Thứ Bảy, 6 tháng 6, 2015
chương 5/ TRUYỆN HOA ĐÀO NĂM NGOÁI / THẾ PHONG
truyện hoa đào năm ngoái
------------------------------------------------------------------------
thế phong
nhớ nhà văn Nguyễn đức Quỳnh [1909- 1974)
qua đời đúng vào ngày le sixième jour du sixième mois
năm 1974 ở saigon.
truyện hoa đào năm ngoái/ thế phong
nguyễn đức quỳnh [1909-1974]
chủ soái nhóm hàn thuyên ( tiền chiến)
& ' đàm trường viễn kiến' (saigon thập niên 60)
(tư liệu ảnh: TP)
bà Huỳnh thị Thu Thủy + nhà báo Nguyễn mạnh Cường ( phu quân)
hiện ở California/ USA - bà Thủy là nhân vật chính trong 1 cuốn
truyện THỦY 7 T6/ THẾ PHONG xuất bản ở Saigon. (1963, 1967)
(ảnh do N.M.Cường cung cấp)
T6 đang ngồi nhà lo việc lên đón vợ con; thì Tôi văn Sáng đến chơi, hớt hải, như có tin quan trọng cần báo tin cho T6. Sáng kể việc T4 hàng ngày lái xe hơi Hillman từ Saigon đến Mỹ tho làm việc, chiều lái trở về, tối đưa nàng Băng Tâm đi chơi. T4 cặp với nữ ca sĩ này đã có thành tích 7 năm ngứa nghề -- như một phim nào Sept ans de Reflexion, đào nẩy lửa Marylin Monroe rũ váy xoáy tít trên hố ga trong phim.
nữ diễn viên mỹ marilyn moroe
(ảnh: ở bàn viết TP )
T4 mê mệt nàng, gia đình cản ngăn cũng như không, dầu ông bố từng là con một ông đội mũ cánh chuồn ngồi trên bàn thờ, chứng tỏ gia đình quan cách. T4 sức khỏe tốt, người nhỏ thó, rắn chắc, nét phác họa chân dung in trong tập thơ Vô cùng do Vị Ý vẽ, như chân dung tổng thống Huê Kỳ Abraham Lincoln. T4 nói đùa," ông Lincoln thiếu thời có hiếu, vâng lời mẹ thật đáng làm gương. Mẹ sai ông cầm tiền đến tiệm tạp hóa mua hàng, nhưng khi về bà mẹ thấy thiếu một penny; bà buộc con lội bộ hàng cây số đến đòi lại. "
Người con làm theo, vâng lời mẹ tuyệt đối -- như một bản thánh ca đạo Tin lành:
"Ngài vui dẫn dắt ta hoài
Vả cùng mọi kẻ hay tin cậy vâng lời
Tin cậy vâng lời
Nào nhờ cách gì trong đời
Muốn hưởng phước thiên thượng ai ơi
Hằng duy tin cậy vâng lời ...
A men ...
Tuyệt nhiên chẳng chút mây mù
Này không bóng tối âm u
Nụ cười Christ đánh tan mọi lớp sương đời
Còn đâu thổn thức bơ thờ
Còn đâu khóc lóc nghi ngờ
Hồi mà ta quyết tâm tin cậy vâng lời..." *
---
* Thánh ca, bài số 261 và 439.
( Hội thánh Tin lành VN xuất bản)
Dân Mỹ đa số theo đạo Tin lành. Ông Lincoln thời niên thiếu chịu ảnh hưởng giáo dục Cơ đốc giáo, tin cậy vâng lời, thì có điều gì lạ đâu?
Ông thân sinh T4 nhớ lại, năm thứ 3 sắp thi ra trường, T4 nghe lời T3, in tập thơ không xin giấy phép, dưới thời 'sống và làm theo pháp luật' nghiêm nhặt của tổng thống Ngô đình Diệm; khiến cả nhà lo lắng. Rồi T3 lại viết giới thiệu, tâng bốc T4;
" Claude Blesnay * viết về Pouckhine, thi sĩ tài ba số 1 nước Nga, cho rằng 'chàng là kỵ mã của công láy còn là thi sĩ trước đó. T4 là chàng kỵ mã của công lý , y hệt Pouckhine, trước đó cũng là thi sĩ. Tên thật dùng làm bút danh thơ, sinh 1936 ở miền Bắc. Tác giả những bài thơ, từ thuở còn học Quốc học Huế, bạn học cùng trường, cùng lớp với nhà thơ Huy Trâm-Nguyễn hồng Nhuận Tam. Sau này Huy Trâm cũng là biện lý. Năm 1854, T4 có thơ đăng trên tuần báo 'Đời mới' ( Saigon), qua bút danh Minh Lượng. Năm 1960 làm thẩm phán và cũng là năm anh cho xuất bản tập thơ 'Vô cùng' do Sùng chính viện (Uyên Thao chủ trương)in ronéo-- tập thơ gồm 118 bài gồm 3 đề mục: Vô cùng -- Trong thành phố -- Bài thơ yên nghỉ. Tối văn Sáng đọc một đoạn thơ của Lượng:
... Tôi muốn tòng quân cho Tưởng giới Thạch
Đoàn quân đánh thuê chiếm đất
Để nói rằng đời người đầy ý nghĩa
Và mỗi lần tôi xả súng bắn miên man
Tiếng quý kim rung cười gờn gợn
Nghĩa là tôi đi đánh nhau thuê
Những ngày nghỉ hành quân về phép
Tôi đi vào ngõ tối hắt hiu
Ôm giấc mơ riêng tư
Ngủ giữa lòng gái lạ
Áo rách trên đùi
Thương người lính trẻ ."
(Vô cùng 7 - thơ Đào minh Lượng)
---
* Vie de Pouckhine -Ed. SPES, Paris 1946.
và, phê phán :
- ông thấy thằng này ảo tưởng chẳng kém gì thằng T3. Từ thằng viết tựa đến tác giả đều là những tên sống theo chủ nghĩa ảo tưởng.
Một thằng như T3 , không tham gia sinh hoạt xã hội no cơm ấm áo của Tông Tông [ tổng thống Ngô đình Diệm], không chịu nghe tho lời một sếp mật vụ văn hóa, viết báo, in sách theo đường lối chỉ bảo, để có cơm áo -- còn, thằng tác giả thơ thì từ chối làm thẩm phán, xin đi lính đánh thuê cho Tưởng giới Thạch, rủng rỉnh quý kim, đi vào xóm nhỏ tìm gái điếm. Cái thằng tác giả thi tập Vô cùng này, thuộc loạipin yếu, chẳng hiểu lấy vợ, có làm cho Băng Tâm rên lên sung sướng, hay chỉ đủ làm, như gái điếm giả vờ rên lên sung sướng, nhận thêm tiền puộc-boa (pour- boire) khách sộp làng chơi? Ai, chứ Băng Tâm, mà không đủ pin làm sáng đen thung lũng tình yêu, nàng cho thằng chồng thẩm phán bị cắm sừng là chắc. Tôi hứa với ông về điều này, thằng T4 sẽ chỉ sinh sản cùng Băng Tâm con trai mà thôi, không bao giờ có con gái được.
T6 giả vờ hỏi, như không biết:
- tại sao ông nói vậy?
- ... phải có kinh nghiệm tình trường mới chiêm nghiệm được điều này.Làm tình yếu, yếu thì sinh con trai -- khỏe, phun như vòi chữa lửa là đẻ con gái.
T6 chột dạ, thằng Tối văn Sáng này có kinh nghiệm chăn gối với đàn bà, có lẽ nói đúng. Chiêm nghiệm lại, sống với Thủy, bút làm tình của T6 không hề là vòi phun khi làm tình , nên sinh ra con trai, T6 chột dạ, đã đặt tên cho nó là Tuân - ấy là thằng T2 -- có đời sống thật ổn định, đẹp trai, du học ở Mỹ về, bút làm tình khỏe khoắn -- T6 mong thằng Tuân con sau này được như vậy.
- ông rất kinh nghiệm về việc này, Tối văn Sáng ạ. Moa nghe thằng Đinh [xuân Cầu] đang có chuyện rắc rối về đường làm chính trị của nó, phải không?- T6 nói .
[ Thằng Đinh xuân Cầu đi đào mỏ vàng ở Phi-nôm, rủ thằng văn sĩ T3 + Thủy [vợ T6 cùng đi.]
đinh xuân cầu, tác giả Bên kia Bến hải
(tư liệu ảnh TP)
thế phong tời kỳ đi dào vàng
với đinh xuân cầu ở phi-nôm.(Dalat)
(ảnh:nguyễn mạnh đan)
nguyễn mạnh cường [1934- ] ( bên trái)
đào minh lượng [1936- 2013] (bên phai)
(NMCường cung cấp ảnh)
- đúng -- Tối văn Sáng xác nhận -- Thằng Đinh từng bị tù Việt Cộng ở trại Lý bá Sơ, rồi trốn tù về Hà nội, sau viết cuốn Bên kia Bến hải , được Mỹ ở đây cho là con bài chính trị sáng giá. Lại nữa, con gái thứ 2 thằng Đinh sắp lấy chồng, một hải quân đại úy Huê Kỳ. Ông nên nhớ thế này nhé, hải quân rất có giá trị trong quân đội, không giống như ở nước mình đâu. Một phi công hải quân có giá trị hơn một phi công trên bộ. Bởi lẽ, không phải một phi công trên bộ nào cũng có thể đáp máy bay xuống hạm đội được. Nhưng phi công hải quân đáp trên sân bay trên bộ lại quá dễ dàng. Nhưng theo tôi biết, tên phó đại sứ ưu ái Đinh đã hết nhiệm kỳ, trở về Mỹ -- còn tên mới sang có biết Đinh, tác giả Bên kia Bến hải là ai đâu ? Nên vấn đề tài trợ yếu đi nhiều. Thời gian qua, thằng Đinh cùng T3 và bà xã ông vi vút ở Đà lạt, đi đào vàng ở Phi- nôm, do tiền của thằng Đinh cả đấy. Tờ báo, cơ quan của Hội Nạn nhân CS tạm đình bản, như vậy là pin-tiền yếu, đúng không? Pin-tiền yếu hẳn pin-tình cũng khó mạnh được. Ông lên đón vợ con ông vào dịp này là đúng nhất.
Tối văn Sáng còn làm thơ. Tết vừa qua, nó đem cặp bánh chưng tặng thằng bạn học cũ cùng học ở Hà nội -- bây giờ là nhà văn có tiếng --ấy là T3 -- ý của Tối văn Sáng muốn nó đọc và đề tựa -- như nó đã viết tựa cho T4 và nhiều người khác. Thằng bạn học củ này thuộc loại vô liêm sỉ, bánh chưng thì nhận đút vào mồm rồi; còn bản thảo thơ, đọc 1 tuần xong hoàn trả, lắc đầu.
Chẳng hiểu không thể cảm được thơ Tối văn Sáng -- hoặc thơ
'tồi' đến mức độ nào -- cũng chẳng có một lời giắt ngang tai cho tác giả Tối văn Sáng biết. Cũng chính là thằng bạn học cũ này, đã xưng tụng thơ T4 hay, rồi dẫn chứng :
Và chết trong tôi là sống lại trong em
(Vô cùng 17 - thơ Đào minh Lượng)
... tiên sư thằng T3 -- thơ như thế mà nó khen hay thì lạ thật! Tôi chịu cách trả tiền cà phê ở quán Cái Chùa của T4 cho anh em nhiều lần, không hề tị nạnh. Nhưng tôi không thể nhận được những câu thơ như trên có tư tưởng được ?
Rối văn Sáng nhớ lại, anh rất phục và lý thú với câu chuyện của ông Tòa Lượng vừa qua. Lúc này, bạn ta làm chánh án tòa án Thiếu nhi, nghĩa là xử án những vụ thanh thiếu niên chưa đến tuổi trưởng thành, từ 18 trở xuống.
Buổi sáng hôm ấy, Lượng xử vụ án một thiếu nữ mới 17 tuổi, có quan hệ mật thiết với một người Mỹ trong một căn buồng . Cảnh sát tư pháp bắt được tại trận, làm thủ tục đưa ra tòa; vì người phụ nữ này đã bị bắt gặp đi với ngoại kiều, từ 2 lần trở lên.
Bà dân biểu + cố vấn Trần lệ Xuân dâm đãng ở đâu không ai biết, chung phòng với hoàng đế Bảo Đại nhiều lần ở biệt điện Dalat, chẳng ai hay-- nhưng vì đại nghĩa, bà làm viêc này, làm sao chê trách được -- đó là dọn đường cho ông anh chồng về làm thủ tướng -- và, cũng để trả thù ông chồng pin yếu. ( yếu kỷ lục, thường trực). Nhưng nay bà có quyền hành, hội trưởng đứng đầu Hội Phụ nữ Liên đới, quyền hành trùm; có đứa ức, gọi là Hội Phụ nữ Liên giới . (chữ giới vào đầu thế kỷ 20 gọi là giái, ghép thành Liên giới.) .Tại sao bọn chính trị gia đối lập ghét bà, lên án cái tượng Hai bà Trưng, giống như đúc tượng trưng bà Cố Nhu, vì bà là chủ tịch Hội Phụ nữ liên đới, dân biểu, vợ cố vấn Ngô đình Nhu-- có dân biểu đòi phá tượng này. [sau ngày đảo chính 1963, thay bằng tượng Trần hưng Đạo ở bến Bạch đằng.) Bà ngồi ghế bành giữa thanh thiên bạch nhật trước Tòa Đô sảnh, giơ 2 tay lên trời, hô Phụ nữ muôn nằm thật hùng hồn. (giọng Huế, phảng phất nghe nằm thành nằm.) -- đó cũng lối nói xỏ lá mọn của mấy thằng đối lập ghen ăn tức ở với bà.
Bà dân biểu Trần lệ Xuân đưa ra luật nghiêm khắc; vũ trường không được nhảy đầm, chỉ trà đàm, không được nói lời thô tục khiến mắc tội công súc tu sỉ, làm cho người khác đỏ mặt. Lại có thằng đối lập nhãi ranh chống dối bà, cho tội công súc tu sỉ được môi miệng bà phát ra -- ấy là nhớ đến lúc làm tình với tướng Đ... sướng quá thì đỏ mặt, hứng nổi lên mặt bồng bềnh.
***
Một phụ nữ việt đi với người ngoại quốc từ 2 lần trở lên, coi như đã bị khép tội thông dâm, lập thành án đưa ra tòa.
Tòa Lượng hỏi:
- Tên em là gì?
- .................
- em bao nhiêu tuổi?
- em 17 .
- tại sao em lại khoác tay đi với ngoại kiều đến lần thứ 2, bước vào cầu thang lên lầu, vào buồng cho thuê?
- dạ không, em chỉ đi cùng lên cầu thang.
- sao lại đi cùng?
- cầu thang quá chật, em cùng đi mà thôi. Rồi có một ông mặc xi-din , đi dép Lào (thường ra 'rờ-sẹc' hồi ấy thường đi dép Lào, khi đuổi ai, bỏ dép cắp nách, chạy cho nhanh, dễ đuổi bắt đối tượng hơn) bảo em nếu không thích đi chơi với ổng, ổng sẽ lập biên bản đưa ra tòa; vì đã đi với ngoại quốc này đến 2 lần.
- em lên trên đó để làm gì?
- chị em thuê buồng trên đó, em lên thăm chị em.
- thế chị em làm nghề gì?
- em không biết.
- buồng chị em thuê có đẹp không? Có ai ở cùng không? Giường nệm gỗ, trải chiếu hả?
- chị em thuê chung với 2 người bạn gái khác. Buồng không đẹp, nhưng đủ tiện nghi. Giường nệm, 3 người, 3 giường riêng.
- em có biết chị em làm nghề gì không?
- không ạ.
- chị em thường thức dậy vào mấy giờ buổi sáng?
- chị em thức dậy trễ lắm ạ.
- thế là mấy giờ, cụ thể?
- 10 giờ ạ.
- em có biết chị em làm nghề gì không? (hỏi lần 2.)
- không ạ.
- em có biết bạn của chị em không ?
- biết ạ.
- các chị ấy xinh đẹp?
- đẹp ạ.
- bạn của chị em đồng lứa tuổi với chị em không?
( luật sư biện hộ bên nguyên lên tiến)
- thưa quý Tòa đã hỏi ra ngoài đề.
( có tiếng xì-xào đồng tình với luật sư.)
- Tòa nghỉ 10 phút, nghị án sau.
Có 2 người trong nghề luật sư , nói nhỏ với nhau;
- Thằng T. (ám chỉ T1 luật sư); thằng này đánh lạc hướng bằng câu hỏi vu vớ đó với ông Tòa đấy.
- sao ông lại qủa quyết như vậy?
- sao không? nó là bạn học trường Luật với quan tòa. Bất cứ vụ án nào, T cãi cho bên nguyên hay ngược lại; dù khúc mắc, khó khăn đến đâu; T. cãi là trót lọt. Nó làm như vậy, ai cũng tưởng rằng họ không 'com-bin' với nhau. Tôi cá cược với ông, con bé này sẽ được tha bổng.
- luật bà Cố nghiêm lắm, thiếu nữ bị cảnh sát bắt gặp đi với một người đến 2 lần (nghĩa là thân) ; nhẹ nhất cũng 6 tháng tù giam.
Hai người vẫn râm ran tranh luận. Luật sư giữ quan điểm: cô bé kia sẽ được tha bổng, đưa ra một lập luận thực tế khác;
- như có biết điều này không -- ông tòa trước khi là thẩm phán đã tập sự luật sư tại văn phòng luật sư Lê văn Mão, đường Gia Long. Nhưng ông tòa tập sự mấy tháng, ra tòa cãi không được; đành bỏ sang học thẩm phán. Rồi sau đó, ông tòa giới thiệu luật sư T1 (đậu cử nhân Luật, sau 2 năm) vào tập sự thay mình. Nhà riêng luật sư trước kia ở cư xá Trần quang Diệu, nghèo rớt mùng tơi; bố là công chức quèn; nhà lại đông anh chị em. Ít lâu sau khi ra luật sư, T1 cãi giỏi, nổi tiếng của nhiều vụ án hắc búa; luật sư T1 gặp quan-tòa-bạn-bè xử, ấy thế là mấy hồi mua được nhà ngoài mặt đường bên Bà Chiểu. Tuy nhà chưa to lắm, nhưng khá bề thế.
- luật sư T1 lấy vợ con nhà giàu ở Lục tỉnh mà!
- điều này phải xét lại.
- phải xét lại sao?
- ...............
Mười phút trôi qua, quan tòa bắt đầu lục đục ra phòng xử án. Sau khi yên vị, quan tòa dõng dạc phán:
- Nguyễn thị M.K., 16 tuổi 9 tháng 10 ngày, con ông ...., và
bà ..., địa chỉ ..., nghề nghiệp học sinh -- xét vì không đủ bằng chứng qui tội mạ dâm -- Tòa tuyên án tha bổng.
***
Buổi chiều khoảng 4 giờ, một người thấp, lùn, nét mặt khắc khổ, râu quai nón cạo nhẵn nhụi, áo sơ-mi ngắn tay, quần màu beige, cùng đi với một người bạn cao lớn, thắt cà-vạt buông nút, như thòng lọng, cũng áo sơ-mi ngắn tay, quần bó sát. Cả 2 bước vào quán Cái Chùa.(La Pagode.)
Hai ly cà phê (chưa ai gọi) đã được bưng ra. Với khăn dài trên tay, người hầu bàn nở nụ cười chào khách quen, lau bàn như để phủi bụi một lần nữa. Cả hai đốt thuốc lá như con tàu rúc còi, thở khói phì phì rời sân ga. Không thấy ai nói chuyện với nhau; rồi có 2 người khác bước vào, lớn tiếng chào ông tòa Lượng.
Sau ít phút, lại một người khác to lớn bước vào, nét mặt trầm ngâm; đi thẳng vào bàn T3 và T4. Người đó là Tối văn Sáng, sước danh Tnhỏ.
Bỗng nhiên, một cô gái đi qua La Pagode, dừng lại chào T4. Ông tòa Lượng rất lịch sự đáp lễ, hướng về T3 và T nhỏ:
- Các anh có biết ai đó không?
( 2 cái đầu cùng lắc 1 lượt)
... đó là em bé, nhỏ đã đa tình, giết chết hàng chục lính Mỹ trong trường tình ái, mới 16 tuổi + 9 tháng + 10 ngày... vừa được ông tòa xử án sáng ngày tha bổng.
Cả 3 cùng cười râm ran . T6 chõ miệng:
- .. giỏi thấy đấy, ông Tối văn Sáng ạ, cái gì ông cũng biết, sáng ông tòa Lượng vừa xử án lúc 11 giờ trưa gặp tôi; ông đã kể cho nghe. Nhưng ông Sáng này, có biết ông nhà báo Hồ Nam không? Cũng thuộc loại cái gì cũng biết, bị ông văn sĩ T3 phạng mấy cú tối tăm mặt mày ngay giữa buổi họp anh em văn nghệ sỉ, tại nhà lãnh tụ Hàn Thuyên tiền chiến, ông Nguyễn đức Quỳnh. Văn sĩ T3 nói với mọi người, trước mặt nhà báo Hồ Nam; " Hồ Nam là người biết tất cả mọi điều, kể cả những điều không biết." -- còn chọc quê tên này, không những mọi người ồ lên cười; mà, sau này còn viết trong sách ;" thằng Hồ Nam này ba hoa vào bậc sư tổ, xứng đáng là học trò 'ngu' của tác giả ' Phi lạc đại náo Huê Kỳ."
Nguyễn đức Quỳnh [1909- 1974)
Google image
Tnhỏ sửng cồ, gằn giọng:
- Sao bác bảo tôi khác nó là thế nào?
- Thì moa khen toa, mới nói vậy -- T6 trả lời -- À quên, nhà báo Hồ Nam xứng đáng là học trò ĐẠI NGU HỒ HỮU TƯỜNG trong Phi lạc tiểu náo Sài gòn đúng hơn là ĐẠI NÁO HUÊ KỲ. Thằng cha Hồ Nam, người vạm vỡ, tay to như lục điền, bới thẳng chả chuyên English spoken by hand . Nói tới English spoken by hand, nhớ tới văn sĩ T3 có tập thơ được Đàm xuân Cận dịch sang tiếng anh, tựa là cái gì nhỉ -- UPLIFTING POEMS, phải không?
- đúng, nhưng có gì lạ trong tập thơ ấy? -- Tnhỏ đáp.
- lạ, bởi có một bài mang tựa đề tiếng anh là HE, hình như nói về ông tòa Lượng đây .-- nói xong,T6 quay sang T4. ( tòa Lượng.).
Tối văn Sáng rút ngay tập thơ, chỉ vào bài ấy -- thì T3 quay sang
T4 ; " cái giỏi không chỉ 'cái gì cũng biết' -- vả lai 'biết đích xác hôm nay chàng T6 sẽ nói tới thơ T3, và mang theo đúng tập thơ này."
T4 gật đầu, và đọc :
HE
I.
He wrote poems to sing of freedom and to denounce
slavery
He wish to be a willow tree on the windy coast
He wrote in poems, this world is full of great expectations
He and a deep love for less lucky countrymen
He hate : the trucks of screaming prisoners on
He hate : the trucks of screaming prisoners on
the way to court
To make money as the last thing hw would think of
He lived a good life, he was nice to those around him
He even shared the poverty of his fellow mates
He spent many years to pore over books in the university
He talking straight and thinking straight endeared him
in the eyes of many
He solemnly swore, I will never do bad thing to others,
He wept over the death of Frederic Garcia Lorca,
the Spanish poet
He pointed to the picture of Franco, loudly condemning
him a cruel man
He paid homage to the Vietnamese hero Nguyễn Thái Học
I shared his convictions and held him in admiration
2
Time passed... Time was a great master ...
Time taught us to do good is very easy
Many a night I could not sleep because of him
Now that he is a judge, he betrayed his own belief
Holding the conscription notice, he shrugged his head:
"Tell me, what is this all about? Tell me
I only want to live, I am afraid to die, I love myself
I have only one life and i don't want to lose it ..."
3
On the way home, I could not say a word.
NÓ
1.
Nó viết thành thơ ca tụng tự do, tố cáo nô lệ
Nó ước ao được như cây liễu vững trước gió biển ào ào
Nó viết thành thơ, thếgiới tràn đầy hy vọng
Vì nó và mọi người đều thiếu may mắn
Nó ghét tù nhân la ó nhốt trong xe ra trước tòa
Chẳng lẽ sống chỉ mục đích kiếm ra tiền là chính
Cuộc sống phủ phê nó nhìn đời lạc quan
Cũng từng chia sẻ nghèo nàn với đồng lương đấy chứ!
Nhiều năm ròng nghiền ngẫm học hành đại học
Nó nói năng xử thế ngay thẳng được kính nể
"Và thề độc là nó chưa từng hại ai bao giờ?
Từng than khóc nhà thơ Tây ban nha Frederic Garcia Lorca
Chỉ tay vào ảnh Franco, nó kết án tên độc tài gian ác
Nó chịu ơn anh hùng Nguyễn thái Học khi nhìn dung nhan
Xác tín niềm kiêu hãnh và lòng sùng bái ..."
2
Thời gian trôi qua ... thời gian vẫn là ông thầy lớn
Dạy chúng ta bài học làm điều tốt chẳng dễ dàng gì?
Nhiều đêm mất ngủ tôi nghĩ vềNÓ
Ngồi chễm chệ trên tòa xử, như nó tự đọc bản án cho mình
Dựa trên pháp luật chép ghi, rùng mình lắc đầu tự hỏi:
"Hãy nói cho nghe, tại sao lại như thế này? Hãy nói đi chứ.
Bởi tôi chỉ muốn sống lâu hưởng thụ, sợ chết sớm,
tôi yêu tôi quá đấy thôi!
Rồi òa lên khóc như đứa trẻ thơ ..."
3
Trên đường về không thể thốt thành lời ... *
July, 23 1963.
----
* tái dịch từ tiếng anh sang việt ngữ thêm lần nữa, tất nhiên là tam sao thất bổn-- bởi , chưa
tìm được tập thơ Thơ làm lớn dậy con người (bản gốc) của tác giả, in ở Saigon, thập niên 60.
(TP chú thích)
- giáo sư anh văn [T6] thấy thế nào?
- thơ ta dịch sang tiếng tây, dầu hay, cũng đếch ngửi được.
- nội dung nói cái gì?
- tìm nguyên bản sẽ biết cặn kẽ hơn.
- tập thơ ' Thơ làm lớn dậy con người' in ronéo có 100 bản, làm sao mà kiếm ra?
- thì hỏi chính tác giả.
- tác giả chẳng còn nữa, nhất là 'Mật vụ của ông Diệm nhiều hơn thường dân ngoài phố' tịch biên rồi.
- thì ra thư viện.
- tác giả có nộp bản đâu mà có. Thơ và sách 'Đại Nam văn hiến' in lậu không giấy phép. Tốt hơn hết ông dịch tóm lược cho tôi nghe.
- đại để, ngày xưa T4 chưa là thẩm phán xử án -- cậu ta nuôi nhiều mộng cải tạo xã hội, tìm sự công bình, công chính; riêng với cậu luôn thông cảm với sự nghèo khổ của mọi người, không làm điều gian ác đối với bất cứ ai. Ca tụng nhà thơ Frederic Garcia Lorca, rồi khóc thương cho thi sĩ ấy-- và lên án tên độc tài Franco
phát- xít -- và biết ơn anh hùng Việt nam Nguyễn thái Học. Rồi thời gian trôi qua, thời gian là ông thầy chứng giám cho sự trung thành điều nghĩ, nói, làm; liệu có hiện thực? Và bây giờ, quan chánh án tự phản lại chính lý tưởng ôm ấp xưa kia.Thằng tác giả làm xong bài thơ, thêm ý kiến chủ quan vào " Trên đường về không thể thốt thành lời."
- thế có nghĩa gì?
- ông chậm hiểu bỏ mẹ,lại luôn luôn tự khoác cho mình là tác giả tập thơ, nếu xuất bản sớm mai đến chiều nổi tiếng rùm trời
- ông lại lên mặt giáo sư dạy dỗ ?
- không phải như vậy, tôi có làm thơ đâu; nhưng đọc thơ là cảm trước, hiểu sau, diễn dịch tư tưởng thầm kín thi nhân muốn nói gì. Chứ không như có kẻ mang danh giáo sư việt văn, giải thích thơ Hàn mặc Tử như thế này " Lá trúc che ngang mặt chữ điền'' -- tôi theo giọng điệu diễn giải của họ nhé; " Đây là tác giả muốn cho người đọc hiểu thơ ông một cách sâu sắc, tư tưởng thầm kín của nhà thơ sống trong khung cảnh nông thôn chân chất, mộc mạc, không giả dối; nhất là khuôn mặc chất phác, được tác giả ghi khắc lại trong' khuôn mặt chữ điền'. Hơn nữa 'điền', chữ Hán còn có nghĩa là 'ruộng'. Vây thì,' Lá trúc che ngang mặt chữ điền ', ý nghĩ đúng đắn phải được diễn giải theo tinh thần ấy."
- thôi đi ông, chuyện này được gọi là 'tự cổ văn chương vô bằng chứng'-- ấy là -- chuyện kể một giáo sư dạy việt văn ở một đại học nào đó, giảng cho lớp dạy tư , diễn nghĩa 'Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông'-- nghĩa là người ta vẫn thấy hương sắc hoa đào cũ vẫn sờ sờ ra trên cành. Hơn nữa, phải là người có con mắt hiện thực mới hiểu được câu thơ hàm ý sâu sắc đến vậy.
- điều giáo sư anh văn T6 vừa nói, tôi chắc những giáo sư dạy việt văn kia không phải là 'Người Cuốc Ra'.
- điều này đúng, ông bạn ạ; họ là tiến sĩ giáo sư, hay phó giáo sư của'Người Cuốc Vào' đấy.
- như thế là khen hay chê?
- chê, khen thì cũng thế cả thôi, tủy theo người nghe.
- cao xa quá, hiểu cực kỳ khó, thôi thì giáo sư anh văn T6 tóm lược đi.
- hai cặp thanh niên nam nữ hẹn nhau tâm sự. Tình yêu: number one. ( đôi này ở trong quán có nhạc xập-xình) . Khen trời mưa thú vị, ấm áp, ngồi xa nhau, nên phải chế thơ Xuân Diệu : " xích thêm lại thế vẫn còn xa lắm." Và, một cặp thanh niên nam nữ khác, thơ mộng hơn, ôm nhau, thủ thỉ trong lùm bụi vắng vẻ ( bởi:" người khôn người thích chốn lao xao " (chẳng biết thơ của ai?) Trời mưa. Ướt như chuột lột . (sai rồi, đừng gọi chuột lột, lột thế quái nào được.) Có tiếng chê trách trời mưa. Vậy thì mưa chỉ xảy ra trong một không gian nào đó.Tóm lại: có 2 cặp tình nhân; trong nhà, thì : khen trời mưa --ngoài bụi: trách mưa trời!
- giáo sư giảng hay, lại thâm thúy nữa; chẳng thế mà khi dạy anh văn ở Rạch giá, cô học trò họ Giang theothầy, như hoa bướm lượn lờ bên nhau. -T nhỏ nói.
- còn thơ cậu ra sao mà T3 từ chối không viết tựa; cần quái gì tựa của nó. Đọc thơ nghe thử, có nhớ không? T6 đề nghị.
-- thơ tôi đại để co thể gọi là cao siêu, không có gì đáng ngượng cả -- đem so với Thanh Tâm Tuyền. Nếu TTTuyền làm thơ tượng trưngnhư thế này; " Đạn nổ vào đầu nhịp 3 không chết"... ý nghĩ sâu xa, gan lì, chịu đựng, đến viên đạn thứ 3; máu chảy đầm đìa mà không chết. Tôi làm thơ, khác hơn nhiều, bởi thơ tôi là thơ siêu-siêu-thực -- hãy lắng tai nghe đây:
Anh yêu em
tình yêu lính chiến
kẻ thù bắn vào anh
dăm ba viên đạn lửa
anh giơ tay nắm lấy
nhân danh Em ...
giáo sư T6 thấy thơ tôi, không những đúng lập trường chính trịNgười Quốc Ra; mà lại còn siêu-siêu-thực, rất anh hùng ca, lại đắm đuối tình yêu đôi lứa.- T nhỏ nói xong, đưa cao đôi mắt nhìn xa xa...
- tôi thấy cậu đọc sai nguyên tác thơ người ta, rồi chê bai -- như thế là không đúng cách phê bình, lý luận văn học. Cậu nhớ TTT là bạn của Thạch Chương, trong nhóm Sáng tạo. Có nhóm nào hơnSáng tạo đâu? tại sao vậy? -- vì 'nước chảy vào chỗ trũng' -- và cái thằng cha Mỹ Tucker gì đó, đổ đô- la vào một chỗ trũng ẩm thấp, đầm đìa nước non kia-- thì làm sao thơ văn không hay cho được -- đó gọi là văn chương bất tử -- thằng Tây thực dân Phú- lãng- sa diễn dịch littérature immortelle, hiểu chưa ? Có bài đăng ở đây mới xứng đáng nhà văn nhà thơ hiện đại Việt nam Cộng Hòa, toa có nhớ cuốn Việt Nam văn học toàn thư ; giải ưu thể loại biên khảo của Giải văn chương Tổng thống Việt nam Cộng hòa năm 1957 không? Cả nước hoan nghênh, chỉ riêng thằng văn sĩ T3 bất cần đời; thì cho đó văn chương NGƯỜI CUỐC RA đạo văn của NGƯỜI CUỐC VÀO ! Thôi, bây giờ trở lại thơ TTT -- tôi đọc cho cậu nghe đầy đù, một đoạn thôi, rất đúng với nguyên tác tác giả:
... Ngực anh thủng lỗ đạn tròn
Lưỡi lê thấu phổ
tim còn nhảy đập
nhịp ba nhịp ba
có người cầm súng bắn vào đầu
đạn nổ nhịp ba
không chết
anh ngồi nhỏm dậy
khỏe mạnh lạ thường
THƠ THANH TÂM TUYỀN
thanh tâm tuyền [i.e. dzư văn tâm 1936- 2006.
( tạ tỵ vẽ thanh tâm tuyền)
- thế mới siêu ! Thạch Chương là ai, cậu biết không? Dịch giả truyện văn hào thế giới, rất khó dịch như truyện của Fedor Dostoievski.
- giáo sư muốn nói tới nhạc sĩ Cung Tiến chứ gì?
- đúng, du học ở Úc . Lấy vợ bên ấy đem theo về. Bị động viên vàoTrường Sĩ quan trừ bị Thủ đức, khóa sinh bị đày đọa; tức mình chửi; " tao là giáo sư , tiến sĩ kinh tế; chúng mày biết gì mà giảng bậy bạ về kinh tế học. Chúng mày chưa đáng làm học trò
tao. " Thế là đi tù, ra trường tốt nghiệp, đeo lon trung sĩ, bị thuyên chuyển lên Cao nguyên, Pleiku.
( lính tráng mất dạy dịch Pleiku ra tiếng anh là to play [with] cu -- phối âm nghĩa anh-việt 'có cu để chơi' -- lại có tên mất dạy trí thức hơn, suy tụng cố vấn Mỹ," You are a great master, it means seven study "-- mới nghe thật êm tai, seven = thất - study = học vấn. Nếu tay cố vấn Mỹ biết tiếng pháp, nhớ lại Sept piliers de la sagesse, tưởng mình là triết gia vĩ đại học cao, cao hơn cả cao học-- nhưng, nghĩa đen là thất học. Dân việt chỉ được cái láu ác vặt là giỏi, tự hợm, cho mình hơn người !)
- lên Pleiku còn khá, lên Pleime mới đi vào cửa tử sớm.
- nhưng trung sĩ Cung thúc Tiến cũng không chịu nổi, đành cậy nhờ thằng cháu họ, Cung thúc Cần, trung tá Không quân ở Bộ tư lệnh, xin cho về Không đoàn 33 (sát bộ Tư lệnh KQ )-- khi được lên lon trung sĩ 1 vào 1969, cùng danh sách với thằng văn sĩ trung sĩ 1 T3 đấy. -- T6 trả lời.
- giáo sư nói Cung Tiến" lấy vợ bên ấy đem theo về" , tôi tưởng là lấy vợ đầm người Úc. Nói là nói vậy để nghe chơi cho vui thôi, tôi biết tỏng hết rồi. Lấy người tình hứa hôn của thằngDũng trắng, phải không? Cô này còn dịch truyện một cây đấy nhé.-- Tnhỏ nói.
- thôi cha nội, đía mãi-- ông có thể đi đón Thủy và con tôi được không? giúp tôi việc này, ôngTối văn Sáng, thi sĩ hay nhất nước
An-nam ạ. Ông là number one, việc chẳng nhờ ai được, hơn là nhờ toa. À quên, tập thơ bản thảo, cứ đưa moa , moa sẽ nhờ Cung Tiến chuyển cho TTT, ông Hoàng đếcủa thơ tự do đề tựa tập thơ thi sĩ Tối văn Sáng -- tập thơ ' TỐI ĐEM SÁNG NGÀY/ thơ tự do TỐI VĂN SÁNG' -- buổi sáng phát hành, chiều mặt trời lặn, tác giả đã nổi tiếng hơn sóng cồn. -- giáo sư T6 mớm lời khen.
Tối văn Sáng nghe xong, cũng phởn chí, đọc ngay bài thơ của mình, chẳng kém thơ thi sĩ hoàng đế thơ tự do là bao;
NO
( hiểu theo nghĩa tiếng anh, tiếngviệt -- đều được cả)
Hãy cởi giầy, trước khi vào vùng ám khí thi ca
như hãy cho anh yêu bằng mắt em liếc
những cuộc tình duyên Ce n 'est pas d' argent
anh nửa trái tim hủi, em nửa trái tim vàng
.............
hãy cho em tiêu bằng đồng tiền anh khó nhọc
như chúng đổ đốn bảo anh si tình
ngốc nghếch
môi em hình trái tim đỏ không là họng lửa
mỗi ngã tư hàng rào em, anh nhảy, đều qua
mai trời dù mưa hay nắng, anh không sợ
chúng nó thích giết người , em thích yêu em
đến chết
như lòng chúng ta, 2 đứa ôm chim cút
vào lòng
hãy cho anh cười bằng nụ cười răng em
trắng muốt
mới đánh lừa nổi bọn con trai thèm khát
hãy cho anh lùa ngón tay vào em
thân thể anh run bần bật đợi chờ
hãy cho anh ngủ bằng mắt em
để đạn bay trượt trán
đêm không bao giờ hết chẳng lẽ đợi
ngày mai
giặc nào mở mắt nổi tấn công
hãy cho anh chết trong mắt em
để anh thôi làm cách mạng thi ca
hoàng đế
cho anh thở bằng hơi thở em
đánh răng thuốc sát trùng nhai kẹo cao su
thơm phức.
Hãy cho anh khóc bằng mắt em
chuyện tình con trai Budapest làm
cách mạng.
TỐI VĂN SÁNG
tháng 12 cuối năm
trích tạp chí Sáng tạo (rởm)
- hơi thơ rất lạ, được đấy! tương lai rực rỡ, phong cách, xứng đáng hoàng đếthi ca tự do [chỉ sau Thanh Tâm Tuyền). Nhưng theo tôi, nên thêm câu kết thúc, có đầu có đuôi.
Chẳng hạn:
Hãy cho anh cởi giầy trước khi keo lên giường em
để tỏ ra mình không nô lệ mọi rợ văn minh Mỹ. *
THẾ PHONG
( trích TRUYỆN HOA ĐÀO NĂM NGOÁI -- trang 121 - 142)
-----
*bài thơ này có -- từ gợi ý bài "Hãy cho anh khóc bằng mắt em/ những cuộc tình duyên Budapest/ Thanh Tâm Tuyền . (TP chú thích)
trang 3 TRUYỆN HOA ĐÀO NĂM NGOÁI
( chi nhánh nxb thanh niên cấp phép 2007- sách chưa phát hành)
bìa 1 TRUYỆN HOA ĐÀO NĂM NGOÁI
(tranh VỊ Ý làm bìa 1)
thế phong ( bên phải) vào năm 1989
(ảnh nguyễn quốc thái, 1989)
bài đăng lại
==================
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét