' NHẠC SĨ THẦN ĐỒNG' CUNG TIẾN / bài viết: Hà Vũ -- nguồn: www.voatiengviet.com /

'nhạc sĩ thần đồng' CUNG TIẾN



Với 2 sáng tác đầu tay bất hủ 'Thu vàng' và 'Hoài cảm' , viết từ khi mới  13- 14 tuổi; nhạc sĩ Cung Tiến được nhiều người ca tụng là
'thần đồng âm nhạc' ,dù ông xuất thân từ một gia đình không ai có năng khiếu âm nhạc.

"Cụ thân sinh tôi là một nhà thơ, một nhà cách mạng. Ông theo Việt Nam Quốc Dân Đảng, không có ai dính vào âm nhạc mới, không có ai cả . ",  nhạc sĩ  Cung Tiến nói với VOA.

Tuy nhiên, bản thân ông đã bắt đầu sinh hoạt văn nghệ từ thời còn là học sinh tiểu học, đi hát trong nhà thờ, hát trong ca đoàn Công giáo và được giao điều khiển ban hợp ca của các trường, khi lên tới trung học .

"Thời trung học có tổ chức  những đại hội học sinh toàn thành. Hồi ky niệm thành lập Việt Nam Cộng hoà năm thứ 2 của cồ tổng thống Ngô Đình Diệm; thì có đại nhạc hội học sinh toàn thành của các trường trung học Việt Nam như Chu Văn An, Nguyễn Trãi, Trưng Vương, Pétrus Ký, Marie Curie, thành lập Ban Hợp ca và tôi điều khiển ban hợp ca đó, vào năm 1956.", nhạc sĩ Cung Tiến tâm sự. 

Từ nhỏ, ông từng học thổi sáo, biết chơi đàn mandoline, dàn guitar cổ điển, trước khi làm quen với đàn piano; lúc qua Úc du học về âm nhạc.

"Sau này qua Úc học âm nhạc đích thực rồi,tôi mới học piano.  Rồi tôi vào học trường âm nhạc bên Úc về tất cả các bộ môn của âm nhạc, như hoà âm, đối điều phối trí, âm nhạc sử, tất cả những gì liên quan đến âm nhạc Tây phương,tôi đều học kỹ . ", ông cho biết.

Các bản nhạc đầu tay của ông đi sâu vào lòng người hâm mộ như
 'Thu vàng, ' Hoài cảm', ' Hương xưa'  hoàn toàn xuất phát từ trí tưởng tượng, không dính líu đến đời thật của ông.

"Hồi đi học, tôi học ban văn chương, triết học.  Tôi chịu ảnh hưởng thơ lãng mạn Việt Nam hồi đó, như Xuân Diệu, Huy Cận, Lưu Trọng Lư, Hàn Mặc Tử ..., nên lời ca mang những ý tưởng lãng mạn trong thi văn Việt Nam. Không có cái gì xâu xa gọi là kinh nghiệm của con người cả .  Hoàn toàn là trí tưởng tượng. , -- ông nói .

"Hồi đó tôi học đệ nhất, mình bắt đầu mê âm nhạc cổ điển Tây phương lắm. Tôi nhớ thời hoàng kim, thời xưa của Việt Nam hãy còn hoà bình, nhớ lại cảnh hoà bình xưa của Việt Nam đẹp như thế nào, so với cảnh chiến tranh, lúc đó vào khoảng 17-58, so sánh 2 trường hợp cảnh chiến tranh hiện đại và cảnh thanh bình hồi xưa của V.N. mà thành lời ca của bản 'Hương xưa' "., ông cho biết về hoàn cảnh ra đời của ca khúc ' Hương xưa. 

Ông nói ông yêu thích văn thơ V.N., đọc sách, đọc thơ nhiều và tình yêu này đã âm thấm nhuần vào những ca từ ông sáng tác thời trẻ. 

Sau này, phần lớn những nhạc phẩm của Cung Tiến là những bài thơ được ông thổi vào giai đoạn du dương.

"Viết lời ca hồi còn trẻ. Sau này mình không có hứng, không có dịp để viết lời ca thường nữa. Phần lớn tôi phổ thơ của Vũ Hoàng Chương, Thanh Tâm Tuyền.  Và, Thanh Tâm Tuyền tôi phổ nhiều nhất.  Ngoài tập 10 bài thơ viết trong tù cải tạo, tôi còn phổ những bài trước khi vào tù, khi còn ở Sài Gòn, như bản 'Lệ đá xanh', 'Đêm' ...", -- ông giải thích .

Cung Tiến chưa hề về V.N.; và, từ khi sang Mỹ, ông không viết bản nhạc nào về V.N., ngoài ' Hoàng Hạc Lâu',  phổ thơ Vũ Hoàng Chương dịch bài thơ của Thôi Hiệu,  đời Đường-- tác phẩm của ông có 'dính líu' với Việt Nam, sau ngày miền Nam Việt Nam sụp đổ vào năm 1975.

Sau khi đậu tú tài 2, nhạc sĩ Cung Thúc Tiến được học bổng Colombo sang Úc học về môn kinh tế trong khoảng thời gian từ 1957 đến 1965. Dịp này, ông tham dự các lớp học về âm nhạc phương Tây tại Viện Âm nhạc Sydney.

Từ năm 1970 đến 1973, ông được học bổng của Hội đồng Anh quốc (British Council)  để nghiên cứu về kinh tế tại trường  đại học Cambridge.  Trong thời gian đó, ông trau dồi thêm về âm nhạc bằng cách tham dự cá lớp về nhạc học, lịch sử âm nhạc và nhạc lý hiện đại.  Cho nên về sau này, phong cách sáng tác của ông khác hẳn những bản nhạc thời họ sinh mà ông gọi là 'nhạc phổ thông'. Thay vào đó là những tác phẩm mà ông gọi là 'ca khúc nghệ thuật'. 

"Về sau tôi sáng tác nhiều tác phẩm khác được chơi ở bên Mỹ rất nhiều, nhất là tập tổ khúc (Suite)  Chinh Phụ Ngâm.  Tổ khúc giống như môt symphonie nhưng nhỏ hơn viết cho dàn nhạc đại hoà tấu.  Dựa vào những tình tứ, tình cảm trong tập thơ đó, tội viết thành một tổ khúc 3 phần.  Không phải tôi phổ nhạc, cũng không phải tôi phổ thơ Chinh Phụ Ngâm. Tôi dựa vào tinh tiết, cảnh tượng trong Chinh Phụ Ngâm mà viết thành một tổ khúc cho dàn nhạc đại hoà tấu . " ,  -- ông chia sẻ.

Hiện nay, nhạc sĩ Cung Tiến sáng tác rất ít để chủ yếu dành thời gian hoàn chỉnh những tác phẩm trước đây như phổ nhạc tập thơ của Tô Thuỳ Yên , tập' Ta về', hay tập tổ khúc quan họ viết cho dàn nhạc Tây phương.

Nhạc sĩ Cung Tiến từng là một viên chức cao cấp của Việt Nam Cộng Hoà. (*)   Ông là một trong 3 tổng giám đốc trụ cột của Bộ Kế hoạch trước năm 1975.

HÀ VŨ

(https: //www.voatiengviet.com/a/nhac-sĩ-thần-đồng-cung-tiến/5168099.html

-------
(*) - cũng từng là cựu trung sĩ 1 trong Không lực Việt Nam Cộng hoà --
  ( xem tiếp  ở " Lời bàn thêm về cựu trung sĩ 1 Không quân VNCH: Cung Thúc Tiến" ). 






Lời bàn thêm về cựu trung sĩ 1 Không quân VNCH: 
 CUNG THÚC TIẾN [1938-    ]


-  cũng nên nói thêm về  tiểu sử  của  vị tiến sĩ  kinh tế + nhạc sĩ' thần đồng' Cung Thúc Tiến , khi còn là sinh viên sĩ quan Trường Võ  Khoa Thủ Đức, tốt nghiệp không được mang  lon sĩ quan mà chỉ là trung sĩ . Tại sao ?


 - Khi bị gọi vào Trường  Võ khoa  Trừ bị Thủ Đức, ấy là ' nhạc sĩ thần đồng' đã tốt nghiệp tiến sĩ kinh tế, từ Úc châu trở về Sài Gòn . 

Trong một  lần nghe giảng về kinh tế của một sĩ quan huấn luyện viên, sinh viên Cung Thúc Tiến lên tiếng, đại để:

" .. biết cái chó gì về kinh tế mà lên mặt giảng  với luận, nghe thế 'chó' nào được ! "

-  một sinh viên sĩ quan ngồi bên cạnh hỏi :

- " thế mày là cái 'chó' gì mà  dám chê bai người ta?" 

-- "... tao từng tốt nghiệp tiến sĩ kinh tế ở đại học Úc đấy, được chưa?"-- Cung Thúc Tiến trả lời .  


- tưởng  là chuyện vui nói  qua cửa miệng; không ngờ tên bạn kia nghe được ,bèn lấy điểm,  đi " mách bu"  --  thế là , khi ra trường, nhạc sĩ thần đồng bị đánh tuột hạng, gắn lon " trung sĩ " và bị đày lên cao nguyên khói lửa mịt mờ Pleiku, Vùng 2 Chiến thuật.

  - lúc này nhạc sĩ thần đồng đã cưới vợ , một cô bạn Việt Nam củng sang du học ở Úc, sau cô này là một dịch giả rất nổi tiếng, không kém gì phu quân.

  - là trung sĩ  bị đưa vào tiểu đoàn bộ binh hành quân, nhạc sĩ thần đồng không chịu nổi  cảnh lội rừng  hành quân, dễ mất mạng như chơi. 

 " Ông đội Cung Thúc Tiến " bèn đánh tiếng nhờ  một  tên họ hàng là sĩ quan Không quân hiện công tác ở Bộ Tư Lệnh Không Quân , để xin chuyển về Không quân ở Tân Sơn Nhất.

-  viên sĩ quan họ hàng kia, tên  là Cung Thúc Cần , mang lon trung tá, rất có thế lực, nên không phải chờ lâu , bộ Tổng Tham Mưu chấp thuận cho trung sĩ Cung Thúc Tiến chuyển về Bộ Tư Lênh KQ --  sau được chuyển sang Sư đoàn 5 Không quân,  bên hông Bộ Tư lệnh KQ, chỉ cách một con đường. 

- trung tá Cần gặp  trung sĩ Tường, ( tục danh Thằng Phải Gió), hỏi: 

- " sao mày không đeo lon trung sĩ 1 đi, tao thấy danh sách thăng chức " tiên sư 1" có cả nhạc sĩ  thần đồng Cung Tiến, họ hàng  Cung Thúc chúng tao, mày biết quá  rồi, phải không? 

- " thế mày gọi  Cung Đình Vận , quan tuần phủ  lẫy lừng ở thời Tây thuộc là gì nhỉ? -  lời đáp của trung sĩ Tường . 

 Trung tá KQ Ẩn  ngồi cùng bàn cà phê, cà pháo với trung sĩ Tường  hỏi :

  "... đeo lon trung sĩ, sao dám gọi trung tá là" thằng". ? như thế quân đội không còn luật lệ gì sao?

" -  chúng tao mặc ' xi din ' ( thường phục) và là bạn văn chương;  xưng hô với bạn bè như vậy là chuyện bình thường '-- lời trung sĩ Tường.

"- à ra thế, tao hiểu rồi- lời trung tá Ẩn, tác giả  " Bay  trong hoàng hôn". 

-"  sáng nay, trước khi điểm danh hàng ngày, thượng sĩ thường vụ đã đọc danh sách thăng chức trung sĩ 1 , và, tao  đã đọc qua danh sách của Bộ Tổng Tham Mưu  thăng chức  trung sĩ nhất Cung Thúc Tiến , Sư đoàn 5. Và nhờ công lao của mày, ' ông tiến sĩ kinh tế+ trung sĩ bộ binh Cung Thúc Tiến" mới được  chuyển về Không Quân , rồi sáng sáng  " đội mũ 'kết' Không quân, mang huy hiệu "Tổ quốc không gian " , mang lon" tiên sư" rong ruổi trong" Tân Sơn Nhất Air Base" -- lời trung sĩ Tường. 


                                                            ***

và, nhở đọc bài phỏng vấn  đăng trên VOA  tiếng Việt, Thằng Phải Gió mới biết " ông tiên sư nhất Không quân VNCH Cung Thúc Tiến phải đi ' học tập cải tạo dài hạn' -- trong khi trung sĩ 1 Tường, tục danh Thằng Phải Gió chỉ phải học tại chỗ  3 ngày, tại Trường Tiểu học Trần Khánh Dư; rồi  thong thả ra về  nhà ở đường Trần  Khát Chân, Tân Định.    []


  Sài Gòn, 14 Nov. 2019

 ( cựu) trung sĩ 1 TƯỜNG
tục danh THẰNG PHẢI GIÓ

                                                               []