VIRGIL GHEORGHIU: ' Thế Phong bị báo Khởi hành tố cáo : " đạo văn, đạo sách Đặng Văn Nhâm ?" -- bài viết: Trần Thị Bông Giấy -- nguồn: Điệu múa cuối cùng của con thiên nga / TTBG -- Nxb Văn uyển, San José 2005

điệu múa cuối cùng của con thiên nga/

trần thị bông giấy
(văn uyển xb, san josé 2005)

Thế Phong bị báo Khởi Hành tố cáo : "đạo văn, đạo sách Đặng Văn Nhâm ?"

trần thị bông giấy

(viết trong sách ĐIỆU MÚA CUỐI CÙNG CỦA CON THIÊN NGA)

Một lần trong năm 2002, từ San Diégo, Phan Diên điện thoại lên tôi, báo cho hay rằng; anh đọc thấy trên tạp chí 'Khởi Hành' ở Nam Cali, có bài viết lên án Thế Phong "đạo sách, đạo văn" của Đặng Văn Nhâm, trong vụ 'Nữ Nhân Ngư' đang ồn ào khi ấy.

Giọng Phan Diên tức tối:

"Tôi không tin Thế Phong làm như vậy. Nó có thể "cà chớn" gì cũng được, chứ không bao giờ thèm đạo văn ai. Đặng Văn Nhâm so với tên tuổi Thế Phong thì có ra gì; mà Thế Phong cần phải làm như thế với anh chàng ấy? Người ta đạo văn nó thì có!".

Và Phan Diên đề nghị:

"Tôi đã gọi, nói cho Thế Phong biết sự việc; thấy nó vẫn"tỉnh bơ như pha". Bông Giấy nên e-mail về hỏi nó cho ra lẽ. Với Bông Giấy, chắc nó sẽ nói thật tất cả."

Cái sự "muốn nghe Thế Phong nói thật" này, tôi nhiều lần gặp anh trong 2 mùa hè kế tiếp về thăm quê hương, nhưng thấy anh không chút nào tỏ ra quan tâm đến 3 loại chuyện "ruồi bu" như vậy; nên tôi không hề hỏi.

Phải đợi đến tháng 7 năm 2005, "rảnh rang" vui miệng, tôi hỏi-- và, được anh cho biết chi tiết sự việc bằng một lá thư dài gửi tôi,

như sau:

thế phong [i.e. đỗ mạnh tường 1932- ]

(ảnh: Đặng Văn Nhâm/ 2003)

từ quyên [ i.e. đặng văn nhâm 1933 - ]

](ảnh:internet)

hàng sau, trái qua:

phan diên+ thanh chương

(hiện ở Mỹ)

hàng trước, ngồi:

thi sĩ phổ đức [1940- 2013 saigon]
+ văn sĩ hoàng vũ đông sơn [1939- 2014 saigon]
+ thế phong (áo xanh đậm)
(ảnh: phan diên)

Sài gòn, ngày 30/7/2015

Bông Giấy ơi,

Vụ NỮ NHÂN NGƯ của tác giả Andersen do Đặng Văn Nhâm dịch, là cái tựa do Chi nhánh Nxb Thanh Niên in. (2003).

Còn MỸ NHÂN NGƯ là cái tựa sách, ghi trên bản thảo của Đặng văn Nhâm.

Năm 2002, nhà văn Việt kiều Mỹ Huy Sơn viết thư cho tôi, báo cho hay rằng Đặng Văn Nhâm từ Đan Mạch sắp về VN; và muốn xin gặp tôi.

Vì chỗ quen biết cũ, từ thập niên 50 ' s; tôi đồng ý cho gặp.

"Một buổi, có 'cú' điện thoại gọi đến nhà tôi, hỏi: "Đây có phải là nhà ông Thế Phong, 25/ ... Trần Khắc Chân, Tân Định?" Trả lời: " Đúng, xin lỗi, người đang nói chuyện với tôi là ai?". Đầu dây bên kia không thấy tiếng trả lời, cúp máy cái rụp. Khoảng 10 phút sau, có khách bấm chuông; vợ tôi ra mở cửa. Tôi từ trên gác xuống, thấy một vị khách mặc quần áo rất tề chỉnh, đeo kính đen, đang ngồi ở sa-lông.

"Mày có nhớ tao không?"-- (hỏi).

"Nhớ. Mày là Từ Quyên- Đặng Văn Nhâm? Nhìn mày giống hệt nhân viên FBI." -- tôi trả lời. "

Sau đó bạn rủ tôi đi uống 'café'; và, nhờ đưa đi tìm gặp đôi người bạn cũ; nhà văn Thẩm Thệ Hà ở mãi bên quận 4. Những ngày kế tiếp, bạn lại thường xuyên tìm gặp tôi; luôn luôn đòi đi tắc-xi, chứ không chịu để tôi chở phía sau xe Honda.

Lần đi uống cà-phê ở Givral với nhiếp ảnh gia Nguyễn Mạnh Đan; bạn cho biết có một số bản thảo dịch+ từ điển; ý bạn là muốn nhờ tôi giới thiệu với một nhà xuất bản ở VN in-- và, bạn sẽ không nhận tiền bản quyền.

Nguyễn Mạnh Đan nghe bạn ấy nói vậy; cũng giục tôi giúp đỡ bạn ấy; như tôi từng giới thiệu Chi nhánh Nxb Thanh Niên từng cấp giấy phép xuất bản sách ảnh Nguyễn Mạnh Đan .

Nhận lời xong, tôi bèn đưa bạn đến gặp thi sĩ Thái Thăng Long, giám đốc Chi nhánh Nxb Thanh Niên; để giới thiệu.

Bạn Đặng Văn Nhâm đề nghị được in MỸ NHÂN NGƯ trước.

Sau đó, bạn mời toàn thể nhân viên nhà xuất bản đi tắc-xi ăn sáng ở đường Đồng Khởi; kể cả lần sau mời cả gia đình Thái Thăng Long đi ăn tối ở Binh Qưới II, tốn khá tốn bộn .

Tiếp đó, Chi nhánh Nxb Thanh Niên nhận in MỸ NHÂN NGƯ.

Trong lúc đang in bìa, một trục trặc nhỏ đưa tới: PA 25 (Phòng An ninh Văn hoá tp. HCM) gọi điện thoại điện thoại cho Thái Thăng Long yêu cầu sao đó; nên ông Long tới tấp điện thoại cho tôi "nhờ chữa cháy". Và, ông Thái Thăng Long đưa đề nghị :

"nên đề tên THẾ PHONG dịch, thay vì ĐẶNG VĂN NHÂM".

Tôi trả lời Thái Thăng Long:

" Không được, cũng đừng chớ vội, hãy đợi tôi gửi thư hỏi ý kiến Đặng Văn Nhâm ở Đan Mạch đã; hoặc đề tên TỪ QUYÊN dịch. (một bút danh viết báo Đặng Văn Nhâm trước 1975).

Nhưng, trong khi đang chờ sự trả lời của Đặng Văn Nhâm; thì ông giám đốc Chi nhánh Nxb Thanh Niên tức tốc điện thoại báo :"phải in ngay, không thể chờ sự trả lời của Đặng Văn Nhâm được". Ông Thái Thăng Long còn nói: " Lần sau tái bản sẽ đề tên Từ Quyên, vậy nhé."

Sau đó, Đặng Văn Nhâm yêu cầu tôi thế này: 'Nếu tôi sẵn tiền thì xuất ra trả cước phí gửi bằng máy bay cho bạn ấy vài quyển; rồi bạn sẽ trả lại sau.'

Tôi đã gửi cho bạn ấy 5 cuốn, dán lên trang 3 hàng chữ "TỪ QUYÊN dịch".

Sau ít hôm, tôi nhận được thư trả lời của bạn ấy; hỏi:

"Vậy ai là người nhận tiền nhuận bút? Ai là người đã gạch bỏ nhiều đoạn trong sách NỮ NHÂN NGƯ?"

Trả lới:

"Ở VN, việc biên tập, in ấn, phát hành nằm trong 2 Kế hoạch:

1) Kế hoạch A: Nxb bỏ tiền ra in, trả tiền bản quyền cho dịch giả .(như NỮ NHÂN NGƯ, chẳng hạn).

2) Kế hoạch B: người liên doanh xin cấp phép trả quản lý phí cho Nxb; tự lo chi phí ấn loát, trả bản quyền, tự phát hành.

Bạn hãy liên hệ trực tiếp với Nxb Thanh Niên thì tốt hơn."

Cũng rất may là: khi sách NỮ NHÂN NGƯ phát hành, tôi biết được chỗ in, nên đến Xí Nghiệp In / bộ Thương Mại; xin ;lại được mẫu bìa NỮ NHÂN NGƯ đề tên ĐẶNG VĂN NHÂM dịch; rồi gửi sang Đan Mạch cho bạn ấy.

- đồng thời, tôi cũng gửi thư cho giám đốc Chi nhánh Nxb Thanh Niên để phản đối việc Nxb đề tên tôi là dịch giả -- kèm theo cả mẫu bìa NỮ NHÂN NGƯ, in lần đầu tại Xí Nghiệp In của bộ Thương Mại đề tên ĐẶNG VĂN NHÂM; thêm cả lá thư viết tay của Đặng Văn Nhâm gửi giám đốc Thái Thăng Long:

"Thân gửi anh Thái Thăng Long và Thế Phong,

Tôi nghĩ nếu sách này in được, chắc anh phải viết giùm lời giới thiệu của NXB. Nếu có nhà xuất bản nào lo việc ấn loát và phát hành luôn; thì tiện cho tôi lắm. Tôi không quan tâm đến tiền bản quyền đâu. Mong được ý kiến sớm của các anh. Nếu có gì trở ngại; cuối năm nay, tôi sẽ về gặp các bạn. Thân qúy chúc các anh Long, Bình (người biên tập). Thế Phong... đều bình anh thịnh đạt.
(Mấy trang đầu sách này tôi bỏ. Có sẵn dĩa chứa."

Đặng Văn Nhâm

(ký tên)

***

Từ Los Angelès, Phan Diên goi về báo tin cho biết; một tờ báo ở Nam Cali có bài đả kích tôi [TP] đã chiếm đoạt bản dịch của ông Đặng Văn Nhâm .

Và, Phan Diên lập tức 'scan' ra gửi về cho tôi bài báo ấy; kèm theo lời thúc giục tôi viết một bài cải chính, gửi cho báo 'Người Việt' đăng.

Phan Diên còn nói thêm, đó là ý kiến của Hoàng Khỏi Phong, phụ trách trang văn nghệ báo 'Người Việt' ở Cali, còn tôi vẫn giữ im lặng.

"Năm kế tiếp (2004), lại có một 'cú' điện thoại gọi đến, giọng quen quen: " Tao và thằng Huy Sơn về Sài Gòn rồi, muốn gặp mày.

Tôi trả lời: " Rất tiếc, tao không có thời giờ đi chơi với mày nữa! "

- cúp máy .

Bông Giấy ơi,

- tôi sẽ gửi cho Bông Giây phóng ảnh bìa NỮ NHÂN NGƯ, có in tên Đặng Văn Nhâm là dịch giả; và cả lá thư viết tay của Đặng Văn Nhâm gửi Nxb Thanh Niên nhé.

Sau đây, chép lại cho Bông Giấy một đoạn trong lá thư, tôi gửi giám đốc Chi nhánh Nxb Thanh Niên tại tp. HCM:

30/7/2003
Thân gửi ông Thái Thăng Long,
giám đốc Chi nhánh Nxb Thanh Niên tại tp. Hồ Chí Minh,

Thưa ông, xin đính kèm đấy:

a) lá thư viết tay của ông Đặng Văn Nhâm, dịch giả NỮ NHÂN NGƯ, do Nxb /Thanh Niên ấn hành năm 2003, mang tên dịch giả Thế Phong.

b) thư điện tử của bạn ấy phê phán tôi "kẻ chiếm đoạt tác phẩm NỮ NHÂN NGƯ CỦA Đặng Văn Nhâm".

Cũng nhờ là tôi đã xin được mẫu bìa NỮ NHÂN NGƯ nguyên thủy, trước khi ra phim (thu thập được tại Xí Nghiệp In MACHINO / bộ Thương Mại) gửi ông; để ông có cơ hội biện giải; "tôi chỉ là "dịch giả bất-đắc-dĩ" do chính ông yêu cấu thay tên dịch giả Đặng Văn Nhâm ; để nay, tôi trở thành "hình-nhân-thế-mạng".

Trong ít phút chuyện trò qua điện thoại; khi được ông cho biết là sách NỮ NHÂN NGƯ đã in xong; nhưng PA 25 yêu cầu không được đề tên Đặng Văn Nhâm (nơi trang bìa 1) -- tôi đã yêu cầu ông đổi tên "dịch giả là TỪ QUYÊN". (điều này tôi cũng đã báo ngay cho ông Đặng văn Nhâm).

Nhưng vẫn chính là lời của ông cho tôi biết rằng" sách và bìa đã in xong nên quá muộn để thay tên dịch giả khác. Vậy hãy chờ khi tái bản NỮ NHÂN NGƯ, sẽ đề tên TỪ QUYÊN dịch vậy."

Thế Phong

***

Năm 2004, Chi nhánh Nxb Thanh Niên có in lại khoảng 400 cuốn NỮ NHÂN NGƯ (trang 3 ghi tên TỪ QUYÊN dịch)-- và đó cũng là lúc Đặng Văn Nhâm về lại VN gọi điện thoại nhờ tôi "mời giùm ông giám đốc Chi nhánh Nxb Thanh Niên , ông Thái Thăng Long cho ông Nhâm gặp mặt."

và ông Thái Thăng Long trả lời thẳng thừng:

"Vì bận, nên không thể gặp ông Đặng Văn Nhâm ở ngoài cơ quan; vậy xin mời dịch giả NỮ NHÂN NGƯ đến cơ quan nhận sách mới in lại đề tên TỪ QUYÊN dịch + tiền bản quyền trả dịch giả là 1.800.000 VNđ."

Vẫn theo lời ông Thái Thăng Long: "chờ khá lâu vẫn không thấy ông Đặng Văn Nhâm đến cơ quan Nxb để nhận sách+ tiền nhuận bút.

***

Còn anh chàng "chủ nhiệm Viên Linh"báo'Khởi Hành' ở Mỷ có bài đả kích tôi "đạo văn, chiếm đoạt"; do yêu cầu của Đặng Văn Nhâm-- bọn chúng "chung một giuộc VĂN BÚT với nhau ở Mỹ; thì"chuyện phủ bênh phủ, huyện bênh huyện" bình thường thôi.

"Chàng Lùn Nhà Thơ Đức Bà Saigon" là sước danh của chàng Viên Linh gán cho "tay cầm bút 2 mang Vũ Hạnh" ở Sài gòn trước 1975-- nay, tôi chụp lại trên đầu ông Viên Linh [i.e. Nguyễn Nam 1938- ] chủ nhiệm báo 'Khởi Hành' ở Mỹ -- đại khái mang hậu ý: "tài chỉ bằng anh Lùn Nhà Thờ Đức Bà thôi , lại tự huênh hoang cho mình cao ngất ngưởng đến nóc nhà thờ"!.

Cũng vui thôi, chẳng có gì phải bận tâm; vì Bông Giấy biết sao không? Tới tuổi này, cái gì vui thì cười hả hê; không vui thì bỏ qua, hơi đâu bực dọc; pảài không Bông Giấy?

Trờ lại tác phẩm THƯ VIẾT Ở SAIGON (Văn Uyển xb, 2000)đã được 'chàng thi sĩ Viên Linh tài chỉ như anh Lùn Nhà Thờ Đức Bà' ấy; đã có ít dòng trong bài "Thế Phong Bị Tác Giả Đặng Văn Nhâm Tố Cáo Đánh Cắp Tác Quyền" đăng trên báo 'Khởi Hành' của chàng ta:

"Tác phẩm của Thế Phong cũng là lời bịa đặt, chửi bới tàn tệ các nhà văn khác (ngay trong năm nay, nhà văn Văn Quang phải lên tiếng cảnh cáo anh ta trên báo chí; mà tờ 'Kịch Ảnh' ở Houston có đăng). Tuy thế những hành động ấy cũng chưa làm người ta định gía nhà văn Thế Phong. Lần này với chuyện 'luộc sách' cuốn 'Nữ Nhân Ngư', tên tuổi Thế Phong sẽ chính thức được ghi lại trong sinh hoạt xuất bản, qua một việc làm có tính cách đạo tà".

Bông Giấy ơi, ngay cái tít bài viết của 'Viên Linh, anh Lùn Nhà Thờ Đức Bà' trên kia, đã không chỉnh rồi. Nếu gọi Đặng Văn Nhâm là "Tác Giả"thì hoàn toàn không chính xác cho lắm.

Bằng như nếu có; thì tạm gọi ĐẶNG VĂN NHÂM là "Tối Tác" đúng hơn-- lý do giản dị là bạn ấy có sáng tác được một tác phẩm văn học nào đâu? Thôi thì, gọi bạn ấy "Tác[quái] Dịch" vậy; bởi chắc gì trình độ bạn ấy có thể lột tả được nguyên tác của Andersen, chứ chưa nói đến, có khi lại là "Traduire, c'est trahir", không chừng vậy?

Thội bỏ qua cái 'chuyện chọc cười tào lao' này đi, nghe Bông Giấy -- hãy coi như 'chấm dứt chương trình tạp-pí-lù Tùng Lâm', một thành ngữ 'chọc Cười' của anh hề Tùng Lâm lừng danh của Sài Gòn trước 1975. (Thế Phong)

[]

(trang 60- 65- ĐIỆU MÁU CUỐI CÙNG CỦA CON THIÊN NGA

TTBG (tập II.)