18 - thư của 30 nhà văn, nhà báo trong nước + ngoài nước gửi thế phong, ở thập niên 90 's ( thế kỷ XX) ; tác gỉả NGHIÊM PHÁI - THƯ LINH [ 1924 - ]

thư của 30 nhà văn, nhà báo trong + ngoài nước gửi Thế Phong
ở thập niên 90 's : 



NGHIÊM PHÁI - THƯ LINH
 [  Đặng thị Lạc 1924 -       ]


            ...
            ...
            ...
 - tiểu sử tác giả Nghiêm Phái - Thư Linh ,
xin mời đọc bài phỏng vấn  dưới đây :


HỎI CHUYỆN BÀ NGHIÊM PHÁI - THƯ LINH
  ( - in chân dung ảnh Nghiêm Phái- Thư Linh +  tập thơ ' Những dòng thơ hoa / \ Nghiêm Phái- Thư Linh  ' 
       ( tr. 24   )+  chân dung ảnh bà Trần Thị Vân Chung '  . ( tr. 25 ) (BT) 

Phóng viên nguyệt san VĂN HOÁ (  số 9 / 1994 )


Nguyệt san VĂN HOÁ số 8 đăng bài" TTKH. LÀ AI? ' của Thế Nhật .  Trong ' Bức thư ngỏ', tác giả Thế Nhật viết : " Chúng tôi phải cảm ơn bà Đ.T.L.nhiều, vì không có bà thì sẽ không có cuộc tìm kiếm này ." 
Chúng tôi đã gặp bà Đ.T.L. để tìm hiểu về ' nghi án' này .


Đ.T.L.  là viết tắt tên thật của bà NGHIÊM PHÁI- THƯ LINH . Trước 1975 bà Nghiêm Phái Thư Linh đã từng viết bài ho nhiều báo ở Sài gòn , từng làm Thư ký toàn soạn báo THÂN DÂN (1968) . Sau 1975, bà quay trở lại với THƠ mà ngay hồi còn học bậc tiểu học ở phố hàng Cót, bà đã có thơ đăng báo " Đàn bà "  . Bà vừa xuất bản  kịch thơ ' Nữ tướng Bùi Thị Xuân ' ( NXb Văn nghệ Tp. HCM ( 1993) , tập thơ ' Những dòng thơ hoa '  . ( Nxb Văn hoá-Thông tin 1994) .

o - Thưa bà, chắc bà đã đọc  Nguyệt san Văn Hoá số 8 và cuốn ' TTKH- Nàng là ai ' của Thế Nhật '. Xin bà cho biết bà quen  bà Vân Chung từ lúc nào ? (*)

----
(* ) -  chữ đậm ( đứng ) : " lời phỏng vấn phóng viên  nguyệt san VĂN HOÁ " .
    ( Biên Tập chú thích )

- Ngày còn nhỏ, tôi rất mê ba bài thơ của T.T.KH và cũng biết người ta thêu dệt nhiều câu chuyện chung quanh cái tên bí ẩn này .  Hồi đó tôi có làm thơ và  xem TTKH là thần tượng của mình . Nhiều bạn gái  của tôi cũng nghĩ như vậy .  Hình như vào quãng 1939, thấy mẹ tôi có một người bạn làm 8n thất bại  ở Thanh Hoá, nên về Hà Nội cùng ở với gia đình chúng tôi , trong đó có cô Hoà cũng rất mê thơ T.T.KH .

Một hôm tôi hỏi cô Hoà ở thị xã Thanh Hoá có biết ai là T.T.KH. không ?

Cô Hoà nói cô không được gặp, nhưng có đọc thơ va nghe đàn bà ấy đẹp người, đẹp nết lắm . Người ta gọi tên bà là CHUNG . Bà lấy một ông tri huyện đậu cử nhân Luật.

Rồi chuyện cũng hết sức tình cờ, sau 1975 anh chị em văn nghệ thường có những buổi sinh hoạt tập thể . Tôi được mời họp thơ .  Ngồi cạnh tôi là chị Vân Nương - tác giả hai tập thơ ' Tơ sương ' và gần đây xuất bản  ' Con đường lý tưởng ' . Ngay từ đâu, tôi rất mến chị ấy , và mãi những năm sau này chúng tôi trở thành đôi bạn tâm giao . Chúng tôi xem nhau như chị em .  Chị Vân Nương trước đ6ay có tham gia nhóm thơ ' Quỳnh Dao ' . Dù chị lớn tuổi hơn tôi, tuy thế chúng tôi thường đọc thơ cho nhau nghe, quê chị ở thị xã Thanh Hoá .

Một hôm chị tới nhà thăm tôi , trong không khí thân mật, ấm cúng, tôi hỏi : "  Vân Nương là bút hiệu hay tên thật của chị ? " Chị cười tên mình là CHUNG cơ .

 - Trời  ơi, thế chị là TTKH à ?  (**)
 - Sao Linh biết ? 

Tôi kể chuyện xưa kia ở Hà Nội cho chị nghe.

Chị Vân Nương không nhận mình là TTKH mà cũng không phủ nhận, rồi chị kể :
- Năm 1976, mình có gặp " người ấy " ở nhà cô Minh, em ruột mình .  " Người ấy " từ Bắc vào, đi tìm mình suốt hai tháng ròng . Gặp nhau, mình và anh ấy đều khóc , khóc quá là khóc, mình khóc tưởng không còn thở được nữa . Nhưng Thư Linh này, đừng kể cho ai nghe chuyện này nhé !  Anh Chấn hay ghen lắm, vả lại anh ấy ấy đang đi học tập  , chị rất thương anh Chấn, đừng làm gì để anh ấy buồn .  (**)

-------
(**)  - chữ đậm ( nghiêng) của Biên Tập . 

Và tôi đã hứa với chị Vân Nương giữ kín chuyện này ,


 o - Xin lỗi bà, sao bây giờ bà kể cho tác giả Thế Nhật ? 

- Không, quả là tôi không hế tiết lộ điều này với bất cứ ai . Nhà tôi bị bệnh, nên ít khi tôi rời khỏi nhà, bạn bè cũ thường hay đến chỗ tôi chơi.

Một hôm anh Thế Phong, anh Quốc Văn và vợ chồng một người quen (*)  không hẹn nhưng cùng gặp nhau ở nhà tôi .  Trong câu chuyện hàn huyên bàn chuyện văn chương, có ai đó nhắc đến TTKH .

Ông chồng người quen tôi , nhất quyết mình đã gặp và khẳng định TTKH là Trần Thị Khánh . Ông ấy nói  " bây giờ TTKH đã già rồi, không còn đẹp nữa, thơ thì xuống lắm, không hay như xưa ".
Tôi vốn trực tính và trong lòng lúc nào cũng xem  chị Vân Chung là  ' thần tượng ' ; liền nói ngay:
 " Coi chừng TTKH của anh lá " giả " đó , vì tôi được biết thơ  TTKH vẫn hay và tuyệt vời --  vả lại, chị ấy còn đẹp lắm !

Ông ta cứ vặn hỏi,tôi bực nên buột miệng: " TTKH là chị Vân Nương chứ ai ! " .  Câu chuyện đứt quãng, vì nhà tôi có khách .

Vợ chống ông ấy ra về . Tôi không ngờ một phút không tự chủ được long mình, tôi đã thất hứa với chị Vân Chung .

---------
 (* ) -   vợ chồng Thanh Vân ( Nguyễn duy Nhường ) + vợ  ( nhà văn nữ Như Hiên ) . (BT)

  o -  Trong lúc tác giả Thế Nhật viết cuốn ' TTKH - nảng là ai ? ' bà có biết không ? 

- Thực tính tôi  không biết chuyện này , cứ  tưởng mọi chuyện đã qua; tuy nhiên tôi vẫn cứ day dứt, hối hạn về sự lỡi lời của mình .

Anh Thế Phong là chỗ thâm giao nên thường hay đến chơi để thăm anh Phái - nhà tôi .

Anh Thế Phong " khôn lắm " , suốt mấy năm ròng anh cứ hỏi tôi về chị Vân Chung rời rạc từng lúc một  --khi này một ít, khi kia một ít .  Tôi cũng vô tình kể một cách không mạch lạc như anh ấy hỏi vậy .  Mãi đến đầu năm nay, tôi hoàn thành bản thảo tập thơ ' Những dòng thơ hoa ', anh Phong hứa nhờ anh Trần Nhật Thu  ( anh Thu thì tôi chưa được quen ) , gửi bản thảo ra Hà Nội xin giấy phép NXB Văn hoá Thông tin . Anh Thế Phong lại kể cho tôi nghe : " Khi anh Thu đọc tập bản thảo này, có phát hiện ra bài ' Hoa tím  TTKH phương xa ' có nhiều điều đáng chú ý, bởi hồi làm ở 
Fahasa (*) , anh có in và đọc quyển ' Thâm Tâm TTKH ' của ông Hoài Việt . Và anh Thu cũng đang lặng lẽ tìm hiểu xem ai là TTKH . "
----
(*) -  Công ty Phát hành Sách thành phố Hồ Chí Minh ( BT) 

o -  Chắc bà đã đọc cuốn này rồi , phải không ạ ? 

- Vâng , tôi đã đọc  Nguyệt san Văn  hoá  (số 8 ) và cuốn sách của anh Thế Phong và Trần Nhật Thu.

o Thưa ý kiến của bà thế nào ? 

- Nói chung cuốn ' TTKH - nàng là ai ?'  viết đúng đắn, tác giả rất tôn trọng chị Vân Chung và anh Thanh Châu,nhiều người cũng nói với tôi như vậy ! Đáng tiếc cuốn sách có vài chi tiết 'sai ' .   Năm 1975, vợ chồng chị Vân Chung vẫn ở "villa xóm Phượng" rất đẹp trên đường Trương Minh Ký, không phải ở nhà bà Mộng Tuyết. Chuyện ở nhờ là mãi sau này cơ .  Chị Vân Chung đã có con cái lớn đều thành tài cả rồi, nên không phải đi buôn bán nhỏ, chạy vạy tảo tần nuôi con  . (trang 55, 56 ). Các con của chị hiền thục lắm, chị sống không dư dả, nhưng rất ung dung; chứ không phải như sách đã viết .

Còn chuyện hai người gặp nhau cũng hơi quá . Đối với sinh hoạt phương Tây, ' chuyện ấy là chuyện bình thường ' ; còn với lễ giáo Việt Nam ta, tôi nghĩ không nên viết như vậy . (trang 63) .

Những sai sót ấy có thể sửa chữa được.  Nhìn chung không có gì nghiêm trọng, còn giá trị cuốn sách, xin được để bạn đọc phán xét .  Nếu  bây giờ không công bố cái ' nghi án văn học ' trên 50 năm, chúng tôi cảm thấy mình có lỗi với bạn đọc, bởi vì chúng tôi đã biết TTKH là ai rồi .

 o - Xin cam ơn bà vì buổi trò chuyện cởi mở hôm nay .

10- 1994
P.V


-------------------

 o -  NGUYỆT SAN VĂN HOÁ, cơ quan của Bộ Văn hoá Thông tin .

        -  Tổng biên tập: PHÍ VĂN TƯỜNG
        -   Phó tổng biên tập : NGUYỄN VĂN ANH
        -  Giám đốc cơ quan đại diện phái Nam  --
            Uỷ viên Ban Biên tập :   NGUYỄN HỮU TRÁC
       -  Thư ký toà soạn :            LÂM QUỐC TRUNG

        -   nhà báo Lâm Quốc Trung ( Sài gòn cũ )  thuê manchette Nguyệt san Văn  Hoá
           ( toàn quyền về bài vở + quảng cáo), dành nhiều số báo , đăng bài  về  cuốn  sách
            TTKH- Nàng là ai? / THẾ NHẬT. ( thoả hiệp giữa Trần Nhật Thu + Lâm Quốc Trung ) .
            ( Biên Tập chu thích ) . 


                                                                              (còn tiếp )