lê tất điều + thi sĩ cao tần = 2 trong 1 / bài viết: du tử lê ( blog du tử lê)

tựa chính\ ' từ lê tất điều tới cao tần' ( tiếp theo + hết))
blog du tử lê


                                    lê tất điều + thi sĩ cao tần = 2 trong 1
                                                                        du tử lê

                                                   cao tần [i.e. lê tất điều 1942 -    ]  (ảnh: internet)
                                                                   đã xuất bản: 
                                                                   khởi hành (1961) -- kẻ tình nguyện (1967)--
                                                                   đêm dài một đời (1968)-- phá núi )1968) --
                                                                   người đá (1968) -- anh em (1970) --thơ cao tần
                                                                   (nxb bút lửa/ 1977 -- tái bản nhiều lần)
                                                                   thư về bloomington / illinois (tác giả xuất bản)
                                                                   letter to bloomington (1990)  ...

    (tiếp theo + hết)

Bây giờ, chẳng một người yêu thơ nào; không biết Cao Tần là bút hiệu khác của nhà văn Lê tất Điều. Nhưng khi tiếng thơ xuất hiện lần đấu tiên trên Bút lửa (1977); thì, câu hỏi; 'Cao Tần là ai?'  đã được nhiều người hỏi nhau.  Ghi nhận về hiện tượng thơ Cao Tần-- những ngày đấu -- ký giả Mặc Lâm, đài phát thanh RFA, viết:

"  ... tập thơ Cao Tần nhanh chóng được độc giả hải ngoại nồng nhiệt đón nhận vào những ngày đầu tiên của người Việt tha hương; đặc biệt là những người từng phục vụ trong quân đội [VNCH]. Trong Cao Tần  , người đọc thấm thía nỗi buồn của những kẻ chiến bại.  Tâm lý thua cuộc là mợt tâm lý bi thảm nhất ,sau chiến tranh.  Nỗ buồn đeo đẳng như bị ma ám + với đời sống mới lạ lẫm; đã kéo người ta lại với nhau, như một yếu tố khởi đầu của tinh bầy đàn.  Ngồi lại để chia sẻ mọi thứ, từ kỷ niệm cho đến buồn phiền.  Từ đời sống thường nhật bấp bênh; cho đến những ước ao hoang 
tưởng ..."


                                   " Dăm thằng khùng họp nhau bàn chuyện lớn
                                         gánh sơn hà toan chất thử trên vai
                                         chuyện binh lửa anh em chừng cững ớn
                                         dọn tinh thần cưa nhẹ đỡ ba chi
                                     ...
                                     Một tráng sĩ vung ly cười ngão mạn
                                         nửa đời xưa ta trấn thủ lưu đồn
                                         nay đất khách kéo lê đời rất nản
                                     ta tính về sẽ vượt suối trè non ...
                                         ...
                                         Một tráng sĩ vô êm chừng sáu cối
                                         Thần Tự do giờ đứng ở nơi nào?
                                         ta muốn đến leo lên làm đuốc mới
                                         tự đốt mình cho lửa sáng xem sao ...

                                         Thần Tự do giô hoài cạy đuốc lạnh
                                         ta tiếc gì 5 chục ký xương da
                                         sẽ làm đuốc soi tìm trong đáy biển
                                         những oan hồn ai bỏ giữa bao la...

                                          Bình minh tới một chàng bừng tỉnh giấc
                                          thấy chiến trường la liệt xác anh em
                                          5 tráng sĩ bị 10 chai quất gục
                                          đời tha hương coi bộ vẫn êm đềm

                                          Sàn gác trọ những tâm hồn bão nổi
                                          những hào hùng uất hận gối lên nhau
                                          kẻ thức tỉnh ngu ngơ nhìn nắng mới
                                          ta làm gì cho hết nử đời sau?

                                          TA LÀM GÌ CHO HẾT NỬA ĐỜI SAU / thơ CAO TẦN

Cõi-giới thơ Cao Tần không chỉ đặc biệt dành cho những người lính miền Nam [VNCH] trong tâm bão cuộc đổi dời tháng 4 -1975; mà, thơ ông còn như những đợt sóng lớn, tỏa rộng, báo trùm thân phận đa số người Việt tỵ nạn.  Đặc biệt; ông giễu cợt, hài hước chính ông; một tgrong những người tỵ nạn đầu tiên phải lìa xa đất nước; làm lại cuộc đời từ số không:


                                        Mai mốt anh về có thằng túm hỏi
                                           mày qua bên Mỹ học được 'củ' gì
                                           muốn biết tài nhau đưa ông cây chổi
                                           nói mầy hay ông thượng đẳng 'cu-li'
                                           ông rửa bát 'chì'  hơn bà nột trợ
                                           ông quét nhà sạch hơn em bé ngoan
                                           ngày ngày phóng xe như 'thằng phải gió'
                                           đêm về nằm vùi nước mắt chứa chan
                                           nghệ thuật nói bỗng hóa trò lao động
                                           thằng nào nói nhiều thằng ấy tay to
                                           tiếng mẹ đẻ thường chỉ dùng'chửi đổng'
                                           hay những đêm sấu tí toáy làm thơ
                                        
                                              MAI MỐT ANH VỀ/ thơ CAO TẦN

  hoặc:

                        
                                           Trong ví ta này chứng chỉ tại ngũ
                                            mất nước rồi còn hiệu lực hơi lâu
                                            chiều lưu lạc chợt thương tờ giấy cũ
                                            tái tê cười: giờ gia hạn nơi đâu?

                                            Trong ví ta này một thẻ căn cước
                                             hình chụp ngây ngô rất mực 'cù lần
                                        da xám ngoát như bị đời nhúng nước
                                             má hóp vào như cả tháng không ăn
                                         ...
                                        Hình căn cước anh nào àm chẳng xấu
                                            tên chụp hình như một lão tiên tri
                                            triệu mặt ngây ngô bàng hoàng xớn xác
                                            cùng đến một ngày gãy đổ phân ly
                                             ...
                                            Quanh mình xôn xao chuyện thay 'quốc tịch'
                                             ngậm ngùi bày dăm giất cũ coi chơi
                                             thời cũ ố vàng, rách rời mấy mảnh
                                             xót xa đau như mình bỗng qua đời

                                             Hỡi kẻ trong hình mặt xanh, mày xám
                                             người sắp thành tên mọi Mỹ rồi ư
                                             hỡi thằng chiến binh một đời dũng cảm
                                             mày lang thang đất lạ đến bao giờ

                                             Ôi trong ví mỗi người dân mất nước
                                             còn một oan hồn mặt mũi ngu ngơ
                                             ôi trong trí những anh hùng thuở trước
                                             còn dẬy lên những buổi tung cờ.

                                             CẢM KHÁI/  thơ CAO TẦN


Đó là dăm bài thơ phản ảnh phong cách (chữ+ nghĩa) ;hay, 'vô cùng thượng thừa'; đã được ấn chứng của Kiều Phong/ Lê tất Điều, qua những bài phiếm của họ Lêcủa thời trước 1975; ở quê nhà; cũng như sau đó, ở hải ngoại. *
---
*   Lê tất Điều cho biết: 'Kiều Phong là bút hiệu chung của nhiều người, trên nhật báo Độc lập (ở Sài gòn trước 1975); cũng như thời ông cộng tác với tờ báo của Trần Dạ Từ.  ( Kiều Phong là mợt nhân vật trong truyện chưởng của Kim Dung).
 ( Chú thích: DTLê).

vì,  Cao Tần hay Kiều Phong là 2 khiá cạnh tài hoa khác của một Lê tất Điều, nhà văn.

 Lê tất Điều, nhà văn của thượng thừa, tình cảm thao thiết chân thật; nên, trong cõi-giới thơ Cao Tần cũng có những bài in dậm chân dung Lê tất Điều.  Thí dụ, bài 'Thư quê nhà' :


                                            Gửi cho anh vài sợi tóc mẹ già
                                               rụng âm thầm trên hiên chiều hiu quạnh
                                               (nuôi một bầy con cuối đời vẫn lạnh)
                                               cho anh hôn ơn nặng một thời xa ...
                                               ...
                                               Gửi cho anh viên sỏi nhỏ bên đường
                                               anh sẽ đọc ra trăm nghìn lối cũ
                                               gửi cho vài nhánh cỏ quê hương
                                               anh sẽ đọc đất trời ta đã thở ...

                                               Và gửi cho anh một tờ giấy trắng
                                                thấm nước trời quê qua mái dột đêm mưa
                                               để anh đọc : mênh mông đời lạnh vắng
                                               em tiếc thương hoài ấm áp gối chăn xưa ...


    hoặc:

    
                                                Chú nào ngồi hiên nhà ta chiều nay
                                                nghe mưa Sài gòn rạt rào thơm mát
                                                sau một ngày nắng lóa 9 tầng mây
                                                những mái tôn mưa cười ran hạnh phúc

                                                Chú có biết yêu thương vai nụ hồng
                                                đã thắm tươi trên giàn che cổng gỗ
                                                những giọt trong veo từ từ cõi vô cùng
                                                vỗ rộn ràng vui trên từng lá nhỏ

                                                Chú nào đêm nay kê đầu gối đó
                                                thở hương nồng hạnh phúc đẫm không gian
                                                có biết nói nghìn năm sau vẫn nhớ
                                                vẫn 2 vai êm ấm mãi ơn nàng 

                                                CHÚ NÀO NGHE MÁI TÔN MƯA/  thơ CAO TẦN


Đời sống vốn là dòng sông chảy xiết; sau hơn 40 năm ở xứ người; tình cảnh người tỵ nạn Việt nam, đã khác xa.  Mỗi khi nhìn lại; thơ Cao Tần chính lá ký ức, tấm gương phản chiếu đỜi sống, tâm tư... của [một] giai đoạn khó khăn, nhọc nhằn đó, vậy . []

du tử lê
CALIFORNIA, THÁNG 9- 2016)