm thi đậu trung học phổ thông, bạn bè bắt đi khao nhà hàng . Khi nhậu đã tàng tàng, đám bạn quay sang đòi hỏi chầu ... tươi mát. Lâm từ chối. Vì tuy đã 18 tuổi nhưng vẫn chưa dám thử mùi đời, nhưng vì bè bạn nài ép quá, đành nhắm mắt liều. Sau đó quen mùi, tuần nào lâm cũng theo bạn bè tới chốn chơi bời, gia đính không hề hay biết.
Một thời gian sau, báo chí rần rần đăng tin con quỷ si-đa đã tới Việtnam và đề cập nguy cơ lây lan qua đường tình dục. Lâm hơi lo, rủ bạn bè đi thử nghiệm máu. Kết quả thật khủng khiếp: trong máu Lâm có vi rút HIV. Cả bầu trời như sụp đổ trước mặt Lâm. Thế là hết ! Tương lai dằng dặc phía trước bị chặn đứt. Lâm đang ngã xuống hố thẳm vực sâu, tuyệt vọng hoàn toàn. Bây giờ là những ngày tháng đau khổ, sống mà không sống. Lâm từ chối nộp đơn thi vào đại học làm gia đình ngạc nhiên, thắc mắc. Bố mẹ Lâm gặng hỏi, Lâm vẫn một mực lắc đầu.
***
Người Lâm ngày một gầy đi, rộc hẳn ra, vì buồn rầu, chán nản, tuyệt vọng, chứ chưa phải bị si- đa tàn phá. Mẹ Lâm dỗ dành mãi, Lâm khóc nức nở, mới dám nói ra sự việc.
Thế lá từ đó mọi người trong gia đình đối xử với Lâm khác hẳn. Mới đầu , họ còn dè dặt nhìn Lâm với con mắt ái ngại, rồi dần dần sau đó, họ tìm cách xa lánh. Không ai muốn gần Lâm, mặc người trong nhà đều biết rõ si-đa chỉ lây lan qua đường tình dục và đường máu, nhưng họ vẫn tìm cách cô lập Lâm. Nhất là đứa em Lâm, cứ thấy Lâm đứng đâu đều tìm cách lảnh tránh. Khi tình cờ giáp mặt Lâm, chúng nép sát vào tường, như sợ con si-đa từ Lâm bay sang. Lâm hoàn toàn là một kẻ cô độc ngay trong gia đình mình. Tủi nhục đau khổ chồng chất khiến Lâm nẩy ý định tự tử. Mẹ Lâm biết, an ủi và ngỏ ý đưa Lâm đi bệnh viện điều trị. Lâm nói :
" Mẹ biết đấy! bệnh viện hiện nay chưa có thuốc chữa bệnh này, đi làm gì, vô ích. Con sống trong gia đình giữa những người ruột thịt mà còn coi con như thần dịch hạch, thần dịch tả , không dám đến gần, thì vào bệnh viện với những người dưng nước lã, họ đối xử với con còn tệ hại đến mức nào ! "
Từ mặc cảm tuyệt vọng, với sự đối xử tệ hại của mọi người - Lâm phát sinh thù hận. Để trả thù gia đình, trả thù đời, Lâm trở nên tàn bạo, độc ác. Nó đi với tất cả những đứa con gái, từ gái làm tiền tới con nhà tử tế mà nó tán tỉnh. Rồi nó âm mưu hại thằng em trai nó, vì thằng này phát động chiến dịch loan tin nó mắc bệnh si đa cần phải xa lánh .
Một hôm, thằng em ngồi coi truyền hình cùng cả nhà - trên màn hình chiếu những cảnh thê thảm do si-đa gây ra. Không biết thằng em bình luận sao đó, Lâm bất thần ôm chầm lấy nó, ghé miệng cắn vào má thằng em.
Xong, Lâm bay ra đường mặc cho cả nhà náo lọan, la hét !!! []
( còn tiếp 1 kỳ )
thanh thương hoàng
vui một ngày vui / phạm thị ngoạn / nguyễn lân đề tựa
phạm thị ngoạn : vui một ngày vui
đường bá bổn giới thiệu
lời dẫn.-
Con gái của học giả Phạm Quỳnh làm thơ - đây - điều khiến tôi chú ý., càng hơn khi giáo sư Nguyễn Lân viết tựa tập thơ mới xuất bản.. Không phải ai làm thơ đều là thi sĩ - trong hàng vạn kẻ chỉ là thợ- thợ,- ( versificateur ) - và- Phạm thị Ngoạn, người mang số 1 ở đây được xếp hàng. đầu sỏ. Tất nhiên chỉ là riêng ý tôi !
Tập thơ Phạm thị Ngoạn đến với tôi, rất tình cờ - bạn thơ Vương đức Lệ ( 1937- 2003 ) với tên thật Lê đức Vượng, thân phụ anh là em ruột thân mẫu của Phạm thị Ngoạn - bà Lê thị Vân, phu nhân học giả Phạm Quỳnh. Anh Vượng đức Lệ tặng :" Tặng lại Thế Phong "
( 1995 - ký tên Vương đức Lệ.).
Đôi lời giới thiệu của Nguyễn Lân, có đoạn :
".. Trong những năm bà [ Phạm thị Ngoạn ] còn là học sinh trường nữ học Đồng Khánh ở Huế, tôi đã có vinh dự dạy quốc văn cho bà. ... Năm 1988, biết được điạ chỉ của tôi, bà gửi cho tôi 1 bài thơ, trong đó có câu:' :Lòng vẫn bâng khuâng nhớ cố nhân..' Đọc tập thơ, tôi rất mừng là dù xa nước mấy chục năm, bà vẫn giữ được phong thái một nhà thơ Việtnam, với lời thơ tao nhã :...
Ngoài tinh thần yêu nước, tập thơ còn chan chứa tình cảm đối với chồng với con cháu, với anh chị em, với bè bạn, ... Tóm lại, tuy tập thơ chỉ có vài chục bài, nhưng tâm hồn của nhà thơ đã được thể hiện một cách phong phù, đậm đà và sâu sắc. Vậy xin chân thành giới thiệu cùng độc giả []
NGUYỄN LâN. *
-------
* ... Để trả đũa, báo Ích Hữu tố cáo đích danh danh sĩ Khái Hưng ăn cắp [ cốt ] truyện Ngược Giòng gửi dự thi giải văn chương Tự lực văn đoàn, viết thành truyện Thoát ly đăng trên Ngày Nay. Thầy giáo Từ Ngọc [ Nguyễn Lân ] , tác giả đang lo chạy đôn đáo xuất bản Ngược Giòng, hẳn độc giả có chứng cớ so sánh. Và Thiên Hư [ Vũ trọng Phụng ] cũng đặt câu hỏi nước đôi :" ...Nếu sự ấy mà có thật thì hẳn có một sự ghê gớm cho TLVĐ, báo Ngày Nay, cho ông Khái Hưng. Trái lại, nếu Từ Ngọc không chứng minh được Khái Hưng mượn cốt truyện của mình, sẽ mắc tội vu oan và báo
Ich Hữu liên đới chịu trách nhiệm ...".
( trang 82 - 83 THƯ VIẾT Ở SAIGON / THẾPHONG, Văn Uyển xuất bản, San Jose / USA, 2000 .)
ĐƯỜNG BÁ BỔN
Saigon, June , 29, 2013.
trích thơ .-
1.- NGÀY VUI HỘI NGỘ
( nhân thăm gia quyến và bè bạn
tại nước Mỹ ngày 2-7-1983 )
Ai hay vật đổi sao rời
Nghìn trùng cách trở , xứ người gặp nhau
Dù tình quê vẫn thấm sâu
Gặp nhau nhẹ bớt mối sấu ly hương
' Hữu duyên thiên lý tao phùng dị '
Dịp bất ngờ hoan hỉ gặp nhau đây
Đã năm năm phong cảnh thắm tươi này
Cũng trăng, nước, trời, mây thơm hoa, non nhị
Đông đủ một nhà, em em, chị chị,
Quây quần khắp mặt, bạn bạn, mình mình
Tay nắm tay kể lể chuyện tâm tình
Nhưng nông nổi, nay thanh bình, xưa loạn lạc
Thôi ! hãy vui đi ! cuộc vần xoay ta tạm gác
Chuốc chén mừng tuổi hạc cứ bền lâu
Đời sau, sẽ có đàn sau ! []
2.- TẾT TÂN DẬU, 1981
Tân dậu xưa kia trở lại rồi
Chuyển vần thấm thoát áng mây trôi
Cõi trần đã mấy lần dâu bể,
Cuộc thế đã bao trận khóc cười .
Năm tuổi ơn trên nghìn phúc ấm,
Ngày xuân mưa móc vạn màu tươi.
Lục tuần bạc tuế lòng thư thả ,
Vui thú văn thơ trí thảnh thơi []
3.- KẺ Ở NGƯỜI ĐI
Chốn dạ dài chàng - yên giấc điệp
Cõi hồng trần để thiếp bơ vơ
Thương chàng lòng dạ ngẩn ngơ
Nhớ chàng ngày tháng thẫn thờ khôn nguôi.
Khi hôm sớm dáng người quanh quất
Lúc đêm trường phảng phất tiếng hơi
Chàng đi đi chẳng một lời
Để ai trong khoảng đất trời tái tê
Giọt lệ sầu khôn bề ngăn cản
Nỗi đoạn trường bể thắm sầu đong
Đời còn chi nửa mà mong
Người đi kẻ ở đau lòng xót thương
Băm sáu năm bạn đường chung sống
Biết bao phen khổ sướng có nhau
Biệt ly bỗng chốc vì đâu?
Để ai ngậm thảm nuốt sấu vì ai ?
( MÙA THU 1976)
4.- MỪNG TUỔI THẤT THẬP
'Nhân sinh thất thập cổ lai hy'
Bảy chục xuân xanh đã mấy khi !
Ơn Phật thâm sâu, còn sức mạnh
Trường đời hơn thiệt chẳng màng chi
Bạn bè thân thích tình lưu luyến
Hòe quế an vui cảnh diệu kỳ
Tuổi thơ hân hoan tâm chẳng bận
Tao đàn xướng họa mấy vần thi []
MÙA XUÂN CANH NGỌ 1990
5.- MỪNG NGÀY VUI ĐÃ ĐẾN
Mơ mộng hồi hương đã tới đây
Bao năm chờ đợi phút giây này !
Giang sơn gấm vóc còn nguyên vẹn
Bạn hữu thân thuộc chẳng đổi thay
Mấy độ tha hương nơi đất khách
Dăm câu tâm sự thoả lòng ngay
Hợp tan, tan hợp thân bèo nổi
Vui một ngày vui, lãi một ngày . []
THÀNG BA NĂM 1994/ NĂM GIÁP TUẤT
thơ phạm thị ngoạn
( nguồn: VUI MỘT NGÀY VUI / PHẠM THỊ NGỌAN - Nguyễn Lân viết tựa -
Nxb Văn học Hànội 1995, in 500 cuốn khổ 13 x 19cm, dày 55 trang . In xong ngày 16-4- 1995.
Tập thơ gồm 34 bài + 3 bài tự dịch sang pháp ngữ: L' année du Coq 1981 - Adieu - Dédié aux trois Amies ayant le me^me âge et le même signe d' Horoscope Tân Dậu ) .
nhà văn hậu chiến 1950 - 1956 / thếphong - 23
nhà văn hậu chiến 1950- 1956 : quách thoại
thếphong
Tiết 4
QUÁCH THOẠI
( 1929 - 1957 )
Tiểu sử.
Tên thật Đoàn Thoại. Sinh năm 1927 ở Huế, năm 1948 vào Nam, chủ trương báo Nguồn sống, rồi viết cho các báo Đoàn kết, Làm dân, Việt chính, Sáng tạo ... thơ, văn đăng rải rác kháp các báo ở miền Nam.
Ngày 7.11. 1957, sau thời gian sống lao khổ, trút hơi thở cuối cùng tại Nhà thương thí Hồng Bàng. Mắc bệnh lao, Đoàn Thoại quy y cửa thiền đâu đó được 1 năm, trước khi qua đời. Xác được dùng làm thí nghiệm cho sinh viên y khoa thực tập.
Khuynh hướng.
Quách Thoại có khuynh hướng thi ca khác Thanh tâm Tuyền , chính ông thường phê phán thơ T.T.T: "... thơ Thanh tâm Tuyền đội khi, mà đã nhiều lần thì đúng hơn, hắn làm thơ mà không hiểu thơ định nói gì ...' Thơ Quách Thoại điều hòa âm điệu, truyền cảm. Tình yêu đất nước, tình yêu con người hòa đồng đầy vẻ đẹp của triết lý nhân sinh, tuy cuộc sống tác giả vô vàn cay cực, bệnh tật hoành hành, sinh kế thúc bách; lý tưởng con đường thi ca đã vạch ra , ông vẫn đi trọn. Và chưa bao giờ thỏa mãn được việc mình đã làm, tâm hồn luôn bị ray rứt, hoặc, có thể vì cuộc sống quá lao lung, nhưng, khóc mình thì ít, khóc thời thế nhiều. Chẳng hạn, bài Sau khi cháy nhà , khóc mình mà không hề oán trách dời -hoặc, tác giả trút nghẹn ngào khóc thời thế thồng thiết, như bài Những chiều Việtnam, Em bé di cư, Bức thư của một thiếu phụ di cư v.v...
Phân tích.
Nhiều bài thơ yêu nước, nhưng riêng một số bài khóc thời thế biểu hiện mạnh mẽ trong Cờ dân chủ, Em bé di cư, Thư của một thiếu phụ di cư, Chiều, Gió bão qua rồi chăng ?..- khi Quách Thoại bị ốm nặng rồi sau đó trở ra Huế ( vào tháng 2 / 1957) , ông làm một số bài mới : Một chuyến đi, Sáng Sài Gòn ... Có 1 vài câu, hơi hướm thơ như
Trở về của Xuân Diệu : "... Vì mắt tôi no đủ bóng ngày đêm / Hôm nay vẫn nghĩ đến đời bữa khác / Như đứa con vừa bú mẹ mẹ một bên / Một bên kia vẫn mơn vú mẹ hiền / Tôi phải về vì quá đỗi yêu thương "(Xuân DIệu )
thì trong bài Cờ dân chủ / Quách Thoại :
... Ta bước tới nắng tương lai đầy ứ
Phố lớn cười, đại lộ hát nghênh ngang
Xã hội đi về, vũ trụ rộn ràng
Nhà mới dựng, gỗ ngói cón thơm lắm "
QUÁCH THOẠI
hẳn là có hơi hướm thơ Xuân Diệu :
... Như một sớm trên đường vang tiếng guốc
Như một trưa chim chóc réo mùa hè
Tiếng rũa rèn đập nắng nhảy vàng hoe
Tiếng tia sáng múa vờn quanh chiếc búa
Những bánh xe quay những guồng máy lụa
Những bàn chân dậm, những cánh tay nhanh
Tiếng cất nhà , trời đất gõ lanh canh ..
XUÂN DIỆU
Tình yêu cá nhân trong 4 chữ : âm thầm tuyệt vọng -phản ánh đúng tâm trạng tác giả khi ấy. Cuộc sống bi đát , cảnh nghèo nàn cùng cực làm thui chột một phần tài năng. Có đoạn tác giả tả nơi trú ngụ ở xóm Cỏ ( đoạn đường Nguyễn bình khiêm nối dài, Dakao ) : đồ đạc, quần áo cháy xém, năm ấy vào 1956. Cũng như Như Băng trường tình, bài thơ làm khi đang ốm đau gần chết, nằm trên lầu 3 Đại Nam Khách Sạn ( đường Hàm Nghi Saigon 1) Và đây là một đoạn trong bài Sau khi nhà cháy :
... Tôi viết bài thơ hôm nay
Một bài thơ sau khi nhà cháy
Ấy thế mà tôi vẫn viết được ...
Triều đại vừa qua qua đổ gãy
Vũ trụ chỉ có nghĩa ngày nay
Có kể gì tôi ăn mày
Có kể gì anh bệnh hoạn
Những người chết đi là chết đi ...
QUÁCH THOẠI
Suy nghĩ của người đi sau, khi thấy người chết nằm đó, chưa biết phận mình rồi sao ? Nhà trọ bị cháy , tác giả từ biệt láng giếng, bạn bè. Đây, một mơ ước của, nhưng là mơ ước phũ phàng :
Và đến đêm nay
Tôi ước ao rằng tôi ngủ kỹ
Một giấc ngủ không ác mộng sầu bi
Ở dưới gầm cầu trên ghế đá đường đi
Một giấc ngủ
Và không nhớ lại một tí gì ..."
Tác giả bị cháy nhà , viết được bài thơ hay về nhà cháy - chỉ là khoảng nhỏ của một chuỗi dài cuộc sống bị vùi dập. Nhà thơ nghèo cùng cực vẫn bộc lộ rõ lý tưởng theo đuổi nghiệp thơ đến cùng. Không phải chỉ lý thuyết suông Quách Thoại đánh đổi cả cuộc đời cho hình tượng cuộc sống được ghi lại trong đời sống thi ca Quách Thoại. Ông phải đưa hình- ảnh- đời vào tác phẩm, đây, đúng là 1 tác phẩm lớn của một thi sỉ
đã trải nghiệm kinh nghiệm bản thân :
... Mặt trời mọc
Mặt trời mọc
Rưng rưng mùa hoa gạo
Lỡ một ngày tôi chết trần truồng không cơm áo
Thì hồn tôi phảng phất chốn trăng sao
để nhìn các anh
Như vừa gặp buổi hôm nào
Và trong câu chuyện tôi sẽ cười nhắc bảo
còn sáng tạo ta hãy còn sáng tạo ..
QUÁCH THOẠI
Quách Thoại có 2 đề mục trong thơ : khóc thời thế và hương tình yêu. Nhưng, tác giả vẫn khóc đời nhiều hơn khóc mình, thơ ông mang từ đời sống vào, mà đời sống chênh vênh như một mất, một còn. Cuộc đời là thơ, thơ là cuộc đời ăn ý. Là nhà thơ đem cuộc đời trải nghiệm cho thơ mong dẫn lộ nhân sinh qua nhiều bài bất tử .*
-----
* xem thêm HÀN MẶC TỬ + QUÁCH THOẠI, NHÀ THƠ SIÊU THOÁT / THẾPHONG , Đại Nam văn hiến
xuất bản, Saigon 1959, tái bản i965 .
Trích thơ .
1.- CỜ DÂN CHỦ
Hãy hớp lấy màu xanh cùng ánh đỏ
Hãy ôm đầy sức sống cả hai tay
Hãy uống âm thanh từng mỗi phút giây
Hãy đi đến mặt trời đang đứng đó
Chúng ta mở cả trăm ngàn cửa ngõ
Gặp nhau đây hàng triệu mặt con người
Bởi quá vui nên hét lớn ta cười
Giờ cách mạng hôm nay vừa điểm
Ta nhìn lên trời tự do hiển hiện
Đường tương lai gió thổi lá cờ bay
Ôi ! lá cờ dân chủ mến thương thay
Qua thế kỷ lẩm than giờ mới thấy
Ta sùng kính, trời ơi là biết mấy
Suốt trăm năm nô lệ cúi đầu đi
Hồn tin tưởng biết đâu tìm chí hướng
Ta ngưỡng vọng hôm nay trời lý tưởng
Ngát màu xanh, xanh thắm của yêu đương
Rực bình minh rạng rỡ ánh thiên đường
Đêm gục chết theo với thời quá khứ
Ta bước tới nắng tương lai đầy ứ
Phố lớn cười đại lộ hát nghênh ngang
Xã hội đi về, vũ trụ rộn ràng
Nhà mới dựng, gỗ ngói còn thơm lắm.
Ai mới kẽ chữ Việtnam tươi thắm
Lên trên tường, trên bảng với trên tim
Trên linh hồn giữa náo động trong im lìm
Tình yêu nước chao ôi là sâu kín
Là đậm đà như trái cây muồi chín
Là thiết tha như tình ái người yêu
Ta bước lên đau khổ ngả nghiêng xiêu
Hạnh phúc dựng theo những làng xóm mới
Ôi ! Kiến thiết những tài nguyên mới tới
Bàn tay anh bàn tay chị, tay tôi
Vui gì hơn khi phá xẻ núi đồi
Lưỡi cày bén xới đất hồng tươi tốt
Ta tin tưởng ở đường ta then chốt
Vạch chông gai đi đến giữa thành công
Bởi hôm nay ta gieo mạ cấy trồng
Lúa hứa chắc một ngày mai no ấm
Ta hét lớn lay không gian chuyển sấm
Phá sạch tan sầu hận một đời qua
Ta tiến lên kìa ánh sáng chói lòa
Đường rộng mở thênh thang trời dân chủ
Ôi ! Tự do thật vô cùng quyến rũ .
TRÍCH SÁNG TẠO, 1956.
2.- NHƯ BĂNG TRỪỜNG TÌNH
Ta ngạt thở bởi mùi hương xa vắng
Hương thiên đàng vừa thoảng bến trần gian
Ta đê mê cảm động đến mơ màng
Nghe mầu nhiệm thuấn nhầm trong mến cảm
Nghe sống lại trong hồn ta ảm đạm
Một tình yêu thanh thoát quá diệu huyền
Ôi ! Mắt em chờ mơ mộng còn nguyên
Cho ta gửi mối tình ta trinh bạch
Cho ta hôn bàn chân em ngọc thạch
Dẫm trên đường khổ hạnh chốn tu hành
Ôi ! giáo đường nở kín đóa xuân xanh
Hoa cao quý tắm mình trong tuyết ngọc
Như Băng ơi, vì sao ta thầm khóc
Nghĩ thương em hồn ngưỡng mộ Chúa Trời
Ta xót đau nhìn hỗn loạn cuộc đời
Không dám tưởng giờ em đang cầu nguyện
Em có biết một cõi lóng đang xao xuyến
Nhớ thương em đứng đợi trước nhà chung
Ta yêu em yêu mến cả vô cùng
Thềm tôn giáo ta đặt hồn mơ ngủ
Trong tình em trong tim chúa Giêsu
Ta giật mình bóng tối vẫn mịt mù
Trăng nhợt nhạt và hồn ta thấy lạnh
Lời tụng niệm vang đưa từ cô quạnh
Ta lắng nghe hồn vẳng tiếng kinh em
Ta lắng nghe hồn vẳng tiếng chuông đêm
Lệ nóng chảy lòng ta đau kêu cứu Chúa !
Như Băng ! Như Băng ! Vì đâu mà lệ ứa
Ta khóc than nghĩ tủi phận đời ta
Một linh hồn lạc lõng giữa bao la
Một tình yêu chưa một chiều trao gởi
Tim cô đơn chưa một lần ấm sưởi
Lạnh trong hồn, lạnh thấu ở trong xương
Nghe đêm xuống tưởng buồn như tận thế
Lệ rất nhiều mà khóc chẳng ai lau
Ta một mình ôm tất cả đớn đau
Không dám nói bởi chưng rằng khó nói
Viết lời thơ thành lời kinh kêu gọi
Nào vơi chi sầu hận của nhân gian
Như Băng em, xin ngó nẻo thiên đàng
Để nguy hiểm ta sống đời địa ngục
Ta chỉ sợ rồi đây nơi nhà phúc
Máu tai ương sẽ vấy tấm thân em
Lưỡi dao ngươi sẽ xẻ gót chân sen
Em sẽ chết dập bàn tay ngà ngọc
Rồi ta khóc đến tan tành trí óc
Như Băng ơi, nào em hiểu gì đâu
Đã từng đêm ta nguyện với ta cầu
Lòng tự hỏi vì đâu đời khổ lụy ?
Bởi vì đâu hỡi lòai hoa cao quý
Mà hương thơm còn mãi đến ngàn sau
Nở chi đây phô sắc thắm nhiệm mầu
Đất sắp sửa sẽ nứt thành phun lửa
Như Băng em đau thương là thế rứa
Bởi yêu em nên khóc mấy cho vừa
Đây lệ tình ta em biết cho chưa
Xác hồn ta chết đau gần quá nửa
Như Băng, Như Băng một chiều hoi hóp lửa
Là một chiều tận thế của tương lai
Thôi ta chết cả linh hồn đời nhân loại
Bao xây dựng đi về trong hủy hoại
Bao văn minh hạnh phúc vẫn không thành
Bao đền đài cũng vẫn chỉ hư danh
Bao khoa học, không giữ người giá trị
Bao cao thượng chỉ thành ra vị kỷ
Bao lợi quyền mà hoá vẫn tay không
Kìa điêu linh thì cứ đấy em trông
Xe hiện tại dẫn ngày mai xuống hố
Đời hy vọng mà vẫn tin tận số
Ô hô hô thôi mạt kiếp vận người
Mà Như Băng ơi hỡi ! Môi em tươi
Mắt em ngó nhiệm mầu là biết mấy
Giữa tim em nguồn thiêng rào rạt dậy
Vầng trán em phảng phất bóng hư linh
Em hát đi cho ta hệt giựt mình
Em cầu nguyện để ta còn tin tưởng
Phủ màn sương mộng ảo xuống che em
Ta muốn lấy hoa kết lại thành rèm
Để vây phủ đời em trong cõi sống
Để nguyên vẹn tình ta vững chống
Lái con thuyền tình ái đến sông trăng
Để tình ta còn đẹp tựa sông Hằng
Mà hôm nay ta khóc lạy than rằng :
Xin chầm chậm hoàng hôn đừng vội lặn
Ôi ! Đau thương loài người xin hữu hạn ! []
( kỳ sau : tiết 5 : thanh tâm tuyền )
quách thoại
