VIRGIL GHEORGHIU: Tạ Tỵ: Một bậc tổ sư hội họa lập thể ở Việt Nam / wikipedia -- (bài đăng lại)

Thứ Bảy, 21 tháng 2, 2015

tạ tỵ: một bậc tổ sư hội họa lập thể ở việt nam

TẠ TỴ:

" MỘT BẬC TỔ SƯ HỘI HOẠ LẬP THỂ Ở VIỆT NAM"

theo wikipedia

tạ tỵ

( chân dung sau khi đi học cải tạo)

(chụp lại trên Internet)

họa sĩ tạ tỵ [ i.e rạ văn tỵ 1821- 2004]

(chụp lại trên Internet)

tạ tỵ và vợ ( Nguyễn thị Hòa)

(Phan Diên cung cấp ảnh)

tranh tạ tỵ

(chụp lại trên Internet)

khỏa thân tranh tạ tỵ

( sưu tập DAO DANH ANH - tài liệu trong ' Aventure de l'Art Moderne

u Vietnam" - Paris- Hanoi- Saigon/ Pavillon des Arts / Paris Musées)

tranh tạ tỵ

(chụp lại trên Internet)

tranh tạ tỵ

(chụp lại trên Internet)

tranh tạ tỵ

(chụp lại trên Internet)

tranh tạ tỵ

( chụp lại trên Internet)

tranh tạ tỵ

(chụp lại trên Imternet)

tranh tạ tỵ

(chụp lại trên Internet)

một bức tranh Tạ Tỵ treo tại phòng khách

nhà văn thế phong- do nữ họa sĩ BÔPHA vẽ lại. (theo yêu cầu của Tp.)

một tác phẩm của tạ tỵ

những khuôn mặt đi qua đời tôi

xuất bản ở Mỹ năm 1990

cuốn phê bình văn học được nhà xuất bản Lá Bối

trả bản quyền tới 35 cây vàng (1972), tác giả xây cất nhà - và chính ở căn nhà nằm trên

đường Phan văn Trị ( quận 5, tp HCM) , tác giả qua đời ở lầu 2 vào ngày 24- 4-2004.

Thế Phong dưới mắt Tạ Tỵ

(trích từ MƯỜI KHUÔN MẶT VĂN NGHỆ HÔM NAY/ TẠ TỴ.)

bút tích & chữ ký tạ tỵ

thế phong độc ẩm trong một quán cà phê ở Yên Bái

- nhớ lại 74 năm trước - nơi này, tác giả được sinh ra.

(ảnh : tháng 10- 2006 chụp ở Yên Bái.)

brochure triển lảm của họa sĩ tạ tỵ

tạ tỵ tự họa

tạ tỵ dưới mắt họa sĩ trịnh cung

tạ tỵ qua nét vẽ " họa sĩ tài tử phan diên"

"họa sĩ tài tử" phan diên [1944- ] và tạ tỵ -

trước món vịt hầm Beijing khoái khẩu

ở một nhà hàng ở Mỹ .

( Phan Diên cung cấp ảnh).

thi sĩ nguyễn bính qua mắt tạ tỵ

văn nhân lãng nhân -phùng tất đắcdưới mắt tạ tỵ.

giám đốc kim lai ấn quán, kiêm chủ nhà xuất bản nam chi tùng thư

- in 'yêu và thù'/ tạ tỵ rất đẹp, sắp chữ linotype đầu tiên ờ Saigon ,

vào đầu thập niên 60.

kịch tác gia, văn sĩ vũ khắc khoan qua nét vẽ tạ tỵ

kịch tác gia, dịch giả vi huyền đắc qua mắt tạ tỵ

tạ tỵ vẽ thi sĩ nguyên sa [i.e trần bích lan 1932- 1998]

trịnh công sơn nhìn bởi tạ tỵ

( trong MƯỜI KHUÔN MẶT VĂN NGHỆ HÔM NAY/ TẠ TỴ

nhạc sĩ anh việt thu qua nét vẽ tạ tỵ

tạ tỵ vẽ thiếu tá QLVNCH trầm trọng tài khi cùng đi tập trung cải tạo.

( trầm trọng tài, tên thật của thi sĩ tài tử tô mặc giang - hiện đinh cư ờ California)

thi sĩ- thiếu tá QLVNCH phan lạc tuyên dưới mắt tạ tỵ

(đã qua đời ở tp. HCM 2013.)

Tạ +Tỵ ký họa một số chân dung văn nghệ sĩ: Sơn Nam -- Tam Lang- Vũ đình Chí -- TCHYA -- Trọng Lang- Trần tán Cửu -- Khái Hưng- Trần khánh Giư ...

Tạ Tỵ (1921- 2004) , với tên đầy đủ trong khai sinh: Tạ văn Tỵ. Là một họa sĩ - và, còn là một nhà văn, làm thơ, viết phê bình văn học có hạng. Sinh ngày 3 tháng 4 năm 1921 ( 26 tháng 3 năm Tân dậu/ âm lịch) tại Hà nội. Trong Giấy khai sinh, ghi ngày 24 tháng 9 năm 1922, khai muộn mất 1 năm.

- 1943 , tốt nghiệp khóa cuối cùng trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông dương - và, cùng năm - bức tranh Mùa hè đọat giải

thưởng của Salon Unique ở Hà nội.

- 1945 , tham gia Kháng chiến Toàn quốc.

- tháng 4 năm 1950 hồi cư về Hà nội, trong một thư viết cho một người bạn, " ... cách suy nghĩ của tôi không hợp với Kháng chiến, sau mấy năm chung sống với họ ... "

- từ 1950, ngoài tài vẽ phác chân dung hí họa, ông còn viết truyện ngắn, làm thơ. Truyện ngắn đầu tiên Những đứa trẻ mất dạy đăng trên tuần báo Nói thật vào 1951. ( Hà nội) .

-1951, triển lãm lần đầu tiên ở Hà nội, với 60 bức tranh.

- 1953, bị gọi động viên , khóa 3 trường Bộ binh Thủ đức. Ra trường được đưa về làm tại phòng Tổng tham mưu quân đội Việt Nam , trên đường Trần hưng Đạo ( Chợ lớn) . Và kinh qua nhiều chức vụ : Biệt đoàn trưởng Biệt đoàn văn nghệ . Chức vụ sau cùng: tham mưu trưởng Cục Tâm lý chiến, 2 bis Hồng thập Tự ( Saigon 1) với cấp bậc trung tá Quân lực Việt Nam Cộng Hòa.

- 1956, triển lãm lần đầu tiên ở Saigon, với số lượng tranh như lần đầu ở Hà nội : vẫn là 60 bức .

- 1961, triển lãm lần 2 ở thủ đô Saigon, vẫn là 60 bức tranh.

Sau biến cố 30 tháng 4 năm 1975, đi tập trung cải tạo ở miền Bắc. Khi được trả tự do, về tp. HCM ít lâu, đâu đó vào thập niên 80, ông cùng vợ vượt biên sang Malaysia - rồi định cư ở Hoa Kỳ.

-2003 , vợ ông, bà Nguyễn thị Hòa qua đời ở Mỹ, ông có ý định về lại Saigon chữa bệnh- và qua đời vào lúc 10 giờ sáng ngày 24 tháng 4 năm 2004, tại 18/ 8 Phan văn Trị, quận 5, tp. HCM, thọ 83 tuổi. ( con gái và con rể thường trú tại căn nhà, mà xưa kia ông được trả nhuận bút từ cuốn sách Mười khuôn mặt văn nghệ hôm nay ( Lá Bối xuất bản) tính ra tới 35 cây vàng.)

tác phẩm văn chương in ở Saigon:

- Những viên sỏi ( tập truyện ngắn/ Nam Chi tùng thư xuất bản, Saigon, 1962.)

- Yêu và Thù ( tập truyện ngắn / Phạm quang Khai xuất bản, Saigon 1970.)

- Mười khuôn mặt văn nghệ ( phê bình văn học/ Nam Chi tùng thư xb, Saigon 1971.)

- Phạm Duy còn đó nỗi buốn ( Saigon, 1971.)

- Cho cuộc đời ( thơ - Khai Phóng xuất bản, Saigon 1971)

- Mười khuôn mặt văn nghệ hôm nay ( phê bình văn học - Lá Bối xuất bản, Sagfon, 1972)

- Bao giờ ( tập truyện ngắn - Saigon, 1952)

v.v...

tác phẩm văn chương in ở Hoa Kỳ:

- Những khuôn mặt văn nghệ hôm nay ( hồi ký- Thằng Mõ xuất bản , USA, 1990.)

- Đáy địa ngục ( tập truyện ngắn- USA 199 x)

v.v ...

Tạ Tỵ la một họa sĩ đa tài, ban đầu ông vẽ sơn mài, cùng thời với các họa sĩ bậc tổ sư, như Nguyễn gia Trí, Lê Phổ, Nguyễn tư Nghiêm v.v... Nhưng Tạ Tỵ được biết đến nhiều hơn, khi ông theo trường phái lập thể , từ thập niên 50 ở Việt nam.

Theo họa sĩ Trịnh Cung [ i.e Nguyễn văn Liễu 1938 (?) ] - [thì] ,

" Tạ Tỵ là người gắn bó, đi đầu trong phong cách lập thể ở Việt nam, từ thập niên [50]. [Nhưng qua] thập niên 70 (thế kỷ XX), ông chuyển sang phong cách trừu tượng..." ( lời TRINH CUNG. )

Những khuôn mặt văn nghệ hôm nay/ Tạ Tỵ

nhận định về:
Trịnh Công Sơn -- Túy Hồng
-- Nguyễn Thị Thụy Vũ --Dương Nghiễm Mậu
-- Nguyễn Đình Toàn -- Nhật Tiến -- Thế Uyên
-- Thế Phong -- Bùi Giáng -- Võ Hồng.