Chủ Nhật, 10 tháng 9, 2023

'DRAN / B' LAO -- DI LINH -- ĐÀ LẠT ... / Nguyễn Đạt [ 1945 - / Sài Gòn -- Virgil Gheorghiu , 16/ 01/ 2016 -- bài đăng lại, 10/09/ 2023.

 


 


                       THỨ BẢY, 16 THÁNG 1, 2016

           DRAN -- B'LAO 

       -- DI LINH -- ĐÀ LẠT ...

                     Nguyễn Đạt

           ( Nxb Giấy Vụn / Sài gòn)

        




                                                       
  
                   Nguyễn Đạt [ 1945-     ]

          (photo: from my IPAD/ Jan., 16, 2016)

                                      - chủ qúan CAFÉ TÂN ĐỊNH, Mr. Kỳ.

                                                               Thế Phong
                                                 
                                                                                             (ảnhThục Khê)


 Sáng nay đưa vợ đi chợ Tân Định, tôi ghé  Cà Phê Bà Lê Chân --
 gặp  Nguyễn Đạt đang uống cà phê tại đây.

Chàng thi nhân lãng tử đào hoa số một của Saigon cũ (khỏe, đẹp lão, vẫn đi xe gắn máy, dù 71 tuổi;  chiều cao hơi thấp) đang cà- phê, cà- pháo với một bạn nam (được giới thiệu  ,  bác sỉ Hùng
 ở Binh Dương) đang tán phét chuyện đời.

 "Lâu lắm không gặp anh, anh uống gì, cà-phê sữa nóng nhé !"  - Nguyễn Đạt nói 

"  chàng này sinh năm Ất Dậu, đúng không? sao bữa nay không chở phu nhân cùng rong chơi, cà-pháo, cà- phê; như những lần khác ;mà  tôi đã gặp? " 

 bây giờ em đi một mình, vợ em đã có con trai chở". 

" cho tôi hỏi thăm cô giáo dạy Anh văn rất giỏi", tôi tiếp lời.  

 " anh có biết họa sĩ Đinh Cường qua đời 7/1/ 2016  ỏ Hoa Kỳ 
không nhỉ ?   -    lời Nguyễn Đạt.

"biết, dã post đôi  bài  về " chàng hoạ sĩ tài ba " này rồi !!!

-  một bài viết   Đinh Trường Chinh nói về những ngày cuối người cha ho khạc ra máu-- nhờ con gửi bài cho báo mạng  giấu nhẹm,  
 không cho bạn bè biết bệnh tình cha mình. 

"   anh Đinh Cường là một 'hiền nhân hiếm có,  hoạ sĩ tài hoa, 
chết quá uổng ' --  anh ấy bảo em cứ in thơ đi, sẽ hỗ trợ  đô- la-  -  lời Nguyễn Đạt.



                                                   -  Cào lá ngòi sân đêm/  Đinh Cường
                                                         



                                                       

 - một bức tranh  Đinh Cường,
" CELLO TRÊN ĐỒI CHIỀU,
    
 sơn dầu trên giấy plast, 18" x 20"


 vậy là, tôi đã được nghe 2 vị khen họa sĩ Đinh Cường --  bỗng nhiên; khiến  nhớ tới một chuyện, nhỏ thôi -- xảy ra từ  trước năm 1975 ở Saigon, về

 'cậu sinh viên trường Mỹ Thuật Huế, quỵt tiền mua sách rô-nê-ô
 Đại Nam Văn Hiến'

 ấy là, năm  1957,  Đinh Văn Cường từ Thủ-Dầu-Một cùng cha mẹ, em về Sài gòn sinh sống (ở Xóm Lách, nay là một một hẻm trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa ( Phường 8/ quận 3/ Tp HCM)  sắp tốt nghiệp tú tài .

Đinh Cường  có tài kẻ chữ in rất đẹp;  tôi nhờ  kẻ 4 chữ:

                                                VĂN HÓA Á CHÂU 

 thay cho 4 chữ cũ trên bìa tờ tạp chí  (chủ nhiệm: giáo sư Nguyễn Đăng Thục ) thì việc cho đăng một số bài viết, dịch về hội họa của  Đinh Cường trên tạp chí 'Văn Hóa Á Châu'.

( lúc này tôi là biên tập viên  kiêm thầy cò/ correcteur -- bài vở tạp chí Văn Hoá Á Châu trả hậu hĩnh, 200 VND/ 1 trang báo .)

-  tôi nhớ  rõ:

-  chàng  ta  kẻ 4 chữ VĂN HÓA Á CHÂU , quản lý Trịnh Hoài Đức bằng lòng trả 2000 VND  & bài vở Đinh Cường viết,( tôi cho đăng)  có lần cháng  lĩnh luôn một "lẻo"  10 ngàn VND.

                         (khi ấy 35 VND = 1 Mỹ kim.) 

- và, những năm từ 1957 đến 1959, bài vở Đinh Cường viết về hội họa đều được đăng thường xuyên; cho tới khi tôi nghỉ làm báo ở Văn Hóa Á châu, ( vì đăng bài điểm sách lên án Hoàng Trọng Miên, tác giả Việt Nam Văn Học Toàn Thư, được giải thưởng Tổng thống Việt Nam Cộng Hoà; mà thực tế, chàng ta 'đạo toàn tập' bộ Lược khảo về Thần Thoại Việt Nam / Nguyễn Đổng Chi. ( Hà Nội.) 

-=năm  1959, tôi cho xuất bản NhàV ăn Hậu Chiến 1950- 1956' , in rô-nê-ô, tự đóng lấy,sửa soạn  phát hành,

- thì Đinh Văn Cường  tới gác trọ tôi thuê (ở sau Nhà Thờ Công Giáo Bắc Hà, đường Lý Thái Tổ, Saigon 10) ; ngồi xệp trên sàn gỗ  gíup tôi vào bìa tập Nhà Vă n Hậu Chiến 1950- 1956 ( in rô nê ô)  .

- và,  sinh viên Đinh  Cường là một trong số 50 người nhận mua sách của Đại Nam Văn Hiến; ( sách in 'lậu) mỗi tháng xuất bản 1 tới 2 cuốn, đề giá   200 VND -- tôi gửi sách  cho độc giả, qua bưu điện Tân Định -- cuốn này có gủi  cho  sinh viên  Đinh Cường, Trường Mỹ Thuật Huế' đặt mua. 

Trước; thì chàng ta  trả sòng phẳng; về  sau  lơi là,-- có khi cả 5, 6 tháng 'nhận sách rồi ;  tôi  vẫn không nhận được bưu phiếu chi trả.

  Thông cảm sự chậm trễ  'chàng sinh viên  gửi trả tiền mua sách --
  cuối năm, tôi  gửi thư  :

" có nhận đủ sách không, nếu sẵn' bạc' nhớ gửi trả  nhà xuất bản nhé". 

                - ít lâu sau, nhận được thư Đinh  Cưởng  trả lời:

              'đã lâu không còn nhận được sách Đại Nam Văn Hiến'. 

Thầm nghĩ thôi, sách gửi độc giả ở xa (qua bưu điện Tân Định) chưa ai khiếu nại bị mất sách bao giờ --  duy nhất lần này  " kêu không nhận được sách :   Đinh Văn Cường , sinh viên  Trường Mỹ Thuật Huế.


                                                                ***

                                                    -  Phạm Công Thiện (trái)  
                                                                    - Thế Phong 
                                                                      - Đinh Cường 

                                                       (ảnh  chụp ở Dalat 1962)



Mọi chuyện qua đi, lần tôi lên Đà Lạt ký gửi tập truyện ngắn 
'Tuyển truyện Thế Phong'- gặp Đinh Cường , Phạm Công Thiện ở trước cửa  Nhà sách Duy Tân.
  Chúng tôi ' ba thằng '  chụp một bức hình kỷ niệm.

                                                  ***


  Mấy năm sau, gia đình nhà Đinh Cường  không còn ở
 Xom Lách nữa ,  dọn về nhà mới ở đường  đường
 Trần Quốc Toản, Quận. 3 )

      - có một lần, tôi tới nhà chuyển lời thi sĩ Ninh Chữ 
nhờ Đinh Cường vẽ bìa cho 1  tập thơ,  sẽ do Đại Nam Văn Hiến xuất bản.

 - tình cờ nhìn thấy 7, 8 cuốn sách rô-nê-ô của Đại Nam Văn Hiến  để  trên bàn, gần phòng khách; tôi lén mở, xem -- đúng  là  :

                    'sách  tôi gửi 'Đinh Cường đã nhận đầy đủ. 

     - vậy là:  chàng  sinh viên  nhận đủ sách, khi nhận được  thư
                                   đòi tiền   thì   trả lời':
         "  đã lâu không còn nhận được sách Đại Nam Văn Hiến
                                         nữa rồi ! ". 

    Giữ im lặng;  sau  chuyện này đã viết lại đôi dòng  trong
      'Thế Phong: nhà văn, tác phẩm, cuộc đời' thì phải'.



                                         - vỉa hè đường Hai Bà Trưng / Tân Định
                                              ( bên phải , từ phía từ Cầu Kiệu đi xuống).

                               -  sau 30/4/ 75 mẹ & vợ họa sĩ Đinh Cường buôn bán vặt 
                                    - kể cả vợ  tôi (Thế Phong) bán mũ (nón vải)
                                                         kiếm sống hàng ngày.

                                                                     ảnh Internet) 
 

           
                                                             ***



- Năm  1989; gia đình Đinh Cường xuất cảnh, tôi không còn gặp mẹ + vợ anh buôn bán nhỏ trên lề đường Hai Bà Trưng nữa (Tân Định ) --  cũng là vỉa hè mà nơi vợ+ con tôi, cũng bán bánh bông lan;  sau chuyển sang bán mũ nón, chuyển tới vỉa hè, phía trước trường
 Thiên Phước -Tân Định.  

                                     -  Dăm sáu năm sau ,
                 đọc vanchuongviet.org   (nguyễn hòa vcv); 
           gặp nhiều bài thơ hay của họa sĩĩ Đinh Cường :

 " thơ tự do viết như nói chuyện (style cinématographique) đặc biệt, rất hay là khác; tôi đăng lại bài chàng ta trên blog  Virgil Gheorghiu- Tản mạn văn chương/ thế phong   -- Thephong's poems) .

 Năm 2011, Phạm Công Thiện qua đời ở Houston, có 1 bài thơ của Đinh Cường viết vềPhạm Công Thiện;   in tấm ảnh 3 người chụp ở Đà Lạt năm 1963 & lời nhắn, từ anh Nguyễn Hòa ( blog  văn chương việt) : -

                                                     " Đinh Cường nhắn:  
           "  anh Thế Phong viết bài về Phạm Công Thiện,
                           để đăng tiếp trên vanchuongviet nhé." 


                                                         *** 

Cầm thi tập mới, Nguyễn Đạt tặng (  Nxb Giấy Vụn/  Bùi Chát);
 chàng thi sĩ lãng tử Nguyễn Đạt nói ,

             " em download từ file Amazon ở Mỹ xuống  ấy.  
                               Anh có đọc Amazon không nhỉ?"

" sao không, CEO Jeef Bezos từng rao bán sách tôi trên mạng, phải nói thật, rất nhiều sách của tôi" không xin phép tá c giả  ở Sài Gòn ". 

                                                  - có thể kể : 

1)     - THE PHONG BY THE PHONG ... ... - autobiography  
                             (1 USED  /650 USD) .
2) -  ''TKH, Nàng là ai?/ Thế Nhật Thế Phong & Nhật Thu)
                                  USED / 30 USD 
 
                                               v.v...

- khi trả lời phóng viên Chinh Nguyên ở Mỹ ( Calitoday.com)- 
          ' tôi gọi  Amazon là :  " Copyright Infringement". 

                                                              Chinh Nguyên
                                                                  báo  Calitoday.com ( Mỹ )
                                                               


    "anh có biết Nguyễn Xuân Thiệp ở Mỹ không nhỉ ?
                Anh ấy ở Dallas, đăng tiểu sử của em  &  thơ . 

    - có biết ,  Nguyễn Xuân Thiệp,   đại úy Việt Nam Cộng Hoà;
    cùng đại úy Phan Thế Hùng phụ trách  Đài Tiếng Nói Quân Đội                   Dalat. (trước 1975 .)   -- biết  cả phương danh Châu Liêm ,  
           thơ đăng trên Đời Mới/ Sài Gòn  )  từ thập niên 50 ' s .  
               

                                           ĐINH BẠCH DÂN
                                         ( bài tu chỉnh   16/ 01/  2016.)







                              trích thơ NGUYỄN ĐẠT




                                                                     HỒN HOA DRAN


                                Trên mặt đất này chen chúc muôn hoa
                                mỗi loài hoa có riêng một ngôn ngữ 
                                nói với riêng tôi là đóa dã quỳ 
                                bấy nhiêu năm ở núi rừng Đa thọ.

                                Trên mặt đất này rất nhiều miền lạ 
                                một một miền có riêng một linh hồn 
                                linh hồn tôi ở mãi Dran- Đơn dương
                                ở nơi ấy cũng như ở Đa thọ.

                                Dẫu ở Dran dẫu ở Đa thọ 
                                cũng như ở B'lao Đà lạt Di linh
                                dẫu ở nơi đâu trên miền cao nọ
                                vẫn đóa quỳ dậm gió rung rinh.
  
                                

                                            B' LAO XANH *


                                 Xe dừng nghỉ ở B' lao một buổi trưa
                                 buổi trưa nào đó không quan trọng 
                                 một buổi trưa xanh  một buổi trưa vàng
                                 một buổi trưa xám xịt cũng cần để thở

                                 Buổi trưa đó trong xanh
                                 cà-phê đắng cây cỏ hoang vu
                                 và biểu tượng của đền đài phế tích 
                                 và tiếng nói ai thức mộng ban sơ 
  
                                  Tiếng nói ai ngắt cơn gió lạnh 
                                  khuôn mặt thấm dậy giấc mơ
                                  giấc mơ tôi suốt đời hai mươi mấy năm không ngủ 
                                  mấy nghìn đêm thức trắng tôi chờ

                                   Xe qua B' lao, B' lao xanh.  Hồn xôn xao
                                   tôi xuống chỗ này 
                                   nàng vận áo ngắn tay không ngại giá rét
                                   từ ban sơ gió đã tràn heo may 

                                   Từ B' lao sơ B' lao đã xanh 
                                   một ngôi quán rộng rinh chứa mấy nghìn đêm trắng 
                                   chứa mấy nghìn hân hoan chứa mấy nghìn 
                                                     buồn phiền
                                   chứa những ngày ân sủng chứa hối lỗi muộn màng 
                                   chứa hết hồn tôi động đậy đau đớn  
                                   chứa hết hồn nàng u uất lặng câm  
                                   men rượu bia thay cà-phê đắng 
                                   điệu Blues câm buồn sẽ tỏa lên xanh.

                                    ------------
                                    * B' LAO, tên gọi từ thời Pháp thuộc (Bt)


                                 MỘT BÔNG HOA NHỎ

                                 Ai kia nghìn lần không nói
                                 thuở trăng vỡ mộng chia hai
                                 trái đất tràn cơn giá lạnh
                                 một mình em hạ sinh đôi.

                                  Ai kia mê mải u buồn
                                  cho những kiếp nào sẽ tới 
                                  nghìn xưa chưa hết quay cuồng
                                  trái đất nghìn sau có vậy?

                                  Đã về đây hay ảo tưởng
                                  ai kia hiu hắt bên hồ  
                                  sương tan sợi khói vương vấn
                                  điếu thuốc khô môi bao giờ.

                                   Đã về đây đã thật về
                                   ai kia lặng nhìn không nói
                                   lặng nhìn ai tựa cơn mê 
                                   điếu thuốc tàn rơi mệt mỏi.

                                   Tàn rơi. Điếu thuốc tàn rồi
                                    ai đến với kề vai bên người
                                    em ơi mai này có nhớ 
                                    một bông hoa nhỏ bồi hồi .


                                               FINNOM *


                                   Thi-họa-sĩ Đinh Cường 
                                   còn nhớ mấy Phú thạnh 
                                   tối màu trời Finnom 
                                   xiêu dáng người hiu quạnh

                                    Trở lại chi chiều nay 
                                    cho mây sà xuống thấp 
                                    cho lá rớt khỏi cây 
                                    cho ai đi chân đất  

                                    Rồi đổ mưa sũng tóc 
                                    rồi ướt ai vai gầy
                                    rồi ai buồn muốn khóc
                                    xui thác nước tuôn hoài  

                                    Mưa bưởi rưởi trên đường
                                    phút giây nào từ biệt
                                    xe còn đợi ai lên 
                                    ai vườn sau rét mướt

                                    Ai buồn như bánh xe
                                    quay hoài trên mặt đất
                                    tôi buồn như nan xe 
                                    lao tới hơn móng sắc.

                                    NGUYỄN ĐẠT

                                   -------------
                                    * FINNOM : tên  thời Pháp thuộc (Bt)


                                              
                                              -   thủ bút +chữ ký  Nguyễn Đạt




  

      

                                                ------------------------------------------------
                                                         - bài tu chỉnh  :  10/09/ 2023
                                                -------------------------------------------------

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét