nữ văn sĩ đẹp dáng: nguyễn thị hoàng ...

            NỮ VĂN SĨ ĐẸP DÁNG:  NGUYỄN THỊ HOÀNG *
                                                      bài viết : trần áng sơn

                                                        tác phẩm chính: 
                                                VÒNG TAY HỌC TRÒ , 1967
                                                               VỀ TRONG SƯƠNG MÙ , 1967
                                                                RÊN THIÊN SĐƯỜNG KÝ ỨC, 1968
                                                                MỘT NGÀY RỒIT HÔI, 1969
                                                                VỤC NƯỚC MẮT, 1969.                   
                                                                CHO ĐẾN KHI CHIỀU XUỐNG, 1969
                                                                         v. v. ...


        Trong số những nhà văn nữ  ở miền Nam , trước 1975- Nguyễn Thị Hoàng là nhà văn nữ có sức sáng átc sung mãn nhất, bà viết rất đều tay, văn phong riêng biệt,  thắm đẫm cảm xúc.   Văn thật như chính cuộc sống của nhà văn .. Người theo dõi ngòi bút của bà, đều cảm nhận Nguyễn Thị Hoàng có hoài bão lớn, và để thực hiện, tôi có cảm giác nhà xuất bản Hoàng Đông Phương, bước đi đầu tiên  đặt nền tảng cho một sự nghiệp, mà tác giả có khát vọng trở thành nữ tiểu thuyết gia hàng đầu Mỹ, Pearl Buck.

       Tôi viết những dòng này, thời điểm , tháng 4/2002- trong tay- không có 1 tác phẩm nào, như một tài liệu, để gọi  nói có sách, mách có chứng.   Nhưng, vì quá yêu  ngòi bút của bà, khởi đi từ chi tiết rất xa xăm - bàit hơ Lạ rứa ! - do 1 người bạn ở Huế chép tặng 1957- tôi thực hiện cuộc trở về trong sương mù, viết bằng ký ức , cảm xúc. Cũng rất có thể, tôi bị lạc lối , và tấm lòng dành cho bài thơ Lạ rứa ! vẫn như xưa.

      Từ 1967 đến 1970, bà đã xuất bản được 16 tác phẩm , 2 tái bản, quả là con số kỷ lục, khó 1 nhà văn nào dám ước mơ theo kịp !
 
       Nói một cách khiên cưỡng, liệu có thể ví bà với nhà văn Lê Văn Trương, nhà văn độc nhất vô nhị, số tác phẩm lên tới con số 200 trong 59 năm  hiện  hữu ở cõi tạm,  Lê Văn Trương  để lại cho đới 125 tác  phẩm trong số 200 cuốn.  Ông là một hiện tượng, có lẽ còn lâu lắm mới có người thứ 2 theo kịp.
 
        Trở về Nguyễn Thị Hoàng, đó là  tên thật , bút hiệu khác Hoàng Đông Phương, nữ sinh Trung học nữ Đồng Khánh ( Huế)  sinh viên năm thứ 2 Đại học Luật, Văn khoa  Saigon.   Bà từng là giáo sư việt văn ( trung học)  ở Đà Lạt.  Viết tiểu thuyết từ năm 25, quả tài năng Nguyễn Thị Hoàng, được xem như, một bối cảnh mang dáng dấp tàng kinh các- chỉ cần nhớ lại bài thơ Lạ rứa! đã là 1 chứng minh  có tài năng,  khi cỏn ngồi  trên ghế nhà trường.

         Tôi nghĩ, Nguyễn Thị Hoàng có thể tự nhủ như thế, khi đặt tay  lên tác phẩm, cảm thấy chữ nghĩa trong từng trang sách đang ngỏ lời tri  ân đối với người đã viết ra , tạo cho chúng cuộc sống vĩnh cửu.   Đó là phút giao cảm giữa tác giả và tác phẩm.

          Là nhà văn, nhà thơ, nếu chưa được những giây phút ấy,  thì kể ra là điều đáng tiếc, và nên xem lại, mình đã tạo ra những đứa con tinh thần ấy trong khung cảnh nào ? ...

          Hình như, tôi vừa mộng du trên trang giấy, đi tìm một Nguyễn Thị Hoàng của ngày xửa, ngày xưa.   Sau 1975, tôi gặp  một Nguyễn Thị Hoàng hơi  hơi khác, thậm chí, có lúc tự hỏi, phải chăng đây còn là Nguyễn Thị Hoàng  - Hòng Đông Phương ?   Trước mặt tôi,   là 1 người đàn bà có dáng dấp sang trọng, sành điệu, có đôi nét như mệnh  phụ, phu nhân ?   Một Nguyễn Thị Hoàng  như thế, thì thật khó gần, và cho đến bây giờ, tuy gặp vài lần, nhưng tựa hồ chẳng hề quen !   Cái cảm giác gìn giữ, khi đọc bài thơ
 Lạ rứa !, hình như nó đang luồn lách xa khỏi tiềm thức của tôi . Tôi nhớ có 1 lần, khi  Euro 1982 vừa kết thúc, bình luận về đá banh ( lúc ấy chưa dùng từ bóng đá ) là mốt- người ta  nói về đá bóng ở bất cứ nơi nào , dễ dàng đi đến chỗ dễ đồng cảm. ... tôi nghĩ về Nguyễn Thị Hoàng từa tựa là một trong số ấy !

           Tôi gặp bà ở Câu lạc bộ, khi đang ngồi cùng Phong Sơn, trên bàn có bia hơi.   Phong Sơn rủ tôi  cùng ngồi chung bàn và giới thiệu Nguyễn Thị Hoàng.   Trước tôi, khi ấy, Nguyễn Thị Hoàng, với cách trang phục , như cố níu kéo thời gian chậm lại.   Bà nói chuyện say sưa về bóng đá, về đội tuyển Pháp, sau khi đoạt chức vô địch Euro 82, nói về thủ môn  J.Bat (...) .
           Ngồi đối diện với Nguyễn Thị Hoàng, nghe say sưa nói chuyện bóng đá, ngắm nhìn gương mặt, tôi chợt liên tưởng đến  nét quí phái, đài các trong gia đình cự phú.   Bỗng dưng, tôi cảm thấy có 1 khoảng cách  so với Nguyễn Thị Hoàng ...!   Người phụ nữ đắm say trong thế giới hình tượng Vòng tay học trò  đâu rồi ?! ...

            Mấy năm sau, cánh cửa văn học hé mở, không khí văn chương nhộn nhịp hẳn lên.  Tôi cặm cụi viết, bù lại thời gian đã mất.  Nguyễ Thị Hoàng cũng hoàn thành tác phẩm NHẬT KÝ , với độ dày 5, 6 trăm trang ?  Nguyễn Thị Hoàng  rất tự tin thành công, như từng thành công trong quá khứ.

            Và,  NHẬT KÝ  đã nhận lãnh ngay hậu quả  của chủ quan thô thiển.  Nguyên nhân thì nhiều,  lịch sử luôn luôn là  bài học bổ ích, một bậc thầy luôn luôn công bình, nghiêm khắc !
             Lâu rồi, không gặp lại Nguyễn Thị Hoàng.    Gần đây, tôi ghé thăm Phong Sơn, lại được nghe anh nhắc tới người đàn bà  đẹp, theo cách gọi riêng tôi.

             Mới đây thôi, Nguyễn Đạt cho tôi xem  chân dung ảnh Nguyễn Thị Hoàng chụp chung với  Nguyễn Thị Thụy  Vũ... và dĩ nhiên có cả Nguyễn Đạt - tôi mừng, vì nhận thấy trong ảnh, vẫn còn một Nguyễn Thị Hoàng như thuở nào -  nhưng duyên bút nghiên đã lạt phai.

             Đúng,  biết  lẽ nào bỗng dưng tôi thở dài rồi !  ... []

                TRẦN ÁNG SƠN

-------
*  Trần Áng Sơn  đặt tựa bài viết  : NGƯỜI ĐÀN BÀ  ĐẸP
            ( Nxb Trẻ, tp. HCM, 2002 - tập  2    -  tr. 209 -  214 ).