nhà văn nữ đoàn lê qua đời tại hà nội / bài viết: hà thu -- vnexpress

Nhà văn Đoàn Lê qua đời

Tác giả tiểu thuyết "Cuốn gia phả để lại" mất hồi 15h30 phút chiều 6/11 tại Hà Nội. 

Tác giả bài thơ 'Thời hoa đỏ' qua đời

Biên kịch Trịnh Thanh Nhã thông báo nhà văn Đoàn Lê trút hơi thở cuối cùng ở bệnh viện Quân y 103. Bà đột quỵ từ ngày 3/11 và rơi vào tình trạng hôn mê sâu. Nhiều năm nay, bà mắc bệnh tiểu đường. Gia đình cố nghệ sĩ chưa thông báo ngày tổ chức tang lễ. 

Nhà văn Đoàn Lê tên thật là Đoàn Thị Lê, sinh năm 1943 tại Hải Phòng, trong một gia đình Nho học làm nghề thuốc gia truyền. Bà được đánh giá đa tài, hoạt động ở cả lĩnh vực văn chương, phim ảnh, hội họa.

nhà văn, nhà biên kịch Đoàn Lê. [ i.e. Đoàn Thị Lê 1943-  2017 Hà Nội.]

Đoàn Lê là sinh viên khóa một của Trung cấp Điện ảnh Việt Nam (1959 - 1962), nay là Đại học Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội. Bà đóng vai chính (cô giáo Hồng Vân) trong phim Quyển vở sang trang năm 1975 của đạo diễn Nguyễn Ngọc Chung.

Đoàn Lê từng giữ chức Trưởng phòng Biên kịch Hãng phim truyện Việt Nam. Bà là tác giả một số kịch bản phim như Bình minh xôn xao, Cha và con, Làng Vũ Đại ngày ấy, Hồ Xuân Hương. Phim Con Vá do bà làm biên kịch kiêm đạo diễn từng giành giải Bông sen Bạc, Liên hoan phim Việt Nam.

Có thời gian, bà làm việc ở bộ phận thiết kế mỹ thuật cho hãng phim. Bà quen biết nhiều họa sĩ mỹ thuật Đông Dương và là học trò của danh họa Dương Bích Liên, Bùi Xuân Phái. Bà từng mở một số triển lãm tranh ở Hà Nội, Hải Phòng.

Trong lĩnh vực văn chương, bà sớm phát lộ tài năng. Năm học lớp chín, Đoàn Lê có thơ đăng báo. Năm 18 tuổi, Đoàn Lê nổi tiếng với bài thơ Bói hoa đăng trên báo Văn nghệ. Sau đó, bà sáng tác văn xuôi. Năm 1990, bà được giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam với tiểu thuyết đầu tay - Cuốn gia phả để lại - xoay quanh xung đột của một dòng họ về nhà thờ tổ. "Cuốn sách chứng tỏ một tay nghề viết tiểu thuyết chững chạc. Tổ chức ngăn nắp các đường dây nhân vật, khéo léo lách qua cái mê cung nhân vật chằng chịt ấy để tới được cái đích của mình", nhà văn Hồ Anh Thái từng nhận xét.

Các tiểu thuyết nổi bật khác của bà là Lão già tâm thần (1993), Người đẹp và đức vua (1991)... Loạt truyện ngắn Trinh tiết xóm Chùa, Nghĩa địa xóm Chùa, Người đẹp xóm Chùa... cũng để lại nhiều dấu ấn.

Nhà văn Đoàn Lê trải qua nhiều truân chuyên. Bà kết hôn hai lần nhưng đều đổ vỡ. Con trai bà mất sớm, để lại cho bà hai cháu nội. Bà sống cùng con gái ở Hà Nội.

* Mỹ Linh hát "Chị tôi"

Làn sóng xanh

Em gái Đoàn Lê - nhà thơ Đoàn Thị Tảo - từng viết bài thơ Cho một ngày sinhtặng bà. Bài thơ có câu: "Ngày chị sinh trời cho làm thơ/ Cho nết buồn vui bốn mùa trăn trở/ Cho làm một câu hát cổ/ Để người lý lơi/ Vấn vương với sợi tơ trời/ Tình riêng bỏ chợ tình người đa đoan". Nhà văn Hồ Anh Thái từng viết: "Hẳn là số phận mượn tay bút chị Tảo để viết những câu thơ như ám vào như vận vào đời chị Lê".

Bài thơ sau đó được nhạc sĩ Trọng Đài phổ nhạc, ca sĩ Mỹ Linh thể hiện trong phim Người Hà Nội.

Hà Thu