đọc thêm (4) : Việt Nam Bi thảm Đông Dương / Đường Ba Bổn -- trích: tản mạn văn chương / thế phong: 15/12/ 2011.
Thứ Năm, 15 tháng 12, 2011
VIỆT NAM THẢM KỊCH ĐÔNG DƯƠNG
ĐƯỜNG BÁ BỔN
Lời dẫn:
Đã post các bài viết của Hoàng Hoài Sơn và Lữ Quốc Văn về Việtnam thảm kịch Đông Dương - bây giờ mời đọc : ý kiến Đường Bá Bổn nghĩ gì về cuốn sách dịch đó. ( đây là bài chót đề cập vấn đề này - cuối cùng, dịch giả Đường Bá Bổn chấp thuận đề nghị từ nhà văn nữ Trần Thanh Hà ( người biên tập) , nhận 2 triệu mốt cùng 10 sách tặng, gửi qua bưu điện. )
Đã post các bài viết của Hoàng Hoài Sơn và Lữ Quốc Văn về Việtnam thảm kịch Đông Dương - bây giờ mời đọc : ý kiến Đường Bá Bổn nghĩ gì về cuốn sách dịch đó. ( đây là bài chót đề cập vấn đề này - cuối cùng, dịch giả Đường Bá Bổn chấp thuận đề nghị từ nhà văn nữ Trần Thanh Hà ( người biên tập) , nhận 2 triệu mốt cùng 10 sách tặng, gửi qua bưu điện. )
ĐƯỜNG BÁ BỔN
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc Lập - Tự Do - Hanh Phúc
----------
Tp. HCM, ngày 29 tháng 5 năm 2004
ĐƠN KHIẾU NẠI
Kính gửi : - Ông Cục trưởng Cục Bản quyền Tác giả VH-NT.
- Ông Trần Diễn, Gíam đốc NXB Công an nhân dân .
Thưa qui ông,
Tôi ký tên dưới đây :
Đỗ Mạnh Tường
bút danh: Đường Bá Bổn.
bút danh: Đường Bá Bổn.
Thường trú tại: 25 /39 A Trần Khắc Chân, P. Tân Định, Q 1-\Tp. HCM. Điện thoại : (08) 843.80...., giấy CMND số: 020405.... cấp tại Tp. HCM ngày 27-4-1995,
khiếu nại sự việc sau:
Ngày 27 tháng 5 năm 2004, tôi phát hiện cuốn sách Việt Nam Thảm Kịch Đông Dương ( dịch từ tác phẩm Vietnam, Tragédie Indochinoise / Louis Roubaud, Nxb Valois, Paris 1931 ) - do Nxb Công an nhân dân xuất bản 1000 cuốn, khổ 13 x 19cm, in tải Xí nghiệp In 1-TTXVN. In xong và nộp lưu chiếu : quý 1 / 2004. Giấy chấp nhận đăng ký kế hoạch số: 179/ 1568 / CXB. Giá 21000 VND, có hàng chữ in nơi trang 3:
Ngày 27 tháng 5 năm 2004, tôi phát hiện cuốn sách Việt Nam Thảm Kịch Đông Dương ( dịch từ tác phẩm Vietnam, Tragédie Indochinoise / Louis Roubaud, Nxb Valois, Paris 1931 ) - do Nxb Công an nhân dân xuất bản 1000 cuốn, khổ 13 x 19cm, in tải Xí nghiệp In 1-TTXVN. In xong và nộp lưu chiếu : quý 1 / 2004. Giấy chấp nhận đăng ký kế hoạch số: 179/ 1568 / CXB. Giá 21000 VND, có hàng chữ in nơi trang 3:
CHƯƠNG THÂU & PHAN TRỌNG BÁU
hiệu đính, sửa chữa, bổ sung và giới thiệu
theo bản dịch ĐƯỜNG BÁ BỔN
mà tác phẩm dịch Việt nam bi thảm Đông dương này đã được xuất bản 2 lần trước 1975 ở Sài Gòn.
Lần 1: In ronéo 50 cuốn, phổ biến hẹp ( gọi là Bản A / tháng 8/ 1063 / Đại Nam Văn Hiến, Saigon , xuất bản.
Lần 2 : In ty-pô năm 1965 ( gọi là Bản B ) đều do Đại Nam văn hiến xuất bản, phát hành.
- Bản A không kiểm duyệt tại Sở Kiểm duyệt của Nha Thông tin Nam Việt ( chế độ cũ ) nên không có sự cắt xén.
- Bản B in typô năm 1965, có số kiểm duyệt, bị cắt xén môt số chỗ.
- Bản C - bản hiệu đinh của hai ông Chương Thâu & Phan Trọng Báu , Nxb Công an nhân dân 2004.
Bản dịch Việt Nam Thảm Kịch Đông Dương ( Bản C) do Nxb Công an nhân dân 2004 ; không xin phép dịch giả -- trong Lời giới thiệu ; hai ông Chương Thâu & Phan Trọng Báu khẳng định :
"...do công bố ( bản B) vào một hoàn cảnh lịch sử bất lợi( ý nói chế độ cũ ) , nên những ( chỗ ) có xu hướng cộng sản và đặc biệt là Nguyễn Ái Quốc, đã bị bỏ từng đoạn, thậm chí từng trang mà trên bản in ta chỉ thấy những dấu chấm lửng (.... ) hoặc "... chúng tôi đã phải công phu đối chiếu với bản tiếng Pháp và dịch bổ sung những đoạn bị bỏ sót trong bản dịch cũ..."
( lời giới thiệu ở Bản C).
Bản C dày 217 trang, bị sửa loang lổ kiểu chó đốm , rất tùy tiện, có chỗ thiếu chuẩn xác.
Ví dụ, có câu văn - tôi , Đường Bá Bổn dịch sai:
".... Chiếc "Tout Saigon" của Pháp đậu ở bến sông... " ( tr. 18, Bản C) thì 2 ông vẫn sao chép y chang, in trong bản mới xuất bản ( Bản C).
Khi sách Việtnam Bi thảm Đông Dương ( VNBTĐD. - Bản B, 1965) tái bản - tạp chí Văn ( Saigon) đả kích kịch liệt và rất chính xác. ( tôi đã tái xác nhận điều này trong sách Hà Nội 40 năm xa / Thế Phong / Nxb Thanh niên 1999- tr. 33 và 42)
".... Chiếc "Tout Saigon" của Pháp đậu ở bến sông... " ( tr. 18, Bản C) thì 2 ông vẫn sao chép y chang, in trong bản mới xuất bản ( Bản C).
Khi sách Việtnam Bi thảm Đông Dương ( VNBTĐD. - Bản B, 1965) tái bản - tạp chí Văn ( Saigon) đả kích kịch liệt và rất chính xác. ( tôi đã tái xác nhận điều này trong sách Hà Nội 40 năm xa / Thế Phong / Nxb Thanh niên 1999- tr. 33 và 42)
-- đúng ra câu này phải được dịch là :
".... giới thượng khách Pháp đều có mặt tại bến sông Saigon ".
Tiếp theo, hai vị khoác lác :
Tiếp theo, hai vị khoác lác :
"...chúng tôi đã phải đối chiếu với bản tiếng Pháp. Sửa chữa và dịch bổ sung những đạon bị bỏ sót trong bản dịch cũ ..." ( tr. 7, Bản C ) - để nói về một đoạn mà tác giả Roubaud viết về Nguyễn Ái Quốc, bị chế độ trước bỏ .( Bản B - VNBTĐD của Đ.B.B. dịch) .
-Điều này có đúng không ? bạn sẽ biết ngay ở PHỤ LỤC .
-Một điểm nữa , trong bài LỜI GIỚI THIỆU ,2 ông Chương Thâu & Phan Trọng Báu đã nhập nhằng, từ vai trò hiệu đính, sửa chữa, bổ sung và giới thiệ u -- thực ra chẳng sửa xiếc, dịch diếc gì sất -- vậy có câu này nhắc hai vị :
" nhận vơ là vợ thằng nhân / nó cho ăn bánh nó vần suốt đêm".
- tôi không là kẻ nhận vơ - vẫn bị: "... hai vị vần tơi tả !".
- đọc LỜI GIỚI THIỆU, các vị bốc :
"...Bản dịch của Đường Bá Bổn do công bố vào một hoàn cảnh lịch sử bất lợi, nên những đoạn nói về hoạt động của những tổ chức có xu hướng cộng sản và đặc biệt là của Nguyễn Ái Quốc đã bị bỏ từng đoạn, thậm chí từng trang mà trên bản in ta chỉ thấy những chấm lửng (.....) Đó là chưa nói đền từ ngữ, ngữ pháp và văn cảnh nhiều chỗ chưa sát hợp, rườm rà và tối nghĩa *( * Đ.B.B. gạch đít ).
Chính vì muốn đưa đến cho bạn đọc một bản dịch chính xác, trong sáng hơn về mặt tiếng Việt, chúng tôi đã phải công phu đối chiếu với bản tiếng Pháp, sửa chữa và dịch bổ sung những đoạn bị bỏ sót trong bản dịch cũ... ".*.
(tr.7/ Việt Nam thảm Kịch Đông Dương / Nxb CAND 2004).
và, hiệu đính, sửa chữa :
" từ ngữ, ngữ pháp, văn cảnh ... rườm rà, tối nghĩa " - hai vị kết luận LỜI GIỚI THIỆU , giọng xề:
Hà Nội, ngày đầu xuân Quí Mùi ( 2003)
NGƯỜI DỊCH
-thế là thế nào ? - Thanh Hà,nữ biên tập viên viết thư cho tôi:
"... tại cháu quên không sửa đấy thôi , hai bác không ....!..."
-Thua !!! -- thôi thì cứ nói toạc móng heo- văn chương dịch thuật - hệt " nạ dòng bán cá già mồm "!
-Bản dịch Việt Nam Thảm Kịch Đông Dương in và phát hành năm 2004 - còn làm trở ngại cho việc tôi ký hợp đồng với một Công ty văn hóa tư doanh * - qua bản mới có bổ sung và sửa chữa. ( việc này đã hoàn tất).
Thưa quí ông,
-Căn cứ Luật Xuất bản ( 7 /7 / 1993).
-Căn cứ Nghị Định 79 ( 6 / 11/1993)
Kính đề nghị quí ông can thiệp và giải quyết vụ việc trên.
Trong thời gian 30 ngày, kể từ ngày ký đơn khiếu nại - nếu không nhận được sự giải quyết thỏa đáng từ phía Nxb Công an nhân dân, thì buộc lòng chúng tôi phải yêu cầu Cơ quan thẩm quyền xử, theo qui định của pháp luật.
Trân trọng kính chào ./.
Ký tên,
Đỗ Mạnh Tường
bút danh Đường Bá Bổn.
( đã ký)
--------
(*) Nxb Thanh niên cấp phép xuất bản + Doanh Nghiêp Sách Thành Nghĩa in ấn, phát hành 2005.- In 1000 cuốn, khổ 13x19cm tại nhà in Thanh Niên. Giấy phép CNKHĐT: số 185 / 1528/ CXB cấp ngày 9-9-2005. Sách dày 182 trang, giá 22.000 VND.
Ghi chú :
- 50 tác phẩm của tác giả Đỗ Mạnh Tường
( bút danh : Thế Phong, Đường Bá Bổn, Đinh Bạch Dân )
- Cục Bản Quyền Tác Giả VH-NT cấp GCN số : 341 / VH / BQ/ ĐD.
tại Hà Nội ngày 15 tháng 8 năm 1996.
P H Ụ LỤ C
Hai ông Chương Thâu & Phan Trọng Báu, với bản dịch Việt Nam Thảm Kịch Đông Dương đã viết trong LỜI GIỚI THIỆU :
"....Bản dịch của Đường Bá Bổn công bố vào một hoàn cảnh lịch sử bất lợi, nên những đoạn nói về hoạt động của những tổ chức có xu hướng cộng sản và đặc biệt là của Nguyễn Ái Quốc, đã bị bỏ từng đoạn, thậm chí từng trang mà trên bản in ta chỉ thấy những dấu chấm lủng (....)* (......)** -- chúng tôi đã phải công phu đối chiếu với bản tiếng Pháp, sửa chữa, dịch bổ sung những đoạn bị bỏ sót trong bản dịch cũ ....." ( trang 7, Bản C).
Tôi, Đường Bá Bổn, đã dò kỷ từng câu, từng đoạn, rồi so sánh 3 bản dịch, qua 3 lần xuất bản ( 1963, 1965 và 2004) -tìm thấy 2 chỗ dấu chấm lửng ( .....)* (........)** ( ở các trang 37 và 38 -- Bản B in 1965) -- các chỗ dấu chấm lửng (.......)* và (.......)**như sau:
"....Tất nhiên rằng hình ảnh Hai Bà ở Đồng Nhân không còn sống nữa (....) . Trong những giờ ra chơi suy ngẫm kia; Phạm, Nam và Hải, và Bùi va Vĩnh, và những kẻ khác nữa, có thể đọc thông quốc ngữ, qua một trong những cuốn sách phúng thích chinh trị gây cấn... (....). Chàng thanh niên Phạm Bình học ở bất cứ một trường trung học nào, như ở Trường Thầy Dòng Hà Nội hoặc Trường Bảo Hộ cũng mang quảng cáo bí mật trên ... " .
( Bản B- Việtnam Bi thảm Đông Dương / Đường Bá Bổn dịch, in 1965 ở Saigon,
trang 37-38) .
Thì, trong Việt Nam Thảm Kịch Đông Dương của Chương Thâu & Phan Trọng Báu hiệu đính, sửa chữa và giới thiệu :
Thì, trong Việt Nam Thảm Kịch Đông Dương của Chương Thâu & Phan Trọng Báu hiệu đính, sửa chữa và giới thiệu :
. Bản C- Nxb Công an nhân dân 2004, chép :
"... Tất nhiên rằng hình ảnh Hai Bà Trưng ở Đồng Nhân không còn sống nữa. Nhưng Nguyễn Ái Quốc 39 tuổi thì còn sống khỏe mạnh. Học sinh Bonnal hay bất cứ ở một nơi nào. Đều biết rằng ông là con trai một vị tri huyện đã học ở trường Quốc học Huế nổi tiếng. Ông đã làm bồi lau chùi đồ đồng trên tàu biển, trong một công ti vận tải và đi khắp thế giới. Ông học tiếng Anh ở New York, tiếng Pháp ở Marseille, tiếng Nga ở đại lộ Montparnasse. Từ bỏ nghề làm bồi trên tàu biển, ở Paris, ông làm nghể rửa ảnh, làm việc trong môt phòng ở ngõ Compoint, tiết kiệm tiền lương để mua báo của phái cực đoan. Các ông Vaillant Couturier, André Berthou, Marcel Cachin đã biết ông ở một tòa soạn của một tờ báo cộng sản khi ông mang bài đến, và hình như tôi đã thấy ông trong phòng đọc của một thư viện quốc gia mà hầu như ngày nào ông cũng đến đọc từ 10 đến 17 tiếng. Năm 1920 ông là thành viên của đaị hội đảng Xã hội ở Tours và ông đã về quốc tế đệ tam. Ở Paris ông đã thành lập liên hiệp quốc tế để tập hợp những người vô sản và các dân tộc và ra tờ báo " Le Paria". Ở Mạc Tư Khoa ông làm việc tại điện Kremlin. Đại diện cho Đông Dương, trong Đại hội Nông dân quốc tế và trở thành thành viên của đoàn Chủ tịch Quốc tế Cộng sản. Những nhiệm vụ mới đã thúc giục ông về Quảng Châu tổ chức" Chi hội người An Nam" trong mặt trận các dân tộc bị áp bức " và lãnh đạo phong trào cách mạng của đất nước ông, bởi vì nguời cộng sản này không quên và không bao giờ quên tên của mình là" Nguyễn Ái Quốc " Người Yêu Nước....." Trong những quốc ngữ, qua một trong những cuốn sách đả kích chính trị gay gắt mà Nguyễn đã phát hành ở Paris năm 1925. " Bản án chủ nghĩa thực dân Pháp". Chàng thanh niên Phạm Bình học bất cứ ở trường trung học nào, như trường thầy dòng Hà Nội hoặc trường Bào Hộ cũng mang quảng cáo bí mật cuốn sách trên.."
"... Tất nhiên rằng hình ảnh Hai Bà Trưng ở Đồng Nhân không còn sống nữa. Nhưng Nguyễn Ái Quốc 39 tuổi thì còn sống khỏe mạnh. Học sinh Bonnal hay bất cứ ở một nơi nào. Đều biết rằng ông là con trai một vị tri huyện đã học ở trường Quốc học Huế nổi tiếng. Ông đã làm bồi lau chùi đồ đồng trên tàu biển, trong một công ti vận tải và đi khắp thế giới. Ông học tiếng Anh ở New York, tiếng Pháp ở Marseille, tiếng Nga ở đại lộ Montparnasse. Từ bỏ nghề làm bồi trên tàu biển, ở Paris, ông làm nghể rửa ảnh, làm việc trong môt phòng ở ngõ Compoint, tiết kiệm tiền lương để mua báo của phái cực đoan. Các ông Vaillant Couturier, André Berthou, Marcel Cachin đã biết ông ở một tòa soạn của một tờ báo cộng sản khi ông mang bài đến, và hình như tôi đã thấy ông trong phòng đọc của một thư viện quốc gia mà hầu như ngày nào ông cũng đến đọc từ 10 đến 17 tiếng. Năm 1920 ông là thành viên của đaị hội đảng Xã hội ở Tours và ông đã về quốc tế đệ tam. Ở Paris ông đã thành lập liên hiệp quốc tế để tập hợp những người vô sản và các dân tộc và ra tờ báo " Le Paria". Ở Mạc Tư Khoa ông làm việc tại điện Kremlin. Đại diện cho Đông Dương, trong Đại hội Nông dân quốc tế và trở thành thành viên của đoàn Chủ tịch Quốc tế Cộng sản. Những nhiệm vụ mới đã thúc giục ông về Quảng Châu tổ chức" Chi hội người An Nam" trong mặt trận các dân tộc bị áp bức " và lãnh đạo phong trào cách mạng của đất nước ông, bởi vì nguời cộng sản này không quên và không bao giờ quên tên của mình là" Nguyễn Ái Quốc " Người Yêu Nước....." Trong những quốc ngữ, qua một trong những cuốn sách đả kích chính trị gay gắt mà Nguyễn đã phát hành ở Paris năm 1925. " Bản án chủ nghĩa thực dân Pháp". Chàng thanh niên Phạm Bình học bất cứ ở trường trung học nào, như trường thầy dòng Hà Nội hoặc trường Bào Hộ cũng mang quảng cáo bí mật cuốn sách trên.."
( tr. 56, 57- * chữ in nghiêng là đoạn văn do 2 ông Thâu & Báu - đuợc gọi là dịch mới, bổ sung- thay cho dấu chấm lửng ( ......) trong Bản B : Việtnam Bi Thảm Đông Dương in 1965, bị Sở Kiểm duyệt VNCH đục bỏ.
- cùng đọc " những đoạn bị bỏ sót kia " ( lời ông Thâu & Báu ) - đã in trong bản dịch cũ Việt nam Bi thảm Đông Dương ( Bản A in 1963) :
"...Và Phạm, và Nam, và Hải và Bùi và Vinh và những cậu khác nữa đọc sử Jeanne d' Arc bằng tiếng Pháp và những bài diễn văn của Danton, học quốc ngữ để hiểu truyền sử Hai Bà Trưng hay những bài văn phúng thích chính trị của Nguyễn Ái Quốc ( Nguyên, Le Patriot) (......). Tất nhiên hình ảnh Hai Bà Trưng không còn sống nữa. Nhưng 'Nguyễn Yêu Nước' năm nay 39 tuổi hãy còn sống. Học sinh ở đại lộ Bonnal hoặc nơi nào khác đều biết rằng ông là con tri huyện, theo học ở Quốc học Huế. Nho sĩ này đã làm bồi trong một hãng buôn đuờng thủy, đi khắp hoàn cầu, bằng cách đánh bóng những dụng cụ bằng đồng ở trên tàu. Có khiếu ngôn ngữ, ông học tiếng Anh ở Nữu Ước, tiếng Pháp ở Marseille, tiếng Nga ở đại lộ Montparnasse . Bỏ nghề đánh bóng đồ đồng trên tàu thủy, ở Paris, ông sống bằng nghề thợ ảnh, làm trong phòng tối ở hẻm Compoint, để dành được món tiền khá lớn mua tạp chí có quá khích đọc. Các ông Vaillant Couturier, André Berthou, Marcel Cachin biết ông qua lần đầu ở các trụ sở báo chí cộng sản, mà ông ta đem bài lại. Có lẽ chính tôi ( Roubaud- Đ.B.B.chú thích ) cũng đã gặp ông trong phòng làm việc ở Thư viện Quốc gia, mà ông đến đây làm việc từ 10 đến 17 tiếng . Năm 1920, hội viên một hội đoàn xã hội ở Tours, rồi ông gia nhập đệ tam quốc tế. Ông thành lập ở Paris một hội quốc tế để tập hợp dân vô sản quốc tế và sau ông đuợc bầu làm hội viên ban Quản trị tối cao của đảng Cộng Sản Quốc tế. Sau này ông nhậm chức mới ở Quảng Đông, thành lập phân đội An Nam trong liên đoàn các dân tộc bị áp ức và điều khiển phong trào cách mệnh xứ sở, bởi lẽ nguời cộng sản ấy đã không quên và còn không quên , bất cứ lúc nào, là mang tên " Nguyễn Ái Quốc, Người Yêu Nước..." . Trong những giờ ra chơi suy ngẫm kia, Phạm, Nam, và Hải, và Bùi và Vinh và những kẻ khác nữa có thể đọc thông quốc ngữ, qua một trong những cuốn sách phúng thich chính trị gay cấn của Nguyễn xuất bản ở Paris vào năm 1920-
d ưới nhan đề" Lên án thực dân" ( Procès de la colonisation francaise ".
( chữ in nghiêng chỉ có trong Bản A: Việtnam Bi thảm Đông Dương
/ Đường Bá Bổn dịch
Đại Nam Văn Hiến xuất bản tại Saigon , tháng 8 / 1963 - trang 24, 25).*
"....Chính vì muốn dành đến cho bạn đọc một bản dịch chính xác, trong sáng hơn về mặt tiếng Việt, chúng tôi phải công phu đối chiếu với bản tiếng Pháp, sửa chữa và dịch bổ sung những đoạn bỏ sót trong trong bản dịch cũ.." - NGƯỜI DỊCH - tr.7 - Việt Nam Thảm Kịch Đông Dương , Nxb CAND 2004) "
"....Chính vì muốn dành đến cho bạn đọc một bản dịch chính xác, trong sáng hơn về mặt tiếng Việt, chúng tôi phải công phu đối chiếu với bản tiếng Pháp, sửa chữa và dịch bổ sung những đoạn bỏ sót trong trong bản dịch cũ.." - NGƯỜI DỊCH - tr.7 - Việt Nam Thảm Kịch Đông Dương , Nxb CAND 2004) "
- học đòi kiểu nói L. Roubaud -- mời các vị đọc lớn :
" . ..Répéter la même chose dix fois, ma..au.. le..ên.."
ĐƯỜNG BÁ BỔN
ĐƯỜNG BÁ BỔN
----
(*) bài tu chỉnh -Đ.B.B. chú thích ngày 16 /12 / 2011.)
Người đăng: khedo@outlook.com vào lúc 22:50
được đăng bởi khedo@outlook.com @ 20:57
0 Nhận xét
0 Nhận xét:
Đăng nhận xét
Đăng ký Đăng Nhận xét [Atom]
<< Trang chủ