VIRGIL GHEORGHIU: về văn nhân, thi sĩ lê tất điều [1942- ]-- blog phan nguyên

Wednesday, 29 October 2014

Lê Tất Điều [1942- ]

http://phannguyenartist.blogspot.com/

Lê Tất Điều

(02/08/1942 - .........) Hà Đông

bút danh khác
Cao Tần, Kiều Phong

nhà văn, nhà thơ, nhà báo,

nhà Nghiên cứu khoa học

Lê Tất Điều sinh quán Hà Đông, vào Nam năm 54, là một nhà giáo, nhà văn, nhà thơ, một ký giả nổi tiếng trong giới báo chí miền Nam và đã có tập truyện ngắn đầu tay "Khởi Hành" xuất bản từ 1961 tức năm ông chưa đầy hai mươi tuổi.

Lê Tất Điều đã viết truyện cho báo Ngôn Luận, Sai Gòn Mới khi mới 15 tuổi và đã cộng tác rất sớm với Tạp chí Bách Khoa của Chủ nhiệm Lê Châu cùng với Võ Phiến, Nguyễn Hiến Lê, Bình Nguyên Lộc, Thụy Vũ, Túy Hồng vv...

Nhiều độc giả biết đến ông như một nhà văn chuyên viết truyện tuổi thơ cho loạt sách Truyện Thiếu Nhi của nhà sách Khai Trí, Sài Gòn, do ông Nguyễn Hồng Trương làm chủ.

Năm 1966 với Đêm Dài Một Đời và đặc biệt với Những Giọt Mực 1968, văn tài Lê Tất Điều đã được khẳng định qua 11 truyện ngắn thiếu nhi độc đáo và đã được đón nhận nồng nhiệt tại miền Nam Việt Nam.

(Trích)

Tờ lịch ngày ba mươi mốt nói với tờ lịch ngày mùng một..."Chú có riêng một buổi bình minh, một buổi trưa, một hoàng hôn và có cả đêm tối. Nhưng chú phải nhớ, phải nhớ kỹ một điều: chú em chỉ được sống đúng có một ngày thôi đấy nhé. Dòng họ chúng ta mang truyền thống ấy. Đời sống chúng ta rất ngắn ngủi và chính xác. Vậy hãy sống cho ra sống và đừng bỏ phí một giây nào...

Những năm gần đây, Lê Tất Điều say mê nghiên cứu khoa học và xa rời thế giới văn chương, tác phẩm mới nhất ông vừa cho xuất bản mang tựa đề Small People's Revolt.

Lê Tất Điều từng là sĩ quan quân đội Việt Nam Công Hòa, di tản sang Mỹ năm 1975, hiện sống và làm việc tại San Diego.

"Ôi! Chữ Việt Nam ta bây giờ quý lắm, kể cả chữ nghĩa viết thư, không thể để chúng lưu lạc được"

Lê Tất Điều

ảnh: Cao Lĩnh

Tác phẩm đã xuất bản

Khởi Hành

1961

Kẻ Tình Nguyện

1963

Quay Trong Gió Lốc

1965

Đêm Dài Một Đời

Giải truyện dài 1966

Trung tâm văn bút Việt Nam

Những ngày đầu năm, đọc lại Đêm dài một đời như được trải nghiệm một cảm giác xa xót mà lung linh của tình người trong thời loạn. Không hiện lên với khói lửa và tàn khốc xương máu, chiến tranh đi sâu vào những phận người nhỏ bé và lầm lũi với sự âu lo chết chóc thường trực, với những chuyến tàu chở học trò về thăm quê nhà có thể bị trúng mìn bất cứ lúc nào, với những cuộc chia tay của đám học sinh nội trú được biến thành trò chơi đám ma... Bối cảnh cuộc chiến ở rất xa, thậm chí không được nhắc đến, nhưng lại rất gần, day dứt trong mỗi tâm hồn, biến cố cuộc đời.

Lê Tất Điều được biết đến như một cây bút viết về ký ức tuổi thơ tuyệt vời. Nhưng trong Đêm dài một đời, thế giới tuổi thơ lại có sức lay động mãnh liệt hơn cả. Đó là thế giới của những tuổi thơ không nhìn thấy mặt trời, những đứa trẻ mù hoang mang và chưa thể tìm thấy sự chủ động trước đời sống.

Tất cả hiện lên trong lời dẫn chuyện của cậu bé Thương, một cậu bé rơi vào cảnh mồ côi cha mẹ và mù lòa sau một chuyến tàu cán mìn trở thành học sinh nội trú ở trường khiếm thị. Sự chật chội thiếu thốn của không gian sống nội trú, những cuộc chia tay bạn bè không hứa hẹn gặp lại, mối quan hệ với những “người sáng” đầy phức tạp và những tình cảm ân cần, trìu mến mà những nhóm thanh niên sinh viên tình nguyện dành cho bọn trẻ... đã tạo nên bức tranh đời sống kỳ lạ, đầy cảm động. Cả cái cách mà bọn trẻ trước khi rời xa môi trường nội trú tìm cho mình những nghề nghiệp, những nơi nương tựa để tiếp tục sống (người làm bàn chải, người bán vé số, người cố gắng khẳng định mình trong ban nhạc) cũng chồng chất ưu tư thân phận, song lại luôn ánh lên những niềm lạc quan trong trẻo vào cuộc đời, vào tình người.

Lê Tất Điều viết về đời sống tâm hồn của lũ trẻ bằng sự đồng cảm đầy tinh tế. Đó có thể là khoảnh khắc nhân vật tôi ngồi mân mê cái mấu xương nhô ra ở cổ tay bạn, đó là khi lũ trẻ mù chơi đàn, chính âm thanh làm cho chúng cảm nhận đầy đủ đời sống xung quanh xôn xao, thấy được mùi hoa ngâu phảng phất, thấy bóng tối bớt nặng nề...

Nỗi buồn miên man thấm sâu vào nhạc văn của Đêm dài một đời, có sức gợi mở và ám ảnh người đọc triền miên: “Tôi tìm được sự rung động, xúc cảm trong khi hát. Tôi phải nói về một thế giới nào đó, một thế giới mềm nhỏ kết bằng những nỗi buồn man mác, đôi khi chan chứa tình thương yêu. Tôi muốn hát thế nào để mọi người cùng hiểu về thế giới đó. Mọi người phải cùng sống, cùng bàng hoàng vì bài hát như tôi” (trang 128).

Có thể nói, đây là thứ văn chương hồn hậu, giúp người ta nghĩ đẹp, cảm xúc đẹp, sống đẹp và biết hướng tha với một tinh thần đầy rộng mở, chia sẻ, yêu thương. Đâu đó, ta đã bắt gặp những nghịch cảnh, những đời sống chan chứa nghĩa tình, khốc liệt mà đằm sâu, sát thực mà rất thi ca trong một vài truyện ngắn của Duyên Anh, người văn chương cùng thời.

Tràng Thiên (Võ Phiến) viết nhận xét rằng: “Đọc Điều, ta tiếp cận một tâm hồn nhân ái, bao la và dịu dàng”.

Lê Tất Điều sinh năm 1942 tại Hà Đông, vào Sài Gòn từ năm 1954; được biết đến qua tạp chí Bách Khoa, một tạp chí uy tín, thành công tại Sài Gòn trong giai đoạn dài, từ năm 1957 – 1975. Ngay từ tập truyện ngắn đầu tay có tựa Khởi hành, do Bách Khoa ấn hành năm 1961, Lê Tất Điều đã được giới phê bình và độc giả lúc bấy giờ đánh giá cao. Cho đến năm 1970, ông là tác giả của tám cuốn tiểu thuyết, truyện ngắn, truyện dài gây chú ý, trong đó, Đêm dài một đời là cuốn thứ tư. Sau năm 1975 ông sang Mỹ và mở một bước ngoặt mới trong văn nghiệp: không viết văn xuôi nữa mà chuyển hẳn sang làm thơ với bút danh Cao Tần. Trong thời kỳ này, ông cộng tác với các tạp chí: Hồn Việt, Bút Lửa, Văn Học Nghệ Thuật trong chức vụ tổng thư ký hoặc chủ bút; từ năm 1990, làm cố vấn trưởng Thư viện Toàn cầu.

Sau 47 năm, Đêm dài một đời của Lê Tất Điều trở lại giản dị và vẫn mới mẻ trong bối cảnh đời sống văn chương đang thiếu những tác phẩm đẹp, lay động thực sự dành cho tuổi mới lớn, trong đời sống mà sự vô cảm đang có sức lây lan mãnh liệt.

Nguyễn Vĩnh Nguyên

Phá Núi

1968

Những Giọt Mực

1968

Lê Tất Điều nhân cách hoá đồ vật, rồi thủ thỉ kể chuyện. Câu chuyện khởi đầu bằng câu chuyện nên thơ của ban đêm và cứ thế kéo dài với những ngày tháng của cuộc đời.
Tuổi trẻ của chúng ta bị đoạ đày bị dằn vặt đủ thứ, tuổi trẻ của chúng ta được thưởng thức văn chương Lê Tất Điều chắc chắn thống khoái vô cùng.
Lê Tất Điều viết cho các em bé nhưng cũng để cho người lớn đọc. Lê Tất Điều gửi gấm thật nhiều nỗi lòng, thật nhiều tâm sự trong những đoạn văn ngắn nhưng hàm xúc. Những đoạn văn như bài thơ xuôi, những đoạn văn long lanh như hạt ngọc.
Đọc “Những giọt mực” người đọc có cảm giác như được dẫn dắt phiêu bồng ra khỏi cái thế giới đê tiện của cuộc đời hôm nay, để đi vào thế giới tươi mát, thế giới trong đó tình yêu thương bao la.
Kết luận “Những giọt mực” là những hạt ngọc cho tuổi thơ, một tác phẩm tuyệt vời của một tác giả có kích thước lớn.

Hồ Nam

Đọc: Những Giọt Mực

http://gacsach.com/doc-sach-truc-tuyen/59939/nhung-giot-muc-full-le-tat-dieu.html