LÝ DO VIẾT VĂN LÀM THƠ?
NTT [ Nguyễn Trọng Tạo ] :
Trên tuần báo ĐỜI (Saigon) số 51, ra ngày 5/11/1970 có đăng bài phỏng vấn nhà văn Thế Phong với những câu hỏi và trả lời khá ngộ. Mới thấy dân làm báo ngày xưa luôn “bẫy” người ta phải nói lên sự thật, nhưng là những cái “bẫy” tinh nghệ, không phải ai cũng làm ra được. Nói lên sự thật, đó là tiêu chí của báo chí bất cứ thời nào. Thấy trên blog của nhà văn Thế Phong vừa đăng lại cuộc phỏng vấn này cách đây đã 42 năm, xin được giới thiệu cùng bạn.
Lời dẫn của Thế Phong
khi cho đăng lại bài phỏng vấn:
Khoảng 1970, Chu Tử thuê manchette tuần báo Đời :chủ nhiệm: Trần Thị Anh Minh) – hình như Uyên Thao và Đỗ Quý Toàn phụ trách thư ký tòa soạn.
– chẳng biết anh nào, đã gửi 16 câu hỏi tới tôi, người được phỏng vấn.
Tòa soạn đặt những câu hỏi phỏng vấn thật khác lạ, vừa điều tra nhân thân, vừa buộc bộc bạch điều cấm kỵ, khó nói, nhận trả lời tất khó tránh né nói thật .
Tôi tự nói với tôi : " chắc là “gíáo sư Nhất Vạn đã đặt các câu hỏi hắc búa này đây! ”
- trong bài ‘chắn‘ có một quân bài Nhất Vạn, tóc dựng ngược, trông thấy, cảm được vất vả dặm trường, nên có một buổi, đánh chắn, ngồi cùng chiếu, với Thanh Thương Hoàng, Uyên Thao và đôi bạn nữa, " -- cái nickname Giáo Sư Nhất Vạn được gán cho Uyên Thao từ đấy!
LÝ DO VIẾT VĂN LÀM THƠ?
1 Tên, tuổi bút hiệu?
– Đỗ Mạnh Tường, bút danh hay dùng:
Thế Phong.
2. Ngày, mơi sinh, hiện ngụ tại?
– 10 tháng 7 năm 1932 ở Yên Bái ,
trong căn cước đề 1936.
3. Có gia đình chưa ? Mấy con, trai, gái ?
– 2 trai và 1 gái ( tính tới năm 1970 ) .
4. Ngoài nghề viết văn còn làm nghề gì ?
– Lính tàu bay Việt Nam Cộng Hoà (airman) từ 1 tháng 8 năm 1967.
5. Khởi sự viết văn từ bao giờ ? Lý do chọn nghề viết văn, làm thơ ?
– 1952 . Lý do rất giản dị: cuối 1952, Nghĩa Lộ (tỉnh Yên Bái, Bắc Việt), quân đội Pháp thua trận, Việt Minh chiếm Nghĩa Lộ.
Buồn quá (khi đang học ở Hà Nội) viết để bày tỏ niềm thương nhớ Mẹ, & xa quê.
6. Tác phẩm đã xuất bản, hoặc viết xong ?
– Trên 40 tác phẩm, đa số in ronéotypé, và trên 20 tác phẩm đã in lại ty-pô.
Đủ 2 thứ tiếng đã được dịch ra, như Anh, Pháp – tiếng anh đăng tải trên tạp chí TENGGARA (Trường Đại học Malaysia), đăng truyện ngắn dịch ra tiếng Pháp ở Paris (truyện ngắn Les Immondices dans la Banlieue, Le Monde/ Dec. 1970) -- bản dịch Pháp ngữ của Cao Giao (một bút danh của Huỳnh Văn Phẩm) - còn Anh ngữ của Đàm Xuân Cận.
7. Ưng ý tác phẩm nào nhất, trong số các tác phẩm đã viết ?
– Nửa đường đi xuống (tự -sự-kể).
– Nam Việtnam, Đưa Trẻ Thơ Của Vú Em Huê Kỳ ( song ngữ) (South Việtnam, The Baby In The Arms Of The American Nurse, translated by Đàm Xuân Cận .
8. Có thói quen đặc biệt nào ? Tính xấu , tốt, đặc biệt nào ?
– Nhiều tật xấu hơn tốt. Tuy nhiên, biết tật xấu, nên thay đổi. “Ni ange ni bête”, A. Huxley mà! Tính tốt không nên nói ra, vì xấu cả, thì tuy làm người , đi bằng 4 chân . Làm người là phải tốt, lẽ dĩ nhiên (vậy rồi)!
Còn tôi ư, tự nhận mình là người-vật-người.
9. Có những sở thích gì ? thích đọc sách gì, mê giọng ca nào ? v.v..
– Đọc rất nhiều, nhưng nhớ chẳng bao nhiêu. Biết nhớ và biết quên: “…vào trong tác phẩm rất chậm nhưng phải thoát ra rất nhanh” – Adolf Hitler nói đúng , kể cả cách đọc sách của tôi.
10. Có những kỷ niệm nào sâu đậm nhất, vui, buồn?
– Nhiều lắm, nói không hết! Đã viết gần hết trong Nhà văn, tác phẩm, cuộc đời rồi. Nên, một ông người Huê Kỳ, tên Leonard Overton, nguyên giám đốc Asia Foundation, đọc bản dịch tiếng Anh (The Phong by The Phong: The Writer, The Work & The Life – translated by Đàm Xuân Cận) – mời tôi lại văn phòng ông ta ở 36 Đoàn Thị Điểm, Saigon 3.
. Câu đầu, ông ta hỏi: “Ông đã từng đói thật như trong tác phẩm sao?”
– “Đúng, vì đối với ông thì khó hiểu, vì các ông nhiều may mắn quá -- nhất là người Huê Kỳ, thì càng không thể hiểu những điều không may mắn của tôi, người Việtnam nhược tiểu dân tộc.
11. Đã thất tình bao giờ chưa ?
– Nhiều lắm, cũng viết ra hết cả rồi !
12. Quan điểm yêu đương và hôn nhân ?
– Chán yêu rồi thì lấy vợ, lấy vợ rồi thì không yêu đương lem nhem nữa.
13. Quan niệm nghệ thuật ?
– Cũng viết ra trong tự-sự-kể rồi (Nửa đường đi xuống, Nhà văn, tác phẩm, cuộc đời ) . Không thể trả lời, qua mấy giòng ở đây. Bắt voi bỏ giọ thì tội quá !
14. Lợi tức hàng tháng ? Có xe hơi, xe gắn máy hay không có xe gì ? Nhà mua hay ở thuê ?
– 10.330 VND lương lính hàng tháng cho 1 vợ + 3 con. Xe gắn máy thì có một chiếc Honda – thằng bạn cho (*). Viết dăm, ba bài báo, đủ tiền hút thuốc lá Philip Morris.
Nhà thì Không quân cho. Cũng phải nói là cảm ơn tác giả “Cái nhà” (**) .
15. Có biết đánh bài không ? Bài gì ? Thích thuốc lá không? Thuốc (hiệu) gì ?
– Đánh phé thì thua Chu Tử “bán Trời không văn tự’ và rất thích ta-pi. Thua Lô Răng/ Phan Lạc Phúc,
Phan Nghị; được thì chỉ một Hồ Nam thôi.
Còn thuốc lá chỉ: Philip Morris, Bastos xanh.
16. Những điều cần nói, ngoài các câu hỏi trên ?
– Trước kia, háo danh nên thích làm văn sĩ.
– Bây giờ, sau 18 năm, lại muốn làm tiều phu.
– Nhưng còn chiến tranh, chưa cho phép, nên tôi còn làm lính.
– Văn chương đất nước này, chỉ có thể khá được, nếu chính phủ (hay gọi là Quốc Vụ Khanh đặc trách văn hóa) biết tại sao, xưa kia vua Tây (có tên là Louis thứ (?) đã từng biết cách đối xử rất tốt với Molìère và Marceline Desborde Valmore .
Xin tạm khép.
THẾPHONG.
----------------
(*) - nhà văn Nguyện Vũ [ i.e. Vũ Ngự Chiêu 1943 - ]
(**) - Trần Văn Minh [ Tư lệnh Không Quân VNCH.]
Nguồn: Tuần báo ĐỜI (Saigon ) số 51, ra ngày 5/11/1970.
---------------------------------------------------
- bài tu chỉnh / December 2022
-----------------------------------------------------
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét