HOÀNG HẢI THỦY.

Người viết: NGUYỄN ĐÌNH TOÀN.

VIET TIDE Số 389. Ngày 31 Tháng 12, 2008.

Hoàng Hải Thủy là một trong những nhà văn đã nổi tiếng ở Sài Gòn trước năm 1975. Ông nổi tiếng trước nhất như một người viết phóng sự, sau đó, như một dịch giả và một người viết tạp văn.

Từ tạp văn ở đây hiểu theo nghĩa, gặp gì viết nấy, trộn lộn cả phóng sự, văn chương, trích dẫn thi ca, âm nhạc, những ngôn ngữ do ông sáng tạo, bịa đặt ra.

Cái cách viết của ông có thể có nhiều người không thích. Nhưng khi người ta nói không thích cách đùa cợt trớt nhả của ông, có nghĩa là người ta đã đọc ông rồi.

Có phải như vậy chăng?

Phải công nhận rằng, tất cả những gì Hoàng Hải Thủy viết , đều có một sức hấp dẫn, dù nó được ký tên Hoàng Hải Thủy hay Công Tử Hà Đông. Đang viết bình thường, ông thêm vào một chữ “vưỡn“, “em vưỡn yêu anh, mí nị em thơm như múi mít.” Trong ngôn ngữ miền Bắc của chúng ta, hai từ “mí nị“, cũng có người nói là “mí lỵ” là hai tiếng “mới lại” được phát âm trẹo đi. Hoặc, những tiếng “ê, a” không có nghĩa gì, nhấn mạnh vào những chữ ấy chỉ để chê bai, chọc quê. Nghe một người con gái nói: “Em vưỡn yêu anh” thì có lẽ không anh nào dám tin đó là sự thật. Cái phần sự thật có thể có đó, so với cái phần sự thật có thể không trong câu nói nghiêm chỉnh hơn “Em vẫn yêu anh” có gì khác.

Các bông đùa của Hoàng Hải Thủy luôn ở trên lằn ranh vui buồn, thật giả đó.

Đọc “Sống và Chết ở Sài Gòn” người ta được biết những chuyện liên quan tới một số văn nghệ sĩ, trí thức, như Vũ Hoàng Chương, Thượng toạ Trí Siêu ( Lê Mạnh Thát ), Thanh Nam, Vũ Bằng, Duyên Anh, Thái Thủy, Mai Thảo, Trịnh Viết Thành, Hoàng Anh Tuấn, Uyên Thao.. .., về Trại Giam Phan Đăng Lưu, nơi Hoàng Hải Thủy đã trải nhiều năm tù.

Chương Hoàng Hải Thủy kể lại những năm tù ở Trại Phan Đăng Lưu với nhiều tù nhân khẳng khái được Nhà văn Đặng Trần Huân coi là một chương tuyệt tác.

Người ta nhớ lại những năm sau 1975, hầu hết các văn nghệ sĩ ở Sài Gòn cũ, đều bị bắt giam.

Hoàng Anh Tuấn sau khi được thả, đã được thân nhân bảo lãnh ra khỏi nước. Hoàng Hải Thủy có mấy câu thơ gửi Hoàng Anh Tuấn được các bằng hữu của ông thỉnh thoảng nhắc lại:

Hai chuyến xe hoa về đất mẹ,

Bây giờ xa-lộ sáng đèn chưa ?

Ở đây thì chán, đi thì nhớ,

Sài Gòn mưa mà Mỹ cũng mưa.

Hẳn nhiều người đều biết Hoàng Anh Tuấn ngoài việc làm thơ còn là một đạo diễn điện ảnh. “Hai Chuyến Xe Hoa” “Đất Mẹ” và “Xa Lộ Không Đèn.” Hoàng Hải Thủy nhắc trong bài thơ tên những cuốn phim Hoàng Anh Tuấn đã thực hiện.

Sống và Chết ở Sài Gòn được viết theo kiểu tùy hứng, nhớ đến đâu viết đến đấy.

Chương ông viết về việc ông bỏ lỡ chuyến di tản năm 1975 là một chuyện cười ra nước mắt.

Khi đó, Hoàng Hải Thủy đang làm việc cho USIS tức Sở Thông Tin Hoa Kỳ tại Sài Gòn. Trước ngày 30/4 ông Giám đốc USIS cho biết sẽ cho nhân viên đi nhưng con trai các nhân viên phải dưới 17 tuổi mới được đi theo bố mẹ. Nhân viên phàn nàn, ông nói ông phải làm theo lệnh của chính phủ Việt Nam, không thể làm trái luật pháp, cũng khhông thể nhận diện em nào trên hay dưới 17 tuổi. Ngay lúc đó Hoàng Hải Thủy thật thà không hiểu câu nói của ô. Giám đốc Alan Carter, ý ông muốn bảo “các anh cứ khai các con anh 16 tuổi chứ tôi có cần các anh chứng minh đâu“. Y hệt như câu thơ của T.T.K.H, “đến khi tôi hiểu thì tôi đã” muộn mất mấy chục năm rồi.

Trong cuốn sách Hoàng Hải Thủy có nhắc đến cái chết của các nhà văn Vũ Bằng, Nguyễn Mạnh Côn, nhà báo Minh Vồ, nhiều chi tiết về những năm đen tối, khốn khổ sau 1975 mà người dân miền Nam đã phải trải qua.

Được biết cuối năm 2002 nhà xuất bản Khoa Học Xã Hội/Hà Nội đã cho xuất bản cuốn “Hai Mươi Nhăm Năm Một Vùng Tiểu Tuyết” ý muốn nói tiểu thuyết ở miền Nam, nội dung đề cập tới tiểu thuyết miền Nam từ 1887 tới Hồ Biểu Chánh rồi nhẩy vọt qua tiểu thuyết từ 1975 đến 2000 đề cao những tác giả cộng sản nhất là các tác giả từ miền Bắc vào. Tất cả văn học miền Nam ( từ 1954-1975 ) không có một dòng.

Nhà văn Đặng Trần Huân viết: “Với chủ trương rõ ràng của nhà cầm quyền cộng sản tại Việt Nam hiện nay như thế, thử hỏi nếu không có những bộ sách như Văn Học Miền Nam của Võ Phiến hay những tạp bút như Sống và Chết ở Sài Gòn thì sau này lấy đâu ra tài liệu về văn học và đời sống của văn nghệ sĩ Việt Nam Cộng Hoà ? Ta phải cám ơn Võ Phiến, cám ơn Hoàng Hải Thủy đã giúp ta tài liệu để còn nhớ không quên những văn nghệ sĩ một thời sáng chói, dù nhớ cách nào đi chăng nữa.”

Các văn nghệ sĩ của chúng ta sống ở miền Nam trước 1975, cho đến nay, đã mất đi nhiều lắm. Người chết trong tù, chết trong nước, người chết già, chết bệnh, người chết nơi xứ lạ, quê người, số còn lại e rằng ít hơn số đã mất.

Và, trong số những người còn lại, Hoàng Hải Thủy là người duy nhất cho đến nay vẫn viết và viết được một cách đều đặn. Cách viết của ông gần như không có gì thay đổi, pha trộn văn chương với phóng sự, nửa đùa, nửa thật. Nhưng với cái nhìn sâu sắc của người đã ở ngoài cái tuổi “cổ lai hy”, đọc ông, người ta có cảm tưởng mọi sự trên đời đều hình như lúc nào cũng có hai mặt, một mặt bi thương và một hài hước.

Nói đến mọi sự trên đời, bởi vì, Hoàng Hải Thủy đề cập tới rất nhiều chuyện trong các bài viết của ông, bằng hữu, nghề nghiệp, kỷ niệm, tình yêu, chính trị, thời sự, tù đầy, cảm khái trước cái đẹp của thiên nhiên, thời tiết, kiếp sống tha hương.

Loạt bài mới nhất của ông cho đăng trên các báo chí gần đây, những phê phán chua chát của ông đối với chế độ cộng sản, sách báo của các tác giả ở trong nước và những người ông cho là đến bây giờ vẫn còn bị cộng sản mà mắt, được rất nhiều người đọc. Dù có cùng quan niệm với ông hay không, người ta vẫn thấy ở ông một tấm lòng thiết tha với đất nước, yêu cái đẹp, yêu sự thật.

Tập Đất Hồ Ngàn Năm của Hoàng Hải Thủy cho xuất bản mới đây gồm tám đoản văn: Huyền thoại Vương Chiêu Quân, Giang Tả Cầu Hôn, Rồng Nằm, ngựa chạy, Sự Tất Như Thử, Trăm Năm Binh Lửa, Thơ và Sự Khốn Cùng, Mơ Ngày Về Vẽ Lông Mày, Thiên Long Tình Sử.

Hoàng Hải Thủy cho biết ông bắt chước ông Lê Quý Đôn ghi lại những chuyện hay hay đọc được cùng với những suy luận, những nhận xét của mình.

Qua cuốn sách người ta được biết thêm một Hoàng Hải Thủy rất yêu thơ, đọc rất nhiều thơ Đường, dịch nhiều thơ Đường và còn có thể làm thơ bằng chữ Hán nữa.

Đoản văn về “Thơ và Sự Cùng Khổ” của Hoàng Hải Thủy gây nhiều xúc động trong lòng độc giả. Hoàng Hải Thủy viết đoản văn này sau khi đọc một bài thơ của Nguyễn Du trong “Bắc Hành Thi Tập”, chắc Nguyễn Du đã sáng tác trong chuyến đi sứ sang Bắc Kinh và qua nơi có ngôi mộ Đỗ Phủ.

Thi hào Đỗ Phủ trong một chuyến đi xa đã nhuốm bệnh và chết trên một con thuyền trên sông Tương. Vì nhà nghèo, vợ con không đưa được ngay di hài ông về quê nhà, phải tạm chôn ở Nhạc Châu. Bốn mươi năm sau, người cháu của Đỗ Phủ là Đỗ Tư Nghiệp mới rời được hài cốt Đỗ Phủ về Yểm Sư, mai táng trên núi Thú Dương, thuộc Hà Nam.

Tuy vậy ở Lỗi Dương vẫn có ngôi mộ giả của Đỗ Phủ do viên Huyên lệnh Lỗi Dương họ Nhất xây để tưởng niệm nhà thơ lớn.

Người Hoa ngày xưa thường xây những ngôi mộ giả các nhân vật họ kính trọng.

Đỗ Phủ thơ hay tuyệt thế nhưng suốt đời nghèo khổ, nghèo đến độ không nuôi nổi vợ con và thân mình, để đến nỗi một người con nhỏ của ông phải chết vì thiếu ăn.

Nguyễn Du đặt câu hỏi, ông (Đỗ Phủ) cùng khổ đến thế phải chăng vì thơ ? Phải chăng ta có thể quy tội làm ông khổ là thơ ?

Chính Đỗ Phủ khi nhớ tới Lý Bạch, nhớ tới Khuất Nguyên tự trầm mình ở sông Mịch La đã than thở: “Làm thơ hay như Khuất Nguyên, như Lý Bạch mà cuộc đời khổ sở đó là vì văn chương ghen ghét những người mệnh đạt. Văn chương không cho những người làm thơ được thành công trong đời.”

Bàn về thơ và sự cùng khổ Âu Dương Tu, một danh sĩ khác của Trung Quốc viết: “Không phải thơ làm người ta cùng khổ. Chính vì người làm thơ có cùng khổ thơ của người đó mới hay.”

Đỗ Phủ nói: “Văn chương ghét mệnh.”

Nguyễn Du cho rằng: “Làm gì có chuyện văn hương ghét mệnh. Làm gì có chuyện trời ghen với người.”

Nhưng trong truyện Kiều Nguyễn Du lại viết :

Lạ gì bỉ sắc, tư phong.

Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen.

Hoàng Hải Thủy viết: “Đây không phải một điều mâu thuẫn trong quan niệm về nhân sinh của thi sĩ. Không phải Nguyễn Du bất nhất trong quan niệm của ông về đời người. Ý thức của chúng ta rất phức tạp, đa dạng. Nguyễn Du tất nhiên là phức tạp hơn người thường.”

Hoàng Hải Thủy lấy trường hợp của ông để nói thêm về câu hỏi được nêu ra: Thơ có làm cho người làm thơ phải khổ sở không ?

“Viết tiểu thuyết từ năm 25 tuổi, có thể nói tôi suốt một đời yêu thương, gắn bó, sống chết với việc viết truyên. Với tôi, viết là hạnh phúc. Tôi đã sống để viết, viết để sống và trước năm 1975, tôi đã sống được với việc viết truyện của tôi. Trước 1975, ở Sài Gòn, Thủ đo Quốc Gia Việt Nam Cộng hòa của tôi, trong hai mươi năm, tôi đã sống để viết và đã viết để sống. Sau 1975, tuy biết viết là tù tội, tôi vẫn viết. Dù vậy tôi vẫn không thể trả lời thỏa đáng câu hỏi: “Thơ có làm cho người làm Thơ cùng khổ hay không ?”

Tôi thấy Nguyễn Du đúng khi thi sĩ nói: “Chữ tài liền với chữ tai một vần.”, “ngu si hưởng thái bình.”

Người có tài thường gặp tai họa. Chuyện đó tôi thấy thường xẩy ra trong đời và trong thời loạn.

Tôi chịu câu nói của Âu Dương Tu: “Thơ không làm cho người làm thơ cùng khổ. Chính vì có cùng khổ thơ mới hay.”

HOÀNG HẢI THỦY

nguồn:

© gio-o.com 2010

Cảm giác của tôi ông là một người rất khó gần. Đầy cá tính, đầy lôi cuốn, và khó gần.

Sau khi bắt tay vào cuộc phỏng vấn, cảm giác ấy của tôi vẫn vương đọng …

Bắt dầu tôi không nghĩ ông sẽ nhận lời khi tôi viết meo mời ông phỏng vấn. Và rồi thật bất ngờ, ông nhận lời. Hoàng Hải Thủy là một nhà văn đắt giá. Ông đã từng và đang là nhà văn được các báo Việt Nam lấy làm một may mắn khi được ông nhận lời gửi bài. Lý do là ông có nhiều độc giả. Các báo phải trả nhuận bút thì mới có bài của ông.

gio-o.com lấy làm hân hạnh được nhà văn Hoàng Hải Thủy gửi bài và đồng ý cho phỏng vấn không thù lao. Có lẽ con người mà người Việt thường gọi là “nghệ sĩ” của ông lộ ra ở điểm này. Có lẽ vì thế mà xuyên suốt bài phỏng vấn, sự ngập ngừng của ông chỉ làm cho tôi và có lẽ nhiều độc giả khác càng tò mò. Và càng thấy những điều ông không trả lời còn ẩn đậy phần tài hoa và khô khốc ở con người Hoàng Hải Thủy, mà cuộc phỏng vấn vẫn chưa bật hé được.

Tôi rất yêu câu trả lời này của ông: “Tôi phóng tác để các vị phụ nữ Việt đọc”.

Bài phỏng vấn có nhiều phòng trống mời gọi sự tưởng tượng của các độc giả của nhà văn Hoàng Hải Thủy … (lth)

Theo tài liệu của hoanghaithuy.wordpress.com một trang web miễn phí hiện cập nhật bài thường xuyên của ông, thì tiểu sử Hoàng Hải Thủy được ghi như sau:

Tên thật: Dương Trọng Hải. Sinh năm 1933 tại Hà Đông. Bút hiệu khác: Công Tử Hà Đông, Ngụy Công Tử, Con Trai Bà Cả Đọi, Hạ Thu, Hồ Thành Nhân, Văn Kỳ Thanh, Dương Hồng Ngọc, Triều Đông, Người Sài Gòn …Vào Nam năm 1951, từng trải qua các việc: phóng viên nhật báo Ánh Sáng Sài Gòn, phòng 5 bộ Tổng Tham Mưu quân đội VNCH, phóng viên nhật báo Sài Gòn Mới, thư ký sở viện trợ Mỹ. Năm 1977 bị Công An Việt Cộng bắt nhốt 2 năm (1977-1979) vì tội gửi một số bài thơ, bài viết sầu buồn ra nước ngoài. Tháng 5/1984 bị bắt lần thứ hai cũng vì tội gửi tác phẩm ra nước ngoài. Lần thứ hai này bị đưa ra tòa, bị án tù 6 năm. Năm 1990 trở về Sàigòn, năm 1994 sang Hoa Kỳ tị nạn, định cư ở Virginia.

Các tác phẩm đã xuất bản trước 1975:

Vũ Nữ Sài Gòn, Tây Đực Tây Cái, Chiếc Hôn Tử Biệt (tái bản với tên Đêm Vĩnh Biệt), Nổ Như Tạc Đạn, Yêu Lắm Cắn Đau, Bạn và Vợ, Môi Thắm Nửa Đời, Người Vợ Mất Trí, Định Mệnh Đã An Bài, Kiều Giang (phóng tác từ tác phẩm Jane Eyre của Charlotte Bronte), Gái Trọ, Đỉnh Gió Hú (phóng tác từ Wuthering Heights), Như Chuyện Thần Tiên (Scoprion Reef), Điệp Viên 007 (Phóng tác), Thầy Nô (phóng tác từ Dr. No), Máu Đen Vàng Đỏ (phóng tác)

Các tác phẩm đã xuất bản sau 1975:

Công Ty Rửa Tiền (The Firm), Mang Xuống Tuyền Đài (The Chamber), Báo Cáo Bồ Nông (The Pelican Brief), Tiếng Kêu Của Máu (The Red Dragon), Mùa Hạ Hai Mươi, Những Tên Biệt Kích Cầm Bút, Dữ Hơn Rắn Độc …

Các bài bình luận, phiếm luận:

Mai sau… Nếu có bao giờ, Nhắc chi ngày xưa đó …, Chìm trong lãng quên, Sài Gòn và phụ nữ Việt trong phim Người Mỹ Thầm Lặng, Đọc Chùa Đàn Xem Mê Thảo, Còn gốc mất gốc, Mưa cầm, gió bắt, thép đợi, gang chờ…

(nguồn:www.hoanghaithuy.wordpress.com)

***

Hoàng Hải Thủy: Xin lỗi. Tôi không nhớ.

HHT: Thưa.. Không có gì đặc biệt cả. Không biết tại sao tôi có ý muốn viết tiểu thuyết từ năm tôi 10 tuổi, sau khi tôi đoc Trường Đời và Giông Tố. Tôi chỉ muốn “viết tiểu thuyết.” Tôi không nhận tôi là “ Nhà văn,”, tôi không thoải mái khi được gọi là “ Nhà văn.” Tôi viết truyện để giải trí cho những người đọc truyện tôi viết.

HHT: Câu hỏi ngắn nhưng câu trả lời thì không thể ngắn. Tôi đã viết nhiều về thị xã Hà Đông thời thơ ấu của tôi. Tôi không muốn viết nhiều về Hà Nội. Tôi chỉ sống ở Hà Nội có 1 năm nên tôi không có nhiều kỷ niệm về Hà Nội.

HHT: Tôi mà “ giỏi ngoại ngữ” thì trên cõi đời này còn có ai “ dzốt ngoại ngữ? ” Tôi tiếng Tây Bồi, tiếng Anh Bồi, tiếng Mỹ cũng bồi.

HHT: Như đã trả lời ở trên: 10 tuổi tôi thích, tôi mong mai sau tôi sẽ “viết truyện.” Viết như ông Lê Văn Trương viết Trường Đời, như ông Vũ Trọng Phụng viết Giông Tố.

HHT: Năm 1950 tôi từ Bắc Ninh, Bắc Giang trở về Hà Nội. Tôi đi học lại. Trường Văn Lang của ông Hiệu Trởng Ngô Duy Cầu. Năm 1951 ông thân tôi là công chức, đổi vào làm việc ở Sài Gòn, mẹ tôi, anh em tôi vào theo. Năm 1951 tôi học trường Tân Thanh ở đường Lacoste. Năm 1952 tôi được vào làm phóng viên nhật báo Ánh Sáng, cuối năm 1952 tôi được Giải Nhất Cuộc Thi Truyện Ngắn năm 1952 của Nhật báo Tiếng Dội. Truyên ngắn của tôi tên là “ Người Con Gái Áo Xanh.” Tôi mất truyện ngắn đầu tay này ngay năm 1952. Tôi đi lính 2 năm. Năm 1954 tôi làm phóng viên-nhân viên Nhật báo Sàigònmới. 1956, 1957 tôi làm nhân viên USOM – United States Operation Mission – tiền thân của USAID. Cuối năm 1957 tôi trở về toà báo Sàigònmới. Tôi viết tiểu thuyết phóng tác dzài dzài từ 1956 đến 1975, tôi viết truyện nhiều nhất ở Nhật báo Ngôn Luận.

HHT: Tôi chỉ có những ký ức làm tôi xúc động: Hai báo Ngôn Luận và Sàigònmới là hai tờ báo chính trong đời tôi. Người làm công mà được chủ thấy, biết có tài, được chủ trọng đãi.. là nhất. Tôi được hưởng vinh dự và niềm kiêu hãnh ấy ở toà soạn Ngôn Luận và Sàigònmới.

HHT: Tôi viết bài “ Phơi-ơ-tông” và bài “ Sài Gòn Mới” trong loạt bài Viết ở Rừng Phong – hoanghaithuy.com – Với tôi bà Bút Trà là Linh hồn, trái tim và xương sống của nhật báo Sàigònmới. Không có bà Bút Trà, không có tờ báo SàiGònmới. Trong đời tôi, tôi chỉ nhân “Bà Bút Trà là Bà Chủ tôi.” Tôi không thể trả lời đôi câu về bà Bút Trà. Xin đọc bài tôi viết về bà Bút Trà trong hoanghaithuy.com. Tôi không “cộng tác” với bà Bút Trà, tôi làm công cho bà Bút Trà.

HHT: Không có chuyện “chủ bút, chủ mực” gì long trọng cả. Năm 1972, người Mỹ ký Hiệp Định Paris với Bắc Cộng. Mỹ rút quân ra khỏi Việt Nam, Họ ngừng cuộc tuyên truyền chống Cộng ở VNCH. Họ dẹp Tạp Chí Thế Giới Tự Do. Họ thay TGTD từng chống Cộng bằng Tạp Chí Triển Vọng. Cơ quan USIA – Unites States Information Agency – ra nguyệt san USA Today, trong đăng toàn những bài trích trong cáo báo Mỹ về đời sống của người Mỹ, khoa học Mỹ. Tất cả các Sở USIS ở khắp thế giới dịch những bài trong USA Today ra làm thành tờ báo tháng của nước mình. Tờ Triển Vọng – Outlook – của Sở Thông Tin Hoa Kỳ ở Sài Gòn cũng làm việc ấy. Tôi làm nhân viên dịch những bài báo tiếng Mỹ. Triển Vong dịch xong, làm thành bản gọi là “ Bluebook”, gửi sang in ở một nhà in của Mỹ ở Manila.

HHT: Năm 1970 tôi giữ một trang trong Tuần Báo Con Ong, tôi cần một, hai bút hiệu Tếu để viết những bài kiểu viết láo mà chơi. Cái tên HHT dành để viết tiểu thuyết. Tôi lấy 2 tên Công Tử Hà Đông và Gã Thâm để ký 2 bài tôi viết trên Con Ong. Tôi ra đời, lớn lên ở thị xã Hà Đông. Hà Đông cách Hồ Gươm Hà Nội 11 cây số, có xe điện qua lại ngày 4, 5 lượt. Vì quá gần Hà Nội nên Hà Đông không có gì đặc biệt cả. Ăn cao lâu, đi xem xi-nê, đi xem bói, mua thực phẩm Tết, quần áo, giày mũ, người Hà Đông đều ra Hà Nội. Thanh niên Hà Đông ăn diện không khác thanh niên Hà Nội nhưng vẫn là thanh niên Hà Đông. Không ai dám tự nhận trên báo mình là Công Tử Hà Nội, nhưng nhận mình là Công Tử Hà Đông thì được. Vì Công Tử Hà Đông là một thứ công tử tỉnh lẻ, không giống ai, không được ai trọng. Anh Chu Tử hiêủ nghĩa cái tên Công Tử Hà Đông cuả tôi. Anh bảo tôi:

“ Anh lấy bút hiệu Công Tử Hà Đông hay đấy.’

Lúc ấy có anh bạn tôi, nói:

“ Công Từ Hà Nội” mới hay chứ.”

Anh Chu Tử nói:

“ Công Tử Hà Nội thì còn nói gì nữa.”

HHT: Tôi không biết. Câu trả lời, nếu tôi trả lời được, cũng sẽ quá dài.

HHT: Tôi chỉ viết để người đọc giải trí. Loại tiểu thuyết phơi-ơ-tông – feuilleton – đăng trên nhật báo mỗi ngày cần có những chuyện làm người đọc phải đọc tiếp. Tôi đọc tiểu thuyết Âu Mỹ trước hết vì tôi thích đọc, tôi cần đọc. Đọc quyền nào tôi thấy hay, tôi bị lôi cuốn, tôi nghĩ đến chuyện nên phóng tác truyện này cho độc giả của mình đọc.

HHT: Thời Đệ Nhất Cộng Hoà, nhân viên Bộ Thông Tin thường nói với các ông chủ báo câu: “ Văn phẩm phải lành mạnh, xây dựng, có hướng đi lên..” Và gọi những truyện bị coi là khiêu dâm, vi phạm thuần phong, mỹ tục là : “ Viết để phục vụ – viết theo – những thị hiếu thấp hèn của độc giả.” Tôi phóng tác tiểu thuyết của Ian Fleming là vì tôi thích những truyện ấy, khi đọc những truyện ấy tôi thấy hay. Người ta có nhu cầu đọc truyện giải trí, tôi biết nhu cầu của họ, tôi biết người đọc truyện tôi muốn đọc loại truyện gì. Khả năng biết đó là do Trời cho.

HHT: Tôi phóng tác để các vị phụ nữ Việt đọc. Các cô, các bà người Việt khó nhớ được một nhân vật lúc thì tên là Elizabeth, lúc thì tên là Liz, lúc là cô Taylor. Vì khó nhớ tên nhân vật, họ không thích đọc truyện có những nhân vật ấy. . Độc giả phụ nữ Việt những năm 1960 khó hiểu những truyện có những sự kiện chính như thang máy, phone, máy ghi âm, phi cơ.

HHT: Khi đọc Jane Eyre, tôi nghĩ: ” Mình sẽ phóng tác truyện này, đặt tên là Kiều Giang. “ Tên con gái tôi là Kiều Giang, cháu ra đời cùng năm tôi phóng tác Jane Eyre trên nhật báo Ngôn Luận. 

HHT: Tôi không biết Kiều Giang được in bao nhiêu ấn bản. Từ năm 1960 Kiều Giang được in thành sách lần thứ nhất, đến năm 1975 có 2 lần tái bản ở Sài Gòn, sau 1975 có 1 lần in lại ở Hoa Kỳ.

HHT: Có ba loại người thích đọc Kiều Giang ở ba số tuổi khác nhau: Tính vào những năm 1960-1965: Mẹ tôi 65 tuổi, vợ tôi 40 tuổi, con gái tôi 12 tuổi. Cả ba người đều đọc và thấy Kiều Giang hay. Nếu quốc gia ta còn, Kiều Giang có thể sẽ có những lớp người Việt kế tiếp nhau đọc.

HHT: Không nhất định bao nhiêu trang. Có những tháng tôi viết ba, bốn truyện cho ba, bốn nhật báo, có những tháng tôi chỉ viết một truyện cho một báo.

HHT: Không có gì đáng gọi là “ cao ngất.” 20 năm từ 1954 đến 1975 tôi chỉ làm thư ký Sở Mỹ 4 năm – 2 lần – tôi làm nhân viên tòa soạn nhật báo Sàigònmới 8 năm, tôi viết tiểu thuyết trong 20 năm.

HHT: Cám ơn lời khen. Tự nhiên tôi nghĩ ra những cái tên văn nghệ ấy.

HHT: Tôi chẳng bao giờ để ý đến chuyện này. Tuy vậy, tôi cũng có thể trả lời câu hỏi, nhưng tôi phải suy nghĩ, nhớ lại, bài viết ít nhất cũng 5 trang. Viết trong 8 tiếng chưa xong. Tôi xin lỗi đã không trả lời được nhiều câu hỏi.

HHT: Làm lại với tuổi 30? Chuyện giả tưởng, Làm lại với số tuổi 78 của tôi hiện nay? Tôi chỉ viết những bài như những bài Viết ở Rừng Phong. Tôi còn làm gì, viết gì hơn được nữa.

HHT: Nếu tôi nói “ Không có truyện nào tôi viết vừa ý tôi cả.” Tôi thấy tôi có vẻ kiêu căng. Nay đọc lại những truyện tôi viết 50 năm xưa, như trong các phóng sự tếu, có vài đoạn làm tôi ngạc nhiên: “ Tại sao ngày ấy mình viết được những lời, những chuyện như thế này?”

HHT: Tôi làm phóng tác cho các báo túi bụi còn chưa xong. Thì giờ, tâm trí đâu mà làm một sáng tác để đời. Chuyện này cũng là một đề tài cần viết dài. Tôi sẽ viết vài bài riêng trả lời vài câu hỏi tôi không trả lời được trong bài phỏng vấn này. Khi có bài, tôi sẽ gửi gio-o trước. 

HHT: Tôi toàn làm việc dịch bài tiếng Anh sang tiếng Việt. Các Sở Mỹ có ban chuyên viên dịch bài tiếng Việt sang tiếng Anh. Tôi ở trong ban làm Tạp Chí Triển Vọng tiếng Việt. Có tài liệu tiếng Việt nào cần dịch, tôi đưa sang Ban Dịch.

HHT: Tôi chạy không kịp. Tối 28 Tháng Tư 1975, vợ con tôi có tên trong danh sách nhân viên USIS lên Tân Sơn Nhứt chờ phi cơ đón đi, tôi và một số nhân viên Việt phải ở lại làm việc sở. Lúc 6 giờ tối ngày 28 phi trường Tân Sơn Nhứt bị pháo kích. Cuộc di tản bằng phi cơ ngừng. Những phi cơ Mỹ từ Guam bay sang nửa chừng bay về. Đêm 28 Thủ Tướng Vũ Văn Mẫu ra lệnh trên đài phát thanh: “ Yêu cầu tất cả nhân viên Mỹ ra khỏi VN trong 24 giờ. “ Nghe tin ấy tôi nói với vợ tôi: “ Mình đi không được rồi , em ơi. Bọn Mỹ còn ở đây, may ra nó còn đưa mình đi. Nay nó bị đuổi, mình hết đường.”

HHT: Tôi chẳng làm gì cả. Như anh em tù, tôi chịu khổ như anh em.

HHT: Tôi có làm gì trong chính quyền VNCH đâu. Họ có bắt tôi khai công việc tôi làm ở USIS. Chẳng có gì tôi phải dấu hay khó khai.

HHT: Chắc tại vì anh em chúng tôi viết và gửi ra nước ngoài một số bài diễn tả cuộc sống khổ cực của người dân Quốc Gia VNCH trong gông cùm của bọn Bắc Việt Cộng.

HHT: Như 20 triệu công dân Quốc Gia VNCH bị bọn Bắc Cộng giam tù. Không có gì khác.

HHT: Như mọi người tù làm Thơ trong Tù. Ban đêm làm Thơ, ghi nhớ trong óc. Ghi nhớ thật kỹ. Làm 4 hay 6 câu, ngừng lại ghi nhớ mấy câu đó. Nhớ kỹ rồi làm nhẩm tiếp. Đêm nào cũng ôn lại. Tôi làm những bài Tại Ngục Vịnh Kiều trong năm 1988 tôi ở trong Nhà Tù Chí Hoà. Có những bài dài 100 câu lục bát mà tôi nhớ hết. Năm 1989 tôi lên Trại Tù Khổ Sai Z 30 A, Xuân Lộc, có giấy bút tôi ghi những bài thơ của tôi xuống giấy – tất nhiên cũng phải ghi lén, mắt trước, mắt sau – khi vợ tôi lên trại thăm tôi, tôi đưa tập thơ cho vợ tôi mang về. Thế là tôi quên những lời Thơ ấy. Tôi gửi được những bài Tho trong Tù của tôi sang Mỹ. Năm 1995, ở Kỳ Hoa, tôi viết lời bình loạn những bài thơ ấy, làm thành tập Tại Ngục Vịnh Kiều, Nhà Làng Văn Canada xuất bản.

HHT: Chắc tôi như anh em cùng tu. Chẳng có hy vọng gì nên cũng chẳng có gì để tuyệt vọng. Tất nhiên là mong sống để có ngày trở về với vợ con, với mái nhà xưa, nhưng nếu có chết trong tù cũng là chuyện thường.

HHT: Tôi không thích gặp bất cứ người làm văn nghệ miền Bắc nào. Tôi chỉ có cảm tình, và trọng một người : Nguyễn Chí Thiện.

HHT: Tôi nghĩ “Việc của Nhà Văn là Viết.”

HHT: Không có chuyện “ Nếu..” như thế. Làm sao người lảng xẹt về mọi mặt như tôi mà làm công tác Chiến Tranh Chính Trị được.

HHT: Tôi khinh anh ta.

HHT: Tôi xin không trả lời câu hỏi này. Tôi đã viết về tình trạng ấy trong nhiều bài Viết ở Rừng Phong.

HHT: Chỉ vì Sự Thật.

HHT: Tôi chẳng bao giờ bận trí về những chuyện được hỏi trên đây

HHT: Làm gì có chuyện Phan Nghị “kêu gọi hòa giải?”

HHT: Tôi bị bắt đi tù 2 lần, Lần 1 tù 24 tháng, kéo dài trong 3 năm 1976, 1977, 1978. Lần tù thứ hai 6 năm, từ 1984 đến 1989.

HHT: Chán ngấy.

HHT: Không. Tôi là cái thá gì mà họ lo cứu tôi.

HHT: Lơ mơ như nhiều người Việt cùng tuổi tôi.

HHT: Rất lơ tơ mơ.

HHT: Không.

HHT: Không.

HHT: Tôi chẳng nghĩ gì cả.

HHT: Tôi làm thơ từ năm tôi 17 tuổi. Sau năm 20 tuổi, tôi không lám thơ vì tôi không phải là thi sĩ. 30 tuổi tôi bận làm, viết, ăn chơi, thì giờ, tâm trí đâu mà tôi làm thơ. Lại thêm cuộc sống của tôi phơi phới, có gì buồn sầu, đau thương đâu mà tôi thơ với thẩn. Sau 1975 như 30 triệu người VNCH làm thơ, tôi làm thơ. Vật bất kỳ bình tắc minh. Vật bình làm sao vật minh. Còn Thơ tôi bài nào Hay thì lúc tôi thấy bài này hay, lúc tôi thấy bài kia hay. Thấy hay theo tâm trạng của tôi lúc ấy.

HHT: Bài Thơ nào tôi làm riêng cho vợ tôi, tôi để tên nàng vào bài.

HHT: Tôi làm những việc tôi làm vì tôi thấy tôi có bổn phận làm những việc đó.

HHT: Như một ông già có tật “ nghiện computer.” Tôi thấy tôi nghiện computer như người nghiện thuốc phiện: Người nghiện hút cả ngày quanh quẩn bên bàn đèn, người nghiện computer cả ngày quanh quẩn trước dàn computer. Tôi sẽ viết một bài về hai cái Nghiện này.

HHT: Tôi chỉ viết và tìm đề tài để viết. Tôi không xem youtube, Facebook lại càng không có tôi.

HHT: Người thích viết như tôi mà viết trên Internet là Nhất, Sướng Nhất. Ông Tầu Kim Thánh Thán không có cái lạc thú này. Lại hưá tôi sẽ viết một bài về Nghiện Computer và Sướng Viết Computer. Cũng xin kính báo với quí vị đọc những dòng này: Tôi hưá nhiều, tôi thường hưá loạn cào cào nhưng tôi là Hội Viên Hội Hứa Lèo Quốc Tế, cho nên đôi khi tôi có bổn phận làm theo tôn chỉ của Hội. 

HHT: Trời cho, Chuá cho. Làm gì có cách nào.

HHT: Tôi có lạc quan hay can đảm gì đâu. Tôi bản tính yếu sìu – Tử vi là Âm Nam: Đàn ông mà tính nết như đàn bà - tôi không cương quyết, tôi dễ thay đổi quyết định, tôi không lo xa, khi có việc rắc rối là cuống lên, sợ. Tôi có tật “ Cả nể.” Không thích làm việc đó mà nể người ép vẫn cứ làm. Làm rồi bực tức. Tôi mềm như bún thiu, như cơm vữa.

Cám ơn gio-o và bà Lê Thị Huệ

Lê Thị Huệ thực hiện

© gio-o.com 2011