VIRGIL GHEORGHIU: họa sĩ hoàng lập ngôn [ 1910- 2006] / bài viết: báo thể thao & văn hóa ( vn)

họa sĩ hoàng lập ngôn [1910- 2006]
bài viết : báo thể thao & văn hóa

hoàng lập ngôn [1810- 2006]
Hoàng lập Ngôn, họa sĩ đầu tiên sử dụng chiếc xe ngựa có tên Mê ly rong ruổi từ Bắc vô Nam. Ông là người thích xê dịch, tâm hôn phóng khoáng, rộng mở, có cái nhìn minh triết, đôn hậu vể cuộc sống và con người. Giờ đây đã 90 tuổi, họa sĩ vẫn mải miết sáng tạo.

Nhớ lại ở thời tiền chiến, ấy là, vào một buổi tối mùa đông, trong một căn nhà ở khu phố có đông người Việt gốc Hoa lập nghiệp ở Hà thành - thì có một cậu thanh niên tên Ngôn, vừa tốt nghiệp trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông dương, đi hỏi vợ.

Thời ấy, hầu như không gia đình người Việt gốc Hoa nào bằng lòng gả con gái cho người Việt, bởi họ sống khép kín trong cộng đồng người Hoa. Ông bố người Hoa này rất giận dữ, thấy một cậu thanh niên lấc cấc tới xin hỏi cọn gái ông làm vợ. Ném ngay chiếc tách uống trà xuống sàn nhà, phán, " Tôi mà gả con gái cho cậu, thì đời tôi sẽ như chiếc rách này."

Cậu thanh niên đáo để không kém, thấy vậy, cầm ngay chiếc ấm trà ném xuống sàn nhà, ấm vỡ tan tành, đối đáp,
" Tôi mà không lấy được con gái ông, thì đời tôi cũng sẽ như cái ấm trà này."

Thế là, sau đó , cậu thanh niên Hoàng lập Ngôn lấy được cô vợ người Việt gốc Hoa ấy.

Rồi, Hoàng lập Ngôn rắp tâm nảy ra ý định đi giang hồ , bằng cách đóng một chiếc xe ngựa, để rong ruổi từ bắc vô nam.

Ngày lên đường, bạn bè tiễn ông ở khúc đường Cổ Ngư ở Hồ Tây, mọi người cùng ký tên trên thùng xe ngựa có tên "Mê ly" ấy- chúc mừng may mắn, thượng lộ bình an. Đồng hành, có người vợ trẻ + đứa con gái mới 10 tháng tuổi - và 2 người bạn trẻ là Dương bích Liên và Song Văn.

Cái thùng xe ngựa bé thế, mà Hoàng lập Ngôn vẫn xoay xở ngăn ra được thành 2 - 1 dành cho vợ chồng, con anh- và, một dành cho 2 bạn trẻ kia.

Để mưu sinh trên đường giang hồ, Hoàng lập Ngôn vẽ
tranh, ký họa chân dung cho khách qua đường để lấy tiền mưu sinh qua ngày. Cả 2 bạn trẻ Dường bích Liên+ Song Văn còn xoay ra diễn kịch, bán vé lấy tiền độ nhật.

Thế rồi, chiếc xe ngựa "Mê ly"giang hồ tới đất Quảng bình, vì quá cực nhọc mưu sinh trên đường hành hiệp giang hồ; 2 cậu thanh niên không kham nổi khổ cực, bỏ dở, quay đầu về lại Hà nội.

Dường như sau cuộc rong ruổi , họa sĩ Hoàng lập Ngôn trở về Hà nội, đem chiếc xe ngựa "Mê ly" rao bán đấu giá ở hội Khai Trí Tiến Đức, tọa lạc trên phố Lê thái Tổ, bên cạnh Hồ Gươm.

Một người Pháp đã mua được chiếc xe ngựa " Mê ly" ấy, hình như với giá khá đắt, giá trị bằng số tiền để mua vài căn phố mặt tiền ở Hà thành thời đó.

Hòa bình trở lại ở miền Bắc, sau hiệp định Genève 20- 7-1954, họa sĩ hùn vốn mở trường Mỹ thuật Công nghiệp Yết Kiêu- mà ông là một trong số người giảng dạy.

Tới 1964, chiến tranh phá hoại miền Bắc bước vào giai đoạn ác liệt, ông nghỉ dạy- họa sĩ dung chiếc xe đạp cà tàng, đạp lọc cọc chu du khắp miền Bắc, vừa tìm hiểu cuộc sống, vừa kết hợp vẽ ký họa lấy tiền độ nhật.

Giờ đây, hoạ sĩ Hoàng lập Ngôn đang ở Đà lạt để viết hồi ký- đôi khi thấy ông có mặt ở Đà nẵng thăm bạn bè- thế rồi, thoắt một cái đã về lại Hà nội. []

theo THỂ THAO + VĂN HÓA
(6 tháng 8 năm 2003)