"Sách là một tấm gương/ Mang Viên Long "-- blog Phạm Cao Hoàng (usa)

TUESDAY, JANUARY 30, 2018

. tạp Bút MANG VIÊN LONG: SÁCH LÀ MỘT TẤM GƯƠNG

ảnh: Google image

         

Georg Christoph Lichtenberg (1.7.1742--24.2.1799 )sinh ra ở Ober-Ramstadtgần Darmstadt, tỉnh Landgraviate of Hesse-Darmstadt, là một nhà vật lý học, một nhà văn châm biếm, là một nhà khoa học; ông là người đầu tiên có chức danh giáo sư; đã toàn tâm toàn ý với khoa học thực nghiệm ở Đức. Công chúng nhớ đến ông nhờ những quyển ghi chép được xuất bản sau khi ông mất mà ông gọi là  Sudelbücher, mô phỏng theo kiểu sổ-ghi-chép-đủ-thứ của người Anh, và công chúng cũng nhớ đến ông nhờ việc ông khám phá ra các mô hình xả điện hình cây mà hiện nay người ta gọi là sơ đồ  Lichtenberg.

        

Câu phát biểu về “Sách” của ông được đề cập sau đây, một lần nữa cho thấy tính “dí dỏm, châm biếm” nhưng vô cùng sâu sắc của ông: “Một cuốn sách là một tấm gương. Nếu một con khỉ soi mình ở đó, thì hiển nhiên không phải là hình ảnh một nhà tu hiện ra”.

           

Lời nhận định của ông đã được ghi lại (hay nhắc lại)  đã trên ba trăm năm, và ý nghĩa “một cuốn sách là một tấm gương” cũng đã mặc nhiên được tất cả đánh giá, nhìn nhận từ ngàn năm trước.

          

Yêu cầu đầu tiên và có tính cách quyết định giá trị của một tác phẩm - sách phải là một tấm gương. Yêu cầu thiết thân nầy, đặt lên vai người cầm bút một trách nhiệm vừa cao quý, vừa nặng nề nếu muốn có một tác phẩm được xã hội nhìn nhận lâu dài. Muốn “sách là một tấm gương” người cầm bút cần phải hội đủ các tính chất: Trung thực, Vô tư, và Nhiệt thành.

           

Yếu tính cố hữu của tấm gương là phản ảnh rất chân xác mọi vật được soi vào đó không một sai lệch nhỏ nào, như một con khỉ dĩ nhiên là hiện ra hình ảnh một con khỉ. Tấm gương ấy phản chiếu sinh động mọi cảnh vật khi soi vào nó. Một anh hề là một anh hề, không thể là một ông vua.

           

Suy rộng ra, một cảnh tang thương điên đảo, không thể hiện ra một cảnh thanh bình, hạnh phúc!

           

Trách nhiệm nầy của người cẩm bút, tuy mới “nghe qua” là rất đơn giản - nhưng muốn thực hiện được, cũng không phải dễ. Bởi vì, cần phải có tấm lòng, trí tuệ, sự kiên trì, và đôi khi cần phải hy sinh nữa.

            

Hiện thực đời sống đa dạng chung quanh, xã hội đang chuyển biến phức tạp, thời đại luôn biến động, qua những trang viết linh hoạt và sống động, là thiêng trách của người cầm bút, để tác  phẩm có giá trị văn học, có tính nhân văn và giáo dục cao, là điều người cầm bút nào cũng mong ước! Tuy vậy, trong thực tế, nhìn vào những cuốn sách đã  được ồ ạt giới thiệu, xem thử có được mấy cuốn là  “một tấm gương” ?

          

Điều đáng buồn không phải “chưa đạt” được toàn diện “chân lý” là  “một tấm gương”, mà còn ngược lại. Nghĩa là “một con khỉ soi mình vào đó là một nhà tu hiện ra”! Người ta đã khéo điểm tô cho con khỉ - vẽ mặt son phấn, áo quần xanh đỏ, đội mũ lông ngỗng (vvv) cho con khỉ; nhưng không dễ gì lừa dối được tất cả!

         

Albert Camus cũng đã nhắc nhở: “Giá trị của một tác phẩm không tùy thuộc vào bất kỳ một danh xưng nào, ngoại trừ chính những trang viết của nó”. Ấy vậy, mà người ta đã điên rồ điểm tô cho những hình nộm vô hồn; như từ một con khỉ hợm hĩnh trở thành hình ảnh một nhà tu hành nghiêm túc!

          

Buồn thay!

Quê nhà, tháng 1.2018

MANG VIÊN LONG

-----------------------------------------------------------

trích từ TRANG VHNT PHẠM CAO HOÀNG

-----------------------------------------------------------