Thứ Bảy, 21 tháng 2, 2015

tạ tỵ: một bậc tổ sư hội họa lập thể ở việt nam


            TẠ TỴ
       " MỘT BẬC TỔ SƯ HỘI HOẠ LẬP THỂ Ở VIỆT NAM"
                                                                     theo  wikipedia



                                                                          tạ tỵ 
                                                                                                  ( chân dung sau khi đi học cải tạo)
                                                                                                              (chụp lại trên Internet)


họa sĩ tạ tỵ    [ i.e rạ văn tỵ 1821- 2004] 
 (chụp lại trên Internet)

tạ  tỵ vợ   ( Nguyễn thị Hòa)
(Phan Diên cung cấp ảnh)

tranh  tạ tỵ 
(chụp lại trên Internet)


                                                            khỏa thân    tranh tạ tỵ
                                         ( sưu tập  DAO DANH ANH  - tài liệu trong ' Aventure de l'Art Moderne
                                                    u Vietnam"  - Paris- Hanoi- Saigon/ Pavillon des Arts /  Paris Musées)



                                                                                                        tranh tạ tỵ 
                                                                                                         (chụp lại trên Internet)


                                                                   tranh tạ tỵ
                                                                                                             (chụp lại trên Internet)



                                                                                       tranh tạ tỵ
                                                                                                                  (chụp lại trên Internet)


                                                                   tranh tạ tỵ
                                                                ( chụp  lại  trên Internet)


                                                                                            tranh tạ tỵ
                                                                   (chụp lại trên Imternet)


                                                                       tranh tạ tỵ
                                                                  (chụp lại trên Internet)



                                                     một bức tranh tạ tỵ treo tại  phóng khách
                                                            nhà văn thế phong- do nữ họa sĩ BÔPHA vẽ lại. 


một tác phẩm của tạ tỵ
                                                                 
những khuôn mặt đi qua đời tôi 
 xuất bản ở Mỹ  năm 1990

cuốn phê bình văn học được nhà xuất bản Lá Bối
trả bản quyền tới 35 cây vàng (1972), tác giả  xây cất nhà  - và chính ở căn nhà nằm trên
đường Phan văn Trị ( quận 5, tp HCM) , tác giả qua đời ở lầu 2 vào ngày 24- 4-2004.

                                                                                bút tích & chữ ký  tạ tỵ


                                                              thế phong độc ẩm trong một quán cà phê ở Yên bái
                                                        -  nhớ lại  74 năm trước - nơi này, tác giả  được sinh ra.
                                                                           (ảnh chụp :tháng 10- 2006)
    

                                                         brochure triển  lảm của họa sĩ tạ tỵ


                                                                                          tạ tỵ tự họa


                                                                             tạ tỵ dưới mắt trịnh cung

                                     tạ tỵ qua nét vẽ " họa sĩ tài tử phan diên"
                                                                  "họa sĩ tài tử" phan diên [1944-     ]  và tạ tỵ -
                                                        trước món vịt hầm Beijing khoái khẩu
                                                                   ở một nhà hàng ở Mỹ .

                                                                                      ( Phan Diên cung cấp ảnh).


                                                                         thi sĩ nguyễn bính qua mắt tạ tỵ


                                                            lãng nhân dưới mắt tạ tỵ. 
                                         giám đốc  kim lai  ấn quán, kiêm chủ nhà xuất bản nam chi tùng thư 
                                                                  - in  'yêu và thù'/ tạ tỵ  rất đẹp,  sắp chữ linotype đầu tiên ờ Saigon ,
                                                                                                        vào đầu thập niên 60.


                                                           kịch tac gia, văn sĩ vũ khắc khoan qua nét vẽ tạ tỵ


                               kịch tác gia, dịch giả  vi huyền đắc qua mắt tạ tỵ


                                              tạ tỵ vẽ thi sĩ nguyên sa [i.e trần bích lan 1932- 1998]


                                                     trịnh công sơn  nhìn bởi tạ tỵ 
                                                                         (  trong MƯỜI KHUÔN MẶT VĂN NGHỆ HÔM NAY/  TẠ TỴ


                                                                                         nhạc sĩ anh việt thu qua nét vẽ tạ tỵ


                                                    tạ tỵ vẽ  thiếu tá QLVNCH trầm trọng tài khi cùng đi tập trung cải tạo. 
                                     ( trầm trọng tài, tên thật của thi sĩ tài tử tô mặc giang - hiện đinh cư ờ California)





                                                                                                  phan lạc tuyên dưới nắt tạ tỵ


                                  Tạ Tỵ  (1921-  2004) , với tên đầy đủ trong khai sinh: Tạ văn Tỵ.  Là một họa sĩ - và, còn là một nhà văn, làm thơ, viết phê bình văn học  có hạng.   Sinh ngày 3 tháng 4 năm 1921 ( 26 tháng 3 năm Tân dậu/ âm lịch) tại Hà nội.    Trong Giấy khai sinh, ghi ngày 24 tháng 9 năm 1922, khai muộn mất 1 năm

- 1943 , tốt nghiệp khóa cuối cùng trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông dương - và, cùng năm -  bức tranh  Mùa hè đọat giải
thưởng của Salon Unique ở Hà nội. 

- 1945 , tham gia Kháng chiến Toàn quốc.

- tháng 4 năm 1950 hồi cư về Hà nội,  trong một thư viết cho một người bạn, " ... cách suy nghĩ của tôi không hợp với Kháng chiến, sau mấy năm chung sống với họ ... "

- từ 1950,  ngoài tài vẽ phác chân dung hí họa, ông còn  viết truyện ngắn, làm thơ. Truyện ngắn đầu tiên Những đứa trẻ mất dạy đăng trên tuần báo Nói thật vào 1951. ( Hà nội) .

-1951, triển lãm lần đầu tiên ở Hà nội, với 60 bức tranh.

- 1953, bị gọi động viên , khóa 3  trường Bộ binh Thủ đức. Ra trường được  đưa về làm tại phòng Tổng tham mưu quân đội Việt Nam , trên đường Trần hưng Đạo ( Chợ lớn) . Và kinh qua nhiều chức vụ : Biệt đoàn trưởng Biệt đoàn văn nghệ . Chức vụ sau cùng: tham mưu trưởng  Cục Tâm lý chiến, 2 bis Hồng thập Tự ( Saigon 1) với  cấp bậc trung tá Quân lực Việt Nam Cộng Hòa.

- 1956, triển lãm lần đầu tiên ở Saigon,  với số lượng  tranh như lần đầu  ở Hà nội :   vẫn là 60 bức .

- 1961, triển lãm lần 2 ở  thủ đô Saigon, vẫn là 60 bức tranh.

Sau biến cố 30 tháng 4 năm 1975,   đi tập trung cải tạo  ở miền Bắc. Khi  được trả tự do,  về tp. HCM ít lâu, đâu đó vào thập niên 80, ông cùng vợ vượt biên sang Malaysia - rồi định cư ở Hoa Kỳ. 

-2003 , vợ ông, bà Nguyễn thị Hòa qua đời ở Mỹ, ông có ý định về  lại  Saigon chữa bệnh-  và qua đời vào lúc 10 giờ sáng ngày 24 tháng 4 năm 2004, tại 18/ 8 Phan văn Trị, quận 5, tp. HCM, thọ 83 tuổi.  ( con gái và con rể  thường trú tại  căn nhà, mà  xưa kia ông được trả  nhuận bút  từ cuốn sách Mười khuôn mặt văn nghệ hôm nay ( Lá Bối xuất bản) tính ra tới 35 cây vàng.) 


 tác phẩm văn chương in ở Saigon:


- Những viên sỏi  ( tập truyện ngắn/  Nam Chi tùng thư xuất bản, Saigon, 1962.) 
- Yêu và Thù ( tập truyện ngắn /  Phạm quang Khai xuất bản,  Saigon 1970.)
- Mười khuôn mặt văn nghệ  ( phê bình văn học/  Nam Chi tùng thư xb, Saigon 1971.)
- Phạm Duy còn đó nỗi buốn  (  Saigon, 1971.)
-  Cho cuộc đời  ( thơ -  Khai Phóng xuất bản, Saigon  1971)
-  Mười khuôn mặt văn nghệ hôm nay (  phê bình văn học - Lá Bối xuất bản,  Sagfon, 1972)
-   Bao giờ  ( tập truyện ngắn - Saigon, 1952)      
           v.v...


   tác phẩm văn chương  in ở Hoa Kỳ:

- Những khuôn mặt văn nghệ hôm nay ( hồi ký- Thằng Mõ xuất bản , USA, 1990.)
-  Đáy địa ngục ( tập truyện ngắn-  USA 199 x) 
     v.v ...


Tạ Tỵ la một họa sĩ đa tài, ban đầu ông vẽ sơn mài, cùng thời với các  họa sĩ  bậc tổ sư, như Nguyễn gia Trí,  Lê Phổ, Nguyễn tư Nghiêm v.v... Nhưng Tạ Tỵ được biết đến nhiều hơn, khi ông theo trường phái lập thể , từ thập niên 50 ở Việt nam.
Theo họa sĩ Trịnh Cung [ i.e Nguyễn văn Liễu 1938(?) ] - [thì] ,

 " Tạ Tỵ là người gắn bó, đi đầu trong phong cách lập thể ở Việt nam, từ thập niên [50].  [Nhưng qua] thập niÊn 70  (thế kỷ XX), ông chuyển sang phong cách trừu tượng..."  ( lời TRINH CUNG )

                                                                                           (  theo  WIKIPEDIA)

0 Nhận xét:

Đăng nhận xét

Đăng ký Đăng Nhận xét [Atom]

<< Trang chủ