VIRGIL GHEORGHIU: 5000 KM XUYÊN VIỆT, AI CÒN, AI MẤT ?/ Thế Phong -- tản mạn văn chương , 09/07/2018 -- bài tu chỉnh, 10/ 10/ 2023.

Thứ Bảy, 9 tháng 7, 2016

5000 Km Xuyên Việt,
ai còn ai mất ? / Thế Phong

ĐINH BẠCH DÂN

- bìa sách '5000 KM XUYÊN VIỆT

( Chi nhánh Nxb Thanh Niên tại Tp. HCM cấp phép .( 2008-)

giao một doanh nghiệp . khai thác; chưa phát hành.

- blog chimviet đã post toàn tập lên mạng.

pdf=theaphong

<chimviet.free.fr/.../thephong/5000%km%Xuyen%20Viet%20...

[PDF] theaphong

chimviet.free.fr/.../thephong/5000%km%Xuyen%20Viet%20

...

    ảnh trên cùng, bên trái:

-   nhà văn Trần Thị Bông Giấy [1948- ]
- nhà thơ Ý Nhi [1944- ]
- cựu biên tập viên Nxb Văn Nghệ :  Lê Duyên [1950 ? ]

  - nhà văn tiền chiến Nguyễn Đức Quỳnh [1909- 1974]
- nhà thơ  Hoàng Vũ Đông Sơn [1939- 2014]
  - mục sư Hội Thanh Báp- Tít Ân Điển Sài Gòn

Lê Quốc Chánh [1938- ]
- bà Bùi Thị Phương Giản [1910- 1990]-- mẹ vợ Thế Phong.
- bà Nguyễn Thị Khê (ảnh chụp lúc 10 tuổi) [1937- ]

- nhà văn Nam Bộ, Lý văn Sâm [1921- 2000]

- Đỗ Mạnh Tường Khê [ quốc tịch Mỹ: KHÊ DO- 1966 - ]
- nhà gia phả học Dã Lan- Nguyễn Đức Dụ [1919- 2001 ]

  ảnh lớn trong vòng tròn:

- cựu linh mục, văn sĩ Nguyễn Ngọc Lan [1930- 2007 ]

ảnh lớn trong vòng tròn

- bà Đỗ Thị Thảo [1918- 2009] --cô ruột Thế Phong.
- ông Nguyễn Quốc Bảo [1908- 1981] --bố vợ Thế Phong.

-bà Bùi Thị Phương Giản [1910- Saigon 1/ 5/ 1990]

sinh ở làng Trinh Tiết, Hà Đông (Hànội),

mẹ vợ tôi rất bảo thủ.

- năm 1966; tôi lên Dalat xin cưới Nguyễn Thị Khê [1937- ]

bà không thuận để người anh nghĩa tử, Pham Quang Huyến

thay mặt bà cô ruột tôi làm chủ hôn -- vì,bà Đỗ thị Thảo giận hờn gì đó,

bỏ về Saigon

-có lẽ, khi bà đọc Năm sắc diện năm định mệnhcủa Du Từ Lê ,

tác giả đó khẳng định:

" Thế Phong 'sans famille, tứ cố vô thân ".

- sau 30/4/1975, bố mẹ vợ tôi rời Dalat về Saigon,

ở vời vợ chồng tôi một thời gian;

mẹ vợ tin Chúa, mục sư Lê Quốc Chánh làm phép Báp-têm

tại Hội Thánh Báp Tít Ân Điển Sài Gòn.

- sau , bà xuống ở với chị của vợ tôi ở Cảng Saigon,qua đời

vào đúng ngày Lao động Quốc tế, 1/ 5/ 1990.

- đại diện Chi hội Tin Lành Khánh Hội,

truyền đạo Phan Vĩnh Cự cử hành tang lễ theo nghi lễ Tin Lành.

Không ngoài ai vào đây, đó là họa sĩ Phan Diên, người đem 2 bản thảo tôi viết sau 1975 sang nước Mỷ để in ấn . Bản thảo đầu tiên 'Hồi ký ngoài văn chương'; chàng đưa về Mỹ, trao cho chủ nhà xuất bản

Văn nghệ ở Bolsa, Võ Thắng Tiết in ấn, phát hành.

Cứ như chàng kể lại với tôi,

"ông Tiết nói Thế Phong là bạn quen cũ ở Saigon trước 1975 " .

-- khi ấy, ông Tiết trông coi nhà xuất bản Lá Bối ở đường Nguyễn Lâm .(Saigon 10). Bản morasse giao cho cựu Không quân ( VNCH) Nguyễn Văn Phát ( quốc tịch Mỹ : PHAT NGUYEN) -- bìa ông Tiết trao cho Khánh Trường trình bày -- (phải để tên ĐỒNG VĂN xuất bản, VĂN NGHỆ phát hành; vì lý do nhạy cảm, vì Thế Phong bị đa số văn nghệ sĩ đồng thời không ưa).

Với tác giả suốt 60 năm cầm bút, lần đầu tiên được trả bản quyền cao nhất: 500 USD.

Bản thảo thứ 2 'Thư viết ở Saigon', Phan Diên trao chủ nhà xuất bản Văn Uyển, ' cô nàng mới bị' chồng bỏ' hay bỏ chồng sẽ in ngay.

-- kỳ này cô chủ Trần Thị Bông Giấy lay out ruột, bìa tự trình bày luôn . Bản in xong được cô đem theo về trao cho tác giả vào năm 2000, xuống máy bay ở Tân Sơn Nhất; là ra xe thuê chuyến

đi thẳng về Dalat khoáng 1, 2 giờ sáng ,

"... Thế Phong không chỉ đồng nghiệp; mà, còn là một người anh, một người bạn thân nhất trong số những con người ít ỏi úy mến tôi đã viết; lại vì có lòng nhất trong việc phổ biến văn chương tôi đến tay giới văn nghệ VN. Anh lớn hơn tôi nhiều tuổi thuộc thế hệ Văn Quang.

Từ bài viết Phạm Duy, ông là ai? được Phan Diên gửi về cho anh; vào đầu 2000, mối duyên bằng hữu đậm đà đã mở ra giữa tôi và anh, kéo dài cho tới hôm nay. Tính cách anh thâm trầm sâu sắc; nhưng lại hay cười đùa trong những câu chuyện kể ' toàn là cay độc'.

(như lời Phan Diên nhận xét).

Từ thuở ngày xưa, trong làng chữ nghĩa, đã có lắm đồng nghiệp 'sợ anh vì lối viết cay độc đó. Một kiểu, như có lần trong một lá thư gửi cho tôi; ngày 9 tháng 4/ 2005 mới đây, anh tâm sự:

" Khi tôi 22 tuổi, bước vào nghề văn & báo mới được 2 năm, cuốn truyện đầu tay được xuất bản với một công việc làm, tùy viên báo chi cho tổng trưởng bộ Thông tin Phạm Xuân Thái; thấy tương lai mình thật sáng sủa; và, đầy hứa hẹn. Hàng ngày đụng chạm với bao bất công tại sở làm; tôi nai mình ra tranh đấu để mong lấy lại được sự công bình cho chính bản thân, đồng loại;

nhưng hoàn toàn thất bại.

Cho đến vài chục năm sau, đọc 'Những khuôn mặt văn nghệ hôm nay' (Nxb Lá Bối, Saigon 1972), thấy Tạ Tỵ bình phẩm 'về công việc làm văn chương + sự múa may quay cuồng; tưởng là sẽ đem lại sự công bằng của tôi,

hóa ra chỉ là' :

" ... những câu chuyện nhà văn kể ra, viết ra; đều ẩn nấp những ý nghĩ chống đối, những chia chát não nề; dù đã được ngụy trang bằng đam mê nhục dục. Những chữ, những câu để tự xỉ vả; buồn thay, lại là những lời nguyền rủa một xã hội, một chế độ, một thế hệ-- vì những thứ ấy đã tạo nên tác giả

trở thành như thế ...!" .

còn nữa, phần đánh giá về tôi; bây giờ ở tuổi trên 70, phải thừa nhận lời anh Tạ Tỵ nhận xét rất bén:

" Phải chăng Thế Phong đã mang hình ảnh một Don Quichotte, chàng hiệp sĩ lang thang, có khuôn mặt trầm buồn, đánh nhau điên cuồng với những chiếc cối xay gió trên khắp nẻo đường phiêu bạt-- nhân vật điển hình trong Don Quichotte, cuốn tiểu thuyết bất hủ của đại văn hào Tây ban nha, Miguel de Cervantès (1547-1616?) . Nhưng tiếc thay, không có Sancho Panca tượng trưng cho ý thức, hiện diện đằng sau; hay, bên cạnh. .."

Văn Quang cũng không có mấy cảm tình với anh; vì cái lối viết 'cay độc' vừa nói.

Trong một thư gửi tôi, Văn Quang đã viết,

" Cũng xin nói để chị hiểu về chuyện giữa tôi và Thế Phong .(chắc chị cũng muốn biết về chuyện đó; nhưng chưa tiện hỏi?) . Dĩ nhiên, tôi không thích lối viết của Thế Phong về tôi -- vì sao, cũng là bạn bè đã lâu năm; mà viết như thế, có nghĩa là anh ấy không coi t rọng tình bạn. Tôi nói thế chắc chị hiểu. (...) .

Đó cũng là điều khổ tâm của tôi, chứ chẳng sung sướng gì. Tuy nhiên sự giao thiệp thì vẫn bình thường; tôi chẳng có gì

đáng xấu hổ với bạn bè cả. (...).

Chỉ có một điều là những chuyện không thể nói hết với nhau được thôi. Điều đáng tiếc là anh em CŨ không còn nhiều; đáng lẽ có thể nói ra tất cả; thì, lại có người mình phải gìn giữ, trong khi mình

chỉ cần giữ với những ông MỚi bây giờ.

Sẽ không có gì đáng tiếc đấu, chị đừng ngại.

Đó cũng là điều bình thường của cuộc sống. "

( THƯ E-MAIL, ĐỀ NGÀY 20/10/ 2003)

Riêng cá nhân tôi; thì lại thấy không có gì là ghê gớm; nơi một con người cao lớn, có cái cười mím chi; đôi mắt nheo nheo tinh nghịch, đang hướng về tôi và Âu Cơ trong buổi gặp gỡ đầu tiên, lúc nửa khuya trên sân bay Tân Sơn Nhất vào năm 2000, một ngày cuối tháng 6.

Giữa một đám đông ồn ào, người đi, kẻ đến phi trường; tôi 'nhận ra' anh ngay . Để rồi chuyến xe khuya đưa tôi & Âu Cơ về Dalat; ngoài Thế Phong, còn có sự hiện diện của Mỹ Vân, anh Phùng Kim Ngọc & anh Hoàng Vũ Đông Sơn -- những câu chuyện văn chương từ muôn kiếp cứ được tuôn ra giữa riêng tôi và anh Thế Phong; mà, không là với người khác.

Anh không làm cho tôi sợ hãi như tiếng đồn về anh trong giới văn nghệ Saigon cũ. Tôi cũng không khiến anh phải xa lánh, như cái tiếng vang dữ dằn; mà, đám văn nhân hải ngoại

đã gán cho tôi.

Từ tôi, anh đã nhìn ra mẫu người cô đơn; như có lần, trong một lá thứ gửi anh Nguyễn Đắc Sơn, anh đã viết,

" ... Sự cô đơn của Trần Thị Bông Giấy quả thực lớn (với tình trạng hiện tại , Nguyễn Đắc Sơn nên an ủi, khích lệ cô ấy. Bởi lẽ cô đơn, nên Bông Giấy đã viết bộ Tài hoa mệnh bạc (2 tập) ;như một hình thức tự yểm trợ, về một tác giả tương đồng với mình

trên mặt tinh thần.

(Thư viết từ Sàigòn, đêm 23/11/1999).

Và, từ anh Thế Phong; tôi bắt gặp mẫu nhà văn rất khác biệt; như một lá thư trước đó, tôi đã từng có nhận xét về anh:

" Từ trước, vẫn biết rằng thiên hạ bảo anh du côn lắm; nhưng lần đầu nhìn ảnh, thấy cái nụ cười rất ấm -- và , đọc thư, thấy nét chữ rất đẹp. Bông Giấy đã nghĩ ngay, " Người thế này không thể nào là nguồi cứng ngắc, du côn!. Mình có chút gì khác người; là người vội đổ cho bao tiếng xấu. Nói theo kiểu Trần Như Hoàng

" mình thà lập dị, chứ không lập lại ", dù cũng chẳng bao giờ

chủ trương lập dị; phài không anh ?"

Nói cách khác, có đọc anh + biết về anh; thì mới thấy đó là một người lữ hành cô đơn trong bước hành trình chữ nghĩa. Với nhận xét này, tôi được xác định tử một đoan trong lá thư của anh; gửi cho tôi .

(31 /1/2000) ở Sài gòn:

" Vào năm 1962 đến giữa năm 1963 đầu, tôi sống cô độc ở phía sau nhà thờ Tân sa châu; hàng ngày tinh thần bị căng thẳng, với sự sợ hãi đe dọa từ mật vụ chính phủ Ngo Đình Diệm vây bủa -- nào là tờ nhật báo 'Tiếng dân' (chủ nhiệm: trung tá Nguyễn Văn Châu, giám đốc nha Chiến Tranh Tâm Lý) đăng tin kịch sĩ Năm Châu &

nhà văn Thế Phong bị đưa đi trung tâm Cải Tạo Nhân Vị

ở Vĩnh Long; để tẩy não.

Các chú bán báo rao inh ỏi cái tin vào buổi chiều;

đi bán báo lẻ -- nào là bản tin Việtnam Press
(3 thứ tiếng: Anh, Việt, Pháp) đều nhất loạt cải chính:

" Nhà văn Thế Phong vẫn đi dạo hàng ngày trên đường Lê Lợi, Tự Do; thế mà Việt Cộng lại tung tin 'bị đưa đi tẩy não' " (*).

Báo chí hồi ấy nhất loạt không dung nạp tôi; dầu chỉ gửi một truyện ngắn vô thưởng vô phạt (để có tiền trả chủ nhà trọ , cơm hàng, cháo chợ) cũng chẳng báo nào đăng.

Khi tôi dịch cuốn L' Amour de Rien / Jacques Perry; sau, viết thành một cuốn sách nhỏ; như một biện minh cho 'lối sống có lý tưởng để đeo đuổi văn nghệ của tôi hồi ấy'; vẫn chẳng yên lòng. Bởi vậy; khi tập sách nhỏ bé này được in lối mimeographed,

không xin cấp phép; ở cánh gà bìa sách, tôi ghi;
" Tuyệt đối cấm bọn văn nghệ sĩ nô lệ trí óc 'kiểu Phanariote' (**) đọc sách này " -- chẳng hạn vậy . "

(*) D' après le journal Tiếng Dân lance la nouvelle que l' essayiste saigonnaise Thế Phong est actuellement détenu par les autorités vietnamiennes pour lavage de cerveau. Les mensonges des communistes ont fait long feu. Tiếng Dân souligne que le monde peut voir Thế Phong dans ses promenades journalières rues Lê Lợi et Tự Do. ...".

(**) Phanariote phát xuất từ tên Fanoti, một dòng họ thuộc giai cấp gia-đình-trị ở Roumanie trong thế chiến II. Constant Virgil Gheorghiu, nhà văn Roumanie ( 1916- 198?); đưa nhân vật trung úy Fanoti vào tiểu thuyết Chiếc roi ngựa (bản tiếng Pháp: La Cravache) của ông, một con người dẫu có làm tội ác cỡ nào cũng chẳng bị ai khiếu kiện. Cấp trên của Fanoti là đại tá mang dòng họ Fanoti, kể cả cấp trên của viên đại tá này cũng thuộc dòng họ Fanoti . Họ bênh vực nhau, dẫu là có kiện tụng đi nữa, chỉ là 'con kiến mà kiện củ khoai' ! Chiệc roi ngựa đã được dịch sang việt ngữ, bởi Đường Bá Bổn ) một bút danh khác của Thế Phong, Nxb Đại Nam văn hiến 1963 (bản ronéo ) -- Nxb Đồng Nai tái bản, năm 2002).

(chú thích: TTBG).

Chiếc roi ngựa /Constant Virgil Gheorghiu
-bản dịch Đường Bá Bổn

- bìa : Cao Bá Minh

(bản tái bản ở Saigon, 1967 )

-Chiếc roi ngựa / Constant Virgil Gheorghiu
Nxb Đống Nai cấp phép tái bản năm 2003

(bìa : tranh Đinh Cường)

(bìa sau CONSTANT VIRGIL GHEORGHIU/Thế Phong
(bìa: họa sĩ Vị Ý-- Bút Nghiên xuất bản năm 1962, phát hành ở Mỹ Tho.

-sách dày 72 trang, khổ sách 13x 18 cm; được trả nhuận bút 3000 VND--
khi ấy, tác giả ở Xóm Đạo Công Giáo Tân Sa Châu.

" báo chí nhất loạt không
dung nạp tôi; dấu một truyện ngắn vô thưởng, vô phạt
cũng không đăng..,
-- tinh thần lại bị căng thẳng, với sự sợ hãi bọn mật vụ
chính phủ Ngô Đình Diệm vây bủa ..."

-Khu rác ngoại thành/ Thế Phong

Trình Bày xuất bản

--tiền thân , Con chó liêm sỉ, in ronéo trong Loại sách Đại Nam Văn Hiến ( 1963)
gồm 5 truyện ngắn .

- khi Trình Bày tái bản, biên tập viên Phạm Văn Rao [Diễm Châu/ 1937- France 2006]
lược bỏ Nôi nuôi mình vợ chồng Tàu & Con chó liêm sỉ.

-Sách in ra, Thế Nguyên trả nhuận bút 3000 VND.

Khi ây, tôi mới rời lecturer in politics ở trại Seminary+ Ridge Camp + Cát Lở;
đưa vợ về Dalat, nhà ngoại; để vợ sanh con đầu lòng.

Con đau ốm không tiền mua thuốc; tôi bèn lấy vé máy bay về Saigon.
(thời ấy Việt Cộng đắp mô, đào đường ở cấy số 135 Saigon Dalat, không thể đi đường bộ --
vé khứ hồi mất 950 đ , lãnh được 3000 đồng; đem tiền nhuận bút về Dalat,

thì con trai khỏi đau bụng.

-Ở hải ngoại, mấy tay lái sách tái bản bừa phứa;
Nửa đuồng đi xuống

-- Nhà văn tiến chiến 1930-1945

-- Khu rác ngoại thành v.v...

-- không chỉ Nxb Xuân Thu in, nhiều nơi khác in, bán không hết;
nhà sách Tự lực ở Bolsa rao bán 'hạ giá';
Nhà văn tiến chiến 1930-1945 chỉ còn 7 đô là, Khu rác ngoại thành, 3 đô la Mỹ.

Cái ngạo mạn khi có sẵn tử trong huyết mạch, cộng với cuộc sống bức bách tinh thần [ở] thời kỳ đó (như trong 2 thư điển hình, anh kể) đã là kết quả cho " những lời nguyền rủa của một xã hội, một chế độ, một thế hệ" . [Tạ Tỵ viết]

-- trong những tác phẩm ký tên Đinh Bạch Dân & Đường Bá Bổn" ...

(ngoài bút hiệu Thế Phong).

Anh viết rất nhiều và rất nhanh. Đủ mọi thể loại. Đủ mọi đề tài. Tổng kết số tác phẩm của anh, tôi nghĩ rằng phải sông đến 30 năm nữa (!?), may ra tôi mới viết kịp con số!

Bài viết này, tôi không mang ý định phơi bày cái độ dài của giòng-thời-gian-chữ-nghĩa mà anh đã bước -- ở đây tôi chỉ muốn đưa ra độ-sâu-thân-quý của một nhà văn, đã dành cho một nhà văn; trong đoạn đường 5 năm rất ngắn,

so với gần trọn cuộc đời cầm viết của anh.

***

Một lần ở Mỹ, tôi nghe cô bạn Người Cali, nhận xét :

" Thế Phong là tay 'khó chơi', không kiêng dè ai hết; và, cũng bị nhiều người trong giới văn nghệ ghét; vậy mà, đọc các bài viết của Bông Giấy về các chuyến du lịch Việt Nam; thấy ông ta rất 'chiều' Bông Giấy, thì phải kể Bông Giấy là một người 'đặc biệt' ".

Tôi không biết câu nói của cô bạn 'đúng hay sai

' về cái khoản đặc biệt kia;

mà chỉ thấy rằng:

- một cách tự nhiên, tôi quý Thế Phong -- và, được anh quý trọng lại, với không chút thắc mắc gì, 2 phía.

Thứ tình cảm đơn sơ mà thật đầy như không khí, như ánh sáng ban mai, như ánh trăng buổi tối; hay, như chuyện trời mưa thì mát, trời nắng thì nóng. Thứ tình cảm không bợn chút bụi nhơ; như trời lần anh đã tự nhận:

"Tôi cũng thật được hậu đãi vào thời kỳ này; còn được một người 'bạn trai làm văn chương'; có lẽ bị bà mụ nặn nhầm thành gái. ; viết thư trao đổi, thư viết thât dài; đọc thật đã, rất chân tình, cởi mở -- mà mỗi lần nhìn thấy nét chư bay bướm, đẹp, một cách phóng khoáng ấy, niềm vui mới hưng phấn lại đến trong tôi "

(thư đề ngày 30/3/ 2000).

Nói cách khác, sẽ là một điều rất kỳ khôi; với con người như anh và tôi; nếu gặp nhau mà KHÔNG quý trọng nhau. Anh hay đùa, lại cười to rất thoải mái; mà không cần biết đến cái chuyện có làm cho kẻ khác buồn phiền hay không? -- nếu như họ 'bị nhột', vì là nạn nhân của những c âu chuyện đùa, do anh chủ động.

Chỉ thoáng qua thôi; thì có lẽ cái lối đùa của 'Thằng Phải Gió', (một bút hiệu khác của Thế Phong) nói anh là ác -- nhưng thật tình tâm anh không ác; mà những lời đùa đó, (từ miệng lưỡi vào trong chữ nghĩa) chỉ là cái mặt nạ được đeo lên, cho qua ngày đoạn tháng; của một tâm hồn lúc nào cũng sẵn sàng nổi loạn -- vì những điều đáng ngán ngẩm chung quanh.

Một điều lạ là; tôi chưa bao giờ bị làm đối tượng cho kiểu đùa như vậy. Ngồi chung một bàn, anh không uống rượu, trong khi tôi uống, và, uống nhiều nữa ; anh không hút thuốc lá, nhưng bao giờ cũng xin'bập bùng' vài điếu cùng Bông Giấy, cho vui. Vậy mà chuyện trò với tôi; anht hường tỏ ra 'nhân nhượng', bằng những câu nói phô bày nghiêm trang, lịch sự. Có lần tôi nghe kể:

" Ở Cali đang có phong trào viết 'cực dâm', trong hàng ngũ các nhà văn nữ."

Điều này Bông Giấy không hề biết; vì chẳng bao giờ muốn đọc văn chương Việt nam ở hải ngoại-- nhưng được nhiều người -- nhất là giáo sư Lê Hữu Mục cho biết,

" Đàn bà con gái gì mà trơ trẽn, cứ ưa 'banh' .. cái đó ra, trên văn chương chữ nghĩa! ; đọc lên cứ muốn lợm giọng! "

Bác còn kể rõ thêm tên tuổi từng nhà văn nữ trong 'trường phái kích dâm' này; " dẫn đầu là Lê Thị Thấm Vân ở San Jose --người nhỏ nhất trong số 4 chị em gái, cùng có mặt; cách này hoặc cách khác trong giới văn nghệ; một cô làm chủ một tiệm phở cùng lấy tên 'Phở 99 . ( lời bác Lê Hữu Mục). Sau cùng, bác kết luận,

" Chữ nghĩa tởm đến độ mỗi lần có dịp đi San Jose; ai có mời đến ăn ở tiệm phở 99, [thì] bác từ chối ngay!"

tức thì , Hoàng Vũ Đông Sơn cưới khà khà. lên giọng,

" Các ngữ này mà cho gặp 'sư phụ Thế Phong; thì phải biết! Chỉ một sư phụ mới trị nổi đệ tử . Học không tới, chẳng những không làm rạng danh sư phụ; lại gây thêm ô nhục cho người ta chử rủa; thì, cách tốt nhất là sư phụ kêu về, 'đét' cho vài roi vào đít; bắt học ;thế là xong."

Thấy tôi có vẻ ngẩn ngơ, theo câu nói tối nghĩa của

Hoàng Vũ Đông Sơn,

Thế Phong chỉ cười mím chi, không đáp lời nào cả.

Khi tôi chợt à ra dáng hiểu, bấy gờ anh mới bật cười, to ,

" Hiểu? bây giờ Bông Giấy mới chịu hiểu !"

Từ đó, anh cho biết 'tôi là đứa cả tin' ; nhất là không biết cách đáp lễ; vì vậy mà trong các cuộc vui chung giữa nhiều văn nghệ sĩ, tôi; lúc nào cũng được anh 'tha', không bắt nghe các câu chuyện có cùng đề tài như trên  . (*)

TRẦN THỊ BÔNG GIẤY

(*)  trích lại, từ   http://lengoctrac.com/?655=5&658=36&657=1569&654=4

--------

2)  PHỔ TRẠNG ĐỖ MẠNH TƯỜNG

( Việt Trì- tỉnh Phú Thọ)

nhà gia phả học Dã Lan_ Nguyễn Đức Dụ viết

-- được đánh máy, đóng thành tập,
tặng lại Thế Phong, 1 bản .

- tác giả '5000 km Xuyên Việt' cho trích đăng lại,

ở phần Phụ Lục:

5000 KM XUYÊN VIỆT.