Thứ Năm, 16 tháng 5, 2013
phổ đức: thi sĩ sống vì thơ, thầu in thơ để sống - bài viết: nguyễn lang quân
phổ đức: thi sĩ sống vì thơ,
thầu in thơ để sống *
thầu in thơ để sống *
bài viết : nguyễn lang quân
Đọc bản tự liệt kê tác phẩm của ông, ta thấy Phổ Đức có bể dày thật
đáng nể .
- từ tập thơ đầu tay in 1963 đến đầu 1975, ông đã xuất bản [được ] 13 tập thơ .
- trước sau, ông góp mặt hoặc thực hiện trên 10 hợp tuyển . Những năm gần đây, năm nào ông cũng đứng ra tổ chức thực hiện một hợp tuyển. Như năm 2000 là Hương tình yêu, gồm 60 tác giả- năm 2001, Tiếng thơ 69 tác giả và 2002: Nước trong nguồn , 93 tác giả, năm 2003, Tri kỷ hành 100 tác giả - năm sau nhiều hơn năm trước, chứng tỏ ông có uy tín để quy tụ anh em .
- ông còn trên 20 tác phẩm chưa in. Đa phần là thơ, kịch thơ, trường ca; có cuốn lên tới 60.000 câu , như trường ca ' Việt sử ca ' .
- ngoài ra, ông còn viết hồi ký ' Một đời làm thơ ' gồm 5 tập, một cuốn biên khảo ' Thi sĩ & Cuộc đời ' + một tập truyện ngắn.
Một người chuyên sống cho thơ, vì thơ mà vẫn tồn tại trong cái xã hội bon chen đương thời, [quả ] là một điều kỳ diệu .
Phổ Đức, tên thật Lê Phước Độ, sinh 1940 tại Sài gòn, quê cha Quảng Nam, quê mẹ Vĩnh Long. Trên 60 tuổi mà vẫn lạc quan yêu đời, làm việc hăng say, có lẽ Phổ Đức được nàng thơ bơm cho nguồn sinh khí mới chăng ?
Phổ Đức thường làm những bài thơ dài quá khổ. Điều này có vẻ không phù hợp cảm quan độc giả chỉ thích những bài thơ ngắn gọn, cô đọng, theo lối sáng tác các nhà thơ đương đại.
Thời gian gần đây, hình thức xuất bản thơ hợp tuyển [được] một cá nhân đứng ra tổ chức, thu gom tác phẩm, hình ảnh, tư liệu [góp tiền ], rồi in thành tập, khá phổ biến . **
Ở ngoài Bắc, nhiều tuyển tập dày cả 1000 trang, quy tụ hàng trăm tác giả.
Đây là một việc làm hay, vì tuyển tập in ra để phổ biến ( qua tay các tác giả có mặt ) và điều quan trọng, giai tỏa được nỗi bức xúc các nhà thơ. Bởi, thơ làm ra, mà không có người đọc thì buồn lắm !
Phổ Đức đã góp phần làm vui lòng các nhà thơ bằng các tuyển tập hàng năm của ông .
[]
trích nguyên tác thơ :
chờ đêm nguyên tiêu
Xin gửi lời chào các anh các chị
Những người con thân yêu của đất nước vua Hùng
Chúng mình gặp nhau trong tự tình dân tộc
Nối rộng vòng thơ của Bắc Nam Trung
Các anh chị ơi ! Quê hương mình đẹp lắm
Núi Bắc sông Nam biển biếc xanh ngời
Xương máu ngàn năm dựng thành đồng lịch sử!
Hãnh diện da vàng Đông Nam Á, Việtnam ơi !
Thơ đã hồi sinh trên các miền đất hẹn
Mừng chào nguyên tiêu đêm làm thơ bắt tay vui
Hoa hội Tao Đàn đã nở rộ năm châu bốn biển
Ngọn đuốc thiêng Tổ quốc sáng tỏa ngút đỉnh trời
Thiên kỷ đã tới báo hiệu tình xuân sang trên từng khuôn mặt
Sứ điệp đã truyền qua các thành thị yên hùng
Mỗi năm nguyên tiêu các nhà thơ họp mặt
Đêm của thi nhân cùng nắm tay chung.
thơ PHỔ ĐỨC
nguyễn lang quân
( nguồn: Văn thơ giữa đời thường ( Sổ tay Thơ ) / Nguyễn Lang Quân - in chân dung ảnh 4x 6 cm-
Chi nhánh Nxb Thanh Niên tại tp HCM, 2004 - tr. 96- 98 ).
hàng sau, đứng: họa sĩ 'tài tử' Phan Diên [1944- ]
+ thi sĩ Thanh Chương [ 1939- ] (cả 2 hiện ở Hoa Kỳ.)
hàng trước, ngồi: - PHỔ ĐỨC [i.e. Lê Phước Độ 1940- 2013 saigon]
+ Hoàng Vũ Đông Sơn [ 1939- 2014 saigon] + Thế Phong [1932- ]
(Phan Diên cung cấp ảnh.)
-----
* tựa bài người viết : PHỔ ĐỨC, MỘT NGƯỜI SỐNG VỚI THƠ, VÌ THƠ .
** thời bao cấp, giám đốc + tổng biên tập nhà xuất bản, là ' cha cố mặc áo trùng thâm' vẫy vùng trong nhà in chữ nghĩa . Muốn cấp phép cho một tác giả nào : sưu tra lý lịch, lập trường, thân thì cấp phép in, không , xép só.
- tôi nhớ, thập niên 90, ông Trinh Đường (Hà Nội) có vai vế với 1 nhà xuất bản, lợi dụng thời cơ, ông ta bèn tập hợp một số tác giả, đưa thơ đăng kèm kèm lệ phí, để có tên trong ' tuyển tập ' do ông ta in ấn, phát hành .
( thời kỳ này, cá nhân tác giả xin cấp phép rất khó khăn, nhất là các tác giả trước kia ở vùng địch tạm chiếm ) .
- tới thời mở cửa, nhà xuất bản tự hạch toán, bán giấy phép , nhiều sách, tuyển tập ra đời , miễn là có tiền tự in ấn tra lệ phí xuất bản , tự phát hành. Khởi đầu, biên tập khắt khe, sau khi một vài cuốn ra đời, xuôi chèo mát mái, đối tác liên kết dám ngang nhiên ' in tên riêng (liên kết) ngang nhà xuất bản cấp phép ' trên bìa 1.
Hoàng Hương Trang 'theo chân Trinh Đường làm tuyển tập, vì cô ta đã có thơ đăng ' thu góp bài vở các người làm thơ ( hay, dở tùy theo chủ biên chọn, phải góp ' ma chay trước, in ấn sau ). Nào là tiểu sử trích ngang , chân dung ảnh được tung lên 'chễm chệ '' như ngồi trên bàn thờ '", tự thân chiêm ngưỡng để độc giả cùng tụng bái.
- ra mắt ' Vườn thơ tao ngộ' - ' lẵng hoa chào mừng 1000 năm Thăng Long' gồm 145 tác giả
' Thơ & Nhạc', sách dày 665 trang, khổ 14 x 20 cm , ruột blanc fin, bìa bristol 150, nhà xuất bản Trẻ tp. HCM cấp phép số KHXB 1554 / 54 / CXB / 27-12-2003 - chịu trách nhiệm: Lê Hoàng, Phạm Sĩ Sáu biên tập - hình như mỗi tác giả được in 3 bài, tự nguyện góp 3 trăm ngàn VNđ.
- để uy hiếp dư luận, cô chủ biên quen biết nguyên thứ trưởng văn hóa, mời thi sĩ Cù huy Cận ngồi đầu bàn , như một thứ ' bùa yểm ' qua bài ' BỤNG LÂN TÀI ' :
Thế giới mênh mông sống chẳng cùng
Cái tài âu cũng chỗ vui chung -
Hởi ai làm đẹp, làm hay đó,
Chụm lại cùng nhen lửa nấu nung
SÁNG TÁC 1974, CHÉP TẶNG LẠI HÒANG HƯƠNG TRANG
HUY CẬN / 2- 5- 95.
- riêng THẰNG PHẢI GIÓ trích tắp lự 20 usd trong số 300 usd, đưa ngay trong quán cà phê , có mặt Trần thị Bông Giấy + con gái Trần Nghi Âu Cơ, Hoàng Vũ Đông Sơn, Khải Thanh ( tiền từ Trần thị Bông Giấy trả bản quyền ' Thư viết ở Saigon ') để có 3 bài in :
CHO THUÊ NGUYỄN DU ( gửi Lữ Hồ )
VƯƠNG MIỆN CỦA ĐỜI ( gửi Đỗ Mai A)
BỨC TƯỜNG TRĂM TUỔI ( tặng Mẹ - không đề tên )
- thôi thì cũng phải thôi , có 1 bài ' cho thuê Nguyễn Du ' pham húy, vẫn được biên tập
Phạm Sỹ Sáu cho qua .
- và Hoàng Hương Trang còn tiếp tục 'thầu in' nhiều tập khác .
trái qua: - nhà thơ nữ Tâm Uyên + HOÀNG HƯƠNG TRANG [1938- ] + Thế Phong
+ Trần Thiện Hiệp (USA) + Hoàng Vũ Đông Sơn [1939- 2014 saigon]
+ nhà thơ nữ kiêm họa sĩ Lê Thị Kim [1950- ]
***
+ Trần Thiện Hiệp (USA) + Hoàng Vũ Đông Sơn [1939- 2014 saigon]
+ nhà thơ nữ kiêm họa sĩ Lê Thị Kim [1950- ]
+ nhà báo hải ngoại Đặng Văn Nhâm [1933- ]
(Trần Thiệp Hiệp cung cấp ảnh.)
***
Phổ Đức in tập đầu tiên theo kiểu' bao thầu' , do Chi nhánh NXb Thanh niên cấp phép, thi sỉ Thái Thăng Long , trưởng chi nhánh bỏ qua chuyện' logo' nhà xuất bản được thi sĩ Trần Ngọc Tự vẽ' một 'lô- gô ' khác, theo ý anh ta' mà không dùng' logo chính thức của Nxb Thanh Niên ').
- tiếp nhiều tập, thi sỉ Phổ Đức thực hiện đều đặn, nhờ sự bảo lãnh tiền trả in ấn, từ ái nữ thi sĩ Nguyễn Bính ( in xong ,nhận sách trả tiền ) cô Hồng Cầu bảo lãnh trước xí nghiệp in FAHASA . Có anh in thơ xong quỵt tiền chủ biên, có vị in đến 30 trang trả lệ phí 'giá cao' , có vị đưa cả song thân, phụ mẫu vào tuyển tập, chân dung ảnh bàn thờ + đôi ba câu ' vè' trả ơn nghĩa sinh thành v.v...
-thi sĩ ' thầu in tuyển tập ' Phổ Đức đã in được đâu đó trên dưới 20 tựa, thì phải ?
***
Người thứ ba mà tôi biết 'thầu in thơ' với tư cách ' bình thơ mầm thơ mới "nhú " là Nguyễn Lang Quân .
chàng làm báo tỉnh lẻ ven đô, in ấn tại thành phố ( HCM), bắt đầu bằng ' Văn thơ giữa đời thường' hay ' Sổ tay thơ' ( chi nhánh nxb Thanh Niên tại tp HCM cấp phép , xuất bản năm 2004 ) - sách dày 543 trang, khổ 13 x 19cm , giới thiệu từ ' thi sĩ tiền chiến 1 bài Hồ biểu Chánh ( nhá văn HBC chỉ làm 1 bài thơ duy nhất được phóng viên báo ' Văn nghệ tập san' phỏng vấn + in kèm bài thơ ( chủ nhiệm: Nguyễn đăng Thục ) đến thi sĩ đương đại Lưu Hoài - tất cả gồm 102 vị , 'chém vè 'xen kẽ những' thợ thơ bước đầu' Thanh Đạm với tập thơ đầu tay' Mưa đêm ' ( Chi nhánh Nxb Thanh Niên 2003 ) - Chàng ' phụ xe kiêm tiếp viên thu tiền vé ' Đội 4 Công ty xe khách Thành, nay ' phó chủ nhiệm CLB thơ ca quận Gò vấp' ,có tên thật Lê tấn Xiêm. Tôi từng chụp ảnh với vị này trong một lần' đi bồi dưỡng ở Dalat' do Đội xe 4 đài thọ - và lần này, thật bất ngờ , đọc thơ , nhìn chân dung ảnh tác giả Thanh Đạm :
Mưa đêm rẽ lối sợi buồn
Nửa tràn rêu đá, mưa tuôn dặm dài
Hạt mưa như khóc giùm ai
Người trong chăn ấm , kẻ ngoài mưa đêm
- thơ anh ta : ' hay như ba vạn, chín nghìn , hơn hẳn vạn tên thi sĩ chuyên tu '.
- tất nhiên, Nguyễn lang Quân dùng ' một số tác giả ít nhiều tên tuổi để câu khách, như : Hồ Biểu Chánh, Sơn Nam , Ngọc Linh, Kiên Giang, Việt Chung Tử , Thu Bồn, Cao Quảng Văn, Vũ đức Tô Châu ...
tiếp ' xen kẽ , chém vè ' phương danh những vị lần đầu mới được nghe tên, như : Hương Thu, Thế Truyền, Thanh Sử, Huỳnh Tiểu Hương, Thanh Đạm ... nhiều vô kể ...vân vân và vân vân ...
- đừng mong có kiểu bình thơ như ' Thi nhân Việtnam / Hoài Thanh ', Thi ca & Thi nhân / Cao Thế Dung, Những nhà thơ hôm nay / Nguyễn đình Tuyến ...
ĐƯỜNG BÁ BỔN chú thích.
-------------------------------------------------------
* tất cả ' tuyển tập thơ' của mọi' cai thầu ' đa phần đều xin cấp phép tại Chi nhánh Nxb Thanh niên tại tp HCM - và do biên tập Trương Công Bình ( bút danh khác: Hoàng Văn ) ' lặt chữ, vặt câu' - riêng bút ký ' Hànội 40 năm xa / Thế Phong chỉ có 2 từ ' phản chiến ' , chàng thi sĩ biên tập đòi nhà in bôi xóa đủ 1050 cuốn, in lần đầu vào 1999.
------------------
PHỤ LỤC : - vài lời ' tâm thư ' Nguyễn Lang Quân ( tr. áp chót, có ghi giá 60.000 VNđ / cuốn ) :
mời bạn đón đọc :
VĂN THƠ ĐỜI THƯỜNG ( tập II)
- sẽ xuất bản trong năm 2004
- các bạn muốn tham gia vào tập này xin gởi :
- tác phẩm, chân dung, tiểu sử trích ngang, quá trình hoạt động văn nghệ.
- người nhận : Nguyễn lang Quân , 226 / 23 Lê văn Sỹ, q. Tân Bình, tp, HCM.
- điều kiện tham gia sẽ cho biết sau, khi đã xem qua tác phẩm của bạn.
----------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
TƯỞNG NIỆM THI SĨ PHỔ ĐỨC [ IE LÊ PHƯỚC ĐỘ 1940 -- 18/ 12/ 2013 Saigon]
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét