nhà văn Thanh Thương Hoàng / bài : Hồ Nam .

100 khuôn mặt văn nghệ sĩ :   Thanh Thương Hoàng
Đất Sống  xuất bản  -  USA , 2006.

                                         T h a n h    T h ư ơ n g     H o  à   n  g 
                                             nhà văn hữu dư  , nhà báo bất túc
                                                                     bài    :   Hồ Nam

                T hanh  Thương Hoàng viết văn tử giữa thập niên  1950,  lúc còn  là cán bộ thanh niên dưới trướng Dương-Giang-Lê- Khải-Trạch.  Lúc đó ,  không ký bút hiệu mà chỉ ký tên khai sinh: Nguyễn Thanh Chiểu,  dưới  truyện ngắn,  truyện dài .  Nhưng nghề văn   nhiều lắn cũng chỉ giúp Thanh Thương Hoàng,  từ cán bộ Thông tin,  rồi nhân viên Văn hóa vụ Bộ Thông tin,  như
Võ Phiến - dù  lấy được con gái cưng của ông đổng lý Văn phòng bộ Thông tin  Lê Khải  Trạch ,  nhưng vẫn ngất ngư con tàu đi,  với đồng lương  cán bộ ba đồng ba cọc,  chẳng ra làm sao .  Vì vậy,  sau khi Phật giáo lật đổ chế độ Ngô Đình Diệm,  Thanh Thương Hoàng  (TTH ) bỏ nghề cán bộ Thông tin đi làm báo,  phóng viên tờ Tiếng vang của Quốc Phong,  rồi Chính luận của Đặng Văn Sung. 
 
              Trong nghề phóng viên, T.T.H  không nổi bẳng  Phan Nghị,  trong nghề viết  báo T.T.H cũng thua xa Sức Mấy,  VIP / KK,  Kiều Phong,  Tú Gàn ... nhưng nhờ giỏi giao thiệp  với đám tướng lãnh nửa mùa và ngoại giao  với lãnh tụ nghiệp đoàn kiêm nhân viên CIA ,   Trần Quốc Bửu -   T.T.H đã được khuyến khích thành lập nghiệp đoàn  và làm tổng thư ký Nghiệp đoàn ký giả Việtnam.    Cuối cùng là chủ tịch nghiệp đoàn Ký giả VN,  vừa có danh vừa có tiền.

               Sau ngày 30 tháng 4  năm  1975,  T.T.H  bị đi tù cải tạo,   và bị  phát vãng lên  Tây nguyên,   rồi khi được về đi H.O. sang Mỹ. 
               Với cái danh cựu chủ tịch Nghiệp đoàn  ký giả VN , T.T.H được sang Mỹ,  được thiên hạ bỏ tiền cho ra báo chợ -  nhưng làm báo chợ ở Mỹ,   T.T.H  cũng không thành công,  báo ra được mấy số phải ngưng xuất bản;   vì không xin được quảng cáo,  không gây được tiếng vang -   T.T.H  trở lại nghề viết văn,  xin tiền bạn bè in tiểu thuyết Tiến sĩ Lê Mai ,  rồi ra mắt sách  khắp nơi.    Tiểu thuyết của T.T.H  không có bao nhiêu người đọc,  vì chuyện tù tội cộng  sản,   chuyện trại tạo đã trờ thành nhàm chán,  ít độc giả còn quan tâm.

                Nói cho công bằng,  trong nghề văn,  T.T.H viết không bằng những Mai Thảo,
  Võ Phiến,   Duyên Anh,  Nguyễn Thụy Long   -  nhưng cũng không đến nỗi nào.   T.T.H viết trruyện ngắn rất khá,  những truyện ngắn trong tập Nổi lửa  của T.T.H,  chứng tỏ ngòi bút T.T.H có nội lực,  văn chương T.T.H có tầm cỡ - nhưng T.T.H không chịu vượt chính mình,  như con tắc-kè hết vốn thì cắn đuôi mình lấy thịt chén,   để tồn tại sống qua ngày;   nên T.T.H khốn đốn.
                  T.T.H sống trên đất Mỹ trong thế kỷ XXI ,  mà tiếng Anh thuộc loại ăn đong,   lại sống không hội nhập  vào đời sống xã hội Mỹ ,  gà què ăn quẩn cối xay,    trong cái thế giới báo chợ viết bằng việt ngữ,  hết vốn là lẽ đương nhiên .

                  Làm người viết văn,  viết báo mà sống  ngày một cạn - đã thế,  năm, tháng,  thời gian,  ngày một lão hóa,  con người đầu  óc, tâm nữa -  cùng đường  T.T.H   phải báu víu vào mấy mụ nạ dòng,  để sống qua ngày,  để bị đuổi ra khỏi nhà,  hết lần này sang lần khác .  Ôi thê thảm làm sao ?!

                   Trong đường cùng nơi đất khách ,  rất có thể T.T.H viết lách được một cái gì vượt chính mình,  dù nền văn chương hải ngoại  mấy lúc sau này  chẳng có tác phầm lớn, 
 vượt trội;  nhưng cùng tắc biến,  biết đâu T.T.H  làm nên sự nghiệp mới ?!

                   Tuổi trên 7 bó ,  một thân mình  trên đất Mỹ,  tiếng Anh lại vào loại ăn đong,  may có chút tiền già ,  lúc này T.T.H  mới thấm cuộc đời,  thấm thía thân phận lưu vong .   Ôi ! Thời huy hoàng  của ông chủ tịch Nghiệp đoàn ký giả VN tưng lên xe,  xuống ngựa,  lắm vợ,  nhiều bồ,  nay còn đâu ?!

                   T.T.H  còn viết được,  ít nhất nghề nghiệp cũng trên chân nhiều nhà báo chợ ;  tại sao T.T.H không rán lên nhỉ ?  Biết đâu có ngày vượt được chinh mình làm nên sự nghiệp mới !
             []
        HỒ NAM .

( trích 100 KHUÔN MẶT VĂN NGHỆ SĨ   /   HỒ NAM & VŨ UYÊN GIANG.
       Đất Sống xuất bản, USA 2006 - tr. 283- 284 )