VIRGIL GHEORGHIU: họa sĩ Vị Ý : " Ão giác & Quên lãng " / bài viết: Viên Linh -- trích blog Virgil Gheorghiu ( 28/ 01/ 2015)

họa sĩ vị ý: ảo giác & quên lãng
NGUOI VIET ONLINE
Wed., March 13, 2013

HỌA SĨ VỊ Ý:

ẢO GIÁC & QUÊN LÃNG

viên linh

- họa sĩ Vị Ý [1924- 1988]
( ảnh in kèm trong bài viết Viên Linh)

- tranh Vị Ý

( trích tạp chí SỐNG ( chủ nhiệm: Ngô Trọng Hiếu) Saigon 1960)

(Bt)

- Vị Ý vẽ ca sĩ Khánh Ly ( 1961 ) -- ( tranh 1 )

- tranh 2 : bìa 2 sách thế phong

(Bt)

HÀN MẶC TỬ, NHÀ THƠ SIÊU THOÁT / THẾ PHONG

( bìa 1: tranh Vị Ý )

(Bt)

ASIAN MORNING WESTERN MUSIC

- bìa: tranh Vị Ý ( Đại Nam Văn Hiến xuất bản ở Saigon - sách hiện được rao bán trên mạng:

www. rulon.com- 281 -4 00 Recherche par image

(Bt)

(chụp lại trên Internet)

(Bt)

- tranh Vị Ý
(bức họa chưa triển lãm)

( chụp tại tư thất cố văn sĩ Hoàng Vũ Đông Sơn ở Cư xá Thanh Đa (Tp. HCM) chiều ngày 2- 2- 2015 - với ý thuận góa phụ Nguyễn Thị Thanh Phương).

(Bt)

- Thế Phong & họa sĩ Vị Ý ( ảnh chụp ở Dalat, 1961)

- bức tranh vẽ ca sĩ Khánh Ly mới vào nghề, hát ở các phòng trà Dalat.-
- tranh đã trưng bày tại Phòng Triển lãm Tranh trên lầu 3, Chợ Dlaat-, cuối 1961 .

(Bt)

Có một họa sĩ sống giữa họạt văn học nghệ thuật ở thủ đô - mà lạ thay - như sống giữa ảo giác và quên lãng. Đó là Vị Ý, người có nét mặt cởi mở, nụ cười không lúc nào tắt trên môi, nói chuyện vui mà nhiều suy nghĩ. Còn tranh tượng của ông mỗi lần trưng bày được chú ý của mọi người thưởng ngoạn.

Ở ông, có những mâu thuẫn cần có của một nghệ sĩ, khi lãng mạn thì rất lãng mạn; khi lý luận (ít nhất bằng ngòi bút) , khi phải quyết liệt., thì có những biện giải khúc chiết.

Họa sĩ Vị Ý, tiếc thay, chưa thực sự có cơ hội để tới đám đông thưởng ngoạn- và khi có, thì chỉ vừa bắt đầu, ông đã ngã xuống, ngã thật sự, cả thể xác và tinh thần.

Ngày 26 tháng 3 năm 1988, báo Thời luận loan tin , " sửa soạn giá vẽ, bị té, họa sĩ Vị Ý từ trần - Thời luận viết tiếp - giới văn học nghệ thuật người Việt tị nạn tại Hoa Kỳ vừa mất thêm một họa sĩ có tài - đó là họa sĩ Vị Ý. Theo tin tức gia đình người nhà [của người] quá cố , thì, ông từ trần vào ngày 17 tháng 3 năm 1988. Và, nhục thể được hỏa thiêu [vào] ngày thứ tư 23 tháng 3 năm 1983 tại Nam Cali."

Họa sĩ Vị Ý tên thật là Nguyễn Tiến Tùng * , em cùng cha , khác mẹ với ông Nguyễn tiến Đạt, một nhân vật hoạt động chính trị.   [Họa sĩ Vị Ý] sinh năm 1924 (Quí hợi) ở Lạng sơn. [Bắc bộ.] Bản thân Vị Ý cũng hoạt động chính trị. Ít lâu sau cái chết của [họa sĩ Vị Ý], một người cháu trai của ông, (có lẽ con ông Nguyễn tiến Đại) đã mang tới cho anh em tòa báo Khởi hành, một số tài liệu về ông chú quá cố. Trong số tài liệu, có vái tấm hình chụp tranh vẽ, tượng điêu khắc, và [cả] chân dung người họa sĩ tạo hình.[Vị Ý] - kèm với những thứ ấy là 2 cuốn sách luận thuyết chính trị ... - và một cương lĩnh- có thể hiểu là soạn theo tư tưởng Lý đông A, lãnh tụ Duy dân.    (... ) - tạm lược một đoạn - Bt).

Một trong những cuốn, lúc nào cũng có thể nhìn thấy ,là cuốn Kinh Hịch - bìa và nội dung chỉ cần ngó qua, là biết ngay đó la sản phẩm tri -thức- tâm của Vị Ý.
Khi tin ông mất được loan ra, đọ giả vùng thủ đô Hoa Kỳ [Washington] , đọc giả đã được đọc 2 bài khóc ông, 1 bài của thi sỉ Hoài Việ - và 1 của một nah2 hoạt động chính trị khác, bà Đức Thụ- và chính bà lên diễn đàn đọc bài thơ, do chính bà sáng tác.   (...) - tạm lược - BT.)

----
*  năm 1954, Vị Ý có tên thật Nguyễn Hoàng Tâm ( trong căn cước) , công chức hợp đồng, làm tại Bộ Thông tin & Tuyên truyền , thời tổng trưởng Phạm Xuân Thái . ( nội các thũ tướng Ngô Đình Diệm.) . Vị Ý tự học, bức tranh đầu tiên THON NHO đươc in trên nguyệt san  Thế giới Tự Do/ Sở Thông tin Hoa Kỳ Saigon . Từ 1960 , Vị Ý trình bày báo cho các tạp chí Sống ( Ngô Trọng Hiếu: chủ nhiệm) -- nhật báo Sóng Thần, v.v...  (Bt)

Một điếu văn khác, nói là thay mặt thân hữu ở quê nhà, [bài thơ được] đóng khung trịnh trọng đăng nguyên văn trên Thủ đô thời báo. ( số 12 ra ngày 26-3- 1988.) :

Chao ôi!
Vội vã chi mà mau qúa thế?
Vấp ngã sơ Vị Ý về trời
Sơn màu, cọ vẽ, nhường người hậu sinh
Nẻo tiên du đăng trình nhẹ gót
Bạn xa gần tiếc sót bồi hồi...
Mãn kiếp tìm - an lành một giấc
Chẳng thê noa, trọc phóc là tu
Thay mặt thân hữu quê nhà
Mấy dòng kính viếng xót xa nghẹn lời.