07.10.2022KHOAHOCNET.COM

Gió ViVu – ANNIE ERNAUX ĐƯỢC TRAO GIẢI NOBEL VĂN HỌC NĂM 2022

Năm 2022, nhà văn Pháp Annie Ernaux được trao giải Nobel Văn Học vì “lòng kiên cường và tính sâu sắc, nhạy bén về tâm lý, bà đã bày tỏ những ràng buộc, gò bó của xã hội qua ký ức”. Bà Ernaux được vinh danh với những tác phẩm viết trong một ranh giới mơ hồ giữa hồi ký và giả tưởng. 

Annie Ernaux sinh năm 1940, 82 tuổi, lớn lên ở Yvetot, một thị trấn nhỏ thuộc Normandy, nước Pháp. Bà theo học tại Đại Học Rouen và Bordeaux ngành văn học. Từ năm 1977 đến năm 2000, bà là giảng sư tại Trung Tâm Văn Học Quốc Gia Pháp. Sự nghiệp viết văn của bà Ernaux thật lâu dài và đầy gian truân.

Năm 1974, tác phẩm đầu tay Cleaned Out (Dẹp bỏ) viết về phá thai trong khi ở Pháp “phá thai” vẫn còn bị cấm đoán. Bà Ernaux viết trong bí mật. Bà đã nói với tờ New York Time vào năm 2020 “Chồng tôi đã cười nhạo sau bản thảo đầu tiên của tôi. Tôi đã giả vờ bận rộn với Luận án Tiến sĩ để có thời gian riêng tư viết”. Tác phẩm này đã được dịch ra tiếng Anh năm 1990.

A Man’s Place ( Một chỗ đứng trong đời)  và  A Woman’s Story (Câu chuyện của một người đàn bà ) lần đầu được xuất bản tại Pháp đã trở thành những tác phẩm bất hủ. Ernaux đã đoạt giải Prix Renaudot vào năm 2008 với cuốn tự truyện The Years (Những năm tháng), và tác phẩm này được đưa vào danh sách dự giải Văn Bút Thế Giới năm 2019 khi được dịch ra tiếng Anh bởi tác giả Alison L. Strayer.

Năm 2018, Azarin Sadegh, nhà điểm sách ở Los Angeles đã phê bình và so sánh: ” Đọc cuốn The Years (Những năm tháng) như xem lại những tấm hình cũ của gia đình. Đối với độc giả, những hình ảnh của quá khứ đã chắp vá lại những mảnh vỡ và những lỗ hổng trong ký ức. Nhìn lại những xấp hình cũ, những chữ viết trên hình mà cảm thấy như được sống lại cái thuở xa xưa. Năm tháng đến rồi đi, và những khoảnh khắc sống nhớ về quá khứ chỉ còn đọng lại trên những hình ảnh cũ và một phần của trí nhớ – mà dường như nó cũng đã và đang tan biến rồi mất dần – trong ký ức”.

Năm 2020, tác phẩm A Girl’s Story (Câu chuyện của một thiếu nữ) được dịch ra tiếng Anh, đã gợi lại tuổi mới lớn của bà Ernaux với những kinh nghiệm non nớt về tình dục và khơi lại cảm giác xấu hổ trước khi có cuộc cách mạng tình dục trong xã hội.

Theo nhà văn Ankita Chakraborty viết về cuốn Ernaux’s Getting Lost (Lạc Lối của Ernaux), đã ghi lại mối tình khắc ghi sâu đậm giữa bà và một nhà ngoại giao Nga, và nó trở thành một “kim chỉ nam” cho những người đang yêu tìm được nhau và ngụp lặn trong tình yêu như Ernaux.

Có thắc mắc hỏi Bà Anders Olsson, chủ tịch của hội đồng chấm giải Nobel văn học: 

–  Thưa bà, có một tình cảm riêng tư, hay một khuynh hướng về chính trị bị thúc đẩy đằng sau việc trao giả thưởng cho một người viết quá riêng tư cặn kẽ về việc phá thai không ?  

Bà Olsson phát biểu: ” Hội đồng chấm giải chỉ chú trọng đến giá trị của văn hóa và văn học, vì giải Nobel có tầm quan trọng đối với toàn thế giới, tác phẩm của bà Annie Ernaux làm rung động trái tim mọi người”.

Sau những thập niên dài theo dõi đọc những tác phẩm của bà Ernaux, The Years được xuất bản vào năm 2008, đã tạo nhiều chỉ trích, phê bình và những cái nhìn bao quát về xã hội Pháp nơi bà Ernaux sinh trưởng.

Ernaux  còn có một tác phẩm đang được dịch ra tiếng Anh, có thể hoàn tất vào năm 2023, với nhan đề: Look at the Lights, My Love (Hãy nhìn những ánh đèn, Em yêu). Đó là một cuốn tiểu thuyết về “Thiền” – một hiện tượng về tâm linh đang được phổ biến rộng rãi. Và dĩ nhiên, tác phẩm được viết qua lăng kính với hồi tưởng của Annie Ernaux, người vừa đoạt giải Nobel Văn Học năm 2022.