VIRGIL GHEORGHIU: ' tưởng nhớ linh mục-văn sĩ NGUYỄN NGỌC LAN [1930- 2007 ] -- mời đọc ' NHẬT KÝ NGUYỄN NGỌC LAN , nhìn từ phía người đọc trong nước của Gs Nguyễn Văn Trung " -- Virgil Gheorghiu (08/ 03/ 2020)

CHỦ NHẬT, 8 THÁNG 3, 2020

tưởng nhớ linh mục-văn sĩ NGUYỄN NGỌC LAN [1930- 2007] -- mời đọc " Nhật ký NGUYỄN NGỌC LAN, nhìn từ phía người đọc trong nước " / bài viết: Gs Nguyễn Văn Trung [ 1930- ]

nguồn: -- blog Thế Phong

nhật ký Nguyễn Ngọc Lan,

nhìn từ phía người đọc trong nước

Gs Nguyễn Văn Trung

( tư liệu riêng của Nguyễn Ngọc Lan

chuyển cho Thế Phong).

NHẬT KÝ NGUYỄN NGỌC LAN
NHÌN TỪ PHÍA NGƯỜI ĐỌC TRONG NƯỚC

Gs. Nguyễn Văn Trung

(bản thảo hạn chế/ 1995)

linh mục, văn sĩ Nguyễn Ngọc Lan

( trong vòng tròn)
-- bìa sách 5000 Km Xuyên Việt/ Thế Phong

bìa 1: 5000 KM XUYÊN VIỆT/ Thế Phong

C hi nhánh Nxb Thanh Niên Hà Nội cấp phép xuất bản 2007,

giao cho một doanh nghiệp tư nhân.in ấn, chưa phát hành)

linh mục, văn sĩ Nguyễn ngọc Lan (giữa)

- phu nhân Huỳnh Thanh Vân

- linh mục Chân Tín

(courtesy of Nguyễn Ngọc Giao (Fr.)

Nguyễn Văn Trung [Hà Nam / Bắc Việt 1930- ]

-1950- 1955 du học tại Pháp + Bỉ/ ngành triết học

-1955- 1975 dạy tại Đại Học Huế + Saigon

- từ tháng 4/ 1975 đến 1994: sống tại Saigon

-từ 1994 đến nay sống tại tp. Montréal / Canada

- từng chủ trương các tạp chí Đại Học , Đất Nước,Hành Trình

(Newvietart.com/ (Fr.)

( tiếp theo và hết )

4. AGAPÉ

T uy nhiên cho đến nay, Nguyễn Ngọc Lan (NNL) còn 2 đệ tử trung thành, cũng cựu tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế - mà NNL ưu ái, trân trọng , luôn xưng hô bằng anh . Hai người này là Hồ Công Hưng và Vũ Sinh Hiên , thường tổ chức các buổi nhậu. Theo tôi, chính những buổi nhậu nhẹt, lại vang, lại Bordeaux , như NNL hãnh diện ghi lại trong NHẬT KÝ, có cả những người không Công giáo, đã là đầu mối sinh tội , vì ngoài việc đấu láo, tán phét; còn có mục chỉ trích, nói xấu bạn bè vắng mặt ... Một người bạn ngoài Công giáo, nhưng vợ anh lại có đạo ( mà NNL đã từng nhiều lần đến nhà ăn uống) , sau khi đọc xong tập NHẬT KÝ I, đã nói với tôi là không nên liên lạc với ông ấy. Toàn chuyện ngồi lê đôi mách. Chính những buổi nhậu này đã cung cấp cho NNL , những tin thất thiệt, như nhà văn Thế Phong đi học tập cải tạo ... , những tin làm quà bôi xấu những người bạn thân cũ - thế rồi- NNL ghi vào NHẬT KÝ . Ở xa, anh em Tin Nhà , lại coi những buổi nhậu nhẹt, đó là những AGAPÉ, giữa các tín hữu chia sẻ bữa ăn, sau 1 buổi sinh hoạt tôn giáo. Chẳng lã AGAPÉ lại dung tục đến thế sao ?

Vũ Sinh Hiên là 1 trong tác giả sọan thảo 2 thư gửi Hội đồng giám mục và Tổng giám mục Sài Gòn hồi 1999. Trong 1 tài liệu đánh máy, đề ngày 22 / 12/ 1989, Ngô Văn Ân ghi lại quá trình hình thành và phổ biến 2 thư ' đã khai với C.A và 2 tác giả đã bị C.A gọi lên làm việc nhiều lần. ' Chính NNL trong NHẬT KÝ II , cũng xác nhận như thế. Nhưng dư luận, nói chung, dư luận Công giáo, nói riêng - phổ biến ở nước ngoài, đều coi Nguyễn Ngọc Lan và Chân Tín , như chủ xướng , còn nhóm giáo dân chỉ là theo đuôi. Sự kiện này đã được 2 người viết sử Giáo hội làm một cách nghiêm túc, ghi nhận, đúc kết, trong tạp chí 1 năm xuất bản 2 lần của Instituit francais des Relations internationales - Rames 92, - Le monde et son évolution

- Dunod, trang 367:

' Plus tard , le même prêtre ( chỉ Chân Tín ) accompagné d'un certain nombre de laics signait une seconde lettre adressée à la Conférence épiscopale '.

H ọ có thể hiểu lầm, vì những giáo dân ký trong 2 bức thư, ít được dư luận biết đến bằng Nguyễn Ngọc Lan và Chân Tín , bởi họ không tự biết quảng cáo. Nhưng không phải vì thế mà NNL và CT có đầy đủ sách báo phương tây, nói về mình, cứ để người ta hiểu lầm mình là chủ xướng ( animateur ) - và nhóm giáo dân chỉ là bọn ăn theo , rồi không cải chính, để 'trả cái gì của Xê-Da cho Xê-Da ' và cũng ' thật là công bình và chính đáng 'chứ !

T ôi biết, có người đã ký vào thư gửi Hội đồng giám mục, rất bực mình về thái độ mạo nhận , không cải chính của Nguyễn Ngọc Lan . Còn theo một người gần gũi với Vũ Sinh Hiên, cũng ký tên trong 2 bức thư trên ( gửi Hội đồng giám mục và Tổng giám mục Sài Gòn ) , Vũ Sinh Hiên đang đầu tư cho Nguyễn Ngọc Lan , Chân Tín - cho chuyến đi Mỹ sắp tới của gia đình- trong đó Nguyễn Ngọc Lan được giới thiệu như một Lech Valesa , còn Giám mục Xuân Lộc, Chủ tịch Hội đồng giám mục, coi như đức Hồng y Glemp, đằng sau là tập thể giáo dân Việtnam ủng hộ. Cầu chúc cho dự định của Vũ Sinh Hiên được thành quả, không gặp rủi ro, bị ăn đòn như nhà văn Duyên Anh , nếu chẳng may , có người thắc mắc về thái độ của Vũ Sinh Hiên , chân thành quyết tâm tự nguyện theo cách mạng và đả kích những tướng lãnh chống cộng, chỉ là những tay võ biền ... làm chỉnh lý, chỉnh liếc - nay lại tự nguyện đầu quân dưới tướng mấy ông võ biền ở bên Mỹ !

N hân kỷ niệm 20 năm Cách mạng tháng Tám,

trong bài CMT8 và những người đến sau

( Đối Diện số 71, ngày 19 / 8 / 1975), Vũ Sinh Hiên viết :

' CMT8 tôi tròn 4 tuổi rưỡi ... cho đến khi lớn lên . Bẵng đi một thời gian , cho đến lúc vào đại học, chẳng ai dạy tôi về CMT8. Bây giờ tuy tôi đã không có mặt lúc khởi điểm , nhưng những công việc bề bộn còn đó ... đòi hỏi sự đóng góp của mọi người. Tôi xin được xếp hàng vào hàng những người đến sau chân thành này '.

( Nguyễn Văn Trung gạch dưới - tr. 27) .

K hi Đại hội Đảng họp, Vũ Sinh Hiên mượn cơ hội này, viết thư gửi Gửi một người xa quê hương, nêu 1 vài ý nghĩa về sự kiện quan trọng, có tính cách lịch sử đang diễn - mà nếu tác giả ở địa vị kẻ xa kia , thì không thể nào có được ... Những lần Đại hội Đảng trước, tác giả không được ai cho biết; nhưng lần này, tác giả được sống trọn vẹn từng ngày, chuẩn bị họp đại hội, nên hiểu được những mái tóc bạc phơ ấy, đâu có phải 1 tay võ biền từ trời rớt xuống, 1 trò công kênh, sau 1 cú chỉnh lý chỉnh liếc. Cứ nhìn các kẻ thù đã thua chạy, từ thực dân Pháp , phát xít Nhật, đến đế quốc Mỹ; cứ nhìn lại các chặng đường đã đi, dài dằng dặc, những kiên trì, liên tục, sáng tạo và đều đặn ấy ... Tôi hiểu được rằng Đảng phải thế nào đó, mới có thể lãnh đạo dân tộc đi những bước kỳ diệu như chúng ta đã thấy ...'

( Đứng Dậy số 91-92, tr. 21-20 ) .

5. chống Cộng ?

N hững năm đầu sau 30 /4 / 1975, một đàng Nguyễn Ngọc Lan khẳng định tin theo c / m tới cùng, sau khi phủ nhận triệt để toàn diện xã hội miền Nam, thế giới tự do - bằng một 1 quan niệm Thần học, dựa và lời Chúa: 1 xã hội, 1 thế giới - mà theo NNL , thì Chúa lãnh đạo tư tưởng, nhất là về mặt tôn giáo bằng 1 cơ quan tư nhân mà NNL chủ động. Khi được c/ m trao cho quyền qui tụ, lãnh đạo tư tưởng ( điều khiền tờ Đối Diện ) , Nguyễn Ngọc Lan đâu có phê phán công khai những linh mục, trí thức Công giáo đồng chí của mình , ở các cơ quan khác. NNL chỉ phê phán họ, khi không được trao quyền hành qui tụ, điều khiển. Cần lưu ý , Nguyễn Ngọc Lan là người của c / m , có công với c / m , là người tổ chức, cơ sở ... Cho đến nay, NNL chưa hế nói thẳng , dứt khoát chống đối chế độ 1 cách triệt để, toàn diện như NNL đã làm đối với chế độ Sài Gòn trước đây và những người lãnh đạo CS cũng chưa hề kết án Nguyễn Ngọc Lan là phản động , như họ thường làm với những phần tử ngoài đảng, ngoài tổ chức.

K hi thành lập Câu lạc bộ những người Kháng chiến cũ tp. HCM , Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan được ông Tạ Bá Tòng trao chức vụ điều hành Khối Công giáo, tôi có mặt hôm đó, có cả Huỳnh Công Minh, Phan Khắc Từ, Chân Tín ... , và Tạ Bá Tòng điều khiển buổi họp - Huỳnh Công Minh, Phan Khắc Từ ngồi dưới một mình , rồi lặng lẽ ra về ... Tổ chức này không tồn tại lâu: Tạ Bá Tòng, rồi sau đó Nguyễn Ngọc Lan và Chân Tín đều bị quản thúc ..., quyền lãnh đạo bị lấy đi .

T rong thời gian bị quản thúc, nhiều cán bộ, đảng viên trung, cao cấp vẫn đến thăm Nguyễn Ngọc Lan và Chân Tín . Còn Trần Bạch Đằng, người mà Nguyễn Ngọc Lan đã gặp hồi Tết Mậu Thân ( 1968 ), thỉnh thoảng vẫn ca tụng Nguyễn Ngọc Lan , trên sách báo :

' Vấn đề là các nền văn nghệ kia góp sức vời những ngòi bút lớn : Vũ Hạnh, Sơn Nam, Lữ Phương, Lý Chánh Trung, Nguyễn Ngọc Lan , Nguyễn Hiến Lê ...' (* )

N ên một ngày nào đó , Nguyễn Ngọc Lan lại được trao cho quyền hành qui tụ, lãnh đạo - thì NNL có từ chối không ?

------------------

* Trần Bạch Đằng : Một thời và mãi mãi - trích Tiếng hát những người đi tới. ( Nxb Trẻ, tp. HCM 1993 - tr. 14)

. Theo truyền thống CS, 1 đồng chí , đồng hành, nay có vấn đề - phương chi bị tù, bị quản thúc - không được nhắc đến, dù giữ 1 chức vụ chủ chốt, như trường hợp Trần Văn Giầu thời kỳ 1945.

( Nguyễn Văn Trung chú thích )

M ột thái độ phải chăng là nhập nhằng : chống đối mà như thể không chống đối thực sự ? Không rõ rệt, dứt khoát; như một Châu Tâm Luân , Thế Nguyên đã chọn . Một người thất vọng, nhưng tự trọng, vượt biên cho đến nay vẫn giữ im lặng, không phê phán, đả kích 2 chế độ mà mình đã tin tưởng ( ám chỉ CTLuân - B.T ghi chú ). Một người vẫn giữ im lặng, mượn cái say của rượu, thuốc phiện , của bạn bè an ủi, để quên lãng cho đến chết . ( ám chỉ Thế Nguyên - BT ghi chú ) .

N hư vậy những người chống Cộng hoan nghênh, ủng hộ Nguyễn Ngọc Lan trở cờ, phải chăng do ngộ nhận ; hoặc có vội vã - không bao lâu Nguyễn Ngọc Lan chưa chính thức phủ nhận Thần học, NNL viết trong khoảng thời gian 1975, thẳng thắn bày tỏ sám hối - vì đã rao giảng trong nhà thờ, đăng trên báo, in trong sách , những chân lý mà bây giờ Nguyễn Ngọc Lan lại cho là sai lầm .

6. Ủy ban Đoàn Kết

N guyễn Ngọc Lan mỉa mai những đồng chí của mình trong Ủy ban đoàn kết, chỉ xưng tụng như là con két. Thế thì, lúc Nguyễn Ngọc Lan làm báo Đứng Dậy, có phải là con két không ?qua những bài đường lối chính sách của cách mạng ? Một người làm báo ở Hà Nội, hỏi tôi :

Này ông bạn Nguyễn Ngọc Lan của ông cũng đang bắt chước chúng tôi đó sao ?'- Tôi hỏi :

'- Bắt chước thế nào , hả ông ? ' - ' Thì cũng đầu bài trích Lê Duẩn, cuối bài trích Tố Hữu '.

M ột trong những mục tiêu của 2 thư gửi Hội đồng Giám mục và Tổng giám mục Sài Gòn (*) , là phê phán Ủy ban đoàn kết Công giáo . Xét về thành phần những người ký tên trong 2 thư, rõ ràng, có hai hạng :

- Nguyễn Ngọc Lan và Chân Tín là những người của chế độ c / m , đã có chức, có quyền, cũng như Phan Khắc Từ thuộc phe ta - còn 1 linh mục và những giáo dân kia, hoặc họ đứng ngoài mọi cơ quan Nhà nước, hoặc chỉ là công nhân viên. Họ chân thành và vô vụ lợi, khi họ nghĩ ( có thể đúng hay sai ) về tổ chức Ủy ban đoàn kết Công giáo là những người họ phê phán ( Phan Khắc Từ ) bị coi là không lợi cho Giáo hội và Cách mạng. Nên Ủy ban đoàn kết Công giáo cũng bị họ phê phán . Nhưng người ta có quyền nghi ngờ về động cơ, thái độ phê phán của Nguyễn Ngọc Lan . NNL không chống Ủy ban đoàn kết Công giáo như một tổ chức, mà NNL cho là chia rẽ giáo hội bất chấp ở nơi nào , do ai tham gia, vì NNL không hề chống Ủy ban đoàn kết Công giáo của linh mục Cao Đình Trị , bề trên Dòng Chúa Cứu Thế , cha sở họ đạo Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp , mà chỉ chống Uỷ ban đoàn kết Công giáo của ta và Ủy ban Đoàn Kết Công Giáo không phải của ta ?

----------------

* thư đánh máy Chân Tín gừi Đức cha Nguyễn Văn Bình tp. HCM, ngày 27 / 10 / 1989. ( Nguyễn Văn Trung chú thích )

N guyễn Ngọc Lan phê phán Đức cha Nguyễn Văn Bình , vì không giải quyết vụ Phan Khắc Từ , nhưng lại bay lên Tòa giám mục Xuân Lộc - hẳn NNL biết rõ thái độ của Giám mục địa phận Xuân Lộc đối với Ủy ban đoàn kết Công giáo Xuân Lộc và tất cả quan hệ của Ngài đối vớiUBĐKCG tp. HCM , đặc biệt với Phan Khắc Từ, vì đã nhờ Phan Khắc Từ lo liệu nhiều việc; kể cả những việc mà sau đó, bị coi là bất hợp pháp .

T ôi căn cứ vào phát biểu của Đức cha Xuân Lộc - trong cuộc phỏng vấn vào ngày 1 6 / 12 / 1990 ở Église d' Asie - và biên thư hỏi , Ngài xác nhận. Trong thư trả lời, Ngài chỉ giải thích rõ hơn điều tôi đã hỏi

( đăng trong Hồ sơ Hàng giáo phẩm Việtnam ) . Vậy tại sao Nguyễn Ngọc Lan không phản đối Đức cha Xuân Lộc, chủ tịch Hội đồng giám mục Việtnam, về việc ủng hộ UBĐKCG, đặc biệt UBĐKCG Xuân Lộc, mà theo Ngài, rất ăn ý với toàn Giám mục , nên được tòa Giám mục tín nhiệm; nghĩa là không có chia rẽ giáo hội như NNL đã tố cáo. Và nhất là, tại sao NNL không phản đối chính giám mục Xuân Lộc, vi vẫn còn quan hệ, tín nhiệm Phan khắc Từ. ( nên mới nhờ vả, lo liệu cho Xuân Lộc ?) . Đúng là Phan Khắc Từ không thuộc địa phận Xuân Lộc, và lúc Nguyễn Ngọc Lan gửi thư cho Hội đồng giám mục, thì Đức cha Xuân Lộc chưa làm chủ tịch Hội đồng giám mục. Nhưng từ khi Ngài nhận chức chủ tịch, tại sao Nguyễn Ngọc Lan không gửi thư cho Ngài ( vốn quan hệ mật thiết với NNL ) , để đòi xử vụ Phan Khắc Từ ? Phải chăng, vì Giám mục Xuân Lộc ủng hộ Nguyễn Ngọc Lan 100% - và hiện nay là chỗ dựa chủ yếu của NNL, nên Nguyễn Ngọc Lan không chống Ủy ban đoàn kết Công giáo Xuân Lộc; thậm chí cũng không chống Ủy ban đoàn kết Công giáo của Phan Khắc Từ, trong mối quan hệ với Giám mục Xuân Lộc ?

7. tranh đấu cho nhân quyền

N guyễn Ngọc Lan thừa biết các phong trào tranh đấu ở đô thị miền Nam, trước 1975, về hòa bình, tự do, dân chủ, tự trị đại học ... đều do ai chủ động tạo ra , ai chỉ đạo, sắp xếp nhân sự. Tôi tham gia hầu hết các phong trào đó, đặc biệt là được đề cử làm chủ tịch Ủy ban vận độngCải thiện Chế độ lao tù . Sau này, nhìn lại, thấy rõ thực chất của các phong trào này, chỉ là sách lược chính trị, nhằm lật đổ chính quyền miền Nam ( Sài Gòn) mà thôi. Hồi năm 1975, một giáo sư Hà Nội vào tiếp quản Đại học Văn khoa, hỏi tôi : ' Tự trị đại học là gì ? Tại sao đại học lại tự trị được ?' .

C òn Thành đoàn đã nói thẳng ra, phong trào này thực chất là chống sự đàn áp của Thiệu - Kỳ . ( Trui rèn trong lửa đỏ , tr. 69 ).

N guyễn Ngọc Lan không có tên trong Ủy ban vận động Cải thiện Chế độ lao tù, còn Chân Tín là 1 trong 3 phó chủ tịch . Với tư cách chủ tịch, tôi biết rõ mục đích , không phải đòi thả tù binh chính trị ( mà hầu hết là người theo c/ m , đảng viên CS) - và chính họ cũng không nhắm được thả ra , mà chỉ có mục đích lật đổ chính quyền Sài Gòn. Vì thế, tôi có thể nói rằng, trước 1975, sự có mặt của tôi, cũng như của Chân Tín trong UBVĐCĐLT không nhằm mục đích chính là tranh đấu cho nhân quyền.

S au 1975, những buổi họp mặt theo đường dây nọ , đường dây kia , Nguyễn Ngọc Lan ở đường dây nào, hẳn anh đã biết. Và người ta cũng chỉ nhắc tôi tới tổ chức cũ với những người thuộc phe ta mà thôi. Vì thế, khi nói tới UBVĐCTCĐLT, người ta chỉ nhắc tới Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan như 2 người điều hành. Trần Bạch Đằng đã

viết :' ... dẫn đến cả một phong trào đòi cải thiện chế độ lao tù của cha Chân Tín và các giới ...' ( Trui rèn rong lửa đỏ / Nxb Văn nghệ tp HCM) - còn những người không thuộc phe ta thì không nhắc đến. (*)

K hi nói về tạp chí Hồn Trẻ, tập ký trên ghi lại :

' Những người như Bùi Chánh Thời, Võ Quang Yến ... chúng tôi coi như lá chắn cho tờ báo . Một số nhân vật khác, như Nguyễn Văn Trung, Cao Ngọc Phượng, Cao Hoài Hà .. không thuộc phe ta, mời họ đứng tên, để đánh lạc hứơng chú ý của địch .' ( Sđd - tr. 138)

----------------

* Cũng có người liên lạc với ông, từ thời ông làm chủ tịch UBVĐCTCĐLT, tiếp tục ủng hộ tiếng nói của ông và tranh đấu cho ông ' ( Chân Tín : Nói với con người / Nxb TIN , 1995 / Lời giới thiệu .)

( NVTrung chú thích ).

S au 1975, một số người trong UBVĐCTCĐLT bị bắt, như bác sĩ Nguyễn Đan Quế phụ trách tiểu ban y tế ... Nguyễn Ngọc Lan và Chân Tín đang có địa vị, có thế, có quyền, có lên tiếng bênh vực cho nhân quyền không ? Rồi chính chủ tịch của ủy ban đó, cộng tác với báo Đứng Dậy bị bắt giam , Nguyễn Ngọc Lan có lên tiếng bênh vực nhân quyền không ? Thôi thì, không lên tiếng công khai, nhưng 2 người quen biết với các đồng chí lãnh đạo, nhưNguyễn Văn Linh, Mai Chí Thọ, Võ Văn Kiệt, Trần Bạch Đằng ... có đi gặp, can thiệp hay ít ra , chỉ đến thăm qua cho biết sự tình ?

R iêng về giới Công giáo , những học sinh tốt nghiệp trung học, không được nộp đơn thi vào 1 số trường đại học ( y khoa, sư phạm ...) , vì lý lịch theo đạo Thiên chúa giáo - Nguyễn Ngọc Lan và Chân Tín có cơ quan ngôn luận ( báo Đứng Dậy) , lại có uy tín với cấp lãnh đạo Đảng, 2 vị có lên tiếng đòi hỏi dân quyền, nhân quyền cho người Công giáo không ? Hay, các vị chỉ đặt vấn đề nhân quyền , khi chính bản thân quý vị cảm thấy bị xâm phạm, còn người khác, kể cả những đồng đạo; thìsống chết mặc bay ! Phải chăng , họ không được hưởng nhân quyền mà chỉ quý vị mới được ...?

H ầu như tất cả những người làm chính trị đều giống nhau; khi họ cầm quyền thì chủ trương đàn áp, hoặc đồng lõa bằng sự im lặng trước sự đàn áp. Nhưng, khi không còn quyền lực, họ mới đi với nhân dân, quần chúng đối lập, lên tiếng đòi tự do, dân chủ , nhân quyền . Vì thế, nếu lại có chức, có quyền, thì Nguyễn Ngọc Lan, Chân Tín có còn tranh đấu cho nhân quyền nữa không ?

8. bênh vực Giáo hội

1) bênh vực giáo phẩm ?

T rong nhiều thư luân lưu gửi cho báo Công giáo & Dân tộc , Nguyễn Ngọc Lan thương đả kích các đồng chí cũ, về tội phê phán hàng giáo phẩm, trong hoàn cảnh các Ngài bị nhét giẻ vào miệng, không thể không trả lời. Nguyễn Ngọc Lan quên mất lúc chủ trương Đứng Dậy, thì cũng đã nhét giẻ vào miệng các Giám mục bao nhiêu lần, chẳng hạn trong vụ Giám mục Nguyễn Văn Thuận. Rồi sau khi không còn làm tờ Đứng Dậy, Nguyễn Ngọc Lan vẫn tiếp tục phê bình, xuyên tạc, xỏ xiên những Giám mục mà bây giờ Nguyễn Ngọc Lan tố cáo là thân Nhà nước, Ủy ban đoàn kết - đặc biệt phe nhóm Tổng giám mục Sài Gòn ; mà NNL gọi là đồng chí và thách Ngài trả lời trên báo Công giáo & Dân tộc, hay Sài Gòn giải phóng ! Thât là độc đáo, vì nếu Tổng giám mục bị NNL chụp mũ CS, mà lên tiếng ở Việtnam, trên báo chí CS; thì đúng là CS rồi còn gì nữa ! Ngoài ra , Tổng giám mục Sài Gòn và những ai bị NNL đả kích, xuyên tạc, vu khống ... làm sao lên tiếng ở Việtnam được, vì sách Nguyễn Ngọc Lan không xuất bản, không phát hành ở Việtnam, còn liên lạc với báo chí ngoài nước là một điều bất hợp pháp - hay ít ra rất tế nhị. Phê bình những người trong hoàn cảnh không thể lên tiếng, như vậy, chẳng phải NNL đã nhét giẻ vào miệng các giám mục, linh mục, trí thức ... bị Nguyễn Ngọc Lan phê bình đó sao ? NNL chỉ ca tụng những giám mục, linh mục , dòng tu... chiều theo ý NNL. Những khen chê của NNL phơi bày quang cảnh chia rẽ giữa hàng giáo phẩm, giáo sĩ, dòng tu ...

2) thanh lọc giáo sĩ

V ới nhiều linh mục vướng mắc chuyện đàn bà, con gái, Giáo hội thường bao dung , chủ trương bao dung, chủ trương giải quyết êm đẹp trong thầm lặng. Nguyễn Ngọc Lan cũng bao dung với những linh mục Dòng Chúa Cứu Thế và cả những linh mục trong UBĐKCG như NTT ( mà nhóm bạn của NNL đã nhận nuôi con giùm ) . Nguyễn Ngọc Lan chỉ tố cáo PKT, buộc Tổng giám mục Sài Gòn phải giải quyết. Động cơ, mục đích tố cáo là gì , nếu không phải vì PKT giữ vai trò lãnh đạo Ủy ban đoàn kết Công giáo tp. và TW ?( trung ương) . Chỉ tố cáo PKT, công khai hóa cả tên người đàn bà, phải chăng chỉ để làm cho PKT mất chức vụ kể trên ?

T ôi được những người bạn, đàn em, học trò cũ của NNL đã từng sát cánh với NNL, CT, từ lúc làm báo Đối Diện - cho tôi biết về 2 người. Nhưng về vấn đề liên quan đời tư, nhất là chuyện tình cảm, nói ra, dù là sự thực, cũng bị nghi ngờ về tư cách của người nói; nên tôi chỉ có thể nhắc công khai trước dư luận: câu trong Tin Mừng về cọng rơm trong mắt người khác và cái xà trong mắt mình.

Chính NNL đã thú nhận trong NHẬT KÝ , về mối quan hệ của mình với T.V. trước 1975. Những người gần gũi NNL và Trương Bá Cần - hai tuyên úy TLC lúc đó - đã muốn đặt vấn đề. Rồi những đàn em của NNL cũng đã thấy cảnh quan hệ lén lút của NNL ... Nhưng tất cả đều thương NNL, không ai tiết lộ gì, dù chỉ trong nội bộ. Giả thử hồi ấy, họ đối xứ với NNL như NNL đã xử sự với PKT, thì những gì đã xảy đến cho NNL ? Còn người đàn bà đã gửi thư tới Dòng Chúa Cứu Thế tố giác, sau đó được sắp xếp cho vượt biên , nhưng đứa con đã chết trên biển cả, là của ai , chắc NNL biết rõ.

B ây giờ , những đệ tử, đàn em NNL, dù oán ghét NNL đến đâu, cũng không phanh phui gì đâu; vì họ nghĩ đến câu chuyện người đàn bà ngoại tình trong Tin Mừng. Còn NNL và CT đã đưa PKT và người phụ nữ đến người đại diện Chúa ( TGM Sài Gòn ). Người đại diện Chúa không kết án, các anh không rút lui trong im lặng, như bọn Pharisiêu, mà ở lại ném đá cả vị đại diện Chúa và ném đá kẻ bị tố giác nhiều lần, ném cho đến khi họ chết mới thôi !

9 . n.n.l + th.v.

NNL đã chọn làm sacerdos iuameterum ( linh mục đời đời ) rồi lại cởi áo lập gia đình, nhưng NNL không dám đảm nhận những hậu quả của việc đổi hướng. Trở về đời sống giáo dân, nghĩa là có thể gặp khó khăn, về đời sống vật chất, như trường hợp Trần Viết Thọ. Trong hoàn cảnh ở Việtnam, chọn đổi hướng thường đòi hỏi nhiều can đảm .. và cũng có nghĩa là từ bỏ mọi chức vụ linh mục, ngay cả quan hệ cũ , linh mục- giáo dân , rút vào đời sống ẩn dật, để khỏi làm đau lòng giáo hội và giáo dân như trường hợp Trần Thái Đỉnh. Nhiều bạn bè, học trò cũ của NNL không muốn gặp NNL, vì thấy đau xót và khó khăn đổi lối xưng hô . ( trước đây cha-con, bây giờ anh-tôi) . NNL không làm thế, vẫn muốn tiếp tục chức vụ linh mục như giảng dạy ở các nhà Dòng, ngay cả ở Dòng Chúa Cứu Thế. Trong NHẬT KÝ, Nguyễn Ngọc Lan trách linh mục Trần Hữu Thanh đã nại đến giáo luật , không cho NNL tiếp tục dạy trong nhà Dòng và chê người hay mình không bằng mình. Ở trên đời này, quân sự hay dân sự, đạo hay đời, có nơi nào chấp nhận những kẻ đào ngũ hay từ nhiệm, được quyền quay trở về tiếp tục công việc; nhất là việc giảng dạy ? Chính NNL , vì đã chọn xuất tu, mà vẫn làm như thể chưa xuất tu, nên khó chấp nhận, không thể chịu đựng những bạn linh mục, đồng chí của mình làm những việc đáng lẽ là do NNL, vì NNL xứng đáng hơn cả. Có một dự định cho ra tạp chí Thần học, nếuĐứng Dậy đóng cửa ; nhưng rồi Đứng dậy đóng cửa và tờ Thần học sau này do UBĐKCG làm. Nếu Thần học, do những linh mục không ăn nhằm gì với CM làm, có lẽ NNL cũng không chỉ trích gay gắt, nặng nề - dù họ dốt nát hơn NNL. Đằng này, lại do những đồng chí của NNL thực hiện , nên NNL mới theo dõi bài vở của Công giáo & Dân tộc, UNĐKCG, để bới lông tìm vết , vạch ra những sai trái, làm những thư luân lưu gửi đi , mạt sát những người nghiên cứu thần học mà NNL gọi là bọn Lý Toét. ...

T hái độ của NNL nói 1 cách nôm na, thái độ bắt cá hai tay, ăn 2 mang, tiếng Pháp gọi là jouer sur les deux tableaux , còn nói 1 cách triết học, theo Jean-Paul Sartre trong L' Être & Le Néant ( tr.34) là thái độ ngụy tín. Khi có 2 giá trị phải chọn MỘT , nên CHỌN mà làm như thể CHƯA LỰA CHỌN. Rất khó phê bình thái độ ngụy tín , vì tự lựa dối , nhưng lại TIN VÀO SỰ LỪA DỐI . Ngụy tín là một niềm

tin , Jean-Paul Sartre đã mô tả thái độ người đàn bà có hẹn hò, nếu đi, thì phải dấn thân lựa chọn ; nhưng không đi, lại tiếc cái thú hẹn hò . Cuối cùng, nàng quyết định đi đến chỗ hẹn hò. Rồi cái gì phải đến đã đến. Người đàn ông cầm tay người đàn bà . Nàng không rút tay, nhưng lại làm như thể bàn tay ấm áp , chỉ là cái xác không hồn; vì lúc đó tinh thần nàng xu hướng nói toàn chuyện mây, gió, lý tưởng, tranh đấu, tôn giáo , NNL dứt khoát chọn lấy vợ, nhưng vẫn làm như thể (NvTrung gạch dưới) chưa lấy ; NNL tiếp tục làm một số việc thuộc chức năng linh mục, như giảng dạy thần học, Thánh kinh, làm cho NNL tưởng thật mình vẫn là linh mục , và nói với vợ con, như nói về Thánh gia . Nhưng Thanh Vân không phải Đức Mẹ còn đồng trinh , sau khi sinh Chúa Hài Đồng và bé Lan Chi không phải là hậu quả huyền nhiệm của Thánh Linh . NNL thường hay chơi chữ để xỏ xiên, chửi xéo, những người mình không ưa , bất kể họ là ai , như gọi Đức Cha Nguyễn Văn Bình là Đ / C ( đồng chí - BT chú thich ), dòng Đức Mẹ người nghèo, dòng Thánh Đa Minh là Đ / M ( đ.m : chửi tục , phương ngữ miền Nam - BT chú thích ) , để chửi Vương Đình Bích , hay các linh mục Dòng Đa Minh, chi Lyon. Bạn bè đệ tữ của NNL, cũng tặng NNL một từ kép NNLTV ( mà vợ chồng NNL thường sử dụng để ký tên dưới các bài báo , sau khi lập gia đình) - nhưng gán cho nó cái nghĩa chỉ một hành động, mà bất cứ người đàn ông nào lấy vợ đều làm , và NNL cũng đã làm, mới có bé Lan Chi ... để nhắc NNL không nên đạo đức giả, thần thánh giả và thẳng thắn chấp nhận tư cách linh mục xuất tu lấy vợ, thân phận một giáo dân có gia đình ...

10 trâu buộc ghét trâu ăn

N hững đàn em , đệ tử NNL không những chỉ ngao ngán thái độ giả đạo đức, trước khi lập gia đình, hay sau khi có vợ của NNL - người đàn anh , người thầy cũ có thời còn kính phục - mà họ còn chán ngán thái độ tranh ăn, trâu buộc ghét trâu ăn của những bậc đàn anh. Bằng chứng như sau :

- trong lá thư LM Hồ Đỉnh gửi chủ tịch CCFD, địa phận Yvelines ngày 21 / 6/ 1989 - thắc mắc về tổ chức này trợ cấp tiền cho các LM Toàn, Minh, Cần sang Pháp, để phê phán tính cách thiên vị của CCFD , vì đã chỉ nghĩ đến việc giúp UBĐKCG mà Hồ Đỉnh coi như 1 thứ mafia. Hồ Đỉnh thừa nhận nhóm Công giáo & Dân tộc có quyền nhận trợ cấp của CCFD, nhưng không thể để cho họ nhận tất cả, vì :

'... il est déjà le groupe le plus riche en pouvoir, en influence et en matériel . Il y a d'autres groupes qui méritent une aide culturelle plus subtantielle par exemple le groupe d' autour du Père Chân Tín et M. Nguyễn Ngọc Lan qui veut traduire les rechercher théologiques et des sciences humaines et les adapter à la situation concrète du Viêtnam . Ce dont il est fort capable mais il ne dispose d' aucun moyen matériel et est toujours brimé par le groupe monopole .'

Tin Sáng cũng ngừng hoạt động , như Đứng Dậy, tại sao Ngô Công Đức không làm như NNL -chỉ ngồi bới óc, mạt sát những anh em, bạn bè cộng tác cũ đang tham gia các hoạt động khác ?

11 một trái bóng được thổi phồng lên

N hà xuất bản TIN ca tụng NNL là kẻ sĩ, ' ... linh mục cởi áo , nhưng vẫn còn tâm hồn linh mục, là thư ký của thời đại , ngự sử của dân tộc , là chứng nhân cho một niềm tin sẵn sàng bị chém cổ. Không thể làm chứng nhân trùm chăn, hoặc chứng nhân làm thinh, vì đối với ông, im lặng trong 1 đất nước bị 1 thể chế độc tài thống trị và làm lũng đoạn đến cùng độ những giá trị nhân bản , không thể là vàng mà là

đồng lõa ... ' ( thay lời Tựa / NHẬT KÝ II ).

N hìn từ xa , ở ngoài nước, thì thấy như vậy; nhưng nhìn gần, từ phía người đọc trong nước , không những không quen biết tác giả , mà còn là đồng hành, sát cánh trong nhiều năm trời, thì lại thấy không phải như vậy. Trước hết, không nói đến lập trường, chính kiến khác nhau; chỉ nói về tư cách, cách đối xử giữa người và người trong quan hệ, tư công.

1) Người ta có thể ghét nhau về lập trường trong đời sống, nhưng có quyền vu khống, cáo gian những chuyện thuộc đời tư của người mình thù ghét không ? Phan Khắc Từ lén lút với một người đàn bà, nhưng không đưa về Họ đạo Vườn Xoài, sau đó người đàn bà không Công giáo đó đã lập gia đình. Nguyễn Ngọc Lan có quyền tố cáo, đưa tên người đàn bà đó trên sách, báo không ? Đó có phải là một hành vi xúc phạm danh dự con người không ? Hoặc, 1 người bạn đã là chí cốt với NNL trên con đường theo c / m , bị NNL dựng đứng 1 chuyện thuộc đời tư không có, để hạ nhục- hay tệ hơn nữa, mấy đệ tử ruột của NNL bị NNL kể tên cùng lý lịch ?

- 1 cựu LM Dòng Chúa Cứu Thế, học trò cũ của mình, rồi vu khống họ tội danh làm chỉ điểm. Họ rất tức giận , định rủ nhau đến bợp tai, bề hội đồng Nguyễn Ngọc Lan - nhưng sau họ nghĩ lại, dù sao cũng là trí thức; không thể làm thế được, mà nếu đi kiện thì cũng biết kiện ở đâu ?

Ở trong xã hội tôn trọng luật pháp như Âu Mỹ, người ta có quyền tự do làm những điều như NNL đã làm không ? Bài văn, bài thơ của bạn bè gửi cho đọc, chưa in - liệu NNL có được quyền đưa vào sách in của mình, không cần hỏi ý, xin phép tác giả không ?

2) Trong cách đối xử , có những điều không vi phạm pháp luật ; nhưng 1 xã hội văn minh, có văn hóa; trong đó con người biết tự trọng, tôn trọng người khác - thì không thể làm những việc như:

- Giám mục phu tá Phạm Văn Nẫm nhờ Nguyễn Ngọc Lan soạn một bài giảng...

t ừ xưa đến nay, có bề dưới nào, khi được Bề trên nhờ soạn thảo bài nói chuyện, hay bài giảng ... lại đi tiết lộ, như NNL đã làm ?

- Chuyện vợ con, bạn bè, thuộc đời tư, không liên quan gì đến đời công - muốn ghi nhật ký thì cứ ghi - nhưng có nên in thành sách, buộc người khác phải đọc không ? Một câu như :

' Uông Đại Bằng không nuôi chim cút nữa , tổ chức bữa nhậu giữa bạn bè ... ! Chấm hết - lại bắt sang 1 câu chuyện khác .

T ại sao lại bắt độc giả phải đọc chuyện như vậy ?

K ể những chuyện bạn bè viết, như hỏi thăm nhau, ca tụng nhau, cho nhau quà bánh, ăn nhậu với nhau có vi phạm đến cái mà người Pháp gọi là une certaine pudeur không ? Còn đối với Đông phương, thì lại càng nghiêm ngặt hơn nữa !

- N hững người tin cậy mình, đến thổ lộ tâm tình, về chính trị, tôn giáo - đặc biệt là những việc làm chui bất hợp pháp ; tại sao ghi lại, rồi đem in trên sách, dễ gây phiền hà tới người đã tin cậy mình ? - nhưng nỡ nào, buộc người khác phải can đảm như mình không ?

12. thái độ kẻ sĩ

N guyễn Ngọc Lan mạt sát những đồng chí của mình. Dù cho họ sa đọa đáng ghét mấy đi nữa, thì thái độ kẻ sĩ là đành giữ im lặng, khi bất đồng. Nếu cùng lắm, thì lên tiếng, về phương diện đướng lối, không nên mạt sát, kết án về phương diện đạo đức ; vì nếu bạn bè, đồng chí của mình như mình - thì mình hơn gì họ ?

Đ ó là ý tưởng của câu quân tử tuyệt giao bất xuất ác thanh của nhà nho. NNL mạt sát Trương Bá Cần là con vật nọ, con vật kia - vậy khi NNL sánh đôi với TBC đi vận động chống Đức Cha Nguyễn Văn Thuận , thì :

"Nguyễn Ngọc Lan là người hay con vật cùng loại với Trương Bá Cần "?

Đ ối với 1 lý tưởng, 1 chế độ mà NNL đã ca tụng, nguyện phục vụ đến cùng; nếu NNL thay đổ ý kiến, thì vì tự trọng, không thể quay lưng xỉ vả nó như kẻ thù. Trái lại, nên rất dè dặt phát biểu, phê phán , vì trân trọng với những người CS, không phải chỉ chống đế quốc bằng miệngnhư NNL ; mà đã mất tất cả cuộc đời mình, của gia đình mình ... vào cuộc chiến đấu, để thấy ngày nay không phải như mình tưởng; nhưng vì thái độ kẻ sĩ, tự trọng, nên đành im lặng, có khi đến chết vẫn chưa nói hết lời - như Nhất Chi Mai đã thốt lên. Ngoài ra, còn trân trọng nhường cho họ nói về họ, vì chắc chắn sẽ sâu sắc hơn, chính xác hơn người ngoài Đảng rất nhiều. Sau đó, dựa vào những điều họ nói và những tự kiểm thảo những gì minh đã nói , đã viết; để suy nghĩ tận nguồn gốc thực tế lịch sử đất nước, thế giới, thời đại, với thái độ khiêm tốn - trước hết ,nhìn nhận những lầm lỗi của mình, hơn là trách móc, chỉ trích người khác . NNL nếu không im lặng, ít ra trước khi chống đối, phê phán 1 người, 1 chế độ mình đã ủng hộ, hay bây giờ ủng hộ 1 người, 1 chế độ trước đây mình chống đối, thì NNL phải xin lỗi người mà NNL đã miệt thị, gọi họ là Ngụy, tay sai đế quốc, xin lỗi Đức Cha Nguyễn Văn Thuận , như Thanh Lãng

đã làm.(*)

N gười trí thức có thể lầm trong những nhận định về thời cuộc, nhưng biết khiêm tốn, nhìn nhận những lỗi lầm mình đã mắc phải. Sở dĩ người ta tin theo những điều mình nói, là viò tin tư cách trí thức của mình, nghĩa là thẳng thắn, trung thực với chính mình, với người khác. nếu không, thì là thái độ của kẻ làm chính trị , kẻ đầu cơ chính trị, nay nói thế này, mai thế khác

X ét về một mặt nào đó, đất nước này rơi vào cảnh khốn nạn, phải chăng vì có những người nhân danh CS hay chống cộng; nhưng có lẽ còn khốn nạn hơn - vì có những kẻ nhân danh cả hai !

--------

* ' ...Tôi xin công khai sám hối với Chúa và Hội Thánh Toàn cầu và Việtnam. Lạy Cha, xin tha thứ cho con mọi lầm lẫn và ban cho con lòng tin, lòng trông cậy và ơn tha thứ.

Tôi xin công khai sám hối, xin lỗi Đức cha Nguyễn Văn Thuận, xin Chúa giữ gìn và trả công cho Đức cha. ... ( ...)

Ngày 28 / 11 / 1988

ĐINH XUÂN NGUYÊN- THANH LÃNG .

( theo DCV Online/ Biên tập chú thích )

13 tâm hồn linh mục ?

T ôi hiểu tâm hồn linh mục, trước hết phải có cái không riêng người Công giáo : Bác ái Trí thức . Lối phê phán của NNL không phải humour, mà là châm chích , và châm chích sâu, đau, gây nhưc nhối.

- Nguyễn Khắc Dương* nói với tôi, lời than phiền của Nguyễn Khắc Viện . ( Tôi có thể tiếp nhận bài phê bình về vụ Phóng Thánh, nếu không có những lời móc họng , xỏ lá ! ) . Thôi thì , châm chích đau nhiều cũng được; nhưng đồng thời vẫn nhận là người trí thức, nhà triết học, nhà thần học.

- Những người viết trên báo Con Ong trước 1975, luôn luôn thanh minh, minh chỉ là bọn chửi người, chửi cả chính mình- và như vậy, người ta vẫn dễ dàng chấp nhận những lời chửi rủa đó. Thế mà nhómCon Ong đã chào thua Nguyễn Ngọc Lan, về nghệ thuật châm chích độc địa. NNL đã viết bài trong tạp chí Đất Nước ** , nhan đề :

' Nói chuyện ảo tưởng với người anh em của tôi : LM Nguyễn Quang Lãm'

sau đó , Mõ Báo *** trong báo Con Ong đã viết :

'... Bài báo thật tàn nhẫn. Anh em Con Ong chào thua LM Lan chửi LM Lãm là sâu bọ phá hoại nhà Trời '. LM Lan tố cáo LM thổi còi , có nghĩa làm tay sai cho ông Sáu Lèo ( chỉ tường Nguyễn Ngọc Loan, TGĐ /CS-CA NV Trung chú thich ) và đề nghị treo giải thưởng cho LM Lãm đúng tiêu chuẩn nhà báo, vừa viết báo, vừa thổi còi to nhất nước . Eo ơi ! LM Lãm bị chửi khiếp quá. khiến Mõ Báo cảm thấy ớn lạnh không dám viết nữa . Nghệ thuật móc lò của LM Lan cũng ra phết ! ..'

T rong một bài khác , LM Lan đã chửi LM Lãm rất bẩn. Bẩn đến nỗi , nếu LM Lãm là dân xi-vin, *** * thế nào cũng bị vợ bỏ .

( số 6, ra ngày 6 / 1/ 1969) .

---------------

* Nguyễn Khắc Dương là em ruột Nguyễn Khắc Viện, bạn của NNL ở Pháp . NNL ở Pháp về Việtnam năm 1965, lên Đà Lạt dạy học, gặp lại bạn cũ Nguyễn Khắc Dương làm ở Viện Nguyên tử Đà Lạt - và sau đó, NNL lại trở về Saigon, bắt đầu cộng tác với nhóm Trình Bày / Thế Nguyên - nhưng bài báo đầu tiên lại đăng trên tạp chí Bách Khoa, chủ nhiệm Lê Ngộ Châu trả 500 Vnđ / bài - , NNL thường kể cho bạn bè nghe chuyện bài báo đầu tiên được trả nhuận bút. Trở lại chuyện Nguyễn Khắc Dương than phiền với gs NVTrung , về bài viết NNL trả lời bài Nguyễn Khắc Viện - NNL đã bẻ gãy luận cứ NKViện trong một bài viết và kết thúc bằng một câu dễ gây 'sốc':

'trong đời dạy sinh viên đã nhiều, nhưng cứ đọc bài Nguyễn Khắc Viện viết về vụ Phong Thánh , quả chỉ xứng đáng là một học trò dốt nhất , trong số học trò dốt nát của tôi mà thôi .' ( ý thì đúng vậy , còn nguyên văn thì người biên tập không xác quyết có đúng nguyên văn của NNL không ? )

** nguyệt san Đất Nước - chủ nhiệm: Nguyễn Văn Trung, chủ bút và trị sự: Thế Nguyên . Bài vở tùy thuộc vào chủ bút, bài Nguyễn Ngọc Lan đăng báo, không cần thông qua chủ nhiệm. Giữa giáo sư NNLan và Khoa trưởng Văn Khoa Trung có sự hiềm khích ở trường đại học, thâm căn cố đế tự bao giờ , nên gs Trung gặp cơ hội , đả kích giáo sư NNLan không thương tiếc. Giáo sư Trung , tác giả bài điềm sách này, thường có giọng văn dạy dỗ NNL, về đạo đức, về xử thế , về chuyện đàn bà con gái sao cho phải đạo - nhưng chính NVTrung từng bị đưa ra Đại học Huế , lột chức Khoa trưởng văn khoa, cũng chỉ chuyện dinh líu hơi hướm đàn bà con gái , quan hệ bất chính cùng vợ một ân nhân , giáo sư L.H.M đã nuôi ong tay áo - ấy là lúc gs Trung chân ướt, chân ráo về Viện Đại Học Huế .

Một câu trong Tin Mừng , gs Trung đưa ra, khuyên can LM Lan ' cọng rơm trong mắt người khác, và cái xà trong mắt mình ' - theo tôi , lời Chúa còn ngụ ý răn dạy dỗ chính gs Trung một cách kín giấu. Khi gặp lại gs Trung ở Saigon, tôi nhắc chuyện này, tôi hỏi ông về' người đàn bà 2 mặt ấy, nay làm gì ở hải ngoại'? - ' ... sau đó, bà ly dị với chồng, ra hải ngoại, tôi cũng không gặp lại ở Canada - gs Trung trả lời vậy.

*** Mõ Báo, một bút danh viết báo khác của nhà văn Duyên Anh. Năm 1968, Duyên Anh đang cộng tác với nhật báo Xây Dựng/ LM Lãm chủ nhiệm, nhưng Duyên Anh không ' tha chuyện bất bình mà chủ nhiệm mắc phải' rồi làm lơ. Lối viết potin rất da dạng, bài LM Lan đả kích LM Lãm làm ' ăng ten' cho CA , DA nhắc lại , vừa khen lối chửi độc địa của LM Lan , vừa chửi xéo Lm Lãm , chủ nhiệm báo Xây Dựng . ( vừa viết báo vừa làm ăng ten tay sai CA ) - LM Nguyễn Quang Lãm viết báo với bút danh Thiên Hổ .

* xi- vin ( dân sự ), mượn chữ civil .

( Bt chú thích )

C ó lẽ đặc điểm rõ nét hơn hết cả của tâm hồn linh mục, là sự nhạy cảm, với những yếuđuối, lầm than của con người, với những éo le, uẩn khúc của cuộc đời; nên có 1 niềm thông cảm sâu sắc, bao la và do đó được tin cậy, được tìm đến để được giãi bày nỗi lòng ... Chinh vì thế, mà linh mục được con cái tin hơn cha mẹ, vợ chồng, tin linh mục hơn tin nhau ... Một điều khổ tâm, vợ khó nói với chồng, hoặc ngược lại, con cái khó nói với cha mẹ, có thể đên bày tỏ với linh mục trrong tòa giải tội hay làm linh hướng ( trong đạo, gọi là con linh hồn, con thiêng liêng ). Và chắc chắn được thông cảm, nâng đỡ, an ủi, và càng chắc chắn được giữ kín như ấn Tòa Giải tội , có bị chém cổ cũng không nói ...

T ôi nghĩ rằng sau khi NNL lập gia đình, nhiều người, có lẽ trong giới thanh niên, nữ tu ... vẫn tin tưởng tâm hồn linh mục của NNL , đến gặp để bày tỏ tâm sự, ưu tư trước thơi cuộc ... NNL đã ghi lại trong nhật ký trong nhiều năm để xuất bản.

Những tâp NHẬT KÝ này , trước khi bị tịch thu, đã được sao chụp, gửi ra nước ngoài để xuất bản. Tôi không biết NNL ghi những gì trong các tập nhật ký chưa xuất bản, nhưng điều tôi biết, chắc là nhiều người, nhiều Dòng ( tu ) ...đã gặp rất nhiều phiền hà, vì đã liên lạc, tâm sự với NNL ... Thậm chí, một vài đệ tử, đàn em thân cận của NNL, đã xưng tội với NNL trước đây - bây giờ bị NNL nghi ngờ , chụp mũ đủ tội, cũng lo ngại NNL có thể tiết lộ với Thanh Vân, những tội họ đã xưng với người vợ mà NNL rất yêu quí, ca tụng hết mình , để sau 2 người cùng tìm cách hạ họ trong nhật ký.

14 làm chứng cho đức tin ?

Đ úng là phải lên tiếng và im lặng là đồng lõa, nhất là đối với những người có vai trò lãnh đạo tinh thần, thiêng liêng, như Giám mục và trí thức. NNL trách TGM Sài Gòn hèn nhát, vì đã không lên tiếng về NNL và CT bị quản thúc , buộc CT phải trả lại TGM 500.000 Vnđ gửi giúp CT, vì coi số tiền đó để mua chuộc sự hèn nhát là quá rẻ ! Một vài linh mục, trí thức cộng tác mật thiết với TGM ( ám chỉ TGM Nguyễn văn Bình - BT ghi) trong âm thầm, bị bắt tù thực sự trong nhiều năm, TGM không lên tiếng công khai bênh vực họ, họ cũng không nỡ trách công khai Ngài, vì hiểu phong cách của Ngài và thông cảm với Ngài . Nhưng, riêng trường hợp NNL, CT, Tổng giám mục rất dè dặt, vì NNL, CT làm chính trị, và điều này TGM cũng được thông tin đầy đủ. TGM càng dè dặt, khi thấy , lúc thì NNL đòi ủng hộ C/ m , lúc đòi tống xuất TGM phó của mình, lúc thì đòi chống C/ m, lúc thì yêu cầu trả về TGM Nguyễn Văn Thuận về lại Sài Gòn !

C ứ cho TGM Sài Gòn , như NNL tố cáo, thì GM Xuân Lộc - người mà NNL ca tụng - có hơn gì GM Xuân Lộc, chủ tịch HĐGM, có bao giờ lên tiếng về những vấn đề thời cuộc nóng hổi ? Trong Giáo hội, không dám phổ biến thư Hồng Y Sodano về UBĐK , theo yêu cầu của Hồng Y, không dám bày tỏ thái độ với TGM Nguyễn Văn Thuận, chỉ biết đẩy trách nhiệm cho Tòa Thánh và Nhà nước, và ngay với Nguyễn Ngọc Lan và Chân Tín , ngoài 1 câu trả lời phỏng vấn của Église d' Asie , cũng chẳng lên tiếng với Nhà nước can thiệp cho Nguyễn Ngọc Lan ... Xét về phương diện chính trị, mục vụ và tư cách , GM Xuân Lộc có rất nhiều điều mà Nguyễn Ngọc Lan không thể chấp nhận được ... Nhưng NNL đã không chê trách gì, phải chăng, chỉ 1 lời phát biểu trả lời phỏng vấn không bỏ 500.000 Vnđ có quá rẻ, không dễ mua chuộc sự im lặng của Nguyễn Ngọc Lan ? và sự im lặng không phê phán GM Xuân Lộc, có phải là đồng lõa không ?

K hông phải NNL im lặng trước phong cách lãnh đạo của GM Xuân Lộc, mà cũng im lặng, trước các vấn đề căn bản của thời cuộc. Khi nghe tin Nguyễn Ngọc Lan ra sách, nhiều người ở quê nhà, nhất là bạn bè, đệ tử hay độc giả ái mộ NNL, coi như thần tượng, mong đợi sẽ được NNL soi sáng những vấn đề lớn của Đất nước, Giáo hội, bằng những phân tích nghiêm chỉnh, sâu sắc ; hy vọng tìm ra lối thoát ... Nhưng, họ đã thất vọng, vì chỉ thấy toàn mục ca tụng vợ, con, bạn hữu , và phê phán GM này, linh mục kia , khen Dòng ( tu ) này, chê Dòng( tu) kia , những lượm lặt đây đó trong báo, những tin tức, sự việc tản mạn, với lời bình mỉa mai , xỏ xiên ... Chính vì thất vọng, nên khi NHẬT KÝ II được loan báo đã xuất bản, rất ít người muốn tìm đọc, và có đọc, cũng không dám can đảm đọc hết ? Tại sao NNL không dám làm như 1 số trí thức trong, ngoài Đảng đã làm và vẫn đang làm : viết những bài phân tích, tường trình, yêu cầu, gửi chỗ nọ, chỗ kia; đồng thời cũng chụp photocopie chuyền tay như nột thứ daminazát ! .

N goài ra , cũng cần phải nói làm chứng không nhất thiết phải lên tiếng, mà im lặng chính là vàng, hiểu theo nghĩa hiệu nghiệm về phương diện tinh thần, thiêng liêng. Tôi nghĩ đến biết bao linh mục, giáo dân, tri thức, ngay cả giám mục ; trong số đó có những người tôi quen biết, hoặc là ruột thịt, đã, hoặc đang sống giữa đời, hay trong trại giam, học tập, quản thúc mà không nghĩ đến lên tiếng, phản đối ầm ĩ. Không phải vì đồng lõa mà vì tin ở hiệu năng của : TIN, CẬY , MẾN . Ngay TGM Nguyễn Văn Thuận trong thời gian ở tù, có nhiều dịp để lên tiếng và sau khi được thả, đi Rôma, càng có dịp để lên tiếng mà Ngài vẫn không làm. Khi được phỏng vấn, đã từ chối phát biểu ( phỏng vấn của A. Bobliô đăng trong tờ báo Ý ngày 28 / 7 / 1989) .

Vị TGM phó của Sài Gòn tuyệt đối không có ý định nói về những năm tù tội của mình. Đối với sự tò mò, Ngài không cho biết gì về những cuộc thẩm cung và về cách sống của mình trong trại cải tạo dành riêng cho một vị giám mục :

' Tôi không muốn nói đến những năm đó. Trong thời gian ấy, tôi đã cầu nguyện rất nhiều cho dân tộc tôi và cho toàn Giáo hội. Thời gian đó đối với tôi là cuộc tĩnh tâm thiêng liêng kéo dài, trong đó tôi cũng có hoạt động mục vụ đặc biệt ... Tôi không bao giờ hỏi về lý do nhửng chuyện xảy ra trong đời sống của tôi. Tôi không bao giờ hỏi Chúa tại sao cả . Chỉ một mình Chúa biết về tôi, những lý lẽ mà một mình Chúa biết mà thôi. Tôi chỉ có bổn phận làm chứng tá .'

P hải chăng trong trường hợp ĐGM Nguyễn Văn Thuận cố tình im lặng là đồng lõa ? Nguyễn Ngọc Lan la lối om sòm, bi thảm hóa tình trạng quản thúc, tự coi mình như kẻ tự đạo, dẫn hết lới Chúa này đến lời Chúa kia, biện minh cho những khó khăn giả tạo ... Không cần dẫn chứng mắt thấy tai nghe, chỉ cần đọc NHẬT KÝ II , cũng có khá đủ chứng cớ NNL mô tả tình cảnh quản thúc của mình, 1 tình cảnh mà biết bao người ở cái xứ sở nghèo bậc nhất nhì thế giới, bữa no bữa đó, ước mơ được sống quản thúc như NNL - vẫn ăn nhậu ở nhà, hay ở các tiệm trong phường, muốn uống rượu nào cũng có ( Champagne, Whisky,

vang ...) muốn hút thuốc lá ngoại nào cũng có, sách báo nước ngoài có đầy đủ, nhanh chóng. Ngay trong thời gian bị quản thúc, được mắc cả điện thoại viễn liên - 1 phương tiện liên lạc hiện ở Sài Gòn, vừa tốn kém, vừa không dễ dàng và nhanh chóng xin được - tha hồ gọi ra nước ngoài. Quản thúc, nhưng vẫn tiếp tục viết thư luân lưu đả kích người này, người nọ, người kia , gửi tài liệu ra nước ngoài , in sách NHẬT KÝ mà không sao cả ! Phải chăng, vì NNL can đảm quá, không sợ vào tù, thách bỏ tù nữa , hoặc vì đằng sau NNl có cả 1 tập thể Công giáo, dư luận rộng rãi trên thế giới hậu thuẫn, nên người ta sợ không dám đụng đến , hay chỉ vì chưa muốn, không muốn, mà có thể tạo thêm điều kiện để củng cố cảm nghĩ, không dám kể trên để Nhà xuất bản TIN có thể viết :

' Giữa 1 xã hội độc tài, độc đảng, độc ngôn, Nguyễn Ngọc Lan ngang nhiên sống tự do, ngang nhiên giữ quyền lên tiếng '.

T rong 1 chế độ chuyên chính, ngay cả một người ở trong Bộ chính trị khác ý cũng bị ... * , thế mà NLLan ngang nhiên tự do ăn nói, lên tiếng. Vậy phải hiểu thế nào, hoặc là chế độ không còn là độc tài, độc đảng, độc ngôn; hoặc Nguyễn Ngọc Lan đối lập cuội ? Trước 1975, Nguyễn Ngọc Lan đã viết trong báo Đối Diện thách thức cơ quan an ninh chế độ cũ. Những cơ quan này không phải không biết hoạt động chống đối, thân cộng của NNL , như 1 vài bạn bè làm việc ở các cơ quan này đi học tập cải tạo về tiết lộ. Họ không phải không dám bắt Nguyễn Ngọc Lan . Còn bây giờ, tôi để các cơ quan có thẩm quyền trả lời. Khi họ thấy cần làm việc đó, vì những điều tôi nghĩ, chẳng qua,chỉ là dự đoán, giả thuyết mà thôi.

---------

* Biên tập tạm lược bỏ 2 từ.

***

T rên đây tôi nói về Nguyễn Ngọc Lan , nhưng không nói với Nguyễn Ngọc Lan . Nhiều người bạn thân đã khuyên, không nên nói bất cứ điều gì với NNL, vì anh ta chẳng bao giờ chấp nhận . Do đó, nói cũng vô ích !

T ôi cũng nghĩ vậy. Tại sao ? Xin đưa ra một giả thuyết giải thích :

X in mời mở bất cứ cuốn giáo khoa về tâm lý học của lớp Triết tú tài 2, chẳng hạn Cours de philosophie et textes choisis . Psychologie de l' enfant / Simone Daval ( PUF, 1952 ) , chương XV về Pschychologie de l'enfant, đoạn nói về giai đoạn 2 tuổi ấu thơ ( tr. 461-465), hoặc cao hơn, như cuốn State et concept de state de développement de l'enfant dans la psychologie contemporaine / Trần Thông / Docteur es-lettre ( Paris , 1967- tr, 77) ... mô tả tâm lý trẻ thơ từ 3 - 6 tuổi, sẽ giúp chúng ta hiểu được thái độ của Nguyễn Ngọc Lan. Đây là thời kỳ đứa trẻ bắt đầu ý thức về mình, như trung tâm vũ trụ, coi cái tôi là nhất và chỉ biết có nó (égocentrisme ) , thích được người ta chiều chuộng, nựng ( cajoler), đôi khi nó gắng làm việc nọ việc kia, tỏ ra can đảm, để càng được chú ý và càng được ca tụng hơn ( souci de paraitre, se faire valoir, se fait admirer pour pouvoir s' admirer et obtenir une satisfaction narcissique - Trần Thông , p. 187) . Dĩ nhiên , đứa trẻ phải khoe ngay những việc nó làm, hoặc những lời người khác đã nựng, vuốt ve, khen tụng nó.- và rất lấy làm hãnh diện được khen, cho quà bánh ... Nhưng nó không chịu được sự chê bai, hoặc ngay chỉ không chú ý đến nó, hoặc chú ý đến anh chị nó hơn nó , và vì thế, nó dỗi, hờn, gây, khóc v.v. ... Nếu nó làm sai trái, chưa thể giải thích cho nó hiểu được, vì nó chưa nhận biết, phân biệt phải, trái và chưa có ý thức về người khác, như là khác nó, và do đó tôn trọng sự khác biệt đó, nó chỉ mới biết phân biệt cái phù hợp với sở thích của nó lúc này , với cái trái ý nó mà thôi ... Vì nó chưa hay ít có quan hệ với những người ngoài gia đình, cho nên đối tượng so sánh đề nó phân bì, ghen tuông, giận ghét , là chính anh chị, em ruột của nó, khi nó cảm thấy anh chị, em, hơn nó.

K hi lớn lên , đứa trẻ sẽ có ý thức về người khác, ý thức phân biệt phải, trái, đâu là sự thực, đâu là sai lầm va ít nói về mình, tự khen. Dĩ nhiên, người lớn nào cũng còn mang ít nhiều tâm lý con nít ( thích được đề cao, tự coi như cái rốn vũ trụ, thích khoe sự nghiệp .. và không thích bị phê bình ) , nhưng có mức độ mà thôi. Trái lại, NNL không thế, vì tâm tình con nít quá rõ ... Chẳng hạn , không ai khoe trên sách báo, khi làm một việc cho Bề trên , như thảo thư, bài giảng ... nhưng NNL đã khoe, soạn bài giảng cho Đức Cha Nẫm , và được thưởng rượu lễ .

NHẬT KÝ I ) .

Ai đó lâu không tới thăm, hay ở nước ngoài về mà không đến thì thù giận. LM Hợp ở Pérou về, lần nào cũng ghé thăm, trân trọng cho quà, thì dù lúc này NNL lúc này rất không muốn nghe nói về Thần học Giải phóng; nhưng cũng nhịn, không mỉa mai LM Hợp. Trái lại, ông bạn Lưu Hồng Khanh ( cựu linh mục Dòng Chúa Cứu Thế ) , bạn thân, từng cộng tác với báo Đứng Dậy, lại không tới thăm, thì bị mỉa mai trong NHẬT KÝ . Đức Cha Nguyễn Văn Bình sẽ không bị chỉ trích , nếu đến thăm hay nhờ cha khác tới ... ( Nguyễn Văn Trung nghĩ vậy - BT ghi) .

Do đó, tôi nghĩ không nên coi là quan trọng tất cả những gì NNL đã làm kể cả những lời nói, việc làm xúc phạm đến mình . Phải coi tất cả là chuyện trẻ con, bỏ qua đi và tốt hơn hết ,là nên xét mình xem có thiếu sót trong việ cựng, nựng, ưu ái Nguyễn Ngọc Lan không ? Vì bây giờ , tuy NNL đã trên 60 tuổi, nhưng tâm tình vẫn tâm tình của bé Lan .

N ghiêm trọng hơn, NNL là một parano , mà những hiện tượng tiêu biểu khá rõ nơi con người Nguyễn Ngọc Lan :

...ám ảnh bị bắt bớ , Nguyễn Ngọc Lan tái tạo một thế giới, dựa trên những yếu tố không có cơ sở, tuy nhiên thế giới đó lại có vẻ có logique rất hợp lý , như bác sĩ Claude Olieverestein đã viết trong cuốn Con người parano ( Ed Odile Jacob). Người parano là con người luôn luôn cảnh giác cao độ, đi tìm những tín hiệu đe dọa, như tin đồn, chuyện nghe kể lại, do đó, luôn nghi ngờ người khác mà không cần biết có ly do chính đáng hay không, đặc biệt nghi ngờ người quen biết, bạn bè làm chỉ điểm, hay đã bán mình cho C.A, luôn luôn cho mình là đúng, không chấp nhận bất cứ 1 ý kiến , lựa chọn của người khác không hợp với ý kiến, lựa chọn của mình lúc này ,bây giờ , và những người khác dám có ý kiến, lựa chọn khác mình là phản bội, thù địch, vì người parano đã gán cho người khác chính những giả định của mình được coi là có thật, nên sự hận thù người khác đối với người parano là hoàn toàn chính đáng. Một vài linh mục biết khá rõ về gia đình Nguyễn Ngọc Lan , cho thấy hoàn cảnh gia đình NNL, có thể là một nguyên nhân gây ra những tâm trạng, thái độ kể trên.

N hư vậy, Nguyễn Ngọc Lan là người không bình thường và cần được chữa bệnh, hơn là tranh luận về những gì NNL đã viết, đã làm ... Nhưng ai có thể nói với NNL là anh không bình thường không ? Thiết tưởng nên tạo điều kiện và giúp đỡ NNL đi Pháp gặp bác sĩ chuyên khoa, may ra NNL mới chịu nhận ...

N ếu những giải thích trên là đúng, thì ít ra đừng tiếp tay cho Nguyễn Ngọc Lan càng ngày càng đi sâu vào tâm tình bệnh hoạn . (*)

Nguyễn Văn Trung

25/ 8/ 1995

============

-----------------

* - bài này là phần kết " NHẬT KÝ NGUYỄN NGỌC LAN, NHÌN TỪ PHÍA NGƯỜI ĐỌC TRONG NƯỚC / NGUYỄN VĂN TRUNG " đã post trên mạng. ( Blog Thế Phong)
(Bt chú thích)

VIRGIL GHEORGHIU

Thứ Năm, 9 tháng 9, 2021

' tưởng nhớ linh mục-văn sĩ NGUYỄN NGỌC LAN [1930- 2007 ] -- mời đọc ' NHẬT KÝ NGUYỄN NGỌC LAN , nhìn từ phía người đọc trong nước của Gs Nguyễn Văn Trung " -- Virgil Gheorghiu (08/ 03/ 2020)