vài bài thơ lẻ ' di cảo thơ chế lan viên ' - nxb thuận hóa 1992.

      vài bài thơ lẻ ' di cảo thơ chế lan viên tập 1 '
                                              đường bá bổn   giới thiệu  

                                            1. đổi đời

Ngồi giữa cá tôm, trong xe búyt, xe lam đấy bụi
Ra khỏi sức hút của danh vọng, bản thân, tên tuổi
Trộn hạt giống anh vào trăm giống cao sang hay hèn hạ của đời
Ăn miếng ngọt, ngon, giờ ăn nhục tủi
 Đang là ngọc, tự vùi mình là hạt sỏi
Nghĩ sâu vào trong cái đang sống bên ngoài
 Rồi từ đấy anh mới đẻ ra thơ như Đức Chúa Trời
Đẻ Đức Chúa  con của người trong chuồng cừu bên máng cỏ
 Hôi hám thế mới thực tình là Chúa
Muốn đổi Lời ư ? Anh phải đổi Đời
 THÁNG 6.87 / RÚT TRONG TẬP CẦM TAY ..


                                                   2.  nợ

Nhà thơ, anh dành dụm từng  xu nhỏ, đồng kẽm, đồng chì
 Mà phải trả các món nợ, bán đời đi để trả
Vét cả tâm hồn, dốc cả hai túi áo ra  không đủ
 Không phải anh nợ, mà nhân loại nợ, người đọc nợ
Anh trả cho anh là trả giúp họ rồi
 Nợ xương máu, áo cơm, một ngụm nước khát lòng
Một hạt muối đêm công đồn, cái hôn khi ra trận,
Cho đến nợ một ngọn gió heo may rải đòng,
Một mặt nước bờ ao Thái bình cũng nợ,
Một mùi hương  của xứ không hương ...
Trả, anh là anh
Không trả, anh có tội với mười phương, tám hướng
 Anh moi bộ óc không phải bằng vàng ra để trả
 Thế mà có nhiều nhà thơ đã không trả còn vay, còn ăn quịt
 Họ có mười mà tên tuổi đến mười mươi

RÚT TRONG TẬP BỀ THÊU TRA .... *

                                   3. người mai sơn

Cái không đáng khóc bây giờ, ta sẽ khóc mai sau mai sau ...
 Mai sau ... mai sau  khi chẳng còn ta nữa
Một chút nắng xao ở đầu ngọn gió
 La ta đấy mà, ai có biết đâu ? 
Họ ngỡ chỉ là mùa xuân trong vườn của họ
 Có biết đâu đấy al2 người xưa về trong gió còn đau
Họ có khóc, ngỡ đấy là lệ họ
 Không hay nhân loại nằm ở dưới bề sâu 

1987

                                   4. giọng trầm

Giọng cao bao nhiêu năm, giờ anh hát giọng trầm,
Tiếng hát lẫn với im lìm của đất
Vườn lặng yên mà thơm mùi mít mật
Còn hơn anh rồ giọng hát vang ngâm

1987

                                     5. hai chiều

Hạnh phúc đến thình lình và ở thế đơn côi
 Còn tai ương thì dồn dập đánh vu hồi
Thuyền anh đi giữa bể, hai trời may Rủi đó
 Không sấp bên này thì ngửa phía kia thôi
 Cho đến luc vào bóng đêm, anh mới nhận ra chân lý
 Cuộc đời là trò chơi,
Cuộc sống là trò chơi
 Mà không chơi khổ đau thì không ù được nụ cười
 1978-88

                                        6. hai thứ tiếng

 Đừng như người đàn bà giá trong căn nhà mối mọt, đêm nghe nó gặm
 Mà bất lực chả làm gì được với tiếng kêu
 trong gỗ như thời gian liên tục nghiền
Có lẽ tốt hơn là chỗi dậy, chong đèn xay cối lúa , *
 Tiếng cối xay ù ù kia dẹp tan tiếng mọt gặm chân giường

9-6- 87

                                          7 vơ vẩn

Có những ngày anh thấy mình là ong
Nhớ hoa thèm nhụy
 Những ngày tâm hồn vang sóng bể
 Thêm thủy triều như một cánh hải âu
Có những ngày thấy mình là bọ dòi dun dế
Ở ngoài mình đang gặm nhấm đầu lâu
Những lúc ấy lại tiếc mình không còn là chúa * bể
Không còn là ong hút nhụy
 Không còn là ngưới mơ những chuyện không đâu
Trong tỉ tỉ bóng đêm
 Được làm người, khoái thế
Vậy mà anh để hồn buồn và vầng trán luôn cau

80
                                             8. vua

 Vua Hùng, vua Lê, cả dân tộc sống trong đói nghèo
 Dẫm chân trong bùn, dẫm chân tại chỗ
 Có làm vua cũng là thứ vua quèn
 Mũ triều thiên lẫn cùng rổ rá
 Áo long bào lắm khi phải vá
Suốt đới lo miếng ăn cho dân tộc không xong !
Không phải thứ vua lục viện, tam cung
Có ba nghìn con em vườn lê múa hát
 Do đó ta có chửi vua nước mình cũng chửi cho chừng mực
Ôi ! nói chi dân dưới các triều vua áp bức
Thế mà nghèo sao, ít sao những vần thơ rỏ nước mắt
Vì đâu !  []

thơ chế lan viên

nguồn : DI CẢO THƠ  CHẾ LAN VIÊN tập 1 , Nxb Thuận Hóa 1992.

-------
*  ghi chép trong sổ tay ở Thư Viện KHXH  tp HCM  từ thập niên 90  . Mục đã nhòe , giấy ố vàng, nét chữ  viết nhỏ, đôi khi  viết tháu, nay đọc lại, không  đoán ra được  chữ ' nguyên bản'. Hồi đó, sách mới được bầy tại một quầy nhỏ, để  giới thiệu đọc giả.    Lợi dụng  chút  thư giãn, tôi lọ mọ tới quầy  , bắt gặp DI  CẢO THƠ CHẾ LAN VIÊN TẬP 1 ,  bèn mượn đọc.   Thấy thơ là lạ , khác thường, lại càng khác hơn  " thức ăn thơ thời bao cấp "  -  bây giờ Chế Lan  Viên  khóc:
                     " cái không đáng khóc bây giờ , ta sẽ khóc mai sau ".  v. v. ... 
    ... di cảo thơ Chế Lan Viên xuất bản được nhiều tập, sau khi tác giả qua đời,  công lớn lao  nhất phải kể  " 1 đàn em nghĩa hiệp"  của tác giả -  cố thi sĩ Trần Nhật Thu lo cấp phép , vừa in ấn,  vừa trình bày bìa , vừa phát hành,  và  thâu tiền về . 
Đ.B.B.