thơ ý nhi qua gương mặt ..

gương mật / thơ ý nhi -
nxb trẻ, tp. hcm,  1991.


                               thơ ý nhi qua gương mặt

                                
                                      1.  bay đêm
                                      nhân đọc bay đêm  SAINT. EXUPÉRY *

 Giã từ căn phòng nhỏ rủ rèm trắng
 giã từ hoa violet trong bình
 giã từ  tách cà  phê ấm nóng
 giã từ người phụ nữ yêu dấu
 Anh bay vào đêm

Giã từ thành phố rực rỡ
giã từ xóm mạc hiền hậu
 giã từ mặt đất
 anh bay vào đêm

Giã từ ánh sáng thường nhật
anh bay vào đêm
 Từ Patagoni
 từ Chi lê
 từ Paraguay 
đến Buenos Aires 
qua đại dương
qua núi
qua sa mạc
 qua bão tuyết
qua lốc xoáy
 anh đơn độc .

 Trong những phán đoán khốc liệt
 những câu hỏi không lời đáp
 trong nỗi chua chát của tuyệt vọng
 trong kiêu hãnh của sự khước từ
 anh đơn độc.

 Nhưng đó là sự lựa chọn của chính anh
 đó là số phận của người mở đường .

1985


                                 2 .  lời từ biệt hànội


Tôi đem theo bức tranh của họa sĩ bùi xuân phái
 một hànội ngói nâu
lặng lẽ trời mây

 Như thế kia ư
 không bom đạn không đau thương
 không ly tán
 không khó nghèo
 chi im lặng im  màu ngói dưới trời mây 

 Như thế kia ư
 Không phản trắc, không oán hờn
không lo sợ âm thầm
 Không tan vỡ
 chỉ lặng im màu ngói dưới trời mây

 Lặng im - yêu
 lặng im -  đứng cao hơn hết thảy
 ơi những nhà mái nâu
 những phố dài hoa sửa
 Lặng im - giã từ

 1987

                                     3.  tháng mười


 Một mình qua lối cũ
 gặp hàng cây bên đường
 đứng lặng trong chiều gió
 giữa đất trời mù sương 

 Chẳng cùng ai gĩa từ
 không cùng ai gặp gỡ
 mỗi bước một xót đau
 như đặt  chân trên lửa 

 Niềm vui vừa xa khuất
 như chiếc lá lìa cành
 run run tay đón lại
 nào đâu còn màu xanh

 Lòng chợt buồn ngơ ngác
 như người không quê hương
 lạc bước trong chiều gió
 giữa đất trời mù sương.

1984

                                   4.  tưởng niệm họa sĩ nguyễn sáng

một

 Rắn rỏi và mềm mại
 Bông sen\  Người thiếu nữ 

 Chói lọi và hiền hòa
 Bông sen
Người thiếu nữ  

 Cổ xưa và hiện đại 
Bông sen
Người thiếu nữ

 Xác thực và siêu nhiên
 Bông sen
 Người thiếu nữ

  Ôi vẻ đẹp
 được tạo ra từ Nguyễn Sáng

 hai

 Cuộc hành trình đã đến hồi kết thúc
 chặng đường dài  sao

  Ngọt nhu rượu
 đắng như tượu 

 Vui như tiệc cưới
 buồn như tiệc cưới 

 Ấm cúng như căn nhà
lạnh lẽo như căn nhà  

 Thoáng đãng như Tự do
 Ràng buộc như Tự do 

 Từng ngày
 từng tháng
 từng mùa
 từng năm trôi qua
 ôi chặng đường dài sao

  Quán nhỏ phố Sinh Từ
 một hình dang đau thương ,đơn độc
 lung linh chén rượu ngày đông 

  Cuộc hành trình đã đến hồi kết thúc
 ôi chặng đường dài sao.

  1. 1988

                                           5 . khánh

 Giữa cái nơi người ta sống bám vào tên tuổi
 Khánh la người vô danh

 Giữa cái nơi người ta nói oang oang bao lời lẽ cao vời
 Khánh im lặng bước đi
 lo sao cho ấm trà đừng sánh nước  

 Giữa cái nơi người ta  to nhỏ, thì thầm
 mỗi sớm mai
 Khánh nhẹ nhàng mở tung từng cánh cửa

  Giữa cái nơi mọi bàn tay đều đã nhúng chàm
 Đôi tay Khánh trắng tinh
 dịu dàng
 kiên nhẫn

 Giữa những tâm hồn tối tăm ham muốn
 Khánh
 hồn nhiên
 thủy chung
 trong trắng .

9. 1989.

                       6.    khóc bác bùi xuân phái


Thưa bác
cháu thắp nén hương này
 xa hànội hàng nghìn cây số
 và xa bác biết chừng nào


 Hànội bao thắng trầm
phố thuốc Bắc cũ xưa
đã ồn ào chợ búa
căn phòng nhỏ đã quá những chật chội
bác mãi giữ gìn một hànội thanh cao
 góc phố thưa người
 ngói nâu buồn lặng  lẽ

Đời bác  bao thăng trầm
bác ngặt nghèo, buồn khổ
 bác vẫn đem  bức tranh mới nhất làm quà
 vẫn đón bạn bè với chén rượu trên tay
 vẫn nhẹ bước qua những phố mùa đông  quạnh vắng

  Mùa đông này rồi sẽ quạnh vắng hơn
  những phố dái hànội rồi sẽ chẳng có gì bù đắp nổi
 mỗt phần hànội đã ra đi

 Thưa bác
 từ rất xa
cháu xin thắp nén hương này 

 7. 1988.

                              7.       về  cái chết Don Quichotte

 Giá mà ông có thể chết
 trong vòng tay  của người thiếu phụ
 với ý nghĩ nàng là một người lâm nạn

 Giá mà ông có thể chết
 khi bước qua vòm cổng một thành phố lạ
 với ý nghĩ nhân dân đang chờ ông giải phóng

 Giá mà ông có thể chết
trong ngách đá lạnh lẽo kia
 và nghĩ mình đang cứu chuộc thế gian 

  Gia mà ông có thể chết đi trong cuộc giao tranh
 với gã khổng lồ cới xay gió .

 1. 1990
  
                    8 .  về cái chêt của bác sĩ Zhivago

  Đã đến hồi lìa bỏ
 cái chuyện xe chật chội, chậm rì này

 Đã đến hồi từ giã
 cái chặng đường cơ cực, mù mờ này


 Đã đến hồi vỡ nát
 trái tim nặng yêu thương

 Đã đến hồi lịm tắt
 niềm hy vọng đắng cay

 Lìa bỏ
 từ giã
 vỡ nát,
lịm tắt
úp mặt trên đường
 Lặng im - trăn trối 

9. 1989.


                              9.    dương bích liên - mùa đông 1988

 họa sĩ dương bích liên đã sống và làm việc một cách lặng lẽ giữa hànội trong nhiều năm.  Mùa đông 1988, ông lâm bệnh và mất đi một cách hoàn tòn bình tĩnh tại nhà riêng .

 một 

 Gió
 vẫn chỉ có gió
 lưu lại cùng ta
 trong căn phòng nhỏ hẹp này

 Đã bao mùa đông rồi
 qua ô cửa kia
 gió đến và lưu lại
 ôi ngọn gió từng rì rầm trong tán cây .

 hai

Chiếc lò sửơi trống không
 ta chì một lần nhóm lửa
chỉ một lần thấy cái lạnh thấu xương
 chỉ một lần
 gương mặt tái  xanh  của người thiếu nữ
 bừng sáng giữa chiều đông

 Ngày đã muộn rồi
 hãy thứ lỗi cho ta
chẳng thể có một lần nào nữa
 chẳng thể có một chiều đông
ta lại nhóm giữa lòng người ngọn lửa 

 ba

 Họ đã nói bao điều không hề nghĩ
 ta đã nghĩ bao điều mà không nói
kiêu ngạo chăng
 bất nhẫn chăng
 nhưng mà ta biết nói cùng ai

 Họ cứ ra đi, ra đi, ra đi
và ta không níu giữ
 nghĩ cho cùng
nào ta có gì để đem cho họ
nghĩ cho cùng
 trên đường kia, họ bước dễ dàng hơn .

bốn

 Có lẽ em chẳng biết rằng ta sắp ra đi
 em còn mải mê với niềm vui
còn mải mê với nỗi buồn
cầu ước cho em được bình yên

 Cấu ước cho em hiện ra giữa cuộc đời
như đã hiện ra trên mặt vải
 trắng trong, lo âu, chờ đợi

 Cầu ước một lần nào
giữa hạnh phúc, lòng em chợt nhớ
một chiều đông

 Có lẽ đây là giọt cuối cùng chăng
 rượu mới ngọt làm sao
 đắng làm sao
 chua chát làm sao
 Đời ta cũng đã cạn rồi

 Có lẽ đây là giọt cuối cùng chăng

  12. 1989.

                 10. hànội, tháng 5 . 1987

một

 Sau một mùa đông không hề buốt giá
hoa loa kèn nhiều và rẻ
đến nỗi tôi không còn muốn cắm hoa như lệ thường

hai

 Giá gạo cao chóng mặt
 người ta đánh sồ đề và chơi xổ số
 đường phố la liệt hàng ăn
la liệt hàng mỹ phẩm
các anh chàng mới phất, phóng cúp đỏ ào ào qua phố

 tại hàng buồm
một họa sĩ lão thành chết vì bệnh đau tim
 tay còn giữ bản thăm luận' thẩm mỹ  môi trường hànội'

ba

 báo' văn hoá thể thao'  đưa tin
 chiều 17 tháng  5   tám bẩy ( 1987) 
 tại thành phố Turino
 Michel Platini giã từ sân cỏ

 Ra đi từ đỉnh  cao danh vọng
người ấy chỉ có thề là Platini
hiện thân của cái Đẹp
 hiện thân của Tài năng
 cầu thủ không coi việc làm bàn là mục đích

bốn

 Mẹ ơi.
 nhiều khi con muốn được về nhà
 muốn nhỏ dại. bình yên bên mẹ.

 Nhưng con đã đi rất xa rồi
và thường khi con vẫn một mình
 chịu đựng đắng cay
 chịu đựng bao dày vò, hiềm khích
 và thường khi con vẫn một mình
 đi qua mong ước .

năm

Anh không phải  bạn tôi
 chỉ thảng hoặc trong đời tôi nghĩ đến anh
 vậy mà chiều nay lòng tôi trĩu nặng
 nghe anh qua đời
 sao ta cứ phải mất đi những con người tốt nhất .

 Lặng lẽ
thơ ngây
 yêu thích cái đẹp
 anh sống thật nhọc nhằn
 giữa giả trá, ồn ào, ác hiểm
và tôi biết,
 cũng thật là cay đắng
 khi ta bị bủa vây
 bởi những người được coi là bạn

 Tội xin  được viết những dòng này
lên tấm bảng nhỏ của vòng hoa
 Vĩnh biệt

 sáu

  Một người làm thơ trẻ
da tái xanh vì thiếu ăn
 đang viết những câu thơ đầy dự cảm
thi đàn hôm nay
 chật ních  những kẻ bất tài, những kẻ lỗi thời
họ giống như những người đàn bà không biết mình đã qua thì xuân sắc
cứ tỏ vẻ, nói cười,  giở mọi trò ngạo ngược

 Họ hợm hĩnh nhìn anh
 Anh quay đi
giấu kín đói khát
giấu kín  đau đớn
giấu kín những câu thơ
 như người ta nén chặt chất nổ kinh hoàng trong vỏ bọc.

bẩy

Phượng bừng sáng trân đường
 mùa thi lại bắt đầu
lại bắt đầu lo âu
 bắt đầu niềm vui
bắt đầu thời khắc của số phận

 cứ như thế
thành đạt
vấp ngã
khóc, cười một mình

Rồi lại có thể bắt đầu khi ngẩng nhìn lên
 gặp màu hoa phượng

Hànội 5. 1987.

thơ ý nhi 

 ( nxb trẻ, tp, hcm . 1991)

 Lời dẫn:

        -  cuốn thơ mỏng khoảng 60 trang, khổ 13 x 19 cm-   bìa tới 2 người vẽ: đỗ duy ngọc,   bìa 4 -  , bía 1 :   nguyên hạo.  
           -   nguyên hạo, đỗ duy ngọc ..  vẽ mũi đàn ông ta , như trịnh cung vẽ người nữ  việt, mũi đầm   aquilain - có lẽ các tay vẽ   việt  ghét  mũi tẹt,  cả  trên khuôn mặt đàn ông việt xấu, hay cả tới  đàn bà việt đẹp ? 
  
         -  riêng tôi , rất thích tập thơ,  tâm tư một người nữ mới xa hànội  vào saigon -    có lần nào ý nhi , nghe ca khúc văn phụng ( khi mới giải phóng ) có lời  cho pin  ngày xưa  ? .         
         -  vì Chopin  viết chữ thường, mà các ca  sĩ đất bắc khi ấy , thì   lại  chẳng hề biết
 ' thằng cha  Chopin , nhạc sĩ  bất tử, báu vật thế gian muôn đời '  (  bởi, viết chữ  thường ) nên   có thể , chỉ  coi như một cục pin ngày xưa  ,  chẳng hạn    -   cứ   khơi khơi  hát ' cho pin  ngày xưa ...' . 
           - người biết ,   cảm thấy  xót xa ,  nặng  đầy  nét  buồn  câm !      

         -  tiện ,  xin lỗi ý nhi, tôi   tự ý  đổi cách phiên âm tên tác giả, như AD XANH EXDUPERY, BUÊNỐT AYRET, vv... - vì -    chẳng mấy đọc giả biết tác giả : thằng cha-căng chú-kiết  là ai ?" - thôi,  thì cứ  viết theo tên  cha mẹ  đặt và được chính kẻ mang tên thuộc tên  nhất, rồi tới bạn hữu, đọc giả-  và nếu được là    tác giả, thì đọc giả   tất biết tên anh ta trên tác phẩm. 

     -Ý Nhi mới rời hànội vào saigon -  ý tưởng thơ  khi ấy  mới tinh khôi ,  như phút đầu tiên một  ngày mới - tôi ,  một đọc giả rất ưa thích tập thơ mỏng tang này ,  phản ánh rất trung thực  gương mặt ý nhi   lời gọn,  tứ hay -   một ' phương nam hành  lập  nghiệp.  -    thập niên 80.
  
ĐƯỜNG BÁ BỔN 
Saigon, 29  -11- 2012.