VIRGIL GHEORGHIU: về dịch giả phùng thăng' kẻ lạ ở thiên đường / bài viết: trần hoài thư ( blogtranhoaithu)

tựa chính' miền nam và chị ôm nhau chết'
source: tranhoaithux.word.press.com/...mien-nam-va-chi-om-nhau ...

về dịch giả phùng thăng 'kẻ lạ ở thiên đường'
trần hoài thư

phùng thăng vu par dinh cuong
(in kèm bài)

kẻ lạ ỏ thiên đường/ simone weil

bản việt ngữ: phùng thăng (nxb lá bối, saigon 1973)

  hàng sau, đứng: phùng thăng (giữa)
( chụp cùng gia đình --ảnh internet)

... Có phải khi dốc tâm để dịch 'Kẻ lạ ở thiên đường', chị [ Phùng Thăng] đã dọn sẵn cho mình một nỗi hành trình đau đớn , thảm khôc nhất. Cho những ngọn lửa hỏa thiêu tác phẩm chị, cho những kẻ muốn tiếm đoạt tên tuổi chị, ác tâm với chị, phê bình, chỉ trích chị, Vá, cho cả miền Nam sau 1975; mà ,chị đã phải vì nó chịu thảm tử ...

PhùngThăng (PT) tên thật là Công tằng tôn nữ Phùng Thăng, sinh ngày 09.10, 1943 (Quý mùi) tại Huế. Là út trong một gia đình, gồm 6 anh chị em. Chị của Phùng Thăng là Phùng Khánh , tức sư bà Trí Hảii. Sư bà Trí Hải tử nạn vào ngày 7-3-2003 trong một tai nạn giao thông, thọ 66 tuổi.

Gia đình Phùng Thăng là một gia đình hoàng tộc, rất mộ đạo Phật. Thân phụ của PT là cụ Nguyễn-phước Ưng Thiều, cháu nội Túy Lý Vương Nguyễn-phước Miên Trinh, tinh thông chữ Pháp+ chữ Hán. Là cựu giáo sư Hán văn tại trường Pétrus Ký, vào những năm 1950.

Tuổi thơ PT lớn lên tại Vỹ dạ, nơi mà Hàn Mặc Tử đã đưa vào huyền thoại:

  ,,, Sao anh không về chơi thôn Vỹ
nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên
vườn ai mướt quá xanh như ngọc
lá trúc che ngang mặt chữ điền

Phùng Thăng học tiểu học tại trường Thế Dạ. Lên trung học, học những năm đầu tại trường Trần hưng Đạo. (Dalat); sau đó chuyển ra học tiếp ở trường Đồng Khánh (Huế). Năm 1960, vì trường Đồng Khánh không có [lớp] đệ nhất, nên phải chuyển qua trường Quốc học. PT học ban C (ban văn chương); một bạn học là Thái kim Lan, một dịch giả quen thuộc sau này, [hiện ở Đức quốc] viết:

... Phùng Thăng là bạn cùng lớp đệ nhất C tại trường Quốc học ... Phùng Thăng hay bím tóc thành 2 con rít [rết] 2 bên, dáng cao gầy, thanh thoát trong; gương mặt thanh tú như một tiên cô, rất ít nói, học rất giỏi; nhất là môn triết + văn chương.

Tôi còn nhớ đã giật mình, khi nghe bài luận văn về triết học Đông phương của chị; và, đã thầm nghĩ, 'người ni thật là trí tuệ+ tài hoa'. Chị Phùng Thăng tỏ ra rất thông hiểu triết học Ấn độ, làm cho kẻ thời ấy háo thắng theo phong trào triết học Tây phương -- làm tôi ngạc nhiên và nể vì. Mãi về sau, trở về với triết học Đông phương + Phật giáo; tôi mới biết mình đã thua xa các chị về kiến thức Đông phương... ( Câu chuyện dòng sông + dịch giả Phùng Thăng/ Thái kim Lan -- nguồn: internet).

Phùng Thăng học đại học Văn khoa (Huế) ban triết. Luận án ra trường của chị ' Chỉnh lý tư tưởng Tây phương' . Năm 1966, PT trở thành giáo sư triết tại trường trung học Trần quý Cáp. (Hội an/ Trung bộ), lúc chị mới 23 tuổi.

PT dạy một năm tại Hội an; sau đó, vì không chịu nổi không khí chính trị ngột ngạt ở địa phương; chị + phu quân, Trần xuân Kiêm [cựu chủ tịch Tổng hội sinh viên Huế kiêm đoàn trưởng Phật tử trongt hời kỳ Phật giáo tranh đấu [chống chính phủ Nguyễn cao Kỳ]  phải rời bỏ Hội an, lên nương thân ở tận Di Linh.

Ở đây, chị là một giáo sư Anh văn trường trung học Nông lâm súc Bảo Lộc. (nguồn: trang mạng trường Nông lâm súc Bảo lộc).

sáu đó, chị + Trần xuân Kiêm chia tay; Trần xuân Kiêm trở thành Chơn Hạnh, còn Phùng Thăng trở thành Huệ Minh. *
---
* trước đó Phùng Thăng có pháp danh cũng là bút danh TUỆ KHÔNG; được ký dưới một số bài viết, ví dụ bài Vang bóng Nguyễn Du, chẳng hạn. ( tạp chí' Tư tưởng'/ viện đại học Vạn Hạnh, số 8 / tháng 12. 1970., số chuyên đề về Nguyễn Du, tt. 19-21).Nhưng, bút danh này lại trùng với pháp danh+ bút danh thi sĩ Phạm thiên Thư [1940- ] . Do đó, những bài viết Phùng Thăng ký bút hiệu TUỆ KHÔNG cho tới nay, vẫn bị nhầm là của TUỆ KHÔNG PHẠM THIÊN THƯ.

Phùng Thăng mang con gái trở lại Saigon, Ở đây chị là 'singe mom', sống một cuộc sống khó khăn, vất vả. Bạn bè điều nghĩ,' Những ruồi'/ Jean-Paul Sartre là dịch phẩm cuối cùng của chị; tuy nhiên chị vẫn tiếp tục âm thầm làm việc.

Năm 1973, chị cho ra đời tác phẩm dịch thuật của Simone Weil; mà tựa đề do chị tự chọn. Đó là 'Kẻ lạ ở thiên đường' -- trong phần giới thiệu, hình như chị bày tỏ tất cả nỗi lòng của chị.:

...Qua toàn thể văn phẩm, tâm hồn Simone Weil vẫn là một tâm hồn quằn quại, cô đơn; nhưng rất sáng suốt trong công cuộc đi tìm một Quê hương tâm linh đích thực cho mình....

Đầu tháng 5, 1975 chị dẫn con gái (9 tuổi) tìm đường vượt biên. Chị theo ghe ra đảo Thổ chu (thuộc xã Nam du tỉnh Kiên giang) với hy vọng được tàu Mỹ đón. Nhưng quá trễ, quân Pol Pot lợi dụng lúc đảo không còn chánh quyền, chúng tấn công chiếm đảo vào ngày 10 tháng 5, lùa theo 515 người; giải về Kampuchea-- trong số đó có một số nguồi vượt biên.

Kể từ đó; và, mãi mãi cho đến bây giờ, gia đình chị không còn nghe tin tức của chị nữa, chị và con gái được xem như mất tích hẳn. ...

hiện di ảnh mẹ con chị được đặt tại chùa Pháp hoa, quận Phú nhuận, Gia định. ...

chị chết lúc mới 32 tuổi, con gái hị là Trần -Nguyễn Thường Nga .( tức bé Tiểu Phượng chết lúc mới 8 tuổi).

Phùng Thăng để lại một di sản văn học giá trị, sau đây:

1) Câu chuyện dòng sông/ Herman Hesse -- Phùng Khánh+ Phùng Thăng dịch,( nxb Lá Bối in lần thứ 1/1965)
, lần 2/ 1966; An Tiêm tái bản lần 3/ 1967. )

2) Thiền với người Tây phương/ William Barrett ( tạp chí Tư tưởng/ viện đại học Vạn Hạnh, số 1/ 1967, số chuyên đề 'Thiền+ Trung quán luận, tt 119- 138) ).

3) Thiền Beat, Thiến Square+ Thiền nổi loạn+ Thiền bảo thủ (tạp chí Tư tưởng/ viện đại học Vạn Hạnh,số 1/1967, số chuyên đề 'Thiền + Trung quán luận', tt. 139-156)

4) Những ruồi/ Jean-Paul Sartre ( nxb Thanh Hiên, Saigon 1967).

5) Buồn nôn/ Jean-Paul Sartre ( nxb An Tiêm, Saigon 1967)

6) Sói đồng hoang/ Herman Hesse -- Phùng Thanh + Chơn Hạnh dịch, ( nxb Ca dao, Saigon 1969).

7) Vang bóng Nguyễn Du/ Tuệ Không ( tạp chí Tư tưởng/ viện đại học Vạn Hạnh, số 8 tháng 12/1970, 'số chuyên đề về Nguyễn Du'. tt. 18-21.)

8) Kẻ lạ ở thiên đường/ Simone Weil ( An Tiêm xb, Saigon 1973).

bản tháo 'bí mật'

9) Thế giới Thiền ( The World of Zen/ edited by Nancy Wilson Ross -- New York 1960 -- ( nxb Thanh Hiên in ấn, bị mất bản thảo sau biến cố Mậu thân, 1968.)

10) Theo dấu tình yêu ( tác phẩm luận đề).

11) Chỉnh lý tư tưởng Tây phương (tác phẩm luận đê/ luận án tốt nghiệp).

12) Thư cho Tiểu Phương ( tuyển tập nhiều người viết: Linh Thoại -- Phùng Thăng --Nhất Kiếm --Thiên Tử. )

(...)

trần hoài thư
(trích lại từ blog phamcaohoang)

-----------------

ảnh dịch giả Phùng Thăng
+ tác phẩm+ số tưởng niệm Phùng Thăng