VIRGIL GHEORGHIU

Bài thơ được xuất bản lần đầu năm 1958, đúng 60 năm trước, trên tạp chí Bách Khoa. Lúc đó, Bách Khoa mới chạy được một thời gian, chưa được tiếng tăm là mấy, khác với các thập niên kế tiếp.

Tôi giật mình khi phát hiện ra bài thơ. Hoặc là, gần đây mới ngạc nhiên về một bài thơ như vậy đã được viết ra từ 60 năm trước, ở Tokyo. Chứ những năm đọc Bách Khoa dưới tầng hầm thư viện của trường ngày xưa, thì có thể do khác mối quan tâm, nên tôi chưa thấy bài ấy của Mạc Ly Châu. Dưới tầng hầm thư viện trường tôi, Bách Khoa có trọn bộ. Lướt mắt qua rồi, nhưng chưa từng đọng lại.

Mà đó là thơ của Mạc Ly Châu gửi tặng Phan Lạc Tuyên.

Sau hơn nửa thế kỉ, đọc Mạc Ly Châu, mới thực sự nhận ra đó là một bài thơ hay viết về Tokyo. Mấy ai, người Việt mình, ở thời khắc ấy, nhìn thấy, cảm thấy một Tokyo đáng thương đến nhường ấy.

Bấy giờ, cụ Cường Để đã tạ thế được tới sáu bảy năm rồi. Mộ của Trần Đông Phong chắc đã được bà Ando qui tập về Tokyo. Đặng Văn Ngữ và Lương Định Của đã về giúp nước nhiều năm. Không rõ nhóm Trần Đức Thanh Phong còn ở kinh, hay đã đi đâu.

Toàn bài như sau:

"

Đêm Tokyo

Mến gửi Phan Lạc Tuyên

ĐÊM Tokyo mùa trăng chưa về

Màu sắc chen nhau tập trung đê mê

Chang chói, nghẹn ngào Đông Á
Ôi kinh kỳ, máu đỏ ngập tràn mộng tàn khuya.

Ngõ lạnh thoáng bóng kymono cổ kính
Lang thang hồn xưa vô định
Nghiêng má anh đào, rung môi cười
Từng dãy nhà cao chót vót
Từng đáy hầm sâu, sắt nghiến rạn tròng ngươi
Đường về Tachikawa heo hút
Hồ vây Hoàng Thành nhốt kín mây trời
Tchinzuku đàng điếm
Gái Gheisa lả lơi
Trà thất không còn thơm gió

U uất một Tokyo không trăng, lấp lánh hàng mi lệ nhỏ

Thương Tokyo kiếm bén ngàn xưa lay động hoàng hôn

Thương Tokyo còn mãi trầm hương nghi ngút

Lối mòn ngoại ô heo hút

Trùng dương nhàu nát tâm tư