Nhạc sĩ Đoàn Chuẩn

Đoàn Chuẩn (15 tháng 6, 1924 – 15 tháng 11, 2001) là một nghệ sĩ biểu diễn ghi-ta Hawaii, song được biết đến nhiều hơn cả như một nhạc sĩ Việt Nam với những ca khúc bất hủ về mùa thu, những giai điệu thuộc nằm lòng của nhiều thế hệ.Đoàn Chuẩn (15 tháng 6, 1924 – 15 tháng 11, 2001) là một nghệ sĩ biểu diễn ghi-ta Hawaii, song được biết đến nhiều hơn cả như một nhạc sĩ Việt Nam với những ca khúc bất hủ về mùa thu, những giai điệu thuộc nằm lòng của nhiều thế hệ.

Sinh ra trong một gia đình tư sản nổi tiếng ở Hải Phòng, ông là con trai thứ 2 của nhà tư sản Đoàn Đức Ban (Vạn Vân) – chủ hãng nước mắm Vạn Vân nổi tiếng và lớn nhất trên toàn cõi Đông Dương trước Cách mạng tháng Tám (1945). Ông lớn lên ở Hà Nội và là nghệ sĩ chơi đàn ghi-ta Hawaii. 

Tất cả ca khúc của ông đều được ghi tên tác giả là “Đoàn Chuẩn-Từ Linh”. Thực ra Từ Linh (? – 1992) không trực tiếp tham gia sáng tác, nhưng Đoàn Chuẩn ghi tên chung hai người để tôn vinh người bạn tri âm của mình, tôn vinh tình bạn đã góp phần tạo cảm hứng nghệ thuật. Từ Linh tên thật là Hà Đình Thâu – một nhiếp ảnh gia. Cái tên chung mà người nhạc sĩ này đã chọn để sử dụng vẫn là một ẩn số đối với công chúng.

Đầu năm 2000, ông bị tai biến mạch máu não và hôn mê. Sau đó, ông tỉnh lại nhưng mất tiếng nói, chỉ có thể bút đàm cho đến lúc qua đời lúc 22 giờ, ngày 15 tháng 11 năm 2001.

Giai thoại và cuộc đời:
Đoàn Chuẩn, theo lời kể của con trai là Đoàn Đính, nổi tiếng về tính cách phong lưu và hào hoa có thể so sánh như công tử Bạc Liêu ở miền Nam Việt Nam thời bấy giờ.

Ông đã từng thuê rất nhiều ô để che nắng cho một trong hai chiếc Cadillac ở Việt Nam thời đó khi đi tắm biển ở Hải Phòng, diện tích ô che phủ bao nhiêu thì trả tiền bấy nhiêu. Cách ăn mặc của Đoàn Chuẩn cũng rất cầu kỳ: một ngày ông có thể thay vài bộ quần áo và hàng chục đôi giày; chỉ ăn tôm mới bắt 15 phút trước và đã được bóc nõn quấn mỡ kho.[cần dẫn nguồn]

Đoàn Chuẩn rất đa tình. Ông đã sáng tác tặng một người đẹp của miền Bắc lúc đó sáu bài hát trong khi với vợ mình, ông chỉ viết tặng bà vỏn vẹn hai bài. Thời trẻ, ông đã từng dành ba năm thuê người mỗi ngày mang một bông hồng đến tặng người con gái mà ông yêu.[cần dẫn nguồn]

Về sau, gia cảnh của nhà Đoàn Chuẩn có phần giảm sút nhưng ông vẫn sống rất vui vẻ và hạnh phúc bên vợ mình.

(tóm lược wiki)

Vợ chồng nhạc sĩ Đoàn Chuẩn và người con gái đầu lòng.
Ảnh chụp năm 1952

(trích bộ sưu tập KÝ ỨC HÀ NỘI XƯA)

Nhạc Đoàn Chuẩn & Nước mắm Vạn Vân

Các thành viên gia đình Hãng nước mắm Vạn Vân: (từ trái sang, hàng trước) Đoàn Chuẩn, cụ Lê Thị Yến, Đoàn Thị My; hàng sau, từ trái sang: Đoàn Đứ
c Trình, Nguyễn Thị Huấn (vợ ông Trình), Đoàn Thị Tề .


Thật thú vị khi những bản nhạc của Đoàn Chuẩn đứng cạnh Thương hiệu nước nức danh xứ Đông Dương bấy giờ- Nước mắm Vạn Vân. “Dưa La, húng Láng, nem Báng, tương Bần, nước mắm Vạn Vân, cá rô đầm Sét”.
Con người Đoàn Chuẩn đa tình, hào phóng, chẳng giữ lại gì cho mình, quý ai thì ông tặng nhạc, giống như nghệ danh Từ Linh- không hề là đồng tác giả với Đoàn Chuẩn. Và đây là tờ quảng cáo duy nhất còn lại của một người hâm mộ sưu tầm và gìn giữ: Tờ quảng cáo nước mắm Vạn Vân cùng với âm nhạc Đoàn Chuẩn Điều, bản nhạc Ánh Trăng Thu. Điều đặc biệt, đây là bản nhạc đầu tiên của nhạc sĩ Đoàn Chuẩn, sáng tác 1947.
—
Giữa những năm 1930, Nước mắm Vạn Vân được xem là cơ sở sản xuất nước mắm lớn nhất Việt Nam cũng như xứ Đông Dương. Năm 1939, hãng nước mắm này đã bắt đầu mở đại lý tại Paris, Pháp, bằng “công nghệ” đóng chai. 

Ông Đoàn Đức Ban là một trong những người đầu tiên đăng ký “thương hiệu” “bản quyền” của Việt Nam lúc bấy giờ (cùng với hãng sơn của Nguyễn Sơn Hà và hãng tàu thủy của Bạch Thái Bưởi). 

Nước mắm dòng họ Đoàn nổi tiếng đến độ, trước 1959 hương vị Nước mắm Cát Hải (Hải Phòng) được thay thế bằng tên Vạn Vân. Nước mắm Vạn Vân (sau năm 1959) đổi tên thành Cát Hải.
Ngày nay, một số hãng nước mắm Phía Bắc lấy lại “thương hiệu” Vạn Vân & Cát Hải.

Ảnh: tờ quảng cáo nước mắn Vạn Văn đi kèm bản nhạc Ánh Trăng Thu, 1947 của một ngời hâm mộ tặng lại cho gia đinh nhạc sĩ.

Nhạc sĩ Đoàn Chuẩn (trái) và Từ Linh 1950


Về nghệ danh Đoàn Chuẩn- Từ Linh

Theo nhạc sĩ Đoàn Đính, con trai cả nhạc sĩ Đoàn Chuẩn thì Từ Linh là một người bạn tri âm của nhạc sĩ Đoàn Chuẩn. Vốn là một nghệ sĩ nhiếp ảnh, Từ Linh không trực tiếp tham gia sáng tác nhạc hay viết lời cho ca khúc mà ông chính là “khán thính giả” đầu tiên của những sáng tác của Đoàn Chuẩn. Mỗi lần sáng tác một nhạc phẩm mới, Đoàn Chuẩn đều bộc bạch về ý tưởng, câu thức với Từ Linh và sau đó luôn lắng nghe cảm nhận của người bạn tri âm để chỉnh sửa, hoàn chỉnh tác phẩm. Vì thế, nhạc sĩ Đoàn Chuẩn ghi tên chung hai người trong những nhạc phẩm để tôn vinh, ghi nhận tình bạn tri âm tri kỷ này. Đáng quý là toàn bộ nhạc phẩm mang đậm chất trữ tình, lãng mạn đã đi vào lòng người nghe nhiều thế hệ như: Lá đổ muôn chiều, Thu quyến rũ, Gửi gió cho mây ngàn bay… đều có tên chung là Đoàn Chuẩn – Từ Linh.
Từ Linh tên thật là Hà Đình Thâu.