VIRGIL GHEORGHIU: đọc thêm (2) : tranh lụa Nguyễn Thị Tâm '/ Nguyễn Thanh / Sài Gòn -- trích: tản mạn văn chương -- bài đăng lại, 22/10/2023.

Thứ Hai, 6 tháng 6, 2016

t

tranh lụa

nữ họa sĩ Nguyễn Thị Tâm

NGUYỄN THANH

- nữ họa sĩ Nguyễn Thị Tâm [1936- ]

(bên trái)

(...)

Có dịp xem tranh lụa Nguyễn Thị Tâm, khách thưởng ngoạn cũng dễ băn khoăn trước những bức tranh; mà họa sĩ gọi là tranh 'nền trắng'. Trường hợp khá án tượng này, [họa sĩ] bộc bạch:

' có lần chị đi thực tế vẽ tranh ở Sapa, đang lú ngồi trao đổi với một người bạn; thì, mây trắng trên không trung ngùn ngụt kéo tới, dìm mất 2 người trong biển ngàn mây trắng xóa, khiến bóng 2 người kia, khi ẩn, khi hiện trong mây.'

lúc ấy, họa sĩ Nguyễn Thị Tâm cảm giác như mình đang lạc vào động tiên, một cõi thiền sắc sắc, không không, vô cùng thoát tục. Do vậy, tranh mới được lấy tên 'nền trắng', một chủng loại tranh đặc sản của họa sĩ Nguyễn Thị Tâm -- tác giả chủ yếu chỉ giữ lại đường nét, sắc màu; cốt lõi minh họa cho chủ đề, gác [bỏ] mọi chi tiết rườm rà không cần thiết.  ...

Khi mà kỹ thuật kiên định, kiến thức tích lũy, bút pháp vững vàng; họa sĩ Nguyễn thị Tâm với phong cách phóng khoáng, rất nghệ sĩ tính. Như ý thức được quỹ thời gian sáng tác không phong phú, mặc thiên hạ dèm pha; họa sĩ không ngừng đi tìm đề tài sáng tác ... bước chân lãng tử [họa sĩ] Nguyễn Thị Tâm không ngại có mặt bất cứ nơi đâu; miễn là có đề tài, [có] cảm hứng để sáng tác.

Ở quê hương Việtnam, chị rong ruổi khắp nơi, từ Móng Cái đến Cà Mau để sáng tác; khi, họa sĩ thì thầm với sen ở cánh đồng mênh mông Đồng tháp; lúc được bồng bềnh với mây trắng ở Sapa; hoặc, trầm mặc trước phố cổ Hội An, tâm hồn bay bổng tự hào bên hồ Gươm, với chùa Một cột -- cũng có lúc được trở lại một góc quê nhà yên lành, để thư thái hồn nhiên cầm cọ ...

Cảm nhận về họa phẩm Nguyễn Thị Tâm-- nhất là tranh lụa -- trước tiên là hiệu trưởng trường Cao đẳng Mỹ thuật, giáo sư Lê Văn Đệ là người hướng dẫn trực tiếp chị, xác nhận có khả năng về vẽ tranh lụa.

Nguyễn Thị Tâm nghe theo lời thầy dạy, đã thành công rạng rỡ trong khoảng thời gian 10 năm, tập trung công sức theo đuổi vẽ lụa. Cả những họa phẩm sơn dầu Nguyễn thị Tâm trưng bày chung trong phòng triển lãm, cũng phảng phất phong cách tranh lụa, vốn là sở trường của nữ họa sĩ. Nhìn lại tranh lụa & tranh sơn dầu Nguyễn Thị Tâm, người thưởng ngoạn thấy rõ: khuynh hướng hiện thực (realism); họa sĩ đã lấy sen làm đề tài chủ đạo.

hình ảnh một loài hoa không xa lạ với nhiều người; nhưng, sen đến với họa sĩ đúng thời điểm như một cơ duyên. Hoa sen đủ sắc màu, phô vẻ đẹp thanh cao người quân tử, từ hình thái đến phẩm chất, từ khi hoa còn nhú trong búp non xanh, cho đến lúc nở trọn đủ đầy 'gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn'.

mỗi màu sắc sen là một biểu tượng cao quí: màu hồng thành tựu, màu trắng trinh nguyên, màu xanh hy vọng, màu vàng nhị hoa tượng trưng vẻ đài trang, quí phái. Người ta tôn vinh sen là 'quốc hoa', ' vương hậu hoa'; thật chí lí khôn cùng.

  Nguyễn Thị Tâm vẽ 'sen', với một kỹ thuật tân kỳ, táo bạo; khiến nhiều đồng nghiệp phải thắc mắc; nhất là họa sĩ giải quyết những 'mảng trống' trong tranh lụa; hoặc, những bức tranh lụa nền trắng.

Phong cách Nguyễn Thị Tâm rất phóng khoáng, thoải mái, 'vẽ như đi dạo chơi' trong lòng không để ý chút nào tới dư luận, ' đàn bà gì cứ nhong nhỏng ngoài đường phố suốt ngày, không ở nhà trông nom việc gia đình cho chồng, con.'

Nói một cách triết lý, theo nhạc sĩ Miên Đức Thắng.

' những bức tranh siêu giá trị, đã sử dụng màu sắc tự nó như một ngôn ngữ; mà không cần ngôn ngữ giải thích, cũng như cao nhất trong những bản nhạc, là nhạc có âm mà không lời.'

  [còn] danh họa Nguyễn Trung đã xem Nguyễn Thị Tâm, 'là một trong những tên tuổi, rất khó tìm trong giới nữ làm nghệ thuật tai tp  HCM.'(*)

---------------
* Nguyễn Trung, gốc người Sóc Trăng/ Nam Bộ, học trường Phan Thanh Giản, Cần Thơ -- cùng thế hệ với các giáo viên họa sĩ Nguyễn Thanh,---Nguyễn Đồng -- Lê Tấn Lộc . -- ( chú thích. Nguyễn Thanh).

( ...) - tạm lược khoảng 15 dòng. (Bt)

Nếu họa sĩ TrươngTthị Thịnh tài sắc một thời (ở ngoại quốc - Bt) nổi tiếng vẽ chân dung sơn dầu; thì, có thể coi Nguyễn Thị Tâm là một nữ hoa sĩ độc đáo vẽ tranh lụa & hoa sen; hiện nay ở Việtnam. ...