nguyễn đức sơn::' hư vô trong cõi phiêu bồng' / bài viết: nguyễn miên thảo ( bog tuhoaitan)

 tựa chính
 'lão thi sĩ n.đ.sơn, hư vô một cõi phiêu bồng'
 blog tuhoaitan


                                               nguyễn đức sơn:
                                             hư vô trong cõi phiêu bồng
                                                                       bài viết: nguyễn miên thảo

     sao trên rừng   [i.e. nguyễn đức sơn 1937-    ]

(ảnh: internet)

Trước năm 1975, giới văn học miền Nam xếp thi sĩ Nguyễn đức Sơn là 1 trong 4 quái kiệt của làng văn thơ :  Bùi Giáng-- Nguyễn đức Sơn --Thế Phong-- Phạm công Thiện, vừa tài năng, vừa ... quậy -- xin hiểu quậy ở đây có nghĩa là khác người -- đại để như Nguyễn đức Sơn ra biển nằm vọc c...;[còn] Bùi Giáng chui xuống gầm cầu Trương minh Giảng (sát bên viện đại học Vạn Hạnh/ nay là trường Đại học sư phạm) để ngửi ...

cũng có một sắp xếp khác thuần văn học; thi sĩ Nguyễn đức Sơn là một trong tứ trụ thi ca miền Nam: Bùi Giáng -- Nguyễn đức Sơn-- Thanh Tâm Tuyền -- Tô Thùy Yên .

 với sự sắp xếp của làng văn nghệ miền Nam thời đó hoàn toàn vô tư, trong sáng; không dựa trên quyền uy, chức tước, bè phái, điếu đóm như bây giờ -- [thì] mới thấy chỗ ngồi Nguyễn đưc Sơn trên chiếu văn sáng như Sao Trên Rừng.

Thi sĩ Nguyễn đức Sơn bút hiệu Sao Trên Rừng, gốc Thừa Thiên-Huế.  Sinh 1937 tại Ninh chữ, tỉnh Ninh thuận.(Phan rang). 

từng theo học đại học Văn khoa Saigon, nửa chừng bỏ học; trong lý lịch trích ngang ở 'Những bài tình đầu', ông ghi:

 "Sống vô gia cư, chết vô địa táng" và tuyên bố " Nếu trường đại học Văn khoa Saigon sản sinh ra được một nhà văn nổi tiếng như tôi -- xin chặt đầu ". 

Trước 1975, ông đã cho ra đời nhiều tác phẩm thơ, truyện ngắn nổi tiếng: Những bài tình đầu -- Đêm nguyệt động -- Mộng du -- Cái chuồng khỉ -- Cát bụi mệt mỏi; các tác phẩm đều do nhà xuất bản An Tiêm. (tỳ kheo Thích thanh Tuệ in ấn, phát hành) .[trừ Những bài tình đầu , in rô-nê-ô 100 bản, bán 200 Vnđ/ cuốn, do Đại Nam văn hiến xuất bản cục in ấn, Saigon1961).

Ông ở nhiều nơi: Phan rang,Sài gòn, Thủ dâu một, Blao [Bảo lộc], Lâm đồng; sinh sống bằng nghề dạy học.

 sau 1975 về ở hẳn tại Phương bối Am, Blao,Lâm đồng, cách ly hẳn với sinh hoạt văn học.* Ông nổi tiếng là 'lão thi sĩ vạn thông'.
     ( vì trồng 1 vạn cây thông), còn biệt danh khác nửa: Sơn Núi.)

---
* thập niên 90,  Sơn Núi thường dùng chiếc xe gắn máy Chaly đi từ Bảo lộc về Saigon, là phải ghé qua Chi nhánh nxb Hội nhà văn Vn tại phía Nam, gặp Ý Nhi, trưởng chi nhánh.  Và, trước khi ra về, lần nào trưởng chi nhánh cũng dấm dúi ít trăm ngàn, làm lộ phí. Có một lần Ý Nhi sắp xếp  sao đó, để TP gặp Sao Trên Rừng tại đây;  Ý Nhi giới thiệu,' đây là anh Nguyễn đức Sơn và đây, anh TP, chắc chắn là 2 vị đã biết nhau ..." --  ngoài cái bắt tay xã giao, TP không nói một câu,  ' nòi ra thêm oán thêm thù" . (thơ N.đ.Sơn)

(bởi từ  hơn 30 năm trước (1961) Sao Trên Rừng viết thư xin được nhở nhà TP, anh ta sẽ lo việc cơm mước, còn Tp đọc xong bản thảo tập thơ' Những bài tình đầu' , nếu được; thi in  ngay trong Loại sách Đại Nam văn hiến . 
TP đồng ý để STR đến ở cùng nhà --  tập thơ in xong,  gửi bán ở một tiệm sách lớn ở Saigon: quán cô Nguyệt ( cạnh Pharmacie Diệu Tâm, góc Lê Lợi + Công lý, nhà sách Portail Xuân Thu, khách sạn Continental,  Khai Trí, Phúc Thành, vv.  -- tập thơ Những bài tình đầu bán khá chạy. 
Rồi có một sáng,  TP nhận được thư học giả Nguyễn hiến Lê, hỏi, 'có phải anh sai một thi sĩ trẻ đến vay tiền không?' -- rồi, tác giả Đoàn Thêm ( phó đổng lý văn phòng tổng thống  Diệm) cũng cho biết tương tự. 
TP đợi STR về,  đưa thư ông Lê cho STR đọc; và, hỏi cả việc đến nhà ông Đoàn Thêm (cư xá đường Công lý) ; lúc STR đầu gật rồi chối phăng. TP tát STR một bạt tai, mời ra khỏi nhà TPthuê, ở xóm đạo Tân sa châu, phán ,  "  hãy cút ngay, 2 chục năm nữa sẽ tới gặp tôi !'

trung úy làm thơ Nhị Thu, tác giả tập thơ 'Mây Hà nội'  tới chơi, TP đem chuyện ra kể, Nhị Thu nổi giận, 
"  tôi và anh đi thu hết NHỮNG BÀI TÌNH ĐẦU,  rồi đem 'hỏa thiếu' là vừa "- lời Nhị Thu. 

  Ý Nhi vốn đối tốt với bạn văn, không riêng NĐSơn ; còn với nhiều người khác nữa. Một lần khác TP gặp Thảo Phương ở chợ Tân định, nàng chào rồi  vội vã đi,  "Em vừa ở chỗ chị Nhi ra, em được   chị Nhi cho ít tiền , em phải đi giải quyết mấy việc;  hẹn gặp anh hôm khác, nói nhiều hơn." (Bt)

----

Võ Phiến, một nhà văn nổi tiếng đứng đắn, và cực đoan ; có nhận xét độc đáo, khá thú vị về Nguyễn đức Sơn,

" Hầu hết những ai bắt đầu xun xoe vào làng văn đều muốn tỏ ra khác người, nghĩa là ngông nghênh. ... Một nhà nho như ông Tản Đà... cũng làm trò con nít, 'gửi thư lên chị Hằng [Nga], gánh thơ đi bán chợ Trời' ... ' Ta cởi truồng ra, ta cởi truồng ra' Nguy64n đức Sơn không cần phải làm như thế .  Hãy xem cốt cách của ông' điềm nhiên giản dị hơn biết bao'

                                   đầu tiên tôi thở cái phào
                                   bao nhiêu phiền não như trào ra theo
                                   nín hơi tôi thở cái phào
                                   bao nhiêu mộng ảo bay vèo hư không
                                    MỘT MÌNH NẰM THỞ ĐU KIỂU TRÊN BỜ BIẾN /  thơ  NGUYỄN ĐỨC SƠN 

                  (trích' Văn học miền Nam/ Võ Phiến)

              nguyễn miên thảo

          ----
           (...)   tạm lược một số  câu, tùy theo ;có thể ít, hay nhiều . (Bt)


              trích thơ Nguyễn đức Sơn


                                              Quê hương


                                    tháng bảy dì về đơm nhãn
                                    nhớ mang ra ít giạ chiêm
                                    ruộng xưa cò bay thẳng cánh
                                    gặt hái vừa độ trăng liềm
      
                                    mười mấy năm rồi dì nhỉ
                                    lạc loài xa mãi cố hương
                                    giờ đây ngồi mà suy nghĩ
                                    lòng dạ ai người không thương

                                     quê mình ai còn ai mất
                                     đi rồi gươm súng mùa thu
                                     khóc mãi từng đêm lưu lạc
                                     nói ra thêm oán thêm thù

                                         (...)

                                      dù sao cũng là xứ sở
                                      đói nghèo đừng lạt tình thương
                                      10 năm không cúng không giỗ
                                      dì về ấm lại khói hương.
                                        
                                       tháng bảy dì về đơm nhãn
                                       nhớ mang ra ít giạ chiêm
                                       ở đây làm gì có bán
                                       thấy người ta ăn bắt thèm.
                                           [] 

                                               thơ  nguyễn đức sơn

                                     

từ trái qua, hàng sau: thảo phương (chết) + thế phong

hàng trước: ý nhi+ dã lan nguyễn đức dụ (chết)

(lữ quốc văn chụp ở chi nhánh hội nhà văn vn tại phía nam ,1995)