" DRAN B ' LAO - DI LINH - ĐÀ LẠT - ĐA THỌ / Nguyễn Đạt [ 1945- / tphcm ] -- Virgil Gheorghiu , 16/ 01/ 2016.
THỨ BẢY, 16 THÁNG 1, 2016
DRAN B' LAO - DI LINH
- ĐÀ LẠT - ĐA THỌ
Nguyễn Đạt
Nguyễn Đạt [ 1945- ]
(photo: Jan., 16, 2016)
" sáng nay đưa vợ đi chợ, tôi ghé CÀ PHÊ KỲ (Tân Định)
(Đinh Cường thườnglui tới đây, uống cà phê,
khi Huy Tưởng là chủ quán).)
(ảnh : Internet)
Thế Phong (ảnh: Thục Khê)
Sáng nay đưa vợ đi chợ Tân Định, tôi ghé quán cà phê Bà Lê Chân chủ quán, thứ nam cố hoạ sĩ Thái Tuấn) -- may mắn sao; tình cờ gặp lạiNguyễn Đạt.
Chàng thi nhân lãng tử đào hoa số một của Sàigòn cũ (khỏe, đẹp lão, vẫn đi xe gắn máy, dù 71 tuổi; chỉ tiếc chiều cao hơi thấp) đang cà- phê, cà- pháo với một bạn trẻ (được giới thiệu tên, bác sỉ Hùng ở Binh Dương) đang bốc phét chuyện đời.
"Lâu lắm không gặp anh, anh uống gì, cà-phê sữa nóng nhé !" - Nguyễn Đạt nói .
" chàng sinh năm Ất Dậu, đúng không? sao bữa nay không chở phu nhân cùng rong chơi, cà-pháo, cà- phê; như những lần khác ;mà tôi đã gặp? "
" bây giờ em đi một mình, vợ em đã có con trai chở".
" cho tôi hỏi thăm cô giáo dạy Anh văn rất giỏi", tôi tiếp lời.
" anh có biết họa sĩ Đinh Cường qua đời 7/1/ 2016
( Hoa Kỳ Sàigòn : 8/1/ 2016)-- lời Nguyễn Đạt.
" biết, có post 3, 4 : bài :
- một bàicủa Đinh Trường Chinh viết, nói về những ngày cuối của người cha ho khạc ra máu; và, nhờ con gửi bài cho báo mạng (Blog Phạm Cao Hoàng); giấu không cho bạn bè biết bệnh tình; đăng thơ Ý Nhi ( Sài Gòn) -- Đỗ Xuân Tê , (Cali), khóc than Đinh Cường, bằng thơ. "- tôi trả lời .
" anh Đinh Cường là một 'hiền nhân hiếm có, thật tài hoa, chết quá uổng'; anh ấy bảo em cứ in thơ đi, sẽ hỗ trợ ngay 'ngân ảnh Hoa Kỳ " -- nói xong, đưa điếu Jet lên môi, châm lửa, hút. - lời Nguyễn Đạt.
- tôi im lặng nghe, thầm nghĩ :
"vừa đọc bài Trần Hoài Thư ở New Jersey, thi sĩ kiêm chủ nhà xuất bản 'Thư Ấn Quán tự in, đóng, phát hành hạn chế, 'sao' các tác phẩm văn chương giá trị xuất bản trước 1975 + tác phẩm mới bè bạn ở Mỹ v.v...
- bài viết kia tiết lộ, Đinh Cường mới đây, trao Trần Hoài Thư một bì thư dày cộm ( khá nhiều ngân ảnh vĩ nhân Hoa Kỳ) để tạ ơn nhà xuất bản, in tập thơ 'Cào lá ngoài sân đêm / thơ Đinh Cường -- nay, anh ấy cần thêm một số bản nữa -- hoặc, trả tiền đặt mua bộ ' Lược đồ văn học Việt Nam' ( không thấy nêu tên soạn giả / 6 tập)- tôi đoán tác phẩm biên khảo văn học Thanh Lãng- Đinh Xuân Nguyên (Nxb Trình Bày in lần đầu ở Sàigòn.)
CÀO LÁ NGOÀI SÂN/ ĐINH CƯỜNG
(Thư Ấn Quán xuất bản/ New Jersey, 2014).
(courtesy photo: cothommagazine)
" CELLO TRÊN ĐỒI CHIỀU
sơn dầu D0inh Cường . (trên giấy plast, 18" x 20")
vậy là, tôi đã được nghe 2 vị khen họa sĩ Đinh Cường rồi!
- bỗng nhiên; khiến nhớ tới một chuyện nhỏ thôi -- xảy ra từ trước năm 1975 ở Sàigòn, về 'cậu sinh viên Trường Mỹ Thuật Huế, quỵt tiền mua sách rô-nê-ô Đại Nam Văn Hiến, hồi nào !!!'.
- ấy là, năm 1957, cậu học trò Đinh Văn Cường từ Thủ-Dầu-Một cùng cha mẹ, em về Sàigòn sinh sống ( Xóm Lách --
một hẻm trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa , Phường 7/ quận 3/ Tp HCM) sắp tốt nghiệp tú tài .
- cậu này có tài kẻ chữ in rất đẹp; tôi nhờ cậu kẻ 4 chữ VĂN HÓA Á CHÂU , thay cho 4 chữ cũ trên bìa tờ tạp chí (chủ nhiệm: giáo sư Nguyễn Đăng Thục + chú bút . Lê Xuân Khoa
( hiện định cư ở California) + việc tôi biên tập một số bài viết về hội họa của cậu , đăng trên tạp chí 'Văn Hóa Á Châu'.
( lúc này, tôi là biên tập viên kiêm thầy cò( correcteur) -- bài vở tạp chí VHAC trả hậu hĩnh, 200 VND/ trang báo -- bởi Asia Foundation trợ cấp .)
- nhớ rõ: " cậu ta chỉ kẻ 4 chữ VĂN HÓA Á CHÂU thôi, quản lý Trịnh Hoài Đức bằng lòng trả 2000 đồng + bài vở Đinh Cường viết, có lần cậu lĩnh tiền bài cả 10 ngàn VND.( tât nhiên là tôi biên tập bài vở , đưa Gs Lê Xuân Khoa đọc, cuối cùng giao cho quản lý Trịnh Hoài Đức đưa in ).
- và, những năm từ 1957 đến 1959, bài vở Đinh Văn Cường viết về hội họa đều được đăng thường xuyên; tới khi tôi nghỉ làm báo Văn Hóa Á Châu, vì đăng bài điểm sách lên án Hoàng Trọng Miên, tác giả Việt Nam Văn Học Toàn Thư, được giải thưởng tổng thống Việt Nam Cộng Hoà; mà thực tế, chàng ta 'đạo toàn tập' bộ Lược Khảo về Thần Thoại Việt Nam của Nguyễn Đổng Chi ở Hà Nội.
- tới 1959, tôi cho xuất bản Nhà văn hậu chiến 1950- 1956' (tập 3 'Lược sử văn nghệ Việt nam) in rô-nê-ô, tự đóng lấy, tự phát hành, tự đi thâu tiền.
- trước khi ra Huế nhập học Trường Mỹ Thuật Huế, tới gác trọ tôi thuê (ở sau Nhà Thờ Công Giáo Bắc Hà, đường Lý Thái Tổ, Saigon 10) , cậu ngồi xệp trên sàn gỗ, cùng tôi chia từng tờ in rô-nê-ô, xếp thành tập dán bìa tập Nhà văn hậu chiến 1950- 1956.
- và, sinh viên Đinh Văn Cường -- một trong số 50 người ghi danh nhận mua sách của Đại Nam Văn Hiến; ( sách in 'lậu' không xin giấy phép bộ Thông Tin) mỗi tháng xuất bản 1 tới 2 cuốn. (giá 50 VND , 100 , 200 ; tùy theo số trang ít hay nhiều) -- tôi gửi sách qua bưu điện, kể cả gửi cho sinh viên ' Đinh Cường, Trường Mỹ Thuật Huế' đều đặn.
Trước; cậu trả sòng phẳng; sau hơi hơi lơ là, có khi cả 5, 6 tháng 'nhận sách rồi; mà tôi không nhận được bưu phiếu chi trả.
Thông cảm sự chậm trễ của 'cậu sinh viên hội họa trẻ tuổi,' có thể đang cơn 'túng ngặt'; cuối năm, tôi đành gửi thư hỏi
" sách có nhận đủ không, nếu sẵn' bạc' thì gửi cho nhà xuất bản nhé".
ít lâu sau, nhận được thư trả lời của sinh viên Đinh Văn Cường:
" 'đã từ lâu, không còn nhận được sách Đại Nam Văn Hiến nữa rồi !!!'.
Thầm nghĩ , sách gửi độc giả ở xa (qua Bưu Điện Tân Định) chưa ai khiếu nại bị mất sách cả; duy nhất lần này khiếu nại , là " sinh viên Trường Mỹ Thuật Huế, Đinh Văn Cường. Lạ nhỉ ?!!!".
***
- Phạm Công Thiện
( trái,ngoài cùng) [1941- Houston 2011]
- Thế Phong [1932 - ]
- Đinh Văn Cường [ 1939- Virginia 2016]
(tư liệu ảnh: Đinh Cường)
Mọi chuyện qua đi, lần tôi lên Dalat; ký gửi tập truyện ngắn 'Tuyển Truyện Thế Phong'. (Hoa Phương Đông xuất bản; Thế Nguyên bỏ tiền in, Saigon 1960); gặp Đinh Cường (mặc com-lê), Phạm Công Thiện, tại nhà sách Duy Tân
Chúng tôi ra trước Nhà Sách Duy Tân, trên đường Duy Tân Dalat chụp một bức hình kỷ niệm.
(lúc này; gia đình nhà Đinh Văn Cường đã dọn về nhà mới ở đường Nguyễn Đình Chiểu (Saigon 3) - nay, đường Trấn Quốc Toản, quận. 3 ).
- có một lần, tôi tới nhà chuyển lời thi sĩ Ninh Chữ (chủ nhà may Âu phục Can, 110 đường Tự Do) nhờ Đinh Cường vẽ bìa cho tập thơ, Đại Nam Văn Hiến in ấn, Vô tình, vô tình ,tôi nhìn thấy 7, 8 cuốn sách rô-nê-ô, để ở trên bàn, gần phòng khách nhà Đinh Văn Cường -- tôi lén mở xem , đúng là 'sách có tên gửi cho người nhận, ' sinh viên Trường Mỹ Thuật Huế , Đinh Văn Cường'.
- vậy là ; cậu sinh viên này đã nhận đủ sách, nhận thư đòi tiền; trả lời':
đã lâu không còn nhận được sách Đại Nam Văn Hiến '.
Giữ im lặng; sau đó tôi có viết đôi hàng về chuyện này trong 'Thế Phong: nhà văn, tác phẩm, cuộc đời' thì phải' ?
-- từ đó, tôi không còn muốn gặp sinh viên Đinh Văn Cường nũa !
- vỉa hè đường Hai Bà Trưng / Tân Định
( bên phải , từ phía từ Cầu Kiệu/ Phú Nhuận đi xuống)
- sau 30/4/ 75 mẹ + (vợ Đinh Văn Cường buôn bán vặt
-- kể cả vợ + con tôi (TP) bán mũ (nón)vải kiếm sống hàng ngày.
( ảnh Internet)
***
Sau giải phóng, có khá nhiều lần, Đinh Văn Cường tới chở tôi bằng Mobylette xám đi cà-phê, cà-pháo trong một hẻm nhỏ ở mạn Dakao.
Cà- phê đen rất ngon, anh ta bảo, chủ là một nghệ sĩ gốc Huế rất có 'gu' cà phê; quen thân; nhưng tôi chẳng hỏi tên làm gì.
Hinh như vào năm 1989; gia đình anh xuất cảnh, tôi không còn gặp mẹ + vợ anh buôn bán nhỏ trên lề đường Hai Bà Trưng nữa (Tân Định ) -- cũng là vỉa hè mà nơi vợ & con tôi, bán bánh bông lan; sau chuyển sang bán mũ nón, chuyển tới vỉa hè, phía trước trường Thiên Phước -Tân Định.
Dăm sáu năm nay , đọc vanchuongviet.org (Nguyễn Hòa vcv); gặp nhiều bài thơ hay của họa sĩ kiêm thi sĩ Đinh Cường.
- thơ tự do viết như nói chuyện (style cinématographique) rất đặc biệt, rất hay là khác; tôi bèn đăng lại trên blog của tôi. ( Virgil Gheorghiu- tản mạn văn chương/ thế phong - Thephong's poems) .
Năm 2011, Phạm Công Thiện qua đời ở Houston, có 1 bài thơ của Đinh Cường viết về Thiện + in tấm ảnh 3 người PCT+ TP+ ĐC chụp ở ĐàLạt năm 1963 + lời nhắn, từ anh Nguyễn Hòa /vcv -- để phân biệt với một Nguyễn Hòa khác ở Hà Nội): " Đinh Cường nhắn, anh Thế Phong viết bài về Phạm Công Thiện, để đăng tiếp trên vanchuongviet nhé."
***
Cầm thi tập mới, Nguyễn Đạt tặng (không bán, phổ biến hẹp) nhà xuất bản Giấy Vụn của Bùi Chát in -- cầm tập thơ đưa tôi, chàng thi sĩ lãng tử Nguyễn Đạt nói ,
" em download từ file Amazon ở Mỹ xuống ấy. Anh có biết Amazon không nhỉ?"
" sao không, CEO Jeef Bezos từng rao bán sách tôi trên mạng, phải nói thật, rất nhiều sách của tôi, là khác.Nào là Thephong by Thephong ... - autobiography (1 USED bán 650 USD) ; ''TKH, Nàng là ai?/ Thế Nhật ( Thế Phong & TrầnNhật Thu) bán 30/ USD một USED v.v... -- không trả một xu teng bản quyền -- tôi trả lời nhà báo Chinh Nguyên ở Mỹ .
(bài đăng ở Calitoday.com):
'và, tôi thẳng thừng , chỉ mặt Amazon.com :
" Piracy Copyright Infringement'."
- nhà báo, thi nhân CHINH NGUYÊN (Mỹ )
"anh có biết Nguyễn Xuân Thiệp ở Mỹ không nhỉ ? Anh ấy ở Dallas, đăng tiểu sử của em qua anh viết + kèm thơ .
Anh này từng mang lon đại úy VNCH; cùng đại úy Phan Thế Hùng (Châu Trị) làm sếp Tiếng Nói Quân Đội ở Dalat, trước 1975 . - lơi Nguyễn Đạt.
" có biết, không quen thân, anh từng có thơ đăng trên tuần báo Đời Mới (Trần Văn Ân/ chủ nhiệm/ Hoàng Thu Đông+ Nguyễn Đức Quỳnh chủ bút, không đề tên trên báo) từ thập niên 50 -- thơ ký bút danh Châu Liêm, thì phải? -- và, có một lần, tôi bắt gặp tới Hội Thánh Báp- Tít Ân Điển( Sàigòn )thờ phượng, vào một chủ nhật -- sau đó , xuất cảnh theo diện H.O; thì phải ?
Cũng được nghe thêm, nhà thơ Ý Nhi khen thơ hay ở hải ngoại -- loáng thoángnghe, có tên Nguyễn Xuân Thiệp
& Hoàng Xuân Sơn .
ĐINH BẠCH DÂN
( đảo ngược DÂN BẠCH ĐINH)
Sài Gòn, Jan. , 16, 2016.
TRÍCH THƠ NGUYỄN ĐẠT
Hồn hoa Dran
Trên mặt đất này chen chúc muôn hoa
mỗi loài hoa có riêng một ngôn ngữ
nói với riêng tôi là đóa dã quỳ
bấy nhiêu năm ở núi rừng Đa thọ.
Trên mặt đất này rất nhiều miền lạ
một một miền có riêng một linh hồn
linh hồn tôi ở mãi Dran- Đơn dương
ở nơi ấy cũng như ở Đa thọ.
Dẫu ở Dran dẫu ở Đa thọ
cũng như ở B' lao Đà lạt Di linh
dẫu ở nơi đâu trên miền cao nọ
vẫn đóa quỳ dậm gió rung rinh.
B' lao xanh
Xe dừng nghỉ ở B' lao một buổi trưa
buổi trưa nào đó không quan trọng
một buổi trưa xanh một buổi trưa vàng
một buổi trưa xám xịt cũng cần để thở
Buổi trưa đó trong xanh
cà-phê đắng cây cỏ hoang vu
và biểu tượng của đền đài phế tích
và tiếng nói ai thức mộng ban sơ
Tiếng nói ai ngắt cơn gió lạnh
khuôn mặt thấm dậy giấc mơ
giấc mơ tôi suốt đời hai mươi mấy năm không ngủ
mấy nghìn đêm thức trắng tôi chờ
Xe qua B' lao, B' lao xanh. Hồn xôn xao
tôi xuống chỗ này
nàng vận áo ngắn tay không ngại giá rét
từ ban sơ gió đã tràn heo may
Từ B' lao sơ B' lao đã xanh
một ngôi quán rộng rinh chứa mấy nghìn đêm trắng
chứa mấy nghìn hân hoan chứa mấy nghìn buồn phiền
chứa những ngày ân sủng chứa hối lỗi muộn màng
chứa hết hồn tôi động đậy đau đớn
chứa hết hồn nàng u uất lặng câm
men rượu bia thay cà-phê đắng
điệu Blues câm buồn sẽ tỏa lên xanh.
------
* B' lao, tên gọi từ thời Pháp thuộc,
nay , Bảo Lộc. (Bt)
Một bông hoa nhỏ
Ai kia nghìn lần không nói
thuở trăng vỡ mộng chia hai
trái đất tràn cơn giá lạnh
một mình em hạ sinh đôi.
Ai kia mê mải u buồn
cho những kiếp nào sẽ tới
nghìn xưa chưa hết quay cuồng
trái đất nghìn sau có vậy?
Đã về đây hay ảo tưởng
ai kia hiu hắt bên hồ
sương tan sợi khói vương vấn
điếu thuốc khô môi bao giờ.
Đã về đây đã thật về
ai kia lặng nhìn không nói
lặng nhìn ai tựa cơn mê
điếu thuốc tàn rơi mệt mỏi.
Tàn rơi. Điếu thuốc tàn rồi
ai đến với kề vai bên người
em ơi mai này có nhớ
một bông hoa nhỏ bồi hồi .
Finnom *
Thi-họa-sĩ Đinh Cường
còn nhớ mấy Phú thạnh
tối màu trời Finnom
xiêu dáng người hiu quạnh
Trở lại chi chiều nay
cho mây sà xuống thấp
cho lá rớt khỏi cây
cho ai đi chân đất
Rồi đổ mưa sũng tóc
rồi ướt ai vai gầy
rồi ai buồn muốn khóc
xui thác nước tuôn hoài
Mưa bưởi rưởi trên đường
phút giây nào từ biệt
xe còn đợi ai lên
ai vườn sau rét mướt
Ai buồn như bánh xe
quay hoài trên mặt đất
tôi buồn như nan xe
lao tới hơn móng sắc.
Nguyễn Đạt
-----------
* Finnom ; tên từ thời Pháp thuộc, nay Phi- Nôm. (Bt)
'DRAN
- B'LAO- DI LINH - ĐÀ LẠT -ĐA THỌ
NGUYỄN ĐẠT
( Nxb Giấy Vụn ( Tp. HCM 2015/ phổ biến hẹp)
- thủ bút +chữ ký tác giả Nguyễn Đạt
DRAN- B' LAO- DI LINH- ĐÀ LẠT - ĐA THỌ
NGUYỄN ĐẠT
- khổ 13, 3 x 19, 5 cm, 140 trang
( Nxb Giấy Vụn (2015)
không giấy phép xuất bản
- phụ bạn họa: đinh cường,
- phác họa chân dung nguyễn đạt: vu par dinhcuong.
- trang đầu thi tập :
' Le domicile est suspendu au cou
de l' homme comme une punition'
Prof. ALAIN '
- tôi nói với tác giả:
" thân thể người ta chia làm 3 phần " đầu mình + chân tay--
phần quan trọng không là đầu+ mình+ chân tay - mà là "cou giữa"-
- tiếng Tây học từ xưa,
'cou giữa' do Thằng Phải Gió thêm vào.
--------------------
- bài tu chỉnh
( đăng lại : Sept., 20/ 2022 )
-----------------------------
được đăng bởi khedo@outlook.com @ 05:26
0 Nhận xét
0 Nhận xét:
Đăng nhận xét
Đăng ký Đăng Nhận xét [Atom]
<< Trang chủ