MAI TRUNG TĨNH / bài : Nguyễn Đình Tuyến
M a i T r u n g T ĩ n h
( 1937 - 2002 Maryland -Hoa Kỳ )
bài : nguyễn đình tuyến
Thi sĩ Mai Trung Tĩnh tên thật Nguyễn Thiệu Hùng . Sinh ngày 10 tháng 7 năm 1937 tại Hà Nội . Đã theo học trường Trung học Chu Văn An và năm thứ 3 trường Đại học Văn khoa Saigon. Đang dạy học thì được gọi nhập ngũ .
- được giải thưởng thơ Văn chương Toàn quốc năm 1961 ,
( thời Đệ I Cộng hòa ) cùng Vương Đức Lệ .
- từng cộng tác với các tạp chí : Sáng tạo, Thế hệ, Tiểu thuyết tuần san , Trình bày ....
Đã xuất bản :
- 40 BÀI THƠ ( thơ, Saigon 1960 - in chung : Mai Trung Tĩnh + Vương Đức Lệ )
- NGOÀI VƯƠN ĐỊA ĐÀNG ( thơ, Saigon 1962 )
- NHỮNG BÀI THƠ XUÔI ( thơ , Đại Ngã xb , Saigon 1969 ? )
- PROSE POEMS ( translated by ĐÀM XUÂN CẬN,
Đại Nam Văn Hiến Books, Saigon 1970 ? )
- THƠ MAI TRUNG TĨNH ( xuất bản năm 2001 ở Huê Kỳ ) *
-----
* Biên tập bổ sung vài chi tiết .
S au khi đã nhận niềm đau vô lý của chiến tranh và sau khi đã nhận được tiếng hát của đô thị nhắc nhở rằng : nhà thơ hiện đang còn sống sót . Mai Trung Tĩnh đã ra
ngoài vườn địa đàng với những dằn vặt, những suy tư của một tâm hồn đi tìm ý nghĩa ngoài cuộc sống. Trong ma xát với những canh bạc đời, với những cực, với những buồn phiền như cấu xé tâm can , nhà thơ nhìn cuộc đời vơi hoài nghi và chán nản như một Roquentin trong truyện
Buồn nôn ( La nausée) của Jean-Paul Sartre :
Tôi đi thăm buổi chiều
Nghe giọng đời mỏi mệt
Trong dáng điệu quanh co
Tế bào chừng muốn liệt .
Kế toán viên của đau thương, mệt mỏi, chán chường , nhà thơ đã kéo buồn trên phố quen để nhận thấy tất cả nỗi cô đơn của cuộc đời phi lý . Thời gian vẫn nối tiêp trôi, mặt trời vẫn cứ mọc, mặc cho tiếng gào, tiếng khóc của nhà thơ . Cả đến tình yêu mà nhà thơ khao khát tưởng cũng sẽ thủy chung, nhưng :
Ngày tháng dồn nhau theo
Tôi ngó nàng bỗng khác
Trong khu vườn Eden mà Thượng đế đã dựng lên với nhiều hoa thơm trái ngọt, Adam đã là hiện thân của sự cô độc . Khi Eve, biểu trưng cỉa một phần thân thể đàn ông xuất hiện, thì cũng từ đó, xuất hiện rắn, nọc độc và sự kiêu hãnh và tiếp theo là sự sa đọa về tình dục đã mang lại cùng nó với cái tính chất phân hóa và cô đơn cũ :
Tôi thốt gọi tên em, em cũng đã xa luôn
Bỏ mặc tình yêu tủi hổ rut về buồn thảm
là chiếc vỏ hến mảnh gương cô đơn tôi cuộn ngủ
Tôi quay ngó tâm tư miền trồng trải khô cằn
Chẳng ai thèm tưới bón trong suốt mùa hạn hán
Tâm tư nhà thơ đã là một miền trống trải khô cằn , nắng cháy ; nhà thơ cần một miền có sương mù man mác, một người yêu, nhưng người yêu cũng xa luôn . Cho nên tiếng khẩn cầu Thượng đế, đấng siêu việt chí cao, trở thành thắm thiết và đau đớn như trongt riết học của Karl Jaspers :
Tôi ngước đầu lên đòi Thượng đế
trả khuôn mặt người yêu dấu
nhưng hoài công vô ich :
Thượng đế làm thinh dội cơn cuồng nộ
nung nấu trong tôi
Thành ra nhà thơ cô đơn, người yêu nhà thơ cũng cô đơn, tất cả chúng ta đều chung một định mệnh mà Thượng đế đã an bài : Người sẽ đổ mồ hôi để đổi lấy mẩu bánh cho đến ngày nào người trở về lòng đất . Vì người là cát bụi, người trở về với cát bụi ". Đinh mệnh đó là định mệnh đá là định mệnh chung của chúng ta và cũng là định mệnh riêng biệt của nhà thơ đã và đang sinh hoạt trong những hoàn cảnh riêng biệt .
[]
NGUYỄN ĐÌNH TUYẾN .
trích nguyên tác thơ mai trung tĩnh :
1. lịch sử
Tôi mở mắt và nghe mình nhỏ lệ
Những trận giặc kéo dài qua nhiều năm
Nhân loại đau buồn kể lể
Thành phố bị chiếm tiêu điều
Làng mạc héo khô trong cơn điên cuồng tàn bạo
Tôi mở mắt nhìn
Anh là người hậu chiến hồn hắt hủi bơ vơ ngoài phố
Thương bằng hữu bỗng trở thành những kẻ tử tù
Hãy chết giữa cổng trường một sớm mai
Sớm mai hồng miệng còn muốn nói
Lời ca ngợi mặt trời
Và những bộ mặt hãi hùng hiện lên trong giấc mơ
( cho xin thêm niềm phẫn nộ )
Em là người hậu chiến
Mất nhiều hy vọng
Tim tuổi trẻ ngác ngơ như kẻ dọn chiến trường
Quán rượu từng trận buồn đổ xuống
Những cuộc tình duyên không dám nghĩ bao giờ
Lòng ngực gầy vội vàng hơi thở
Em là bóng ma hay tiếng vang
Đâu con đường dài thơ ấu
Bóng mát hàng cây sông nước mặn mà ruộng vườn trinh khiết
Như tuổi thơ như cánh hoa như chút sương
Ôi đau thương như nàng !
Một sớm mai tôi sực tỉnh bâng khuâng
Nghe cuộc đời mình gánh chịu
Định mệnh nằm trong tay
Tôi nhận niềm đau vô lý ấy .
( 40 BÀI THƠ )
2 . bởi vậy
Bấy giờ thành phố đã ngủ hết
Chỉ còn những ngọn đèn rất nhỏ
Và tiếng gió thầm nửa đêm
Anh thức không chờ đợi
Cùng ngàn khối nhà như miếng bìa gấp lại
Nơi ngàn hơi thở giao thoa
Bây giờ thành phố không còn ai hát
Cuộc đời chết chìm theo cốc rượu mạnh
Anh hát lên
Mặc dù nửa đêm trang đã úa
Tiếng hát nhắc nhở cho anh tin
Rằng anh còn sống sót .
( SÁNG TẠO )
3. buồn thấu thị
Tôi cúi hôn đóa hồng đôi bàn tay nâng niu chiều chuộng
Đóa hồng rơi xuống trổ thành những mũi nhọn chuông
Chĩa ngược lên chân tôi vật ưa hốn mịn màng
Trên đương đi, tôi hoảng hốt tìm duyên do
những thủ phạm đã biệt tăm
Chỉ còn đám đông đồng lõa xa luôn
Bỏ mặc tình yêu tủi hổ rút về buồn thảm là
chiếc vỏ hến mảnh giường cô đon tôi cuộn ngủ
Tôi quay ngó tâm tư niềm trống trải khô cằn
Chẳng ai thèm tưới bón trong suốt mùa hạn hán
Tôi ngước đầu lên đòi Thượng đế trả khuôn mặt người yêu dấu
Thượng đế làm thinh dội cơn cuồng nộ nung nấu trong tôi
Tháng ngày trôi lòng trôi say phiến loạn
Những ước mơ xưa cũng qua như bóng nước
Bóng gặp cuồng lưu chợt vỡ tan
Ngày lại ngày, tôi đo đời sống vùng nhiệt đới
Tôi thở thăm dò tôi mỗi hôm
Giáp kẻ đi đứng nào quan hệ
Tôi kéo buồn riêng trên phố quen
Tôi sẽ phải đi đến bao giờ mắt hoang vu cùng mặt xạm
và bởi mang phận gã chài ngư bị nguyền rủa tôi
suốt đời quăng vó chỉ hoài công
Một buổi hốt nhìn ra dặm cát
Đã muộn rồi, biển còn dâng đang lấp cả dấu hình tôi .
( NGOÀI VƯỜN ĐỊA ĐÀNG )
4. thầm
Sách vở sẽ nhầu ánt
Từng trang và từng trang
Khuôn mặt người có khúc
Tôi vẫn sầu miên man.
Tôi đi thăm buổi chiều
Nghe giọng đời mỏi mệt
Trong dáng điệu quanh co
Tế bào chừng muốn liệt.
Tôi muốn giơ tay vẫy
Cành khô rũ nắng tàn
Chiều đi không ngó lại
Tôi lủi thủi lầm than .
Trở về nơi trú ngụ
Hoang vu đầy hai vai
Những đêm trơ nằm ngủ
Giấc mộng đốt hình hài.
Buổi mai ôi thức âậy
Ngó mặt mình đỡ quên
Tôi vẫn nhìn tôi vậy
Còn em, ai ngó em ?
( NGOÀI VƯỜN ĐỊA ĐÀNG )
5. ngày một một tết
1
Những luồng gió nóng nặng nề bắt đầu phong tỏa
Giấc ngủ trưa trần trụi hai tay xuôi
Tôi đi trốn đời nằm một xó im nghe biển phơi mình thiếp ngủ
Mộng mi đêm Xuân lụi cháy tàn
Đi hết nhớ thương còn thân thể ngỏ
Đi hết cuộc đời không một tiếng vang .
II
Đám bạc họp nhau ngoài cửa chờ may rủi
Đã bao giờ canh bạc đời vẫn đen
Con súc sắc sáu mặt lừa dối mãi
Người ta chạy theo không hết giận hờn !
Emc hẳng bao giờ ở cùng bên
Con súc sắc tôi thăm dò bắt đón
Tiếng ồn ào trong đĩa đã yên
Mở ra, tôi vẫn ở bên kia .
Âm thầm đợi ván sau
Tôi vẫn hoài ngơ ngác
Mặt nào ngửa trong bát
Không bao giờ đoán ra .
( NGOÀI VƯỜN ĐỊA ĐÀNG )
như thế *
Vẫn mây trôi như thế
Nắng vẫn như thế
Gió và mưa như thế.
Nhưng ta không còn phải sống những giây phút như thế
Thành phố ta ở không như thế
Những bộ mặt quanh ta o như thế
Ngôn ngữ ta nghe và bảo ta đọc không như thế
Âm nhạc ta nghe cũng không bị nghe như thế
Và những giấc ngủ của ta
Không còn bị như thế .
Duy có một điều
Trong chỗ sâu kín nhất của lòng ta
Ta càm thấy vẫn còn như thế
Có lẽ mãi còn nguyên như thế .
[]
( Annapolis, 1995 )
----
* nguồn : < Google / search / mai trung tĩnh > ( YAHOO /Văn học việt ) . Mai Trung Tĩnh tên thật
Nguyễn Thiệu Hùng . Sinh 1937 tại Hanoi . Cựu đại úy QLVNCH ( khóa 16 Thủ Đức ) .
7 năm trong các trại cải tạo sau 1975 . Đến định cư tại Hoa kỳ năm 1995 . Qua đời lúc
2 giờ 2 sáng ngày 20 -2-2002 tại Baltimore, Maryland, Hoa Kỳ . "
( Biên tập chú thích )
thơ MAI TRUNG TĨNH .
( trích NHỮNG NHÀ THƠ HÔM NAY / NGUYỄN ĐÌNH TUYẾN -
Nxb Nhà văn Vietnam tái bản , Saigon 1967 - tr. 163- 171 )
QUÁCH THOẠI ( 1927-1957) / bài : Nguyễn Đình Tuyến .
.
q u á c h t h o ạ i
( 1929 - 1957- saigon - cholon )
bài : nguyễn đình tuyến
Thi sĩ Quúah Thoại tên thật Đoàn Thoại, sanh năm 1929 tại Huế. Năm 14 tuổi đã đọc thơ và say mê Tagore. Từ 1945 đến 1951, Quách Thoại đã dồn hết năng lực và thời giờ vào các hoạt động chính trị . Năm 1949 là tổng thư ký tòa báo Nguồn Sống. Quách Thạai mất ngày 7- 11- 1957 trong một nhà thương ( thí ) ở Cholon .
Đã xuất bản :
GIỮA LÒNG CUỘC ĐỜI ( thơ , Tạp chí văn nghệ xb, Saigon 1963 ).
Quách Thoại, nhà thơ của nghèo khổ, nhà thơ của trực giác, nhà thơ bị nguyền rủa như Verlaine , le poète maudit ; nhà thơ của thời kỳ chuyển tiếp từ khuynh hướng tượng
trưng sang khuynh hướng hiện sinh .
Sau hơn 10 năm bị bót nghẹt vì chiến tranh , khuynh hướng thi ca thuần túy đã hồi sinh Quách Thoại. Những bài thơ của Quách Thoại, như Hương Giang Dạ Nguyệt, Thược dược, Thoát bồn, Tỉnh mộng ... có thể được xếp vào loại những bài thơ hay nhất của khuynh hướng tượng trưng trong thi ca Việtnam. Giữa cơn chuyển mình của thi ca Việtnam, Quách Thoại tuy không đóng vai lý thuyết gia của thi ca hiện sinh như đã làm đối với khuynh hướng tượng trưng ( bài Hợp tấu ) - nhưng đã góp phần vào việc làm nứt rạn những khuôn khổ cũ, phủ nhận những hình thức cũ, để trinh bày với chúng ta những hình thức thơ mới mẻ, nhiều âm điệu :
Tôi đã đi trên những buổi chiều
những buổi chiều của quá khứ
rất cô liêu
và mưa gió rất nhiều
trên những buổi chiều Việtnam .
Hai luận đề chính trong thơ Quách Thoại là chính trị và tôn giáo . Nhà thơ luôn luôn tin tưởng ở một ngày mai lý tưởng, có màu xanh màu hồng, có phố lớn cười, có đại lộ hát nghênh ngang, luôn luôn tin tưởng ở một xã hội dân chủ tốt đẹp, mà trong đó nhà thơ sẽ đóng vai người chiến sĩ tiền phong hiên ngang đi giữa hạnh phúc của cộng đồng :
Ta bước lên đau khổ ngả nghiêng xiêu
hạnh phúc dựng theo những làng xóm mới .
Trong những ngày sông xa quê , lang thang, trôi nổi, thiếu thốn, cùng cực ; nhà thơ vẫn hoài bão một xã hội công bắng, bác ái ; một xã hội có người công nhân vui vẻ , có người nhà nông sống sung túc , có em bé cười, có tiếng ca, tiếng hát; nhưng thực tế đã xô đẩy nhà thơ đến những phũ phàng, những đe dọa của đói rét, của bệnh tật và chính những đe dọa thường trực của cuộc đòi đã làm nhà thơ mất cả ảo tưởng về tương lai nhân loại . Niềm tin chính trị phút chốc biến thành niềm tin tín ngưỡng .
Và từ đây nhà thơ kiệt lực sẽ kêu gọi đến sự trợ giúp của đấng Thiêng liêng cao cả . Đấng Thiêng liêng ấy có thể là Đức Như Lai mầu nhiệm :
đời nhân gian hoa trái tái tê mầu
tôi kêu lạy xin Như Lai hằng ẩn náu
giữa hồn tôi lùi sợ trước hư vô
anh hãy hát giùm tôi lời ca vĩ đại
của im lìm huyền bí của đông phương .
Có thể là Chúa Jésus , khi tình yêu người đẹp thăng hoa thành tình yêu Chúa :
Ta yêu em yêu mến cả vô cùng
Thềm tôn giáo ta đặt hồn mơ ngủ
Giữa đêm nay đến đời sau vũ trụ
Trong tình yêu trong Chúa Jésus .
Sự đau khổ làm cho thơ Quách Thoại thành to lớn, sự đau khổ càng nhiều; thơ Quách Thoại càng tha thiết và trong các nhà thơ hiện đại ; không hề có nhà thơ nào lại tha thiết với tinh thần sáng tạo như Quách Thoại : càng bị cuộc đời xô đuổi , nhà thơ càng tha thiết với nguồn thơ an ủi, như Anatole France đã viết : "... khoa học không đếm xỉa đến việc làm sung sướng hay đau khổ ! Nó vô nhân đạo . Chính thơ làm tươi đẹp và an ủi . Cho nên thơ cần thiết hơn khoa học...." :
lỡ một ngày nào tôi chết trần truồng không cơm áo
thì hồn tôi phảng phất chôn trăng sao
để nhín các anh
như vừa gặp buổi hôm nào
và trong câu chuyện tôi sẽ cười nhắc bảo:
" còn sáng tạo ta hãy còn sáng tạo ".
Ta cảm thương nhà thơ của trực giác đã tiên đoán đơợc định mệnh bi đát của mình và biết đâu anh hồn nhà thơ bị xã hội nguyền rủa và bạc đãi : vì đói rét, vì bệnh tật, lại chẳng còn phảng phất chốn trăng sao , trong những bầu trời vòi vọi ?
Quách Thoại mất trong bệnh viện Hồng Bàng vì bệnh lao , trong một căn phòng bố thí và trong tình thương của Thượng đế : nhà thơ đã thuận để một bà xơ rửa tội theo phép đạo Công giáo .
Giữa lúc thi tài đang nẩy nở, Quách Thoại đã qua đời , đau đớn y như trường hợp một Hàn Mặc Tử . Thần chết đã cướp mất của chúng ta một nhà thơ đã dùng suốt cuộc đời ngắn ngủi phục vụ tận tụy văn học, để phải chịu đựng cảnh nghèo đói, bệnh tật - nhà thơ đã có một số mệnh hãi hùng , một tâm hồn quảng đại và một lý tưởng cao đẹp làm chúng ta hằng ôm ấp .
trích nguyên tác thơ quách thoại * :
1. hợp tấu
đừng hoi hóp nữa
đừng than khóc nữa
hỡi linh hồn ta
chập chờn xao xuyến lửa
bởi hôm nay
ta vừa gặp ta
ánh sáng nằm nghiêng ngã ngửa
màu sắc dựa thành muôn cánh cửa
đêm và trưa
âm dương hòa đôi lứa
cảm giác tìm nhau tắm rửa
không gian với thời gian lần lựa
gặp nhau vừa khi đúng giữa
trong một giờ thiêng chung đụng
ấm cúng vô cùng
và sâu thẳm mông lung ...
ta thấy trong ta
ái tình giao tay làm khối lượng
nghệ thuật nằm trong kiến trúc
phảng phất lời lẽ một làn hương
tâm linh bỗng nhiên thành vũ trụ vô lường
thực tại bao trùm bởi ảo tưởng
đâu biết mầu xanh hay chính ấy âm thanh
ta nghe bản hợp tấu đang thành
ai hát chi mà rạo rực
dưới đáy linh hồn ta vắng lạnh
bài ca kỳ diệu víu trời xanh
sự vật hiện về trên phim ảnh
nhân loại đi về trong chốn ta
mất mát gì đâu nơi vô cùng chân ngã
ta nghe kết thành
âm thanh bao nhiêu thế giới kỳ lạ
giữa sâu xa ...
( GIỮA LÒNG CUỘC ĐỜI )
2. ta úp mặt
ta úp mặt mình ta khóc nức nở
xuân đời lên một mùa hoa mới nở
thiêng liêng cười trên môi nụ còn tươi
vũ trụ xanh bừng đỏ giữa tim người
lòng hữu hạn ước mơ thương đời vô hạn
tối trần gian khát vô cùng ánh sáng
trăng đã về mầu nhiệm chiếu không gian ...
chuông vừa ngân thổn thức nhạc Niết bàn ...
(............................................................)
ta úp mặt mình ta khóc nức nở
cả loài người đang gục đầu thở than
mộng cũ tình xuân còn đâu mơ ước
đèn văn minh đốt cháy rụi bàn thờ
tàu hiện tại bánh xoay về hoang dại
đò sông ơi ! đã gãy rồi bánh lái
cuồng phong ! cuồng phong ! sóng dậy
buồm chìm
lạc loài kêu xơ xác một đàn chim
ai hoi hóp đang vùng vằng giữa bể
hát ca chi lạc lầm rồi thế hệ
ta kêu lên : Nhân lọai hãy đi về
trời xanh kia còn say đắm si mê
yêu tất cả một tình yêu bất diệt
thương tất cả một tình thương tha thiết
sáng soi thay ánh sáng măt trời
rõ ràng thay là tiếng nói không lời
trong đau khổ người nghe chăng diệu lý
trong tiến bộ người thấy chưa vô lý
trăng sao cười chân lý sáng hư vô
ta cúi xin thế giới thóat mơ hồ
(............................................. )
ta úp mặt minh ta khóc nức nở,
vì thương yêu ta xót xa than thở
tình thi nhân, lòng thủ thỉ ... lệ mơ ...
cảm hồn đau ta viết thành thơ :
" ta úp mặt mình ta khóc nức nở "
[]
( GIỮA LÒNG CUỘC ĐỜI )
thơ QUÁCH THOẠI
( trích NHỮNG NHÀ THƠ HÔM NAY / NGUYỄN ĐÌNH TUYẾN-
Nxb Nhà văn Việtnam tái bản, Saigon 1967 - tr. 258 - 66 )
------
* Biên Tập chỉ trich 2 / 5 bài .
VƯƠNG ĐỨC LỆ / bài : Nguyễn Đình Tuyến
Những nhà thơ hôm nay :
Vương Đức Lệ / N.Đ.Tuyến viết.
V ư ơ n g Đ ứ c L ệ
( 1937 - 2008 - Huê Kỳ )
bài : nguyễn đình tuyến
Thi sĩ Vương Đức Lệ có tên thật Lê Đức Vượng . Sinh ngày 15- 11-
1937 tại Bạch Mai ( Hà Đông , ngoại thành Hà Nội .
Ghi danh học Đại học Văn Khoa, Đại học Luật Khoa Saigon .
Hiện đang dạy học ( tư).
Đã viết giúp các báo : Dân chủ, Bách khoa, Thời nay , Văn hữu, Tự do ...
Đã cộng tác với Nhóm Văn Bút Việtnam.
Được giải thưởng thơ Văn chương Toàn quốc 1961,
với tập :
" 40 bài thơ " ( viết chung với Mai Trung Tĩnh ) .
Đã xuất bản :
HOA MƯỜI PHƯƠNG ( thơ, in chung , Saigon 1957)
40 BÀI THƠ ( thơ, Saigon , 1960 )
ĐƯỜNG LÊN THIÊN THAI ( thơ, Saigon 1962 )
v..v...
THI sĩ Vương Đức Lệ đã kể lể với chúng ta những tâm sự, những mầu chuyện chúng mình, những giờ ở thư viện , mưa ở công viên , nỗi chờ đợi ở Passage Eden . Nhà thơ là hình ảnh một thanh niên vừa nhập cuộc yêu đương, khao khát mà bâng khuâng, luôn luôn nghi vấn cuộc đời, nghi vấn người yêu :
Sao em không về
Hay đường xa trắc trở
Cho đêm dài hoang , đèn đỏ, đèn xanh ?
Sao em bỏ đi ?
Sao em không về thành phố
Sương lam nhòa cửa sổ. mịt mù cao .
Lời thơ chứa được cái bồng bột, hồn nhiên của tuổi trẻ yêu đời , đi tìm kiếm tình yêu, đi tìm kiếm vẻ đẹp, nhưng như Spinoza đã bảo tất cả cái gì đẹp thì khó cũng như hiếm ( tout ce qui est beau est aussi difficille que rare ) . Sự tìm kiếm cái đẹp khó khăn dưa đến buồn bã trong tâm tư và cả ngoài giới :
Một mình ngồi công viên
Lạnh chiều mưa ghế đá
Điệu buồn nghe xa lạ
Khói thuốc mờ sầu miên
(...................................)
" Nguyệt lạc ô đề sương mãn thiên
Giang phong ngư hỏa đối sầu miên ".
Ngàn trước cũng như ngàn sau vào cuộc sống, càng đi sâu vào ngoại cảnh , nhà thơ càng cảm thấy một hư vô buồn thảm và ghê rợn của đêm trường mờ mịt .
Cho nên, như những kiến trúc tối tân sụp đổ dưới sức tàn phá của chiến tranh ( sẽ mở đầu cho kỷ nguyên sa mạc ) , niềm tin của nhà thơ cũng sụp đổ. Tuyệt vọng trong cuộc chạy đua của xã hội đi tìm tiện nghi và khoái lạc - một hôm, nhà thơ đã mơ giấc thiên thai Lưu Nguyễn ngày trước . Trong giấc mơ đó, nhà thơ dã ghi lại những khúc ca của tuổi trẻ lênh đênh như du tử giữa phố đời , những khúc ca của chàng trai có thái đô ừửa lạc quan lại vừa bi thảm :
Mùa xuân phiên khúc chim mời
Mắt Em xanh phổ nhịp đời hoan ca
Cung vàng lòng dáng kiêu sa
Anh ru hồn mộng trời hoa dạo tình .
Đường lên Thiên Thai đã khép lại từ xưa . Có còn chăng chỉ là còn lại những giấc mơ để ru hồn ra khỏi những hắc ám, những phiền toái, những va chạm, những hiện tượng đổ vỡ mỗi ngày một gia tăng theo với vận tốc của phi thuyền lên cung trăng . Có còn chăng chỉ là còn lại con đường đưa đến hoang phế của con người đối diện với thời gian vô định :
Tuổi đời còn lại anh đây
Hồn chong hoang phế thân gầy héo khô
Có còn chăng chỉ là còn lại sự đau đớn, xót xa và đầy bất mãn của con người đối diện với càn khôn , với vũ trụ vô cùng :
Soi gương mình bỗng cau mày
Bao nhiêu rồi cũng chưa đầy càn khôn .
cái cau mày bất mãn về chính mình là dấu hiệu của một ý thức muốn vươn mình lên trên hoàn cảnh đau đớn, chính là dấu hiệu của những suy tư , những khắc khoải sâu đậm trên cuộc đời lên đường bất tận để tìm những vẻ đẹp mới trong đới sống và cả trong thi ca .
[]
NGUYỄN ĐÌNH TUYẾN .
trích nguyên tác thơ vương đức lệ * :
1. sao em không về ?
Sao em không về ?
Hay đường xa trắc trở
Cho đêm dài hoang, đèn đỏ, đèn xanh ?
Sao em bỏ đi ?
Sao em không về thành phố ?
Sương lam nhòa cửa sổ, mịt mù sao
Anh bỏ nhà đi, ngồi lì trong quán nhỏ
Nghe tim minh sầu , mình sấu bơ vơ
Mộng ước ngày mai trở thành xưa cũ
Người em áo xanh không trở lại bao giờ
Uể oải ngọn đèn héo hon thành phố
Chiều lịm hồn tàn nức nở hoang sơ
Sao em không về ?
Hoàng hôn nắng nhạt
Góc bể chân trời đường xa tít tắp
Ý tưởng cuồng điên, mộng mị đê mê
Sao em không về ?
Anh biết chờ ai trên bờ hè chủ nhật ?
Dẫy hành lang dài câm nín rất vô tri
Sao em bỏ đi ?
Sao em không về ?
Để mình anh gục mặt
Buốt dại hoàng hôn tẻ ngắt
Hoài công anh tìm trong đáy cốc mê si
Lời nói vu vơ cử chỉ vụng về
Dang dở màu chiều vương theo khói thuốc
Hơi thở em run trong gió lạnh buồn tê .
Cho linh hồn sầu đường xưa huyền hoặc
Thần thánh linh thiêng trĩu nặng vai gấy
Kiếp sống hải hồ mộng vỡ theo vân tay
Tìm đâu mầu áo mầu xanh
Tóc mây chiều hẹn ước
Để vơi niềm cô độc
Không có vì sao rơi
Đâu dáng dấp Em xưa
Cho nhạc Sầu đêm thôi đừng thổn thức
Lận đận, bơ vơ giữa miền địa ngục
Anh thấy mình một mình trên nẻo đường xa
Nhà ga vắng người, con tàu cô độc
Ảo ảnh kinh thành một bãi tha ma ...
( 40 BÀI THƠ )
3. khúc sầu
yêu quí gửi Huyền Trang
ghi lại tuổi anh buồn ,
Mùa xuân phiên khúc chim mời
Mắt Em xanh phổ nhịp đời hoan ca
Cung vàng lộng dáng kiêu sa
Anh rê hồn mộng trời hoa dạo tình
Thuyền anh một lá lênh đênh
Bài xa du tử buồn tênh thuở nào
Khúc sầu vương đỉnh cây cao
Xe đêm lạc mộng anh vào phố xưa
Đèn sương mỏi mắt hoen mờ
Bóng cây ôm dáng mùa thu tuổi mòn
Vóc gầy lơi tóc héo hon
Trời xa xăm hát tiếng hờn tịch liêu
Phố xưa nẻo cũ tiêu điều
Buồn hoang vu mộng tàn theo tháng ngày
Tuổi đời còn lại anh đây
Hồn chong hoang phế thân gầy héo khô .
( ĐƯỜNG LÊN THIÊN THAI )
thơ VƯƠNG ĐỨC LỆ
------
* Biên Tập chỉ trích 2 / 5 bài .
( trích NHỮNG NHÀ THƠ HÔM NAY / NGUYỄN ĐÌNH TUYẾN
Nxb Nhà văn Vietnam tái bản, Saigon 1967 - tr. 391 - 401 ) .
