Thứ Năm, 9/02/2023, 23:34

Cuộc đời đạo diễn Đặng Nhật Minh qua ngòi bút của nhà văn người Hà Lan

Minh Thảo

Thứ Tư, 8/02/2023

Kinh tế Sài Gòn Online

(KTSG Online) – Ngày 7-2, Saigon Times Foundation đã phối hợp với Nhà xuất bản Đại Quốc Gia TPHCM tổ chức buổi giới thiệu sách ‘Nostalgia for the Countryside’ (tạm dịch: Thương nhớ đồng quê).

Đây là cuốn sách đầu tiên bằng tiếng Anh viết về đạo diễn Đặng Nhật Minh, lấy cảm hứng từ các bộ phim tiêu biểu của ông và được thể hiện dưới ngòi bút của tác giả Dick Gebuys – một nhà thơ, nhà văn, nhà soạn kịch người Hà Lan. Cuốn sách này được tác giả khởi thảo từ năm 2015, hoàn thành vào năm 2019.

‘Nostalgia for the Contryside’ là cuốn sách đầu tiên bằng tiếng Anh viết về đạo diễn Đặng Nhật Minh, lấy cảm hứng từ các bộ phim tiêu biểu của ông. Ảnh: Minh Thảo

Vượt qua rào cản khác biệt văn hoá để viết sách

‘Nostalgia for the Countryside’ cung cấp cho người đọc nhiều thông tin về con người, cuộc đời của đạo diễn Đặng Nhật Minh cũng như những vấn đề xã hội đương thời.

Cuốn sách này gồm những nội dung chính như tiểu sử đạo diễn Đặng Nhật Minh và sơ lược nội dung các bộ phim của ông; phân tích và bình luận về những tác phẩm của người đạo diễn tài hoa này qua các hình tượng trong phim; những buổi giao lưu, gặp gỡ với Đặng Nhật Minh; dàn diễn viên đóng phim và một số cảnh hậu trường của phim…

Nói về những khó khăn khi chấp bút viết cuốn sách này, ông Dick Gebuys cho biết, có hai khó khăn chính. Đầu tiên, người viết phải phân tích rất nhiều dữ liệu về văn hóa và những báo cáo khác nhau. Ngay từ ban đầu, cuốn sách này rất dài nên ông phải cắt gọn, giảm bớt nhiều nội dung nhưng phải đưa ra những phân tích hợp lý để độc giả người Việt dễ dàng tiếp cận thông tin.

Khó khăn tiếp theo đến từ sự khác biệt về văn hóa và đời sống. Dick Gebuys là người nước ngoài nên gặp không ít khó khăn trong việc tìm hiểu một số nội dung liên quan đến văn hóa, xã hội của người Việt, trong đó có văn hóa sinh hoạt, tầng lớp giai cấp và những cuộc chiến tranh.

“Về vấn đề về chiến tranh, một cuộc sống chiến tranh kéo dài nhiều năm có ý nghĩa lịch sử rất lớn đối với nhiều người nhưng có thể tôi chưa phân tích trọn vẹn được những ý nghĩa này”, ông Dick Gebuys nói.

Ông Dick Gebuys, tác giả của sách ‘Nostalgia for the Countryside’ ký tặng cho khách mời tại buổi giới thiệu sách. Ảnh: Minh Thảo

Gebuys xem đạo diễn Đặng Nhật Minh như là một nhà sử gia của những mảnh đời đặc biệt vì các tác phẩm điện ảnh của vị đạo diễn này thường nói về lịch sử, nỗi khổ của từng cá nhân và đi sâu vào thế giới nội tâm của từng nhân vật.

Tác giả cũng cho biết, phần nội dung về vai trò của người phụ nữ Việt Nam trong đời sống là điều tâm đắc nhất của ông dành cho tác phẩm. “Mặc dù đã cố gắng hết sức nhưng tôi nghĩ rằng những phần phân tích có thể chưa thực sự viên mãn. Tuy nhiên, đây là đề tài tôi yêu thích nhất, cũng như đề tài chính trong các tác phẩm điện ảnh của đạo diễn Đặng Nhật Minh khi nói về người phụ nữ Việt Nam”, Gebuys nói.

**Ông Daniel Coenraad Stork, Tổng Lãnh sự quán Vương quốc Hà Lan tại TPHCM chia sẻ tại buổi giới thiệu sách. Ảnh: Minh Thảo**

Tác giả Dick Gebuys giao lưu và chụp hình lưu niệm với các khách mời. Ảnh: Minh Thảo

Ấn tượng với các tác phẩm điện ảnh nhân văn của Việt Nam

Về cơ duyên để viết về sự nghiệp điện ảnh của đạo diễn Đặng Nhật Minh, ông Dick Gebuys cho biết: “Đây là một sự tình cờ. Phim điện ảnh của đạo diễn này là tác phẩm Việt Nam đầu tiên mà tôi xem, đến khi xem tác phẩm ‘Đừng đốt’ nói về nữ liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thuỳ Trâm thì tôi thực sự rất ấn tượng”.

Vì vậy, tác giả đã trao đổi niềm hứng thú với một người bạn làm việc trong Hội điện ảnh Việt Nam. Sau đó, ông nhận được sự đồng ý, giúp tìm hiểu về cuộc đời của vị đạo diễn nổi tiếng. Trong những buổi trò chuyện sau đó, tác giả ngày càng thích thú hơn, thậm chí ông còn tìm hiểu về những diễn viên trong phim của Đặng Nhật Minh và trao đổi với diễn viên.

“Từng có một số người hỏi rằng, tại sao tôi đến từ một thế giới khác hẳn nhưng vẫn thích phim Việt Nam. Để trả lời câu hỏi này, tôi đã nghiên cứu rất nhiều về đạo diễn Đặng Nhật Minh”, Gebuys nói.

Theo ông, điểm đặc sắc trong những tác phẩm của đạo diễn Đặng Nhật Minh là đi sâu vào thế giới nội tâm của nhân vật. Trong khi rất nhiều phim khác miêu tả thế giới bên ngoài thì tác phẩm của đạo diễn này lại đi vào thế giới nội tâm, miêu tả sự rung động bên trong và có tính trữ tình cá nhân cao. Có thể thấy rằng, những giá trị truyền thống bị vùi dập bởi sự hiện đại hóa đã được sống trở lại thông qua các tác phẩm của đạo diễn này.

Bên cạnh đó, những tác phẩm của Đặng Nhật Minh cũng mang đậm tính nhân văn và khắc hoạ rõ nét phẩm chất, đặc trưng của văn hóa và con người Việt Nam. Điều này có thể thấy qua hình tượng anh nông dân chân chất trong sáng trong ‘Thương nhớ đồng quê’ hay những nét sinh hoạt đời thường của người dân Thủ đô Hà Nội trong ‘Mùa ổi’.

Đạo diễn Đặng Nhật Minh gửi lời cám ơn chân thành đến tác giả Dick Gebuys. Ảnh: Minh Thảo

Qua cuốn sách ‘Nostalgia for the Contryside’, người đọc còn khám phá những hình tượng nhân vật khác cũng như những nét văn hoá đặc trưng của người Việt, được tác giả phân tích và đúc kết từ các bộ phim của vị đạo diễn này.

Dù không thể tham gia buổi giới thiệu sách ‘Nostalgia for the Countryside’ vì lý do sức khoẻ nhưng đạo diễn Đặng Nhật Minh vẫn gửi lời cảm ơn đến tác giả Dick Gebuys.

Nói về kỷ niệm giữa hai người, đạo diễn kể lại, lần đầu tiên gặp tác giả là tại buổi chiếu phim ‘Đừng đốt’ – nội dung về cuộc đời của nữ bác sĩ Đặng Thuỳ Trâm. Sau lần đó, Gebuys đã lặng lẽ tìm tất cả các phim của ông và quyết định viết một cuốn sách để giới thiệu các bộ phim này đến các độc giả tiếng Anh.

Khi biết được thông tin trên, vị đạo diễn này thực sự vô cùng bất ngờ. “Bởi những đóng góp của tôi đối với nền điện ảnh Việt Nam là rất nhỏ, có những đồng nghiệp đạt được những thành tích lớn hơn so với tôi. Tôi hy vọng sau cuốn sách này, ông Dick Gebuys sẽ tiếp tục có nhiều cuốn sách hơn, giới thiệu các thành tựu của điện ảnh Việt Nam thông qua những người đồng nghiệp đi trước để khán giả nước ngoài, đặc biệt là Châu Âu biết đến nhiều hơn”, ông Đặng Nhật Minh nói.

Theo ban tổ chức, toàn bộ nguồn thu sau khi bán sách sẽ được ủng hộ cho Saigon Times Foundation để quỹ thực hiện chương trình Hỗ trợ chi phí dạy kèm hàng tháng cho trẻ em mồ côi tại Làng SOS Gò Vấp và Trường mầm non ở Quảng Thái.

Thêm vào đó, ông Trần Ngọc Châu, Giám đốc Đối ngoại Saigon Times Foundation, Nguyên Phó tổng biên tập Saigon Times Group cũng tài trợ mua 15 cuốn sách tặng cho ba khoa của hai trường đại học.

Thông tin liên hệ mua sách: Phòng K11A, day. Nhà K, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Địa chỉ: số 10-12 Đinh Tiên Hoàng, phường Bến Nghé, quận 1, TPHCM.

Website: vnuhcmpress.edu.vn Fanpage: https://www.facebook.com/nxbdhqghcm/
Điện thoại: 028.66817058

==============