VIRGIL GHEORGHIU: về hoạ sĩ PHAN NGUYÊN [ i.e. Phan Mạnh Nguyên 1952- ] -- source: Blog Phan Nguyên

Saturday, 9 April 2011

Phan Nguyên

http://phannguyenartist.blogspot.com/

Phan Nguyên

tên khai sinh: Phan Mạnh Nguyên

(4/1/1952 - .......) Hà Nội

Nghệ sĩ thị giác. Nhà giáo

"Người mượn dấu thời gian."

Sinh quán Hà Nội.

Đại học Văn khoa Sài Gòn ban Triết.

Đại học Sorbonne Paris

Dạy Pháp văn và điều hành một trung tâm huấn nghiệp tại Pháp.

Tự học hội họa.

Sáng tác tranh từ thập niên 80.

Đã cộng tác với các tạp chí: Peuples du Monde, Hợp Lưu, Diễn Đàn.

"Ngẫm cho cùng, cái vẽ nó không nhất thiết nằm ở đề tài, ở trường phái này nọ, hiện thực hay trừu tượng, nó cũng không nằm ở những chất liệu được sử dụng như sơn, vải, gỗ, giấy; tất cả chỉ là cái cớ, là phương tiện phục vụ cho cái Tâm anh có hay không trong động tác vẽ mà thôi. Được cái Tâm ấy ... là hạnh phúc lắm rồi."

Tác phẩm mới

Âm Dương Của Trời A9

120cm x 120cm

Tranh phù điêu

Bốn biến khúc cho một chủ đề : Vũng Áng

Collage

Thoát xác 1

Thoát xác 2

Thoát xác 3

Thoát xác 4

Tác Phẩm Tiêu Biểu

Tranh

Rythmes & Impulsions

(Nhịp Điệu & Xung Lực)

Impulsion III

Rythme V17

Rythme V15

Rythme V1

Rythme V13

Rythme V15

Espace Inconnu

(Không Gian Huyền Hoặc)

Espace Inconnu 9

Espace Inconnu 14

Espace Inconnu 11

Espace Inconnu 10

Espace inconnu 5

Espace Inconnu 7

Espace Inconnu 2

Espace Inconnu 1

Espace Inconnu 3

Fractus H

("Mảnh" H)

Fractus H 1

Fractus H15

Fractus H14

Fractus H9

Fractus H5

Fractus H12

Fractus 2000

("Mảnh" năm 2000)

Fractus 2000 XX14

Fractus 2000 XX17

Fractus 2000 XX12

Fractus 2000 XX16

Fractus 2000 XX3

Fractus 2000 XX7

Papyrus

Papyrus 04

Papyrus 05

Papyrus 20

Papyrus 14

Papyrus 13

Papyrus 19

Papyrus 10

Papyrus 6

Papyrus 12

Papyrus 1

Papyrus 9

Dans l'éternité des Papyrus
Marc Larchet

Sự vĩnh cửu trong tranh "Papyrus"
Trần Vũ chuyển ngữ

Tôi biết Phan Nguyên đã từ lâu, từ nhiều năm nay. Lần gặp gỡ đầu tiên tại Paris, tôi đã bị cuốn hút bởi loạt tranh mang tên "Fractus", Xung lực bẩm sinh toát ra từ hội họa Phan Nguyên lao đến tôi những rung động nội tâm mãnh liệt.

Tôi đã trở lại nhiều lần để thấm nhiễm những tóe vỡ từ tranh "Fractus". Một tổng thể hài hòa mang dấu vết một nhân cách sáng tạo, nghiêm cẩn và một lối chơi họa.

Tôi đã tìm hiểu họa sĩ. Hiểu hành động sáng tạo đã gây men biết chừng nào trong hiện thân của ông.

Phan Nguyên thích khảo sát những cảm giác gây ra từ một chất liệu, một phóng bút có thể đem đến trong quá trình tạo tác. Tiến trình phối tạo tác phẩm mời gọi rung động thân xác. Chính nhu cầu giao tiếp cọ sát này của thể xác với vật chất đã làm nền cho loạt tranh mới mang tên "Papyrus". Biên giới giữa họa và điêu khắc nhòa lẫn ở đây, dù thoạt nhìn, không bật ra tức khắc chiều đẽo gọt của vật liệu.

Với Papyrus, Phan Nguyên khiến chúng ta sửng sốt. Không có mối liên hệ tiên khởi nào với hội họa của ông trước đây.

Một trang tài năng mới của ông đang được viết.

Tôi cố ý dùng chữ "Trang" và "Viết" vì những bức Papyrus, như tên gọi của chúng, gợi ước vọng vĩnh cửu của con người, muốn mã hóa thông điệp để thiết lập với đồng loại một quan hệ khả tri.

Chúng ta có thể tìm thấy trong loạt tranh ba mươi bức này, gốc rễ chung với một số biểu hiện hồng hoang: Họa trên vách đá tiền sử, chữ tượng hình Ai Cập, ký hiệu của thổ dân Úc, bùa chú thần linh... Nhưng tác phẩm Phan Nguyên thật ra không dính với các thời đại hay những biểu thị tư duy vừa kể. Họa của ông ngẫu sinh, ngẫu phát theo ước muốn đùa với hình tượng, tựa như tự nẩy sinh từ một vô thức, họa Phan Nguyên đến từ những sâu thẳm của tâm hồn, từ xung động dục tính của một kiếp nhân sinh, nhân tình.

Sự chờ đợi của khách thưởng ngoạn như thế, không để "hiểu" mà để "cảm", để bị mê hoặc, cám dỗ, gọi mời vào trong từng mỗi bức tranh.

Vì ở đây mỗi bức tranh là một thực thể duy nhất.

Ở phút thưởng ngoạn đầu tiên, lướt nhìn toàn bộ, một mẫu số chung bật ra: Những nan quạt màu sắc và ánh sáng cuộn lại trong pha trộn bất tận của ba sắc tố chính, vàng, tím, và đất cháy (ochre). Chúng ta có cảm tưởng, nhìn từ xa, đang khảo sát một lao động thuộc da. Ấn tượng tự nhiên do chất liệu sử dụng mang đến.

Nhưng hãy đến gần vì mỗi bức họa xứng đáng được nhìn gần. Độ nổi xuất hiện, nhiều tầng với cách vẽ tinh vi của sơn acrylic. Những hình tượng trong vũ trụ, hình thể động vật hay thánh thư tuồng như được khắc lên chất liệu, thực ra bằng giấy bột.

Lối chơi xé giấy cũng làm nền cho loạt tranh Papyrus, Một lối chơi bản năng, thân xác, gây bất ngờ cho cả họa sĩ lẫn người xem tranh. Rồi lối chơi dao, cách cắt dán, độ dầy mỏng của sơn khiến chúng ta lọt thỏm chính giữa thiên hà, trong hành lang xoắn ốc của những chuyển động, chạm trán một thế giới bí hiểm.

Ở đây, bức tranh, một mảnh giấy thuộc - ở kia, bức họa thành một bảng mã.

Chúng ta không ngừng tới lui ngắm mỗi bức tranh, để rồi trở lại trước từng bức, chiêm nghiệm tất cả những đặc tính của nó.

Cũng như vũ trụ, loạt tranh "Papyrus" là một tổng thể gồm những tế bào duy nhất.