đọc thêm (2) : cô LINH BẢO & TÔI / Nguyễn Thị Minh Ngọc Dakota -- trích: Internet.

 

nhà văn Nguyễn Thị Minh Ngọc (trái) và nhà văn Linh Bảo (phải)

Nguyễn Thị Minh Ngọc

Cô Linh Bảo và Tôi

 

Nhà tôi trữ nhiều sách đông tây kim cổ nên chúng tôi được đọc các loại sách sớm lắm. Những cuốn sách đầu tôi đọc cho ông ngoại nghe là những pho Tam Quốc, Tây Du. Ba tôi mua các loại tạp chí giai phẩm văn hóa văn nghệ tuần san, nguyệt san trong đó có Bách Khoa, Phổ Thông, Văn Hóa Ngày Nay, Tân Phong, Sáng Dội  Miền Nam, Nhân Loại, sau này có thêm Văn, Vấn Đề, Ý Thức. Những năm 60, 70 nổi lên các cây bút nữ, còn từ những năm 50, tạo dấu ấn lớn về bút lực có các cô Linh Bảo, Nguyễn Thị Vinh.

Một truyện ngắn của Linh Bảo đăng trên giai phẩm Văn Hóa Ngày Nay ám ảnh chị em tôi mãi đến giờ là truyện “Áo Mới”. Truyện xảy ra trong một gia đình nơi kinh đô Huế cổ xưa với bối cảnh là thời vang bóng của một triều đại phong kiến đang suy tàn. Truyện khởi từ sự tích một chiếc áo do mẹ vua ban mà bà mẹ đem về cho các con. Do gốc tích cao sang, chiếc áo được giữ gìn chuyền qua tay những đứa con từ lớn xuống bé và chỉ được dùng trong những dịp giỗ tết. Nhà con đông, tiền của trong nhà phải cung phụng một cách vô lý cho các nhân vật “sống ảo” đó, lại thêm những cái tang dồn dập nên khi đến phiên Hoa, đứa con gái nhỏ nhất, đã khóc trong ngày Tết năm đó vì chiếc áo ấy đã bị mục nát. Rồi khi cô lớn lên, có khả năng mua áo tặng mẹ thì bà đã không còn.  

Gia đình tôi gốc Huế nên không xa lạ với bối cảnh có những nhân vật hoàng tộc, dù thất thế cỡ nào vẫn cố giữ cái gốc con vua cháu chúa của mình,mặc kệ điều này có thể gây di hại đến những người quen biết khác. Hai truyện ngắn “Chờ Duyên” và “Cạn Duyên” của tôi được nhiều nữ độc giả thích đã được tạo cảm hứng từ truyện này.

Từ yêu thích sang cảm phục rồi thấy mình bị ám ảnh, tôi tìm đọc những gì cô viết, và cũng đọc những gì người ta viết về cô. Linh Bảo, tên thật Võ Thị Diệu Viên sanh 1926, là chị của Minh Đức- Võ Thị Hoài Trinh (sanh 1930). Thân phụ của hai cô là Võ Chuẩn, Tổng Đốc tỉnh Quảng Nam, ông nội là Xuân Hòa Hầu-Võ Liêm, Thượng Thư Bộ Lễ của triều Nguyễn, mẹ cũng gốc hoàng tộc. Cả hai cô đều được đi du học. Riêng Linh Bảo thì du học rất sớm, sống qua các thành phố Nam Kinh, Quảng Châu, Hồng Công, Anh, Pháp, Mỹ. Minh Đức-Hoài Trinh thì trong tiểu sử thấy ghi năm 1964 sang Pháp du học, năm 1967 ra trường làm phóng viên cho đài truyền hình ORTF (viết tắt Office de Radiodiffusion Télévision Française) của Pháp. Tôi thường  đọc nhiều Lá Thư Paris và thơ của cô Minh Đức-Hoài Trinh viết cho tạp chí Phổ Thông của Nguyễn Vỹ.

     Trong các truyện ngắn của Linh Bảo như “Quà Tết”, “Chuyện Búp Bê”, “Cái Thảm” thường nhắc đến hai chị em cùng xa quê hương, thỉnh thoảng lại gặp nhau và có dịp sống cùng nhau ở xứ người. Hai truyện dài của Linh Bảo cũng thấp thoáng nét tự truyện. Gần đây, được xem Bảy điều bí mật về sáng tác từ những Văn Sĩ hàng đầu trên thế giới (The 7 Secrets of Writing From the Best Writers in the World), tôi tin điều thứ ba khá hợp với trường hợp của nhà văn Linh Bảo: Những nhà văn giỏi nhất là những người có được kinh nghiệm trực tiếp trong thế giới THẬT-The best writers are those that get direct experience in the REAL world.

Được biết truyện dài đầu tay Gió Bấc của Linh Bảo được cô “bào chế” từ nhật ký của mình. Khi nhận bản thảo này - lúc đó còn tên Gió Bấc- nhà văn Nhất Linh đã viết trong thư ghi ngày 29/05/1953, “Chị đã có cốt cách nhà văn, cứ thế mà tiến, yên tâm mà tiến, còn nhiều rực rỡ về sau đợi chị”.

Nhiều người cho rằng hai tác phẩm biểu lộ hết tài năng của Linh Bảo chính là truyện dài Những Đêm Mưa (1961)- được xem như là phần kế của tiểu thuyết Gió Bấc và tập truyện Tầu Ngựa Cũ (1961).

Một nhà văn nổi tiếng của Miền Nam, là Bình Nguyên Lộc (mà tôi đã chuyển truyện Đò Dọc và 7 truyện ngắn của ông thành 32 tập phim T.V.), trong lá thư riêng ngày 21/09/1958 gửi cô Linh Bảo đã ghi lại ý kiến của nhiều bạn văn: “… các tiểu thuyết đăng ở Văn Hoá Ngày Nay chỉ có tiểu thuyết của Linh Bảo là hay. Họ không nói là hay hơn hết mà chỉ nói là hay thôi. Thế nghĩa là còn hơn là hay hơn hết nữa kia. Riêng tôi, tôi thấy chị hay hơn Gió Bấc nhiều lắm và giọng văn của chị đã rõ nét ra, một giọng văn mà ba mươi năm nữa chưa chắc đã có người làm theo được…

    Tôi ngạc nhiên lắm. Bề ngoài chị rất là đờn bà, nhưng sao văn chị như văn đờn ông thế. Đọc xong bốn kỳ Những Đêm Mưa, tôi ngán sợ chị ghê lắm, sợ cái tài quan sát nội tâm và ngoại cuộc của chị rất là bất ngờ, mà nhất là sợ cái cười bình thản của chị vô cùng. Sợ đây không phải là phục. Đành là phục rồi, khỏi phải nói, mà sợ bị chị quan sát và cười, mặc dầu chỉ cười thầm thôi…”

Tuyển tập các bạn cầm trên tay, được mở đầu bằng chín truyện ngắn trong Tầu Ngựa Cũ là của Linh Bảo đã đăng tải trên tạp chí Văn Hoá Ngày Nay của Nhất Linh và Tân Phong của Nguyễn Thị Vinh-Trương Bảo Sơn. 

Năm 1961, hai truyện ngắn “Áo Mới” (tức Our Brand New Robes  ông Thùy Dzung dịch) và “Người Quân Tử” (tức The Noble Man  do bà Thanh Long dịch) đã được Học giả Nghiêm Xuân Việt, Văn Bút Việt Nam, tuyển chọn đem đi dự thi truyện ngắn hay nhất thế giới và đã được chọn là hai trong 26 truyện ngắn hay nhất thế giới, do Trung Tâm Văn Bút Quốc Tế (International PEN) ở Luân Đôn chấm giải. Thành phần ban giám khảo gồm những tên tuổi như: Storm Jameson (Anh), André Maurois (Pháp), và Whit Burnett (Mỹ). Cả hai truyện này đều có mặt trong tập “Tàu Ngựa Cũ”, được giải Văn Chương Toàn Quốc của Việt Nam Cộng Hòa năm 1961.

Bốn năm sau, nhà văn Võ Phiến, trên tạp chí Bách Khoa số 161 đã nhận định: “Trong số những người đàn bà viết văn ở ta hiện nay, có lẽ Linh Bảo có tài nhất: có tài quan sát, lại có tài diễn tả một cách thông minh những điều mình quan sát. Quan sát và phân tích tâm lý, Linh Bảo đã trình bầy được mỗi nhân vật với một hình dạng, một cá tính rõ ràng, một lối sinh sống và ăn nói riêng biệt… Linh Bảo thường hay tìm ra cơ hội để làm người đọc mỉm cười, dù là trong những trường hợp buồn thảm: nhà ngập lụt, vợ chồng giận nhau. Giữ được nét mặt tươi tắn cả trong khi buồn, đó là một lối làm đẹp rất khéo của đàn bà, nhất là đàn bà ‘lịch sự’: vì vậy mà cái cười do Linh Bảo gợi lên lắm lúc có chua chát, người đọc vẫn dễ có cảm tình với giọng văn của tác giả.”

Trong cuốn sách “Các nhà văn nữ tại miền Nam Việt Nam (1954-1975)”  Nguyên tác Anh ngữ: “Women Writers of South Vietnam (1954-1975)” của Công Huyền Tôn Nữ Nha Trang do Đoàn Thanh Liêm dịch, người viết đã ghi về Linh Bảo với những dòng trang trọng: “ Nhân vật nữ trong các tác phẩm của Linh Bảo thường cũng biểu lộ một khía cạnh trong nhân cách của tác giả. Tuy nhiên, đó chỉ là một mặt của vấn đề, cái phần liên hệ tới chủ đề.  Ngay trong nghệ thuật viết, tính chủ quan của bà cũng được biểu lộ một cách độc đáo. Thường xuyên trong các tác phẩm của mình, Linh Bảo xác định cá tính của mình qua sự phê phán với giọng văn khôi hài chua cay về những tình huống liên hệ đến phụ nữ”

Và: “…tác phẩm của Linh Bảo đưa ra sự cần thiết phải đánh giá lại tính cách vững bền lâu đời của cái lối chịu đựng như vậy, có tác dụng kéo dài sự thất bại của nữ giới để mong đạt được hạnh phúc chân thực. Đọc xong chuyện của bà, độc giả có cảm giác bất an, lại hơi buồn rầu ngồ ngộ với cách tác giả đặt sát cạnh nhau những yếu tố đối chọi nhau. Cái nội dung nghịch lý ăn khớp với lối viết khôn khéo, nghịch ngợm, đặc biệt trong các đoạn đối thoại. Bà sử dụng loại ngôn ngữ thường do phụ nữ khôn ngoan, tinh tế phát biểu…”

Tôi được đọc truyện của Linh Bảo ở tuổi lên mười. Vài mươi năm sau, có cơ duyên được gặp bà Băng Thanh, người em kế của cô Linh Bảo sống ở Hà Nội (1927-2017), là mẹ của Phan Thanh Hảo, bạn tôi. Tết năm 2019, tôi lại may mắn được Trương Kim Anh, ái nữ nhà văn Nguyễn Thị Vinh, là bạn thời cơ hàn bán hàng rong trên vĩa hè Sài Gòn sau 1975 với tôi, đưa đến thăm cô Linh Bảo. Lúc ấy tôi mới được diện kiến “thần tượng”, người truyền cảm hứng viết lách cho mình và còn được cô tặng sách.

Được biết cô ngưng viết đã lâu lắm rồi, hình như từ 1975. Lạ một điều là đọc những truyện cô viết từ những năm xưa vẫn thấy sao mà vẫn gần gủi, thiết thân. Như truyện “Văn nghệ trốn đâu rồi”, nhà văn nữ đành dắt con rời nước đúng vào dịp Tết chỉ vì “cơm áo không đùa với khách thơ”. Hãy nghe tác giả luận về danh tiếng: “Tên tuổi! Hai mươi năm sau nữa, những cái tên và cái mà người đời nay gọi là “tác phẩm'' sẽ thành lạc hậu, không hợp thời; thế mà người ta vẫn tưởng chừng như một nghìn năm sau, đời vẫn còn ca tụng mình. Hư, thực ra có ai biết thị mẹt nào là cái thị mẹt nào!”

Một “thị mẹt” viết văn như tôi, có tiếng đó, nhưng nhiều khi chỉ muốn ngâm thơ Tú Xương “van nợ lắm khi tràn nước mắt”… đọc đoạn nầy, khá thấm thía.

Này là “Chuyện Búp Bê” được Linh Bảo viết ở Mỹ vào năm 1966. “…vì đống bằng cấp của cô, khiến các chàng trai phát sợ. Đàn bà ưa nhìn lên: về thể chất thì người đàn ông phải cao lớn hơn mình cho ra vẻ phái khỏe, phái mạnh; về tinh thần thì đàn ông phải giỏi hơn, cao thượng hơn, học thức cũng phải hơn, đàn bà mới kính phục và yêu quí. Đàn ông thì thích người đàn bà phải là phái yếu, phái đẹp, để cho họ bao bọc che chở, vênh vang với bạn bè; và nhất là phần học thức, đàn bà phải thua họ, để họ thấy họ cao hơn, giỏi hơn, thỏa mãn cái tính háo thắng không ai là không có. Vì thế, cô xây cái tháp cô đơn của mình càng ngày càng cao hơn, cách biệt hẳn với giống đàn ông phàm phu tục tử, tuy là cô thích cái giống ấy vô cùng.”

Với kẻ kết hôn lần đầu ở tuổi 51 như tôi, có lúc nghĩ không ra, sao mình lại “ế” khi tạm tự cho điểm mọi thứ trên trung bình (sức khỏe, thu nhập, học vấn, cả nhan sắc), thấy người viết trước mình là Linh Bảo đã giải đáp được những thắc mắc mà mình vướng một thời.

Tác giả nhìn mỗi con búp bê lại nhớ tới từng khoảng đời của mình. Một trong những con búp bê ấy gợi nhớ tới bà bạn bị sống cảnh chồng chung cho tới ngày ngộ ra: “Một hôm, bà vác một con dao phay đưa cho ông chồng, bảo giết bà đi, nếu không thì phải làm giấy tờ đưa bà về nước. Nếu còn giữ bà mà cư xử không ra gì, bà sẽ chém cả nhà rồi tự tử. Nhà chồng sợ quá, vì thấy bà bây giờ không còn cô đơn nữa, sau lưng có một hậu thuẫn hùng hậu, nhỡ bà chết thì chắc không yên với cái bọn cách mệnh Việt Nam, bèn xử hòa.”

Bạn xem, có khác gì những tin trên báo về các cô dâu Việt ngày nay đang lấy chồng xứ lạ, bị ép làm việc quần quật và đối xử tệ bạc trong kiếp chung chồng.

Với tùy bút ngắn “Những cánh diều” của Linh Bảo, hy vọng là nhiều người xa xứ như tác giả và tôi sẽ thấy sự đồng cảm chân thành. “Cái cảnh mất gốc này, có người đau khổ mà chịu, có người tự tạo ra; cũng có người lấy làm hãnh diện về sự mất gốc của mình và cố tranh đấu để xóa tan những tàn tích còn vương lại. Có người còn liên lạc với gia đình, với quê hương, nhưng liệu tình yêu gia đình và quê hương có mạnh hơn lòng tham thụ hưởng những sung sướng vật chất và an nhàn ở xứ người? Họ còn thể cắn răng dứt bỏ được mọi quyến rũ vật chất để đem về cho quê hương những gì quí lạ họ thu thập học hỏi được trên con đường viễn du không?

Từ một năm rất xa xưa, có mấy đứa con gài bé đã từng mơ ước “giá mình là con trai”.

Biết đâu, giá được.... “... thì sự anh hùng há bấy nhiêu”.

- Lạy trời thổi ngọn gió hiền, ngày mai đưa những cánh diều tha hương trở về đất mẹ!”

 

Tôi vừa xem một cuốn phim tài liệu về những người Việt ở Cali sống nhà thuê, rồi phải thành người vô gia cư vì chủ nhà tăng giá đến mức không thỏa thuận được. Rời nước, không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với thành đạt. Và nếu có thành đạt thì không phải lúc nào cũng đồng hành với hạnh phúc.  Người Việt xa xứ, có nhiều niềm vui, đáng tự hào, những cũng có những nỗi buồn không thể tỏ lộ.  Liên hoan phim Việt từ nhiều nơi gởi về trên đất Mỹ năm 2019 này có nhiều phim của những em trẻ nói về những điều đó.  

Sáu mươi năm trước, 1959, trong truyện “Cung Chúc Tân Xuân”, Linh Bảo đã viết về nỗi đau của những người xa xứ sau một đời nhìn lại, trống rỗng chẳng có gì, về vật chất lẫn tinh thần. Cuối năm, ông nha sĩ quân y Mỹ  gần tuổi hưu lại trắng tay vì ly dị, bị tống ra khỏi căn nhà-tổ ấm do chính tay mình gầy dựng, về ký túc xá độc thân sống chung với trai trẻ mới lớn, hoặc trai già chướng kỳ mà mình thì đà cạn kiệt sinh lực. Ông cứ tưởng người phụ nữ gốc Việt dùng bữa chung ở Câu Lạc Bộ của cơ quan mình sẽ được vui với cộng đồng trong dịp Tết Nguyên Đán tới. Ngờ đâu cô cũng đang lo bị bất đắc kỳ tử, nếu không kiếm luật sư lo sớm, có thể bảo hiểm nhân thọ sẽ lờ đi, nhà bị xiết và con sẽ phải ra đường. Ông khuyên cô nên nhờ người thân hơn là luật sư, không ngờ đã chạm phải nỗi đau dấu kín của cô khi những tình thân ruột rà lợt lạt với nhau.

- Họ có viết thư cho bà thường không?

Vốn thực thà, Mai định nói thực, nhưng nghĩ đến một câu - không biết của danh nhân nào - đã nói ra: “Người đàn bà nào, mỗi ngày nói dối chưa đến 5 lần, thì đó là người rất thực thà và có thể tin cậy được”; ngày hôm ấy, Mai chưa có dịp nói dối lần nào, nên quyết định nói dối để giữ thể diện:

- Vâng, thường luôn.

 

Khi viết truyện “Một đêm mơ” vào năm 1968, Linh Bảo đã bước vào tuổi 42. Cô kể lại chuyện tình một đêm của cô gái độc thân lớn tuổi và cậu thanh niên nhỏ tuổi hơn mình.

Lý biết nhược điểm của mình: nếu Lý yêu và được yêu, là Lý sẽ sống chết với mối tình. Nhưng những chàng trai đời bây giờ lại sợ và trốn chạy thứ tình yêu ấy. Họ thích đi chơi cho vui trong chốc lát và thích vui một vài tháng rồi thay một cô bạn khác, thích sống bềnh bồng và tạm thời, thay đổi mốt luôn luôn; có bạn yêu cũng chỉ là một vật trang hoàng, một nhu cầu theo thời đại mới. Lý hiểu và cố tránh.

Hiếm hoi lắm mới có lúc ngòi bút của Linh Bảo đá động tới chuyện chăn gối, nhưng mà trời ơi, mọi chuyện với Lý lại cứ xảy ra và trôi đi như một giấc mơ. “Chả lẽ lại gọi điện thoại hỏi Minh: “Tối hôm qua chúng ta đã làm gì?”. Lỡ chúng ta không làm gì cả, Minh sẽ nghĩ sao? Minh cười cho thì ngượng chết !

Rồi Minh về nước vì cha bịnh nặng, không kịp từ giả ai. Nhà văn kết chuyện bằng đoạn này “Để tự an ủi, Lý mừng thầm Minh đã đi một cách bất thình lình. Nếu Minh còn ở đây, và nếu sau đêm ấy, Minh lại nhìn nàng thẳng thắn, nói chuyện phớt tỉnh và vô tư như đối với một người bạn thường, thì Lý sẽ còn xót xa nhiều hơn là chỉ được thật gần nhau trong một lúc như thế, để rồi nhớ đến và quên đi như người ta thường nhớ và quên một giấc mơ.”

Tôi tìm ra một điểm tình cờ giống nhau giữa cô và tôi. Truyện của tôi cũng bị nhiều độc giả phê là thiếu những cảnh sexual giựt gân và táo bạo, chẳng giống chút nào người mang tiếng viết từ trước 1975.

“Tỉnh và Điện” viết sau truyện trên một năm, Linh Bảo vẽ bức tranh tổng quát về những người tứ xứ trở thành láng giềng của nhau trên đất Mỹ, ai cũng có tâm tình, trăn trở, khát vọng riêng: Bà già gốc Nhật, tay chân run lập cập, ngày ngày đợi cuối tuần con và rể đến cắt cỏ, đợi cơ hội về lại đảo Hokaido xa vời. Chàng sĩ quan gốc Việt vật lộn khó khăn với tiếng Anh, đợi ngày bị đuổi như một cái án tử hình treo trên đầu. Ông người Đức với bà vợ theo gái và cô Kim, nhân vật chính, gốc Korea, góa chồng, nhân một đêm cúp điện nhìn ra chân lý: “…cái bọn máy móc kia phải có điện mới làm việc được thì con người phải có tình. Tình yêu là luồng điện, là nguồn sống cho nhân loại. Nếu không có tình yêu thúc đẩy thì loài người cũng sẽ lì ra đấy, sống một cách uể oải, không muốn làm gì nữa.

….Nhớ đến ngày mới dọn về đây, Kim đã thao thức rất nhiều đêm để suy nghĩ, mơ tưởng phác họa bản đồ lập vườn. Nơi nào sẽ trồng cây, nơi nào sẽ trồng hoa, bồn cỏ đâu, bể cá xây cách nào... Sáng dậy đi làm, mắt đỏ mọng vì mất ngủ, nhưng tinh thần vẫn tỉnh táo như thường. Còn bây giờ, giá cái nhà sập góc bên này, chắc Kim sẽ đẩy giường sang góc bên kia, rồi cứ thế mà ở.

Tương tợ, truyện “Cái Thảm” cô viết năm 1970, lại tiếp tục mượn hình ảnh những con búp bê, chỉa ông kính vào từng nhân vật mà tôi nghi là cô đã có gặp ngoài đời. Ví dụ như: “Anh đã học xong nhưng không muốn về nước vì đến tuổi đi lính, sợ phải chết cho đất nước Việt Nam. Anh ở lại Mỹ, mà vào quốc tịch Mỹ thì có thể lại bị gọi sang chiến trường Việt Nam, vì thế anh đành giữ giấy thông hành ngoại quốc, mỗi sáu tháng phải xin chiếu khán mới, và mỗi lần như thế, thiên hạ lại nghe anh chửi ầm lên vì phải trả vài đô la thuê lưu trú một kỳ. Không ai biết làm thế nào để chiều lòng anh được.”

Với cái nhìn dí dỏm, soi thấu ruột gan nhân vật của mình, không biết cô Linh Bảo có lúc nào phải đối mặt với những người thật, việc thật ấy không.  Đọc truyện này, tôi cứ nhớ có lần tòa soạn báo S. cho tôi hay một độc giả cầm dao tới tòa soạn muốn kiếm tôi để xin “tí huyết” vì sao dám đưa đời anh vào truyện, dù chỉ vài dòng.

Chẳng biết rồi độc giả của chúng tôi có nhìn ra, khi ghi lại những dòng chữ kia, có lẽ Linh Bảo chỉ muốn nói lên một điều tử tế: “Có bao nhiêu người Việt tha hương thấy cô đơn ở giữa những người đồng hương của mình?...Chỉ phải tình cảm ấy bị chôn cất sâu kín lâu năm quá không hề được khai thác, nên người ta chỉ thấy những nét lạnh nhạt bao phủ bên ngoài. Mà tình cảm thì cũng như hoa cỏ, muốn cho xanh tốt, phải săn sóc, chăm tưới, nó mới khai hoa kết quả.”

Không phải mọi truyện của Linh Bảo, tôi đều tìm ra điểm tương đồng. Như trong truyện “Những Tết Tha Hương” (1979) chắc là các kiểu tha hương của tôi không giống cô được dù đôi khi cũng lọt vào tình huống dỡ khóc, dỡ cười khác. “Tôi không thể nhịn được cười, nghĩ thầm đến cuốn sách tên là “Một Nghìn Lẻ Một Cách Làm Nhục Kẻ Khác”. Nếu sách này tái bản, tôi xin ghi thêm cái mục xích khóa tủ lạnh khi có bà con đến thăm và ở lại.”

Người không có hạnh phúc làm mẹ như tôi chắc cũng khó trải qua nỗi đau của Mai, khi Liên, con gái mình tuyên bố trước bao khách khứa “Tôi ao ước được.... đừng ra đời” trong truyện “Ảo Tưởng” mà Linh Bảo đã viết vào năm 1971.

Tôi chỉ mong rằng những dòng cuối truyện của cô dành cho Mai cũng là vẽ lại sự thanh thản hiện tại cho chính mình: “Bây giờ là lúc Mai không bận với đời nữa, có đủ thì giờ dành cho gia đình, nhưng nhìn lại, bên mình Mai chỉ còn khói hương, khói thuốc và cánh cửa phòng con đóng chặt, cho Mai cái ảo tưởng là tất cả những người thân còn lẩn khuất đâu đây”.

 

Giờ đang là cuối năm 2019, đi nhiều nơi có người Việt ở, đập vào mắt tôi là nhiều người chúi đầu vào những chiếc smart phone. Việt Nam đang là một trong những nước tiêu thụ mạnh loại điện thoại thông mình này. Cả nước còn khổ nhưng rất nhiều người sẳn sàng đổi bằng mọi giá để sở hữu nó. Có những gia đình phải nhắn tin nhau dù đang ngồi ngay sát kề cùng bàn ăn. Trong chiến dịch “giải cứu tê giác”, tôi đã từng phải đi diễn ở những ngôi trường cấp, chứng kiến chỉ các em hào hứng tham gia, còn từ hiệu trưởng tới các thầy cô đều bận cắm mặt vào màn hình điện thoại. Càng ngày chúng ta càng cô đơn giữa đám đông, hay ngay chính ngôi nhà của mình. Lạ một điều, khi đọc những dòng văn của người phụ nữ này, mà mình vốn đã mê phục từ thuở lên mười, tôi luôn cảm thấy ấm áp, chia sẻ.

Tôi không ca ngợi nhà văn Linh Bảo bằng những lời mà đã có nhiều người có uy tín và nổi tiếng khác đã ca ngợi rồi.

Những người bạn của tôi, và cả những người tôi chưa quen, hãy thử đọc hết những gì nhà văn-cô Linh Bảo của tôi-đã viết ra. Dù các bạn nhỏ hơn nhiều, hay bằng tuổi trên 60 như tôi, hoặc trên 90 như cô…hy vọng rằng các bạn sẽ thấy ít nhiều tâm tình của chính mình trong đó.

 

Nguyễn Thị Minh Ngọc

Oct, 2019-Bismarck, North Dakota

http://www.gio-o.com/NguyenThiMinhNgoc