THỨ BẢY, 6 THÁNG 10, 2012
thi sĩ lê thị ý" phòng không", lại đeo tang lính
VIỆT NAM CỘNG HÒA ...
những trang sách khép mở / trần áng sơn-
- tập 3 giới thiệu lê thị ý .
- tập 3 giới thiệu lê thị ý .
lê thị ý :
" thi sĩ 'phòng không'
lại đeo tang lính VNCH "(*)
bài viết : trần áng sơn
-----------------
(*) tựa bài của trần áng sơn: LÊ THỊ Ý :" TƯỞNG NHƯ CÒN NGƯỜI YÊU".
Lời dẫn:
-e m ruột thi sĩ Vương Đức Lệ : Lê Thị Ý ( 1939 - ) - con nhà gia thế - cha của cô là em trai của phu nhân chủ bút Nam Phong , ( còn là thượng thư Phạm Quỳnh ) . Không hiểu chuyện tình đẹp như mơ, sao nửa đường đứt gánh, khoảng thập niên cuối 69- 70 , cô nàng bỏ nhà lên Pleiku buôn bán, để có nhiều tiền - bởi, nhà chồng chê gia đình nghèo thì phải? Chẳng cần giấu, người tình yêu giấu cô bé là ai - đó là Mai Trung Tĩnh - đại úy trong quân đội VNCH, trưởng ban chương trình Đài Tiếng Quân Đội - từng cùng Vương Đức Lệ ( anh ruột nàng) nhận chung giải thơ Giải văn chương Toàn quốc Tổng thống Việt Nam Cộng hòa . Trở lại Ý, cô bé buôn bán giàu có ( chủ 1 căn nhà mặt tiền, 39 Nguyễn Thiện Thuật, Saigon 3) , tiền bạc rủng rỉnh ,vẫn không khiến cô bé được hạnh phúc?! Bởi, người nam mà cô yêu đã mất cha sớm , lại hiếu kính mẹ, vâng lời lập gia đình , đành quên tình cũ.
Lê Thị Ý dầu làm thơ giỏi, hay, có 1 bài thơ ,đóng vai người tình, lính VNCH chết trận - ( Tưởng như còn người yêu ) - và bằng cách nào đó, lọt vào mắt xanh " chàng phù thủy nhạc sĩ phổ thơ "Phạm Duy - ca khúc tung ra, lời ca khúc nổi tiếng hơn thơ gốc Lê Thị Ý . Tư đó, khán, thính giả chỉ biết Lê Thị Ý , qua ca khúc Phạm Duy phổ nhạc .
Lê Thị Ý hiện vẫn sống độc thân ở Virginia ( Hoa Kỳ ) thì phải ?
Không còn nhớ rõ lắm , lần đầu, cô bé Ý đưa tập bản thảo nhờ đọc, ấp úng nói lời gì đó - tôi tự biết , ai mới đáng là người viết tựa cho nàng- bèn nhờ nữ thi sĩ Tuệ Mai, đọc :
-----------------
(*) tựa bài của trần áng sơn: LÊ THỊ Ý :" TƯỞNG NHƯ CÒN NGƯỜI YÊU".
Lời dẫn:
-e m ruột thi sĩ Vương Đức Lệ : Lê Thị Ý ( 1939 - ) - con nhà gia thế - cha của cô là em trai của phu nhân chủ bút Nam Phong , ( còn là thượng thư Phạm Quỳnh ) . Không hiểu chuyện tình đẹp như mơ, sao nửa đường đứt gánh, khoảng thập niên cuối 69- 70 , cô nàng bỏ nhà lên Pleiku buôn bán, để có nhiều tiền - bởi, nhà chồng chê gia đình nghèo thì phải? Chẳng cần giấu, người tình yêu giấu cô bé là ai - đó là Mai Trung Tĩnh - đại úy trong quân đội VNCH, trưởng ban chương trình Đài Tiếng Quân Đội - từng cùng Vương Đức Lệ ( anh ruột nàng) nhận chung giải thơ Giải văn chương Toàn quốc Tổng thống Việt Nam Cộng hòa . Trở lại Ý, cô bé buôn bán giàu có ( chủ 1 căn nhà mặt tiền, 39 Nguyễn Thiện Thuật, Saigon 3) , tiền bạc rủng rỉnh ,vẫn không khiến cô bé được hạnh phúc?! Bởi, người nam mà cô yêu đã mất cha sớm , lại hiếu kính mẹ, vâng lời lập gia đình , đành quên tình cũ.
Lê Thị Ý dầu làm thơ giỏi, hay, có 1 bài thơ ,đóng vai người tình, lính VNCH chết trận - ( Tưởng như còn người yêu ) - và bằng cách nào đó, lọt vào mắt xanh " chàng phù thủy nhạc sĩ phổ thơ "Phạm Duy - ca khúc tung ra, lời ca khúc nổi tiếng hơn thơ gốc Lê Thị Ý . Tư đó, khán, thính giả chỉ biết Lê Thị Ý , qua ca khúc Phạm Duy phổ nhạc .
Lê Thị Ý hiện vẫn sống độc thân ở Virginia ( Hoa Kỳ ) thì phải ?
Không còn nhớ rõ lắm , lần đầu, cô bé Ý đưa tập bản thảo nhờ đọc, ấp úng nói lời gì đó - tôi tự biết , ai mới đáng là người viết tựa cho nàng- bèn nhờ nữ thi sĩ Tuệ Mai, đọc :
" ... nếu lọt mắt xanh, bà cho cô bé ấy một lời tựa nhé"...
Và lời nói sau này, còn được nhắc lần 2 - đối với tập thơ đầu tay Nguyễn Thị Thành
( vợ , cố thi sĩ Phan Lạc Giang Đông, Nguyễn thị Thành, nay đã đổi bút danh THƯ KHANH , từ khi sang định cư ở Huê Kỳ ) .
ĐƯỜNG BÁ BỔN
Saigon, Oct 7, 2012
----------
(*) Ngày mai đi nhận xác chồng / Say đi để thấy mình không là mình ( thơ Lê Thị Ý )
Lê Thị Ý là cô em thứ 2 của Vương Đức Lệ, dáng người nhỏ nhắn, đôi mắt to đen, thiông minh. Lê Thị Ý tính tình nhu mì, nói năng nhỏ nhẹ, đôi lúc như thì thầm ... bên tai. Cô làm thơ không nhiều, cả đời chỉ có 1 tập thơ trình làng. Đối với Lê Thị Ý không có tình yêu, không thơ; nghe như mâu thuẫn, nhưng đó là sự thực. Rằng, thi sĩ hơi thiếu tình yêu. Phải chăng vì thế, gắn trọn cuộc đời mới duy nhất, viết xong 1 tập thơ, góp nhặt từ mảnh tình, để tập thơ mang tên CHÂN DUNG TÔI & CUỘC TÌNH .
Những tưởng Lê Thị Ý cứ lặng lẽ sống, lặng lẽ yêu. để lặng làm thơ; nhưng rồi, tên ànng bỗng vụt bay bổng, khi chiến cuộc Việtnam ngày càng trở nên khốc liệt, tang tóc. Cha mẹ mất con, vợ mất chồng, người yêu mất người yêu, nhìn đâu cũng thấy nước mắt rơi, hết cô phụ này nước mắt vừa khô, đến cô phụ kia nước mắt đang đầm đìa, xuân nữ kia vừa tiễn 1 người đi , nước mắt rồi sẽ rơi.
Tất cả nói lên rằng : ' chúng ta đang mất nhau'. Trong bối cảnh như thế, bài thơ
Tưởng như còn người yêu mê loạn trong từng câu thơ, những tiếng nấc nghện ngào. Người ta có quá khứ, chỉ để khóc than :
Ngày mai đi nhận xác chồng
Say đi dể thấy mình không là mình
(TƯỞNG NHƯ CÒN NGƯỜI YÊU / LÊ THỊ Ý )
Một bài thơ buồn thảm, đau xót tận cùng. Mỗi một câu, chữ trong bài thơ biến thành
những tiếng nấc, và những tiếng nấc ấy càng hay càng bay cao, vay xa - khi một con người nổi tiếng là phù thủy âm thanh, đã phổ thành những nốt nhạc lung linh như ánh nến, chập chờn, như hồn oan:
Ngày mai đi nhận xác anh
Cuồng si thuở ấy hiển linh bây giờ
Cao nguyên gió lạnh ơ hờ
Thân con góa phụ mịt mủ vết son
Tình ta há chẳng vuông tròn
Say đi để tưởng như còn người yêu .
Thế giới góa phụ, ngoài tang tóc, còn là thế giới hồi tưởng, huyễn mộng:
Chao ôi thèm nụ hôn quen
Chong đèn hẹn sẽ đêm đêm đợi chờ
Có một thời gian dài Si Gòn, hoà bình như một lời cầu nguyện, không chỉ riêng có trong thánh đường, chùa chiền; mà vang lên ở bất cứ nơi nào có sự hiện diện của con người. Ca khúc Tưởng như còn người yêu trở thành khúc tang lễ, ở bất cư nơi nào có con người khóc biệt nhau . Hình ảnh những ngọn nến thắp sáng trên nắp quan tài trở thành hình tượng cho những cuộc chia lìa, khỏi đi, từ khi người nam, người nữ đưa nhau vào thánh đường, giữa tiếng nhạc Oui devant Dieu . Người ta tìm được hạnh phúc trong những nỗi đau.
Nhiều lần ngồi bên Lê Thị Ý, tôi muốn hỏi, làm sao cô có thể sáng tác được
bài thơ, ở đó, nỗi đau tận cùng, kẻ ngoài cuộc chẳng thể có những cảm xúc thật đến thế ?
Phải chăng, Lê Thị Ý đã bước qua, là người trong cuộc, thì :
Mùi hương cứ tưởng hơi chồng
Ôm mồ cứ tưởng ôm vòng người yêu
Bây giờ , thời tang tóc ấy đã qua lâu rồi, nhưng thơ vẫn còn đó . Tôi gặp Lê thị Ý vẫn cô đơn. Hình như cô vẫn cô đơn. Không tìm người được thương yêu, hay không thể yêu được nữa ? Có bao nhiêu người phụ nữ trở thành như thế ?
Những năm cuối thập niên 70, tôi thường đến nhà Vương Đức Lệ - Lê Thị Ý ở với chị gái, những khi chúng tôi ghé thăm. Lê Thị Ý luôn có mặt, đặc biệt những hôm có L.Đ cùng đi theo. Một chút biệt đãi nào đó, Lê Thị Ý dành cho l. Đ? Có 1 điều cần nói cho rõ, từ khi bài thơ Tưởng như người còn người yêu được phổ nhạc, trở nên nổi tiếng ( ... ) .
Chúng ta hãy đọc 1 vài đoạn thơ cô làm, khu vừa đặt chân lên đất Mỹ :
Nước Mỹ bao la em chẳng còn gì
Nay khát vọng ngày đi giờ cũng tắt
Từ đó xa quê sầu vây ngằn ngặt
Lưu lạc phương trời đuổi bắt hư danh
( THƯ CHO NGƯỜI Ở LẠI / LÊ THỊ Ý )
Có thể cuộc sống vật chất ở xứ người sung túc, nhưng chưa đủ cho những người như Lê Thị Ý . Cái mà cô thiếu, không chờ cô ở nước Mỹ, dù bất cứ ở nơi đâu, nó vẫn ẩn mình nơi sâu thẳm, tận đáy tâm hồn cô : Thân côi khép kín trong tà áo đen .
Bây giờ thơ đã là dĩ vãng, người cũng đã hạc nội mây ngàn. Những ai đã từng hơn 1 lần nghe ca khúc Tưởng như còn người yêu - đôi khi chợt nhớ lại, cũng chỉ để nhớ một thời xa khuất. Cuộc sống hiện tại, với những đổi thay cuồn cuộn, người ta dễ quên hơn. ./.
TRẦN ÁNG SƠN
( Nxb Trẻ , tp. HCM, 2002- tập 3- tr. 25 - 28 )
============
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét