Thứ Bảy, 29 tháng 6, 2013

khoảnh khắc & thiên thu / thanh thương hoàng 15


                     khoảnh khắc & thiên thu       
                            tập đoản truyện : thanh thương hoàng  

                                            34.- BẮT, THA 

    Vào một buổi tối chủ nhật của 1976, sau khi cơm nước no nê và một chút rượu để làm nóng người, Năm Của nằm võng bên hiên nhà, bốc hứng ca vài câu vọng cổ.   Khi ca bản Trọng Thủy Mỵ Châu, tới đoạn lâm ly nhất là Trọng Thủy nhảy xuống giếng tự tử - thì - bất chợt có 3 người cầm súng lục xông vào nhà.  Năm Của hỏang hốt tưởng là cướp, định la lên; nhưng 1 người trong bọn nói :

     " chúng tôi là công an có lệnh khám xét nhà anh.  Yêu cầu anh đứng lên nghe đọc lệnh ! ". Nghe đọc lệnh bắt mình, Nam Của phản đối : 
" Tui có làm gì đâu mà mấy anh bắt ! " - " Chúng tôi chỉ làm theo lệnh "-" Nhưng tôi đâu có phải tên  là Lê Ngọc Của ?" - Thế tên anh là gì ?" - " Võ văn Của ". - " Nhà số mấy ?" - " 412/22/  24  ". 

    Ba người công an  đi lại một góc thì thầm bàn tán :

    " - Chắc không phải là nó"- " Vậy thằng nào là thằng của thật đây ?" -  Nhưng số nhà  thằng Của kia lá  412 / 22/ 14 mà !"
 "- Mẹ, cái hẻm này số nhà lộn xộn lắm.  Cứ tóm cổ nó về để các đồng chí lãnh đạo quyết định cho chắc ăn ".


     Ba năm sau, Năm Của được tha.  Trong lệnh tha, chỗ có hàng chữ can tội để trống.  Năm Của khiếu nại với cán bộ phụ trách :

      " Tui bị bắt giam 3 năm, trong giấy tha không thấy đề  can tôi gì, vậy tôi biết làm sao để giải thích với bà con lối xóm và nhất là đồi với chinh quyền địa phương ?"

        Người cán bộ trừng mắt, nói :

       " Anh muốn trong hồ sơ lý lịch anh trắng tinh hay muốn ghi tội nọ, tội kia đen ngòm ? Nhà nước đã khoan hồng, không ghi tội trạng, lại còn bày vẽ đòi hỏi ?"

    Mười mấy năm sau, Năm Của  vẫn không biết mình bị bắt vì tội gì ! ".

                                                
                                                  35. CÙI

    Chiếc  xe lam 3 bánh ngừng, cô gái xinh xắn khoảng 17, 18 tuổi bước lên trên xe, băng ghế trái có 4 người ngồi, băng ghế phải chỉ có 1.  Cô gái ngồi xuống băng ghế phải cạnh người đàn ông trẻ.  Xe chạy 1 quãng, cô gái phát giác người ngồi cạnh mình mắc bệnh cùi,  2 bàn tay anh ta các ngán sần sùi loang lổ đo đỏ gần như bị cùi ngần hết.   Có gái vội ngồi xích ra xa xa tận  đầu ghế với thái độ gớm ghiếc , ghê  sợ.   Hành động của cô gái làm mọi người ngồi băng ghế trái chăm chú nhìn người cùi.   Người cùi, trong 1 phản ứng bất ngờ, chồm lên lao về phía cô gái ôm chặt cứng lấy cô.   Miệng anh cắn vào cái cổ trắng ngần  cô gái.   Cô gái đau đớn  giẫy giụa la hét cầu cứu.  Bốn người ngồi băng ghế trái, mồm há hốc, mặt tái đi vì sợ hãi, không ai dám ra tay.   Xe lam ngừng, 4 người khách nhảy xuống chuồn ngay.   Anh tài xế xe lam to lớn, khỏe mạnh, dùng hết sức lực kéo người cùi ra, nhưng vô ích.   Người cùi càng ôm chặt cộ gái hơn và vẫn cắn cổ cô ta.  Mọi người đi đường xúm lại, ồn ào bàn tán , chỉ chỏ. 

    Một nhân viên công lực chạy tới, dùng lời lẽ ngọt ngào dỗ dành người cùi buông tha cô gái.   Lúc này, cô gái sợ hãi và đau đớn, sợ hãi quá, ngất đi.   Mặc cho mọi người nói năng, khuyên nhủ, người cùi vẫn ôm chặt cứng lấy cô gái.   Anh nhân viên công lực phụ lực với  tài xế gỡ tay người cùi ra.   Người cùi định cắn vào tay anh nhân viên công lực, làm anh này sợ hãi, rụt tay lại.   Sau hết, với sự đồng tình của đám đông, anh nhân viên công lực đành phải lấy súng lục ra, bắn một phát vào bàn chân trái người cùi.   Lúc đó, người cùi bị  đau mới chịu buông tha cô gái.  Một mặt người ta dẫn người cùi vế bót xử lý, một  mặt đem cô gái  đi bệnh viện.  Cô gái vẫn mê man bất tỉnh.

    Hai ngày sau, từ tầng 3 bệnh viện, cô gái lao mình xuống đất tự tử. 

                                           36. HẬN ĐỜI

    Lâm thi đậu trung học phổ  thông, bạn bè bắt đi khao nhà hàng . Khi nhậu  đã tàng tàng, đám bạn quay sang đòi hỏi chầu ... tươi mát.   Lâm từ chối.  Vì tuy đã 18 tuổi nhưng vẫn chưa dám thử mùi đời, nhưng vì bè bạn nài ép quá, đành nhắm mắt liều.  Sau đó quen mùi, tuần nào lâm cũng theo bạn bè tới chốn chơi bời, gia đính không hề hay biết.

     Một thời gian sau, báo chí rần rần đăng tin con quỷ si-đa đã tới Việtnam  và đề cập nguy cơ lây lan qua đường tình dục.   Lâm hơi lo, rủ bạn bè đi thử nghiệm máu.   Kết quả thật khủng khiếp: trong máu Lâm có vi rút HIV. Cả bầu trời như sụp đổ trước mặt Lâm.  Thế là hết !  Tương lai dằng dặc phía trước bị chặn đứt.  Lâm  đang ngã xuống hố thẳm vực sâu, tuyệt vọng hoàn toàn.  Bây giờ là những ngày tháng đau khổ, sống mà không sống.  Lâm từ chối nộp đơn thi vào đại học làm gia đình ngạc nhiên, thắc mắc.  Bố mẹ Lâm gặng hỏi, Lâm vẫn một mực lắc đầu.

                                                   ***

    Người Lâm ngày một gầy đi, rộc hẳn ra, vì buồn rầu, chán nản, tuyệt vọng, chứ chưa phải bị si- đa tàn phá.   Mẹ Lâm  dỗ dành mãi, Lâm khóc nức nở, mới dám nói ra sự việc.  
Thế lá từ đó mọi người trong gia đình đối xử với Lâm khác hẳn.  Mới đầu , họ còn dè dặt nhìn Lâm với con mắt ái ngại, rồi dần dần sau đó, họ tìm cách xa lánh.   Không ai muốn gần Lâm, mặc người trong nhà đều biết rõ si-đa chỉ lây lan qua đường tình dục  và đường máu, nhưng họ vẫn tìm cách cô lập Lâm.  Nhất là đứa em Lâm, cứ thấy Lâm đứng đâu đều tìm cách lảnh tránh.   Khi tình cờ giáp mặt Lâm, chúng nép sát vào tường, như sợ con si-đa từ Lâm bay sang.   Lâm hoàn toàn là một kẻ cô độc ngay trong gia đình mình. Tủi nhục đau khổ chồng chất khiến Lâm nẩy ý định tự tử.  Mẹ Lâm biết, an ủi và ngỏ ý đưa Lâm đi bệnh viện điều trị.   Lâm nói :

     " Mẹ biết đấy!  bệnh viện  hiện nay chưa có thuốc chữa bệnh này, đi làm gì, vô ích. Con sống trong gia đình giữa những người ruột thịt mà còn coi con như thần dịch hạch, thần dịch tả , không dám đến gần, thì vào bệnh viện với những người dưng nước lã, họ đối xử với con còn tệ hại đến mức nào ! "

     Từ mặc cảm tuyệt vọng, với sự đối xử tệ hại của mọi người - Lâm phát sinh thù hận.   Để trả thù gia đình, trả thù đời, Lâm trở nên tàn bạo, độc ác.    Nó đi với tất cả những đứa con gái, từ gái làm tiền tới con nhà tử tế mà nó tán tỉnh.  Rồi nó âm mưu hại thằng em trai nó, vì thằng này phát động chiến dịch  loan tin  nó  mắc bệnh si đa cần  phải xa lánh .

     Một hôm, thằng em ngồi coi  truyền hình cùng cả nhà  - trên màn hình chiếu những cảnh thê thảm do si-đa gây  ra.  Không biết thằng em bình luận sao đó, Lâm bất thần ôm chầm lấy nó, ghé miệng cắn vào má thằng em.

     Xong, Lâm bay ra đường mặc cho cả nhà náo lọan, la hét !!!  []

                                                                     (  còn tiếp 1 kỳ ) 

           thanh thương hoàng 

                               

    
      

vui một ngày vui / phạm thị ngoạn / nguyễn lân đề tựa


                                        phạm thị ngoạn : vui một ngày vui
                                                    đường bá bổn giới thiệu 

  lời dẫn.-

          Con gái của học giả Phạm  Quỳnh làm  thơ  - đây -   điều khiến tôi chú ý., càng  hơn khi  giáo sư Nguyễn Lân viết tựa tập thơ mới xuất  bản..  Không phải ai làm thơ đều là thi sĩ  -  trong hàng  vạn kẻ  chỉ là  thợ- thợ,-  ( versificateur  )  -  và-   Phạm thị Ngoạn,  người mang số 1 ở đây được xếp  hàng. đầu sỏ. Tất nhiên  chỉ là  riêng ý  tôi  !  
        Tập thơ Phạm thị Ngoạn đến với tôi, rất  tình cờ - bạn thơ Vương đức Lệ ( 1937- 2003 )  với tên thật Lê đức Vượng, thân phụ anh  là em ruột thân mẫu của  Phạm thị Ngoạn -  Lê thị Vân, phu nhân  học giả Phạm Quỳnh.   Anh Vượng đức Lệ  tặng  :" Tặng  lại  Thế Phong " 
( 1995 - ký tên Vương đức Lệ.).

      Đôi lời giới thiệu  của Nguyễn Lân, có đoạn :

      ".. Trong những năm bà [ Phạm thị Ngoạn ] còn là học sinh trường nữ học Đồng Khánh ở Huế, tôi đã có vinh dự dạy quốc văn cho bà. ... Năm 1988, biết được điạ chỉ của tôi, bà gửi cho tôi 1 bài thơ, trong đó có câu:' :Lòng vẫn bâng khuâng nhớ cố nhân..'  Đọc tập thơ, tôi rất mừng là dù xa nước mấy chục năm, bà vẫn giữ được phong thái một nhà thơ Việtnam, với lời thơ tao nhã :... 
           Ngoài tinh thần yêu nước, tập thơ còn chan chứa tình cảm đối với chồng với con cháu, với anh chị em, với bè bạn, ... Tóm lại,  tuy tập thơ chỉ có vài chục bài, nhưng tâm hồn của nhà thơ đã được thể hiện một cách phong phù, đậm đà và sâu sắc.  Vậy xin chân  thành giới thiệu cùng độc giả  [] 

     NGUYỄN LâN. *

-------
*    ... Để trả đũa, báo Ích Hữu tố cáo đích danh danh sĩ Khái Hưng ăn cắp [ cốt ] truyện Ngược Giòng gửi dự thi giải văn chương  Tự lực văn đoàn, viết thành truyện Thoát ly đăng trên Ngày Nay.  Thầy giáo Từ Ngọc [  Nguyễn Lân  ]  , tác giả đang lo chạy đôn đáo xuất bản Ngược Giòng, hẳn độc giả có chứng cớ so sánh. Và Thiên Hư [ Vũ trọng Phụng ]  cũng đặt câu hỏi nước đôi :" ...Nếu sự ấy mà có thật thì hẳn có một sự ghê gớm cho TLVĐ, báo Ngày Nay, cho ông Khái Hưng.   Trái  lại, nếu Từ Ngọc không chứng minh được Khái Hưng mượn cốt truyện của mình, sẽ mắc tội vu oan và báo
 Ich Hữu liên đới chịu trách nhiệm ...". 

    ( trang 82 - 83  THƯ VIẾT Ở SAIGON / THẾPHONG,  Văn Uyển xuất bản, San Jose / USA, 2000 .)

      ĐƯỜNG BÁ BỔN
   Saigon, June , 29, 2013.

trích thơ .-

                                       1.- NGÀY VUI HỘI NGỘ
                                               
                                          ( nhân thăm gia quyến và bè bạn 
                                                  tại nước Mỹ ngày 2-7-1983 )

   
                                     Ai hay vật  đổi  sao  rời
                                     Nghìn trùng  cách trở ,  xứ người gặp nhau
                                     Dù tình quê vẫn thấm sâu 
                                     Gặp nhau nhẹ bớt mối sấu ly hương
                                   ' Hữu duyên thiên lý  tao phùng dị '
                                    Dịp bất ngờ hoan hỉ gặp nhau đây
                                    Đã năm năm phong cảnh thắm tươi này
                                    Cũng trăng, nước, trời, mây thơm hoa, non nhị  
                                    Đông đủ một nhà, em em, chị chị,
                                    Quây quần khắp mặt, bạn bạn, mình mình
                                    Tay nắm tay kể  lể chuyện tâm tình
                                    Nhưng nông nổi, nay thanh bình, xưa loạn lạc  
                                   Thôi ! hãy vui đi ! cuộc vần xoay ta tạm gác 
                                    Chuốc chén mừng tuổi hạc cứ bền lâu  
                                               Đời sau, sẽ có đàn sau !  []


                                             2.- TẾT TÂN DẬU, 1981 
                        
                                   Tân dậu xưa kia trở lại rồi
                                   Chuyển vần thấm thoát áng mây trôi
                                   Cõi trần đã mấy lần dâu bể,
                                   Cuộc thế đã bao trận khóc cười . 
                                   Năm tuổi ơn trên nghìn phúc ấm,
                                   Ngày xuân mưa móc vạn màu tươi.
                                   Lục tuần bạc tuế lòng thư thả ,
                                   Vui thú văn thơ trí thảnh thơi  []

  
                                               3.- KẺ Ở NGƯỜI ĐI

                                 Chốn dạ dài  chàng - yên giấc điệp
                                 Cõi hồng trần để thiếp bơ vơ 
                                 Thương chàng lòng dạ ngẩn ngơ
                                 Nhớ chàng ngày tháng thẫn thờ khôn nguôi.


                                  Khi hôm sớm dáng người quanh quất
                                 Lúc đêm trường phảng phất tiếng hơi
                                 Chàng đi đi chẳng một lời 
                                 Để ai trong khoảng đất trời tái tê


                                  Giọt lệ sầu khôn bề ngăn cản 
                                  Nỗi đoạn trường bể thắm sầu đong 
                                  Đời còn chi nửa  mà mong 
                                  Người đi kẻ ở đau lòng xót thương


                                   Băm sáu năm bạn đường chung sống
                                   Biết bao phen khổ sướng có nhau
                                   Biệt ly bỗng chốc vì đâu?
                                   Để ai ngậm thảm nuốt sấu vì ai ? 
                                      ( MÙA THU 1976)


                                         4.- MỪNG TUỔI THẤT THẬP

                                 'Nhân sinh thất thập cổ lai hy
                                  Bảy chục xuân xanh đã mấy khi !
                                  Ơn Phật thâm sâu, còn sức mạnh
                                  Trường đời hơn thiệt chẳng màng chi
                                  Bạn bè thân thích tình lưu  luyến
                                  Hòe quế an vui cảnh diệu kỳ 
                                  Tuổi thơ hân hoan tâm chẳng bận 
                                  Tao đàn xướng họa mấy vần thi  []

                                                     MÙA XUÂN CANH NGỌ 1990



                                       5.- MỪNG NGÀY VUI ĐÃ ĐẾN


                               Mơ mộng hồi hương đã tới đây
                               Bao năm chờ đợi phút giây này !
                               Giang sơn gấm vóc còn nguyên vẹn
                              Bạn hữu thân thuộc  chẳng đổi thay
                              Mấy độ tha hương nơi đất khách 
                              Dăm câu tâm sự thoả lòng ngay
                              Hợp tan, tan hợp thân bèo nổi 
                              Vui một ngày vui, lãi một ngày . [] 

                                                  THÀNG BA NĂM 1994/ NĂM GIÁP TUẤT 


  
                                 thơ  phạm thị ngoạn 


( nguồn:     VUI MỘT NGÀY VUI /  PHẠM THỊ NGỌAN - Nguyễn  Lân  viết  tựa -
Nxb   Văn học Hànội 1995,  in 500 cuốn khổ 13 x 19cm, dày 55 trang .  In  xong ngày 16-4- 1995. 
Tập  thơ  gồm  34 bài +  3 bài tự dịch sang pháp ngữ:   L' année du Coq 1981    - Adieu Dédié aux trois Amies ayant le me^me  âge et le même signe d' Horoscope Tân Dậu ) .       



                     


   


                           


   

nhà văn hậu chiến 1950 - 1956 / thếphong - 23


           nhà văn hậu chiến 1950- 1956  : quách thoại 
                                               thếphong

                                                     Tiết 4
                                                QUÁCH THOẠI 
                                                 ( 1929 - 1957 )

      Tiểu sử.

      Tên thật Đoàn Thoại.  Sinh năm 1927 ở Huế, năm 1948 vào Nam, chủ trương báo Nguồn sống, rồi viết cho các báo  Đoàn kết, Làm dân, Việt chính, Sáng tạo ... thơ, văn  đăng rải rác kháp các báo ở miền Nam.  
     Ngày 7.11. 1957, sau thời gian sống lao khổ, trút hơi thở cuối cùng tại Nhà thương thí Hồng Bàng.  Mắc bệnh lao, Đoàn Thoại quy y cửa thiền đâu đó được 1 năm, trước khi qua đời.  Xác được dùng làm thí nghiệm cho  sinh viên y khoa thực tập.

    Khuynh hướng.

    Quách Thoại có khuynh hướng thi ca khác Thanh tâm Tuyền , chính ông thường phê phán thơ T.T.T: "... thơ Thanh tâm Tuyền đội khi, mà đã nhiều lần thì đúng hơn, hắn làm thơ mà không hiểu thơ định nói gì ...'  Thơ Quách Thoại điều hòa âm điệu, truyền cảm.  Tình yêu đất nước, tình yêu con người hòa đồng đầy vẻ đẹp của triết lý nhân sinh, tuy cuộc sống tác giả vô vàn cay cực, bệnh tật hoành hành, sinh kế thúc bách; lý tưởng con  đường thi ca đã vạch ra ,  ông vẫn đi trọn.   Và  chưa bao giờ thỏa mãn được việc mình đã làm, tâm hồn luôn  bị ray rứt, hoặc, có thể vì cuộc sống quá lao lung, nhưng, khóc mình thì ít, khóc thời thế nhiều.   Chẳng hạn, bài  Sau khi cháy nhà , khóc mình mà không hề  oán  trách dời -hoặc, tác giả trút nghẹn ngào  khóc thời thế thồng thiết, như bài Những chiều Việtnam, Em bé di cư, Bức thư của một thiếu phụ di cư v.v...
  
      Phân tích.

    Nhiều bài thơ yêu nước, nhưng riêng một số  bài  khóc thời thế biểu hiện mạnh mẽ trong Cờ dân chủ, Em bé di cư, Thư của một thiếu phụ di cư,  Chiều, Gió bão qua rồi chăng ?..- khi Quách Thoại bị ốm nặng rồi sau đó trở ra Huế ( vào tháng 2 / 1957) , ông làm  một số bài mới :  Một chuyến đi, Sáng Sài Gòn ... Có 1 vài câu, hơi hướm thơ như
Trở về   của  Xuân Diệu :   "...  Vì  mắt tôi no đủ bóng ngày đêm / Hôm nay vẫn nghĩ đến  đời bữa khác /  Như đứa con vừa bú mẹ mẹ một bên  / Một bên kia vẫn mơn vú mẹ hiền / Tôi phải về vì quá đỗi yêu thương "(Xuân DIệu

    thì trong bài Cờ dân chủ / Quách Thoại :

                           ... Ta bước tới nắng tương lai đầy ứ
                           Phố lớn cười, đại lộ hát nghênh ngang
                          Xã hội đi về, vũ trụ rộn ràng 
                          Nhà mới dựng, gỗ ngói cón thơm lắm "
                                                                  QUÁCH THOẠI

     hẳn là có hơi  hướm  thơ  Xuân Diệu :

                         ...  Như một sớm trên đường vang tiếng guốc 
                         Như một trưa chim  chóc réo mùa hè 
                         Tiếng rũa rèn đập nắng nhảy vàng hoe
                         Tiếng tia sáng múa vờn quanh chiếc búa
                         Những bánh xe quay những guồng máy lụa 
                         Những bàn chân dậm, những cánh tay nhanh
                         Tiếng cất nhà , trời đất gõ lanh canh ..
                                                             XUÂN DIỆU

    Tình yêu cá nhân trong 4  chữ : âm thầm tuyệt vọng  -phản ánh đúng tâm trạng tác giả khi ấy.  Cuộc sống bi đát , cảnh nghèo nàn cùng cực làm thui chột một phần tài năng.    Có đoạn tác giả tả nơi trú ngụ ở xóm Cỏ (  đoạn  đường  Nguyễn bình khiêm nối dài, Dakao ) : đồ đạc, quần áo cháy xém, năm ấy  vào 1956.   Cũng như Như Băng trường tình, bài thơ làm khi đang ốm đau gần chết, nằm trên   lầu 3 Đại Nam  Khách Sạn ( đường Hàm Nghi Saigon 1) Và đây là một đoạn trong bài Sau  khi nhà cháy :

                              ... Tôi viết bài thơ hôm nay  
                              Một bài thơ sau khi  nhà cháy 
                              Ấy thế mà tôi vẫn viết được ...
                              Triều đại vừa qua  qua đổ gãy
                              Vũ trụ chỉ có nghĩa ngày nay
                              Có kể gì tôi ăn mày
                              Có kể gì anh bệnh hoạn
                              Những người chết đi là chết đi ...
                                                              QUÁCH THOẠI

   Suy nghĩ của  người đi sau, khi thấy người chết nằm đó, chưa biết phận mình rồi  sao ?   Nhà trọ bị cháy , tác giả từ  biệt  láng giếng, bạn bè.  Đây,  một mơ ước của, nhưng là mơ ước  phũ phàng :

                              Và đến đêm nay 
                              Tôi ước ao rằng tôi ngủ kỹ 
                              Một giấc ngủ không ác mộng sầu bi 
                             Ở dưới gầm cầu trên ghế đá đường đi 
                             Một giấc ngủ 
                             Và không  nhớ lại một tí gì ..."

   Tác giả bị cháy nhà , viết được bài thơ hay về nhà cháy  - chỉ là khoảng nhỏ của một chuỗi dài cuộc sống bị vùi  dập.  Nhà thơ nghèo cùng cực vẫn  bộc lộ rõ lý tưởng  theo đuổi  nghiệp thơ đến cùng.   Không phải chỉ lý thuyết suông   Quách Thoại đánh đổi cả cuộc đời cho  hình tượng   cuộc sống được ghi lại trong đời sống thi ca Quách Thoại.  Ông phải đưa  hình- ảnh- đời  vào tác phẩm, đây, đúng là 1 tác phẩm lớn  của một thi sỉ
 đã trải nghiệm kinh nghiệm   bản thân :

                          ...  Mặt trời mọc
                           Mặt trời mọc 
                           Rưng rưng mùa hoa gạo 
                           Lỡ một ngày tôi chết trần truồng không cơm áo 
                          Thì hồn tôi phảng phất chốn trăng sao 
                           để nhìn các anh
                           Như vừa gặp buổi hôm nào
                           Và trong câu chuyện tôi sẽ cười nhắc bảo 
                           còn sáng tạo ta hãy còn sáng tạo ..
                                                           QUÁCH THOẠI 

   Quách Thoại có 2 đề mục trong thơ : khóc thời thế và hương tình yêu.  Nhưng, tác giả  vẫn khóc đời nhiều hơn khóc mình, thơ ông mang từ đời sống vào, mà đời sống chênh vênh như một mất, một còn.  Cuộc đời là thơ, thơ là cuộc đời ăn ý.  Là nhà thơ đem cuộc đời trải nghiệm cho thơ mong dẫn lộ nhân sinh qua nhiều bài bất tử .*
-----
* xem thêm  HÀN MẶC TỬ + QUÁCH THOẠI, NHÀ THƠ SIÊU THOÁT / THẾPHONG , Đại Nam văn hiến
 xuất bản,  Saigon 1959, tái bản  i965 . 

Trích thơ .

                                         1.- CỜ DÂN CHỦ

                             Hãy hớp lấy màu xanh cùng ánh đỏ 
                             Hãy ôm đầy sức sống cả hai tay 
                             Hãy uống âm thanh từng mỗi phút giây 
                             Hãy đi đến mặt trời đang đứng đó
                             Chúng ta mở cả trăm ngàn cửa ngõ 
                             Gặp nhau đây hàng triệu mặt con người 
                             Bởi quá vui nên hét lớn ta cười 
                             Giờ cách mạng hôm nay vừa điểm
                             Ta nhìn lên trời tự do hiển hiện
                             Đường tương lai gió thổi lá cờ bay
                             Ôi ! lá cờ dân chủ mến thương thay 
                             Qua thế kỷ lẩm than giờ mới thấy 
                            Ta sùng kính, trời ơi là biết mấy 
                            Suốt trăm năm nô lệ cúi đầu đi 
                            Hồn tin tưởng biết đâu tìm chí hướng
                            Ta ngưỡng vọng hôm nay trời lý tưởng 
                            Ngát màu xanh, xanh thắm của yêu đương
                            Rực bình minh rạng rỡ ánh thiên đường
                            Đêm gục chết theo với thời quá khứ
                            Ta bước tới nắng tương lai đầy ứ 
                            Phố lớn cười đại lộ hát nghênh ngang 
                            Xã hội đi về, vũ trụ rộn ràng
                           Nhà mới dựng, gỗ ngói còn thơm lắm. 
                           Ai mới kẽ chữ Việtnam tươi thắm 
                           Lên trên tường, trên bảng với trên tim 
                           Trên linh hồn giữa náo động trong im lìm 
                           Tình yêu nước chao ôi là sâu kín
                            Là đậm đà như trái cây muồi chín
                            Là thiết tha như tình ái người yêu 
                            Ta bước lên đau khổ  ngả nghiêng xiêu
                            Hạnh phúc dựng theo những làng xóm mới
                            Ôi ! Kiến thiết những tài nguyên mới tới
                            Bàn tay anh bàn tay chị, tay tôi
                            Vui gì hơn khi phá xẻ núi đồi
                            Lưỡi cày bén xới đất hồng tươi tốt 
                           Ta tin tưởng ở đường ta then chốt
                           Vạch chông gai đi đến giữa thành công
                           Bởi hôm nay ta gieo mạ cấy trồng 
                            Lúa hứa chắc một ngày mai no ấm 
                           Ta hét lớn lay không gian chuyển sấm 
                            Phá sạch tan sầu hận một đời qua
                           Ta tiến lên kìa ánh sáng chói lòa
                           Đường rộng mở thênh thang trời dân chủ 
                           Ôi ! Tự do thật vô cùng quyến rũ .
                             TRÍCH SÁNG TẠO, 1956

                           2.- NHƯ BĂNG TRỪỜNG TÌNH

                        Ta ngạt thở bởi mùi hương xa vắng 
                        Hương thiên đàng vừa thoảng bến trần gian 
                       Ta đê mê cảm động đến  mơ màng
                       Nghe mầu nhiệm thuấn nhầm trong mến cảm
                       Nghe sống lại trong hồn ta ảm đạm 
                       Một tình yêu thanh thoát quá diệu huyền 
                       Ôi ! Mắt em chờ mơ mộng còn nguyên
                       Cho ta gửi mối tình ta trinh bạch 
                       Cho ta hôn bàn chân em ngọc thạch
                       Dẫm trên đường khổ hạnh chốn tu hành 
                       Ôi ! giáo đường nở kín đóa xuân xanh 
                       Hoa cao quý tắm mình trong tuyết ngọc
                       Như Băng ơi, vì sao ta thầm khóc
                       Nghĩ thương em hồn ngưỡng mộ Chúa Trời
                       Ta xót đau nhìn hỗn loạn cuộc đời 
                       Không dám tưởng giờ em đang cầu nguyện
                       Em có biết một cõi lóng đang xao xuyến
                       Nhớ thương em đứng đợi trước nhà chung 
                       Ta yêu em yêu mến cả vô cùng 
                       Thềm tôn giáo ta đặt hồn mơ ngủ 
                       Trong tình em trong tim chúa Giêsu
                       Ta giật mình bóng tối vẫn mịt mù 
                       Trăng nhợt nhạt và hồn ta thấy lạnh
                       Lời tụng niệm vang đưa từ cô quạnh
                      Ta lắng nghe hồn vẳng tiếng kinh em
                      Ta lắng nghe hồn vẳng tiếng chuông đêm
                       Lệ nóng chảy lòng ta đau kêu  cứu Chúa !
                       Như Băng ! Như Băng ! Vì đâu mà lệ ứa
                      Ta khóc than nghĩ tủi phận đời ta 
                       Một linh hồn lạc lõng giữa bao la 
                       Một tình yêu chưa một  chiều trao gởi
                      Tim cô đơn chưa một lần  ấm sưởi
                       Lạnh trong hồn, lạnh thấu ở trong  xương 
                       Nghe đêm xuống tưởng buồn như tận thế
                       Lệ rất nhiều mà khóc chẳng ai lau 
                      Ta một mình ôm tất cả đớn đau 
                       Không dám nói bởi chưng rằng khó nói
                      Viết lời thơ thành lời kinh kêu gọi 
                      Nào vơi chi sầu hận của nhân gian
                      Như Băng em, xin  ngó nẻo thiên đàng
                      Để nguy hiểm ta sống đời địa ngục
                      Ta chỉ sợ rồi đây nơi nhà phúc 
                      Máu tai ương sẽ vấy tấm thân em
                      Lưỡi dao ngươi sẽ xẻ gót chân sen
                      Em sẽ chết dập bàn tay ngà ngọc
                      Rồi ta khóc đến tan tành trí óc 
                      Như Băng ơi, nào em hiểu gì đâu
                      Đã từng đêm ta nguyện với ta cầu
                      Lòng tự hỏi vì đâu đời khổ lụy ? 
                      Bởi vì đâu hỡi lòai hoa cao quý 
                      Mà hương thơm còn mãi đến ngàn sau 
                      Nở chi đây phô sắc thắm nhiệm mầu 
                      Đất sắp sửa sẽ nứt thành phun lửa 
                      Như Băng em  đau  thương là thế rứa 
                      Bởi yêu em nên khóc mấy cho vừa 
                      Đây lệ tình ta em biết cho chưa 
                      Xác hồn ta chết đau gần quá nửa

                      Như Băng, Như Băng một chiều hoi hóp lửa 
                      Là một chiều tận thế của tương lai

                     Thôi ta chết cả linh hồn đời nhân loại
                      Bao xây dựng đi về trong hủy hoại 
                      Bao văn minh hạnh phúc vẫn không thành
                      Bao đền đài cũng vẫn chỉ hư danh
                      Bao khoa học, không giữ người giá trị
                      Bao cao thượng chỉ thành ra vị kỷ
                      Bao lợi quyền mà hoá vẫn tay không 
                      Kìa điêu linh thì cứ đấy em trông
                      Xe hiện tại dẫn ngày mai xuống hố 
                      Đời hy vọng mà vẫn tin tận số
                      Ô hô hô thôi mạt kiếp vận người
                      Mà Như Băng ơi hỡi ! Môi em tươi 
                      Mắt em ngó nhiệm mầu là biết mấy 
                      Giữa tim em nguồn thiêng rào rạt  dậy
                      Vầng trán em phảng phất bóng hư linh
                      Em hát đi cho  ta hệt giựt mình
                       Em cầu nguyện để ta còn tin tưởng
                      Phủ màn sương mộng ảo xuống che em 
                      Ta muốn lấy hoa kết lại thành rèm 
                      Để vây phủ đời em trong cõi sống
                      Để nguyên vẹn tình ta vững chống 
                      Lái con thuyền tình ái đến sông trăng
                      Để tình ta còn đẹp tựa sông Hằng
                      Mà hôm nay ta khóc lạy than rằng :
                      Xin chầm chậm hoàng hôn đừng vội lặn 
                      Ôi !  Đau thương loài người xin hữu hạn ! []

                                                       ( kỳ sau :   tiết 5 : thanh tâm tuyền )
      quách thoại