'chuyện tình cảm động đầy bi thảm của vợ chồng MICHAEL ARIS + AUNG SUU KYI ( trans. into vietnamese by rebecca frayn ngoc nhi)

  tựa bài người dịch:
' chuyện tình cảm động của bà
 SAN SUU KYI it người biết đến...'
REBECCA FRAYN NGOC NHI dịch từ telegraph.



                  chuyện tình cảm động đầy bi thảm của
                    michael aris + aung suu kyi
                                 rebeccca frayn ngoc nhi dịch từ telegraph

bà aung suu kyi

(ảnh: kèm  theo bài)

cô sinh viên aung suu kyi

          (ảnh: kèm theo bài)

                                          

                                                                      vợ chồng Michael Aris + Aung Suu Kyi
                                                                                 (ảnh: kèm theo bài)

  -  khi tôi (x...)  bắt đầu nghiên cứu một bản phim lịch bản về bà Aung Suu Kyi [từ]4 năm về trước; tôi không bao giờ nghĩ ; sẽ lại khác một câu chuyện tình vĩ đại ở thời đại chúng ta [bây giờ].   Tuy nhiên, những gì đáng chú ý là một câu chuyện tình rất lãng mạn; nhưng rất đau lòng -- giống như chuyện tình sử Hollywood của một cô gái xinh đạp, sắc sảo phương Đông gặp một thanh niên bảnh trai-- rồi đam mê.

- đối với cô Aung Suu Kyi, Michael Aris tìm thấy sự thể hiện một tình yêu lãng mạn phương Đông. Khi cô Suu Kyi chấp nhận lời cầu hôn của Michael; cô giao hẹn trước ' nếu đất nước Myanmar cần đến ... thì cô sẽ ... 

 - nhà báo fergal keane đã gặp lại bà suu kyi nhiều lần, mô tả bà là người có tâm hồn thép -- nhà báo cho biết sự can trường thầm lặng khiến chồng bà phải nể phục  -- cũng khiến nhà báo phải tìm hiểu kỹ về bà để viết kịch bản bộ phim the lady

 -  năm 1955, lần cuối michael aris + aung suu kyi gặp nhau; [thì[ michael bị ung thư giai đoạn cuối, gọi báo tin cho vợ biết tin xấu; và lập tức xin được cấp visa đến Myanmar-- dầu bị từ chối đến 38  lần -- kể cả đức giáo hoàng + tổng thống clinton  can thiệp, cũng vô ích ...

- phải chọn một trong 2 : gia đình hay tổ quốc?  -- bà aung suu kyi hỏi ý kiến chồng-- thì michael trả lời, đừng bao giờ nghĩ đến việc nhà, khuyên vợ cứ yên tâm mà tranh đấu cho  quê hương [Myanmar].

-  khi nhận ra rằng sẽ không bao giờ cỏn được gặp chồng -- bà suu kyi mặc chiếc váy
mầu hồng chồng thích nhất; gắn một bông hồng trên  mái tóc-- đi đến sứ quán Anh quốc, ghi lại một đoạn 'vidéo' nói lời vĩnh biệt chia tay, gửi chồng-- tối Anh quốc chuyển tới chồng; thì  michael đã qua ... 

                                             vợ chồng Michael Aris + Aung Suuu Kyi + con
                                                                                       (ảnh: kèm theo bài)  

       ------- 

       Đối với Michael Aris; đó là mối tình sét đánh; và cuối cùng, anh ta cầu hôn cô Aung Suu Kyi -- giữa ngọn núi phủ tuyết trắng của xứ Bhutan-- nơi Michael  đang làm gia sư cho  một gia đình hoàng tộc ở Bhutan.

   [Và] sau 16 năm, cô Suu Kyi trở thành người vợ tận tụy, mẹ của 2 đứa con trai -- cho tới khi, khá tình cờ -- cô Aung Suu Kyi bị lôi cuốn vào chính trị, trên một chuyến đi ngắn tới Miến điện [nay, Myanmar] -- rồi không bao giờ trở về [với chồng con] ở Anh quốc nữa.

    Buồn thay; sau 10 năm vận động để cố gắng giữ cho vợ được an toàn; [chồng Suu Kyi], Michael Aris chết, vỉ bệnh ung thư; không có lời vĩnh biệt vợ.

    Tôi cũng phát hiện ra lý do; không ai biết về câu chuyện này -- do tiến sĩ Michael Aris đã làm tất cả -- để giữ cho gia đình không bị lộ trước công chúng.

     Nay; con trai của họ đã trưởng thành , còn Michael đã chết --[nên] bạn bè, gia đình họ cảm thấy, đã đến lúc nói chuyện cởi mở; [nhưng] hãnh diện về vai trò quan trọng của Michael Aris -- từ bấy lâu nay, ít ai biết đến.

    [Aung Suu Kyi], cón gái một vị anh hùng vĩ đại, tướng Aung San, người đã giải phóng Myanmar ra  khỏi ách thống trị thục dân Anh+ Phát xít Nhật-- [ rồi cha cô] bị ám sát, khi cô mới 2 tuổi. 

     Cô được mẹ nuôi dạy, với một ý thức mạnh mẽ tử di sản cha cô chưa hoàn tất-- vì, ông bố bị ám sát -- và, thay vào đó,  chế độ độc tài [quân phiệt].

    Năm 1964, cô Aung Suu Kyi được mẹ gửi sang nước ngoài để học, và nghiên cứu về chính trị, triết học, triết học, kinh tế  tại đại học Oxford.[Anh quốc]. 

      Người giám hộ của gia đình cô Suu Kyi là ông Gore ; chính ông này đã giới thiệu cô Suu Kyi với Michael Aris. [Anh] Michael Aris là một nhà nghiên cứu lịch sử tại Durham; nhưng, lại có niềm đam mê xứ Bhutan -- và, [đối với] cô Suu Kyi, Michael tìm thấy sự thể hiện một tình yêu lãng mạn phương Đông. 

      Khi cô Suu Kyi chấp nhận lời cầu hôn; cô giao hẹn trước; 'nếu đất nước Myanmar cần đến cô; thì cô sẽ phải ra đi ... Và, Michael gật đầu đồng ý.

     Trong vòng 16 năm kế tiếp; Suu Kyi đã giấu sưc mạnh phi thường của bà; để trở thành một bà nội trợ hoàn hảo.  Sinh hạ được 2 trái: Alexander và Kim; bà Suu Kyi rất tỉ mỉ , lưu tâm từng bữa tiệc sinh nhật chu đáo cho con, [cùng] những bữa ăn hàng nấu nướng tinh xảo. Nhiều khi bà làm cho các bạn bè nữ phát bực mình; bà khắng khăng đòi ủi 'vớ' (bi-tất] cho chồng, thích tự tay lau dọn mọi thứ trong nhà mình.

   Rồi; một buổi tối yên tĩnh vào năm 1988; con trai 12 tuổi , đứa kia 14; bà và chồng đang đọc sách ở nhà họ ở Oxford; thì nhận được tin báo;' mẹ bà Suu Kyi bị đột quỵ'.

    Lập tức, bà  mua vé báy, bay tới Rangoon.  Trong chuyến viếng thăm dự định là 2 tuần lễ; bà nhìn thấy một thành phố bị hỗn loạn. Một loạt các cuộc đối đầu bạo lực với quân đội, [cứ như thế này] sẽ dẫn Myanmar tới chỗ bế tắc-- nhất là bà Suu Kyi vào bệnh viện ở Rangoon để chăm sóc mẹ; bà nhìn thấy đông nghẹt các sinh viên bị thương, chết cũng có; vì họ đi biểu tình bị bắn. 

     Từ đấy, các cuộc họp đông người  ở nơi công công bị cấm đoán; thì bây giờ bệnh viện lại trở thành trung tam điểm của cuộc cách mạng, không có thũ lĩnh.

   Và tin được loan ra, con gái vị anh hùng dân tộc tướng Aung San, bà Suu Kyi có mặt tại Rangoon tỏa nhánh như [loan tin] một vụ cháy rừng.

   Có một đoàn đại biểu trí thức đến mời bà Suu Kyi đứng ra lãnh đạo phong trào đòi dân chủ.  Bà đồng ý ngay; nghĩ rằng một khi bầu cử được tổ chức, bà sẽ được tự do để trở về Oxford.  Chỉ 2 tháng trước đó; bà là người nột trợ tận tụy, bây giờ [thì] bà dẫn đầu nổi dậy của quần chúng, chống lại một chế độ man rợ.

    Ở Anh quốc, Michael lo lắng vô cùng--  ông ta chỉ có thể theo dõi tin tức của vợ đang đi khắp nơi vận động dân chu cho Myanmar -- tiếng tăm Suy Kyi tăng vọt -- trong khi quân đội cấm quyền quấy rối bà từng bước đi; nhiều thành viên trong nhóm của bà bị bắt bớ, tra tấn. Michael bị ám ảnh; bởi nỗi sợ hãi bà có thể bị ám sát không chừng, như cha vợ của ông.  

    Tới năm 1989, bà Suu Kyi bị quản thúc tại gia; thì [niềm] an ủi duy nhất của ông chồng  cho như vậy là cách giúp cho vợ mình  giữ được] tính mạng an toàn.

     Bây giờ Michael đáp lại tất cả những năm mà Suu Kyi dành cho chồng; với lòng vị tha đáng quý đối với chồng, bắt tay vào một chiến dịch cáo cấp; để thiết lập ở bà như một biểu tượng quốc tế; để quân đội Myanmar không dám hãm hại.

    Tuy nhiên, Michael đã cẩn thận để giữ công việc làm kín đáo; bởi vợ ông nổi danh như một nhà lãnh đạo phong trào  dân chủ mới --[thì] quân đội Myanmar sẽ lợi dụng việc Suu Kyi đã kết hôn với người nước ngoài -- để làm cơ sở cho một loạt bài viết thông tin đánh phá -- và thường ra mang tính tình dục thô tục [áp đặt] để xuyên tạc Suu Kyi trên báo chí ở Myanmar.

    Trong 2 năm tới, khi 2 con trai trở thành thanh niên, bà Suu Kyi vẫn còn bi quản thúc tại gia; bị [hoàn toàn] cô lập.  Bà duy trì tinh thần bản thân; bằng cách học ngồi'thiền'; đọc nhiều các tác phẩm của Mandela + Gandhi.  

     [Chồng bà] ông Michael được cấp phép  thăm vợ có 2 lần.  [Bởi] vợ ông là một loại tù đặc biệt; bất cứ lúc nào bà Suu Kyi cũng có thể yệu cầu được đưa tới sân bay; bay về gia đình, với điều kiện bà phải từ bỏ tranh đấu.

    Nhưng cả 2 đều không bao giờ dự tính là được điều như ý.  Trên thực tế; Michael là nhà sử học; ông ta cảm thấy rất đau đớn nhớ vợ; và, tiếp tục gây sức ép chính trị đằng sau bức tường --Michael đã biết vợ là một phần của lịch sử đang hình thanh ở Myanmar. Ông giữ trên điện thoại di động cuốn sách vợ đã đọc -- khi Suu Kyi nhân được cuộc điện thoại của gia đình, gọi tới,  từ Myanmar.  

    Trên các bức tường ở nhà [ở Oxford], Michael trưng các giải thưởng mà vợ ông được trao tặng về nhân quyền; trong đó có giải Nobel Hòa bình.(1981) .  Và, trên đầu giường ông; treo chân dung Suu Kyi rất lớn.

     Trong  một khoảng thời giam dài; không có thông tin về vợ, ông lo cho Suu Kyi có thể đã chết (?) . Cho tới khi nghe được tin báo cáo, từ người dân đi ngang qua nhà Suu Kyi, vẫn còn nghe tiếng đàn 'piano' văng vẳng, Michael mới  vững tâm [phần nào.] 

     Tuy nhiên; khi độ ẩm ở Đông nam Á cuối cùng đã phá hủy cây đàn 'piano'; thậm chí chỉ 'cái bảo đảm mỏng manh' này cũng bị mất rồi.

    [Tới] năm 1965; Michael khá bất ngờ nhận được 'cú' điện thoại của Suu Kyi.  Bà đã được tin nhắn tư nơi đại sứ quán Anh quốc, [cho biết]  bà Suu Kyi đã được cho phép gặp người thân.  Michael và con được cấp thị thực bay tới Rangoon.  Khi Suu Kyi nhìn thấy cậu trai út; bà rất ngạc nhiên, thấy con trưởng thành như một người đàn ông trẻ tuổi.

    Bà thừa nhận rằng, nếu gặp con trai trên đường phố; có thể không nhận ra.

    Và, chính Suu Kyi cũng trở thành một phụ nữ hoàn toàn đổi khác, bà đã là một chính trị gia, qua những năm tháng bị giam, bị cô lập, đã hun đúc nơi bà có tính quyết tâm sắt đá -- bà quyết  định ở lại đất nước mình , để [tiếp tục]tranh đấu; kể cả phải trả giá, là xa chồng con vĩnh viễn.

     Nhà báo Fergal Keane đã gặp bà Suu Kyi nhiều lần; mô tả bà là người có tâm hồn thép. Nhà báo cho biết sự can trường thầm lặng, khiến người chồng phải phục--[điều này] khiến nhà báo phải tiếp tục tìm hiểu kỹ về bà để viết kịch bản , bộ phim'The Lady'.

                                                       áp- phích phim The Lady
                                                                                           (ảnh: kèm theo bài)
                                                                      ( đạo diễn LUC BESSON ( Pháp) và nữ diễn viên thượng thặng
                                                                         DƯƠNG TỬ QUỲNH ( Malaysia) vào vai Aung Suu Kyi).
                                                                                             The Lady
                                          được chiếu  miễn phí tại  CAFÉ THỨ 7  ( 19 b,  Phạm ngọc Thạch,quận 3, tp HCM), lúc 19 giờ 30
                                                              trong dự án' Thư viện phim danh nhân thế giới' tổ chức. (TTO)

    Câu đầu tiên của nhiều phụ nữ hỏi, khi được nghe câu chuyện của bà Suu Kyi : làm thế nào bà có thể chống lại được sự phải rời xa các con của bà?   [Thì] nhà báo trả lời đơn giản, "  ... bà ấy đã làm những gỉ phải làm."  [Còn] bà Suu Kyi thì lại tránh nói đến vấn đề này; mặc dầu thừa nhận, trong những giớ phút đen tối nhất là nghĩ đến 'các con tôi rất có thể đang cần tôi." 

     Đó là năm 1995, lần cuối cùng; Michael + Suu Kyi được gặp nhau.

    [Rồi] 3 năm sau, Micheal biết mình  bị ung thu ở giai đoan cuối, ông gọi cho vợ, báo tin xấu -- và; ngay lập tức xin 'visa' đi Myanmar để gặp vợ, nói lời từ biệt cuối.  Đơn của Michael bị từ chối, ông vẫn tiếp tục tái xin cho tới lần thứ 38-- trong lúc sức khỏe đang  lo dốc nhanh chóng.

     Một số nhân vật nổi tiếng, trong số đó đức giáo hoàng + tổng thống Bill Clinton ; đã viết thư khiếu nại với chính quyền độc tài Myanmar; nhưng tất cả đều vô ích.

    Cuối cùng; chỉ có một viên chức  chính quyền quân sự Myanmar đến gặp bà Suu Kyi; báo tin họ cho phép bà được gặp Michael, với điều kiện  bà phải từ bỏi đấu tranh;và  trở về Anh quốc.

     Sự lựa chọn âm thầm ám ảnh bà Suu Kyi suốt 10 năm xa cách chồng, con.
     Bây giờ thì đã trở thành tối hậu thư rõ ràng: 'bà phải chọn giữa gia đình và tổ quốc.'  Bà rất đau lòng; nếu phải rời Myanmar; thì cà đều biết : có nghĩa phải lưu vong lâu dài--  tất cả những gì mà họ đã cùng chiến đấu, vì dân chủ, tự do cho Myanmar, nay sẽ bị tiêu tan.  

     Suu Kyi gọi  cho Michael, tại tòa đại sứ Anh quốc, để hỏi ý kiến chồng.  Người chồng ki6n quyết nói với vợ:' đừng bao giờ nghĩ đến việc đó; khuyên vợ cứ yên tâm tranh đấu cho quê hương[Myanmar]. 

     Khi tôi gặp người em song sinh với Michael -- ông Anthony --ông ta nói với tôi một điều, [mà] ông chưa từng nói với ai, trước đây.  Ông Anthony nói; ' Khi bà Suu Kyi nhận ra bà sẽ không bao giờ còn nhìn thấy Michael môt lần nào nữa; bà đã mặc chiếc váy mà chồng thích nhất; gắn một bông hồng trên mái tóc.  Và đi đến tòa đại sứ Anh quốc; ghi lại một đoạn 'video' nói với chồng lời chia biệt, tình yêu  mà ông dành cho bà là điểm tựa duy nhất trong bao năm qua, đối với bà.  

    Đoạn 'video' được chuyển'lậu' ra khỏi Myanmar; khi  tới Anh quốc rồi, thì chồng bá, ông Michael Aris đã qua đời trước đó 2 ngày.  [Vậy là] ông Michael đã không còn nhìn thấy mặt bà; cũng chẳng còn được nghe những lời cuối cùng của vợ, sau hơn 10 năm xa cách.

    Trong nhiều năm sau đó; khi tình hình về nhâ quyền ở Myanmar càng ngày càng xấu đi; dường như sự hy sinh của gia đình Aris , có thể trở thành vô ích. 

   Tuy nhiên, trong những nam gần đây; chính quyền quân đội độc tài cuối cùng đã đồng ý thay đổi tình hình chính trị.

    Và trong 22 năm đấu tranh không ngưng nghỉ, bà Aung Suu Kyi đã tạo được thuận lợi cho quá trình sự chuyển đổi này -- khi nó thực sự xảy ra -- cũng như Mandela đã thành công đấu tranh cho Nam Phi.

    Giống như họ luôn vững tin: giấc mơ dân chủ của bà Aung Suu Kyi và ông Michael Aris  đã có thể trở thành hiện thực.

     REBECCA FRAYNNGOC NHI 
      dịch từ Telegraph
     (06: 08 PM- thứ tư 11/11/ 2015)

      (fwd by Quyêt Nông to ... )

vận động tranh cử ở Rangoom (Mayanmar): Time to change

  (ảnh: Internet)