Thi nhân - thi ca & cảm nhận / lê ngọc trác
Nxb văn học , Hànội 2013
đinh hùng : qua xứ ma sầu ta mất trí
bài : lê ngọc trác
Trời cuối thu cuối thu rồi em ở đâu
Nằm bên đất lạnh chắc em sầu
Thu ơi ! đánh thức hồn ta dậy
Ta muốn vào thăm nấm mộ sâu
Em mộng về đâu ?
Em mất về đâu ?
Từng đêm tôi nguyện, tôi cầu
Đây mầu hương khói là mầu mắt xưa .
Em đã về chưa ? Em sắp về chưa ?
Trăng sao tắt, ngọn đèn mờ
Ta nằm rỏ lệ đọc thơ gọi hồn .
Em hãy cười lên vang cõi âm
Khi trăng thu lạnh bước đi thầm
Những hồn phiêu bạt bao năm trước
Nay đã vào chung một chỗ nằm.
Cười lên em !
Khóc lên em !
Đâu trăng tình sử
Nép áo trần duyên ?
Gót sen tố nữ
Xôn sao đêm huyền
Ta đi, lạc xứ thần tiên
Hồn trùng dương hiện bóng thuyền u minh .
Ta gởi bài thơ anh linh
Hỡi người trong mộ có rùng mình ?
Nắm xương khô lạnh còn ân ái?
Bộ ngực bi thương vẫn rợn tình ?
Hỡi hồn tuyết trinh!
Mê em, ta thoát thân hình
Nhập hồn cậy cỏ, đa tình mỗi đêm.
Em có vui thêm ?
Em có buồn thêm
Ngổi bên cửa mộ
Kể cho ta biết nỗi niềm .
Thần chết cười trong bộ ngực điên
Ta nghe em thở tiếng ưu phiền
Nỗi lòng xưa dậy tan thanh vắng
Hơi đất mê người - Trăng hiện lên .
GỬI NGƯỜI TRONG MỘ / MÊ HỒN CA / ĐINH HÙNG
Bài thơ trên chứa đầy u sầu, thương nhớ, đưa chúng ta vào một thế giới liêu trai ma quái , nhưng thấm đẫm tình yêu. Yêu thương nhau sâu đậm, khi phải chia xa, vì cái chết ai cũng lên tiếng nấc đau thương tận đáy lòng. Cuộc đời Đinh Hùng đã được chứng kiến và ám ảnh bởi nỗi chết. Cái chết người thân trong gia đình, cái chết người yêu; nỗi đau sâu đậm chất ngất trời mây, được Đinh Hùng thể hiện trong thi ca. Đọc xong
Gửi người dưới mộ của Đinh Hùng, chúng ta đều cảm thấy rờn rợn trong hồn.
Đinh Hùng sinh ngày 3- 7- 1920 tại làng Phượng Dực, huyện Phú Xuyên , tỉnh Sơn Tây.
( nay là Hànội ) . Là bạn thân nhà văn Thạch Lam , và anh rể là Vũ hoàng Chương. Tử tuổi đôi mươi , ông đã bắt đầu sang tác thơ, văn - và có thơ văn đăng trên Hànội tân văn
/ Vũ ngọc Phan . giai phẩm Đời Nay / Tự lực văn đoàn. Đinh Hùng còn ký các bút danh khác : Hoài-Điệp -Thứ- Lang, Thần Đăng. [ Bài đầu tiên ' Đám ma tôi ', ký bút danh Hoài Điệp do Nguyễn đức Chính giới thiệu với Thế Lữ, sau in trong giai phẩm Đời Nay
/ Tự lực văn đoàn ] ; tiếp theo được nhà thơ Thế Lữ khuyến khích, bắt đầu nổi tiếng trên thi đàn với bài thơ Kỳ nữ.
Năm 1944, ông cùng nhà thơ Trần Dần, Vũ hoàng Địch [ em ruột Vũ hoàng Chương ], Trần mai Châu chủ trương thực hiện ' giai phẩm Dạ Đài '. Những người thực hiện , phát hành' giai phẩm Đạ Đài + bản tuyên ngôn [ thơ] tượng trưng '. Đây là 1 tuyên ngôn nghệ thuật, được [ đọc giả ] đương thời chú ý.
Đinh Hùng, Trần Dần, Vũ hoàng Địch, Trần mai Châu tự nhận thi sĩ tượng trưng, tuyên bố :
' ...Chúng tôi sẽ nối lại nghiệp dĩ của [ Charles ] Baudelaire, tâm sự của Nguyễn Du - sự nổi loạn và ra đi của [ Arthur] Rimbaud - nỗi cô đơn của những nhà thơ lãng mạn. Chúng tôi sẽ vén cao bức màn nhân ảnh, viết lên quỹ đạo của trăng sao - đường về trên cõi chết ... thi sĩ tượng trưng chúng tôi sẽ nói lên và chỉ nói lên bằng hình tượng, thứ ngôn ngữ tân kỳ, ngôn ngữ của thế giới yêu ma, của những thế giới thần nhân mà cũng là thế giới của âu sầu đây nữa. Bằng hình tượng, chúng tôi sẽ kể lại những câu chuyện xa xưa người ta kể cho chúng tôi nghe dưới ngọn đèn. Chúng tôi sẽ tìm hiểu hồn của những ca dao, tục ngữ. Chúng tôi sẽ tượng-trưng-hóa cái sức rung động của trẻ em trước chuyện cổ tích hoang đường và sức rung động của gã nông phu trước những bản đồng dao thuần phác ...'
Với ý tưởng tuyên ngôn ấy- 1954 - Đinh Hùng cho ra đời tập thơ [ đầu tay ] Mê hồn ca.
Mê hồn ca xuất hiện trên thi đàn giữa thời loạn ly, đất nước hia đôi, việc phát hành có phần hạn chế. Tuy vậy , đọc giả nào đọc mê hồn ca cũng đều bị cuốn hút, ám ảnh, bởi hình ảnh liêu trai ma mị, bởi sự sống đầy mộng mị của trần gian + chốn âm cảnh. Và, cảm phục trí tương tượng bay bổng đầy sáng tạo Đinh Hùng :
Lòng đã khác ta trở về đô thị
Bỏ thiên nhiên huyền bí của ta xưa
Bóng ta đi trùm khắp lối hoang sơ
Và chân bước nghe chuyển rung đồi suối
Lá cỏ sắc vương đầy trên tóc rối
Ta khoác vai mảnh áo đẫm hương rừng
Rồi ta đi khí núi bốc trên lưng
Mắt hung ác và hình dung cổ quái
Trông thấy ta cả cõi đời kinh hãi
Dòng sông con nép cạnh núi biên thùy
Đường châu thành quằn quại dưới chân đi
Xao động hết loài cỏ hoa đồng nội
Người và vật nhìn ta không dám nói
Chân lảng xa, từng cặp mắt e dè
Ta ngẩn ngơ nhìn theo bóng ngựa xe
Nhìn theo mãi đến khi đời lánh cả
Và ta thấy hiện nguyên hình sơn dã ... '
trích BÀI CA MAN RỢ / ĐINH HÙNG
Năm 1954, Đinh Hùng vào sống ở Sài Gòn, [ chủ soái ] chương trình thi ca
Tao Đàn phát trên Đài phát thanh Saigon .
Năm 1961, xuất bản tập thơ Đường vào tình sử, đạt [ Giải thưởng văn chương toàn quốc / VNCH ] , Thế Phong, nhà thơ, nhà văn, nhà biên khảo đã nhận định : ' Đinh Hùng làm vinh dự cho giải, giải thơ không tạo vinh dự cho Đinh Hùng '.
Đường vào tình sử đánh dấu một một hướng mới trong sáng tác thơ ca Đinh Hùng.
Mê hồn ca , câu chuyện đầy mộng mị, ma quái, bí hiểm như truyện của Bồ tùng Linh - còn Đường vào tình sử ' đời ' hơn - những bài tình đẹp, đưa chúng ta vào thế giới tình yêu đầy hương sắc.
Đinh Hùng viết những câu thơ đẹp rung động con tim bao người :
Chưa gặp em tôi đã nghĩ rằng
Có nàng thiếu nữ đẹp như trăng
Mắt xanh là bóng dừa hoang dại
Thăm thẳm nhìn tôi không nói năng .
Bài thơ hạnh ngộ đã trao tay
Ôi mộng nào hơn giấc mộng này ?
Mùi phấn em thơm mùa hạ cũ
Nửa như hoài vọng, nửa như say.
Em đến như mây, chẳng đợi kỳ
Hương ngàn gió núi, đọng hàng mi
Tâm tư khép mở đôi tà áo
Hò hẹn lâu rồi - Em nói đi .
Em muốn đôi ta mộng chốn nào ?
Ước nguyền đã có gác trăng sao
Chuyện tâm tình dưới hoa thiên lý
Còn lối bâng khuâng : Ngõ trúc đào
Em chẳng tìm đâu cũng sẵn thơ
Nắng trong hoa, với gió bên hồ
Đành rằng em đấy, khi tình tự
Ta sẽ đi về những cánh xưa .
Rồi buồn u sầu, em với tôi
Nhìn nhau cũng đủ lãng quên đời
Vai kề một mái thơ phong nguyệt
Hạnh phúc xa xa mỉm miệng cười
TỰ TÌNH DƯỚI HOA / ĐINH HÙNG
Bài thơ được nhạc sĩ Phạm đình Chương phổ nhạc, mang tựa Mộng dưới hoa làm đắm say bao người yêu thơ, yêu nhạc.
Đinh Hùng giã tữ cõi đời vào ngày 14- 8- 1967 tại Sài Gon vì bệnh ung thư.
Cùng với thơ, Đinh Hùng còn viết tiểu thuyết đã sử. Tác phẩm đã xuất bản : Cô gái gò Ôn khâu, Người đao phủ thành Đại La - trước khi qua đời, Đinh Hùng hoàn thành nhiều
[bản thảo / di cảo ] chưa kịp xuất bản : Tiếng ca bộ lạc ( thơ ) Tiếng ca đầu súng ( ký),
Dạ lan hương ( văn xuôi ), Sứ giả ( tùy bút) , Vần điệu giao tình ( cảo luận).
Về kịch thơ : Cánh tay hào kiệt, Phan thanh Gỉan, Lạc lối trần gian.
Đinh Hùng là một con người tài hoa trong cuộc sống và văn chương. Rất tiếc tuổi thọ của ông thật ngắn ngủi ! Nhưng, tác phẩm của Đinh Hùng sẽ sống mãi cùng thời gian .
tài liệu tham khảo & trích dẫn:
- Chiêu niệm 4 nhà văn Sài Gòn / Thế Phong ( Nxb Đồng Nai , 1999 )
- Đường vào tình sử / Đinh Hùng ( Nxb Văn học , 1995)
- Thơ mới 1932- 1945 ( Nxb hội Nhà văn, Hànội 2004 )
------
nguồn : Thi ca - Thi nhân & Cảm nhận / Lê ngọc Trác - Nxb Văn học, Hànội 2013 - tr. 13 - 20-
in kèm chân dung ảnh Đinh Hùng : 3x 3,5 cm. , sách dày 150 trang, khổ 12 x 19 cm).
[....] chữ của Biên tập.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét