nữ nhà báo thanh hải  phỏng vấn thế phong /
 báo pháp luật  tp. hcm   số 109 / tháng 4 / 2006.

                                
                              n h à  v ă n  t h ế  p h o n g
                                                                   &
                                    và mối tình  nếu anh có em là vợ
                                                  phỏng vấn của  thanh hải
                                      * THANH HẢI GHI THEO LỜI KỂ CỦA NHÀ VĂN TP (*)

             
        Mười ba tuổi  khi đang học phổ thông , tôi đã cảm một cô bé học cùng lớp .   Cô bé có đôi má ửng hồng rất xinh.   Tôi viết vào vở cô bé ấy 1 câu  tiếng Pháp : "  Je t' aime "( Anh yêu em).   Cô bé đem quyển vở nộp cho cha tôi là hiệu trưởng của trường.   Ông bắt tôi xin lỗi bạn rồi về nhà cho tôi 1 trận  no đòn. 
        Mười tám tuổi, tôi lại si 1 cô là vợ một anh dân tộc Thái là thượng sĩ của Pháp.   Anh ta tức tối, báo với quan đồn Pháp tôi là Việt Minh.    Cha tôi lo lắng, bắt tôi nghỉ học, đem sang gửi ở nhà ông giáo Bảo ( sau này là bố vợ tôi ) , nhờ thầy lo giấy tờ cho tôi về Hảnội lánh nạn.

Mối tình dang dở

       Về Hànội  học dưới sự  quản lý khắt khe của bà cô ,nhưng tính tôi ngang tàng, ưa phong luu , nào chịu ngồi  một chỗ.   Bà cô mắng nhiều, vì tự ái, tôi bỏ đi lang thang, rồi bắt đầu viết báo.
        Năm 1954, tôi vào Sài Gòn , bắt đầu cuộc đời viết báo, làm văn và gặp Cao Mỵ Nhân, người phụ nữ để lại dấu ấn sâu sắc trong cuộc đời tôi.   Từ chuyện làm thơ, viết báo, chúng tôi nhanh chóng sánh đôi ngay từ ngày mới quen .   Trái tim lãng đãng và nghệ sĩ   trong tôi như đã tìm thấy " nửa kia" cho mình.
        Mỵ  là  con cả trong gia đình khá  giả.   Mấy chị em gái đều tên Nhân : Mỹ Nhân, Mỵ Nhân, Văn nhân, Thi Nhân ... Cô sống  rất có tâm hồn.   Khi tôi dự định hỏi xin cưới Mỵ, cha cô phản đối mối tình với anh chàng nhà văn nghèo, túi không tiền,  không nhà cửa như tôi.  Tôi vừa giận ông, vừa  buồn cho
mối tình éo le của mình.

Sự nhẹ nhàng của                                                                                                                                              
người phụ nữ có sức mạnh ghê gớm thật !            NĂM 1994 , NHÀ VĂN THẾ PHONG           
Nó thức tỉnh con ngựa bất kham trong tôi            TỪNG GÂY XÔN XAO DƯ LUẬN
                                                                                   VỚI CUỐN  TTKH - NÀNG LÀ AI?
Một buổi tối , tôi đến nhà  Mỵ ,dõng dạc:  " Thưa        GIẢI ĐÁP MỘT NGHI ÁN VĂN
bác, tôi xin trả bác cô gái còn nguyên xi ạ".             CHƯƠNG VỀ MỐI TÌNH THƠ LÃNG
Sau đó, chúng tôi chia tay để cô ấy lấy chồng                MẠN CHƯA CÓ LỜI GIẢI
theo ý cha mình. Tập thơ đầu tay                                  QUA HƠN NỬA THẾ KỶ.  ÔNG TÊN
 Nếu anh có em là vợ ( năm 1959)  ra đời,                THẬT LÀ ĐỖ MẠNH TƯỜNG
khi lòng tôi đang tan nát về mối tình ấy.   Sau                SINH NĂM 1932 TẠI YÊN BÁI
đó ,còn nhiều tập thơ tôi viết về Mỵ và mối tình             NHIỀU TRUYỆN, THƠ, BÚT KÝ. DỊCH
dang dở của tôi.                                                           TRUYỆN, KHẢO LUẬN CỦA ÔNG
                                                                                                              ĐàĐƯỢC XUẤT BẢN.  TUY Đà NGOÀI
 Gặp lại cố nhân                                                      70 TUỔI, ÔNG VẪN SAY SƯA SÁNG TÁC
                                                                                  NHƯ NIỀM VUI LỚN  CHO CUỘC ĐỜI MÌNH
          Tháng 11 - 1965, tôi gặp Khê ở Đà Lạt. Tôi mê
ngay vẻ đẹp dịu dàng của con gái Tây Bắc. Một  tháng sau, tôi lên thăm nàng, rủ nàng   ra đồi  Sân Cù chụp hình và chụp luôn ba cuộn phim được hơn 200 kiểu.
          Về Sài Gòn ,  tôi gửi thư và thiệp cưới có hình tôi với Khê cho bố vợ tương lai, ghi rõ: " Cháu đã gửi
thiệp cho bạn bè rồi, chỉ chờ ý kiến hai bác và Khê. " Cha Khê  giật mình, định viết thư báo, bảo tôi thư thả; nhưng cũng không thể khác được.   Hôm sau, các báo đã đăng tin tôi sắp làm đám cưới  với Khê . Bạn bè bảo tôi" bắt cóc vợ"  là vì thế - từ khi gặp đến ngày cưới chỉ hơn 2 tháng, vỏn vẹn 2 lần gặp.
          Mỵ lấy chồng trước tôi, đã có 4 con, nhưng không hạnh phúc.   Thỉnh thoảng chúng tôi vẫn gặp nhau.  Cô ấy vẫn làm thơ tặng tôi, vì thế mà chồng [ của] Mỵ buồn, rồi tìm vui nơi" khung cửa khác" . Năm 1968 , chúng tôi gặp lại ở Đà Nẵng, Mỵ tặng tôi 1 cuốn thơ viết cho tôi.   Tôi đã có 4 con, trái, gái đủ cả; nhưng cũng nổi hứng làm thơ tặng lại nàng.
          Sau chuyến công tác  ấy, tôi lặng im, không hé nửa lời với vợ về chuyện Mỵ, sợ nàng nổi nóng với chuyện tình cũ không rủ cũng tới của tôi.   Còn Mỵ, sau mấy năm sống với chồng không hạnh phúc , họ chia tay.    Có lẽ cũng 1 phần tại tôi, My có chồng, nhưng vẫn viết thơ tình cho tôi, giống như nàng TTKH.
          Tôi ngạc nhiên , khi thấy vợ [ tôi] chẳng hề     
ghen tức, còn đùa tôi:" Em sẽ tiếp sức cho anh đi !".        ĐẦU NHỮNG NĂM 1960. MỴ SANG
Lúc ấy, tôi  chưa hiểu ý vợ, nên vẫn thường xuyên             MỸ SỐNG. CHÚNG TÔI KHÔNG
gặp Mỵ.     Năm 1979. Mỵ  bàn với tôi sang Mỹ              CÒN  NHIỀU DỊP GẶP NHƯ XƯA NHƯNG,
sống cho mối tình đi đường vòng cùa 2  đứa.  Tôi mụ        VẪN CÓ THƠ TẶNG NHAU                   
 mị cả người ,giữa 1 bên là cuộc sống khó khăn, vợ           VÀ MỐI TÌNH DANG DỞ ẤY.
với 5 đứa con nhỏ; 1 bên là" tình yêu" với nàng  thơ,          VỢ TÔI VẪN VUI VẺ, LÀM NHƯ
với" nửa tâm hồn" .                                                                              CHẲNG YÊU CHỒNG NÊN KHÔNG GHEN...
 Tôi băn khoăn đâu là  lẽ sống !                                                                                                                  ...                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   
                                                                      KỶ   NIỆM ĐẸP VÀ ĐÁNG NHỚ NHẤT TRONG
                                                                      CUỘC ĐỜI TÔI.    MỴ  KHÔNG CÒN Ở VIÊT
                                                                       NAM, NHƯNG MỘT VÀI NĂM, CÔ ẤY VẪN
                                                                      VỀ THĂM  CHÚNG TÔI- NHƯ  MỘT NGƯỜI
                                                                     BẠN HAY MỘT NGƯỜI YÊU, TÙY THEO CÔ ẤY !'

 Người vợ tuyệt  vời  
                                                                                                                                                                                                             Một sáng tinh mơ  , tôi thức dậy, lặng lẽ  xếp đồ, đi theo tiếng gôi của trái tim.   Vợ tôi tưởng chồng dậy đi làm, nhét vội vào túi 500 đồng đổ xăng.  Nhưng ông Trời công bằng thật., ít nhất là đối với vợ tôi.   Cuộc ra đi không thành, tôi thất thểu như mất sổ gạo, trở về nhà lặng thinh.
           Thấy chồng về muộn, vợ tôi sốt  sắng:" Anh đi đâu mà chẳng nói, giờ mới về, em lo quá" . Tôi sinh ra  cáu giận vô cớ, còn" hạ cẳng tay" với nàng.   Vợ tôi chắc cũng lờ mờ  nhận ra nỗi lòng của chồng, nhưng vẫn dịu dàng.
           Một đêm, cô ấy thủ thỉ :  "Nếu anh không muốn ở với em thì cứ đi, để năm đứa con cho em, em không trách anh đâu ".  Tự nhiên  tôi mủi lòng, thấy mình không phải với nàng, thương vợ con quá.   Sự nhẹ nhàng của người phụ nữ có sức mạnh ghê gớm thật !   Nó thức tỉnh con ngựa bất kham trong tôi.   Tôi ôm lấy vợ và kể hết mọi chuyện về chuyến đi không thành cho cô ấy nghe như một đứa trẻ.   Vợ tôi  bảo : "   Đưa em xem thơ cô ấy tặng anh có hay không ?"  Tôi ngoan ngoãn đưa, xem xong, nàng vẫn dịu dàng, không ghen, không giận.
             Sau này, tôi còn có vài kỷ niệm riêng khi vắng vợ, nhưng tôi không bao giờ giấu được vợ điều gì .  Tôi viết cuốn Hồi ký ngoài văn chương **  đề: " Tặng riêng  Khê  , người vợ tuyệt vời của tôi ".  Cô ấy bảo : "  Đối xử với vợ như vậy mà chỉ một câu người vợ tuyệt vời là xong  đấy ! "  
                  Tóc tôi đã điểm bạc, cháu nội ngoại đều có cả, nghĩ lại cuộc đời mình có nhiều kỷ niệm để nhớ, trong đó có mối tình Nếu anh có em là vợ dành cho Mỵ  và có cả sự dịu dàng của người vợ luôn là sợi dây vô hình kéo tôi lại cuộc sống bình yên gia đình  []

   thanh hải . 

-----
*      Các tựa  nhỏ của tòa soạn . ( Chú thích :  Ban biên tập Pháp Luật )
**   Nxb Đồng Văn xuất bản  & Nhà phát hành  Văn Nghệ -  California / USA 1994 . ( TP chú thích  )