lưu dân thi thoại : dư thị diễm buồn / diên nghị + song nhị, - cội nguồn - usa ,2003

lưu dân thi thoại- 3- diên nghị + song nhị
cội nguồn xuất bản, san jose , 2003


                                lưu dân thi thoại : dư thị diễm buồn
                                       bài viết : diên nghị + song nhị


    Trong mấy dòng tiểu sử  gửi cho Ban biên tập, nhà thơ tự khai :

    '... cùng gia đình đào thoát khỏi Việt nam,  mùa hè năm 1979, đến Mỹ đầu năm 1980, cư ngụ tại Illinois. Ở quê nhà làm ruộng.  Chạy... sang xứ người, làm thuê.  Viết rải rác cho một số tạp chí trong và ngoài nước Mỹ ...'

    Sinh ra lớn lên  giữa miền đồng bằng sông Cửu, cây lành trái ngọt, mưa thuận gió hòa 
- tuổi  niên thiếu học trò thơm tho hương đồng cỏ nội, ấp ủ mộng ước ngời sáng tương lai .  Cuộc chiến trên quê hương, bỗng, rẽ qua bước ngoặt hệ lụy vào cuốn tháng tư 1975.  Dư thị Diễm Buồn  cũng không thoát khỏi vòng  định mệnh đất nước.  Tác giả vượt biên cùng gia đình , tìm tự do.   Ý thức sâu sắc cuộc đổi đời, trách nhiệm hội nhập xã hội mới nơi đất khách,  tác giả đã phấn đấu học hỏi, lao động cần mẫn và làm thơ.  Dù đã thích ứng với cuộc sống văn minh, đa văn hóa, hít thở không khí tự do, Dư thị Diễm Buồn vẫn bức xúc nhìn về quá khứ,  bằng niềm xót động 
thi ca .

     Thế giới thơ Dư thị Diễm Buồn là Quê ngoại, là Quán cóc bên đường, là Buổi trưa quê: ẩn chứa tâm tình gắn bó khắng khít hình ảnh không gian và thời gian. 

     Quê ngoại, ông rạch dọc ngang, cầu tre lắt lẻo, ruộng đồng bát ngát, vườn xum xuê hoa  lá 4 mùa.  Bức tranh thiên nhiên điểm xuyết sắc màu trong khung cảnh hài hòa , với lá trầu xanh, vú sữa chín vàng, bông mận trắng, hoa khế tím, chum xoài cát hườm hườm v.v... mà tình quê sâu lắng, ngọt ngào như trái cây đỏ chín .

                      Tình quê ngoại ngọt ngào như mưa núi
                      Vườn ruộng ơi, ân nghĩa nặng vai quằn
                      Tuổi thần tiên lộng lẫy tợ vầng trăng
                      Thương Ngoại lắm, nhớ hoài về quê Ngoại
                             QUÊ NGOẠI /   THƠ    DƯ THỊ DIỄM BUỒN

    Quán cóc bên đường bày biện  đủ ngũ quả, theo kỳ thu hoạch, chỉ dấu kết quả cần cù lao động, trồng trọt trên vùng đất màu mỡ, phì nhiêu.  Con người khởi thủy gắn liền với đất, để,  nhận được sự sống, từ đất ban phát sinh lợi, tái hiện không ngừng :

                       Mâm bày biện : thơm, mía ghim, dưa hấu
                       Rổ cam sành cạnh rổ mận hồng đào
                       Xoài tượng giòn, ổi tố nữ ngon sao !
                       Xịa bắp luộc, xề khoai từ, củ ấu 
                           QUÁN CÓC BÊN ĐƯỜNG / THƠ  DƯ THỊ DIỄM BUỒN

     Tiếp cận vật thể sâu sát, thể hiện tính cách miêu tả rõ nét, hồn nhiên, chất phác- thơ Dư thị Diễm Buồn còn hướng tới địa hạt trữ tình, ghi dấu ấn mối tình học trò ngây thơ, trong sáng, lại, không trọn vẹn ước mơ .  Chân dung người trai lính chiến với cô học trò miền sông Cửu, họ, gặp nhau trong  ngày đại lễ, cô nữ sinh choàng vòng hoa chiến thắng cho chiến sĩ từ trận địa trở về.    Cuộc tình náo nức ban 
đầu - và  rã rời  vào cuối mùa tao  loạn. Họ tái ngộ trên miền  đất hứa xa lạ, mang nặng thực tại bẽ bàng : (...)

                     Mười mấy năm trong lao tù lận đận
                     Nơi xứ người mình gặp lại nhau đây 
                       (...)
                     Hai  phương trời, hai lối sống đổi thay !
                     NỤ CƯỜI TRONG ÁNH MẮT / THƠ DƯ THỊ DIỄM BUỒN

   Tác giả không kiếm tìm sáng tạo xa vời, không làm dáng hoa mỹ, lời, ý thơ dung dị, đã khơi dòng cảm xúc cho người đọc thưởng ngoạn. 

    Hồ trường An đề cập Dư thị Diễm Buồn trong  Lai láng dòng phù sa : 
       ( Ô Môi xuất bản - tr.193)

   '... Ý thơ chị  tốt lành và khỏe mạnh như cây chuối, cây dừa tơ, và, đẹp tinh khiết cao quý như hoa sen trong ao đầm.  Xin ai đó đừng đòi hỏi ở thơ chị ; lối chơi chữ tân kỳ hoa lệ và tư tưởng viễn thâm ...'

    Dòng thơ Dư thị Diễm buồn, trước sau, cứ như thế- kề từ đầu thập niên 80 đến nay: 6 thi phẩm ấn hành : 
   ' Nỗi lòng người em nhỏ - Một thoáng hương xưa - Những ngày xưa thân ái -  Quê hương ngày em lớn - Nỗi lòng người đi - Thuở ân tình '.

     Ngoài thơ, Dư thị Diễm Buồn còn viết văn . Tác phẩm Chân trời hạnh phúc là một truyện dài. ( Bảo Linh xuất bản, 2001).   Rải rác trong thơ Dư thị Diễm Buồn, người ta thường bắt gặp nhiều [phương ngữ Nam bộ] :

                            Lãy lá mai cho tết trổ bông vàng
                                              THƠ DƯ THỊ DIỂM BUỒN

   hoặc, đầy tượng thanh :

                             Cá ăn móng trong ao đìa tróc tróc
                               THƠ    DƯ THỊ DIỄM BUỒN

    những thán từ ' chu choa ơi'  hồn nhiên, tỏ vẻ duyên dáng cho câu thơ gần gụi đời thường [ở miền Nam].  Với tác giả :  Thơ là hơi thở của chính mình - phải có một tâm hồn  nồng ấm tình quê hương, gắn liền sau, trước, ăn sâu vào tiềm thức, để, mỗi khi hóa hiện tiếng quê hương dê âm vang dìu dịu, đầm đầm, thẩm thấu lòng người muôn dặm nỗi ai hoài hồi niệm.

   thơ Dư thị Diễm Buồn :

   - những bức tranh quê hương chân phương, đơn sơ mộc mạc, gần gũi thân thương.
   - tác giả vẽ lại bức tranh quê qua thơ đầy cảm xúc của người con xa xứ.
   - thơ 8 chữ dài hơi, đồng cảm xúc với tư tưởng, chảy tràn theo ngôn từ, vần điệu,      dễ dàng bắt nhịp. 
   - dẫu sao, một thi tập gồm nhiều thể loại thơ, cũng bớt đơn điệu .[]

     diên nghị + song nhị 

  ----
[...] chữ của người biên tập (BT)
        ( sđd : tr. 373-376 - 381-382)


   trích nguyên tác thơ :
       ( 1/4)

                                              QUÊ HƯƠNG TRONG KÝ ỨC

                                         Bây giờ bên ấy  biết ra sao ? 
                                        Từ lúc cuồng phong bỗng thổi ào  
                                        Chim nhỏ lạc loài bay vạn hướng
                                         Hồn quê vương vấn nước lao đao

                                        Tôi thương liếp chuối, nhớ vườn cau 
                                        Quê cũ xinh tươi một thuở nào 
                                        Lầy lội trời mưa đường đến chợ
                                        Cầu Khum mùa lũ, nước tràn vào

                                        Phất phơ gò nống cỏ đuôi chồn 
                                        Mái lá khói vờn cuối tịch thôn
                                        Là lúc bếp nhà hồng  ánh lửa 
                                        Khi trời Tây rực nắng hoàng hôn

                                        Nắng nhẹ chiều buông trải lối về
                                        Cò con lạc mẹ ngóng trên đê
                                        Người phang, kẻ tượt, chim bay mất 
                                        Giòn giã tiếng cười vang lối quê

                                        Sông nhỏ chảy vào nhánh Cửu long
                                        Nước về Đồng tháp ruộng mênh mông 
                                        Nước lên Mỹ thuận qua An hữu
                                        Sông dẫu chia ba, vẫn một dòng

                                        Xa đưa văng vẳng giọng hò lờ 
                                        Yêu khách thương hồ ghé bến mơ 
                                         Bên gốc bù lời nàng đứng đợi 
                                        Trên cành, con nhện khéo giăng tơ


                                         Ánh trăng lai láng khắp sân hè
                                         Cắm cúi ông ngồi chẻ lạt tre
                                         Bà ốp trầu vàng mai bán chợ 
                                        Tiếng bìm bịp nước lớn buồn se

                                        Đồn canh rời rạc trống điểm thùng 
                                        Cô thôn say ngủ giữa mông lung
                                        Canh  năm gà gáy trăng đà xế
                                        Trắng xóa hơi sương tỏa mịt mùng.

                                              thơ  DƯ THỊ DIỄM BUỒN