2 bài tựa+ bạt viết cho thi tập 'nhịp tim thở/ cao mỵ nhân'
nxb: Nhân Ảnh, 2016 --phụ bản & bìa: khánh trường -- trình bày: lê hân -- tựa: võ thạnh vân -- bạt: bùi lê dung
tựa
võ thạnh vân
Viết là một cái nghiệp (thi nghiệp, văn nghiệp, sáng nghiệp). Goethe: “Viết là bận rộn tâm thức” (Gotz von Berlichinggen). Tâm thức là thức nghiệp. Sáng tạo là đắn đo, tư lường. Suy tư là đi thẳng vào thức nghiệp. Vùng vẫy trong thức nghiệp là nghiệp chướng. Không thoát khỏi nghiệp chướng là nghiệp dĩ, nghiệp dư, nghiệp trái. “Trái tim em muộn sầu / Suốt đêm dài tưởng nhớ / Ôi trái tim nhiệm mầu / Chắt chiu cuộc tình lỡ” (CMN, Trái tim vui).
Hạnh phúc hay đau khổ tuỳ vào nghiệp lực. Nghiệp lực ảnh hưởng nhiều ít bởi nghiệp nhân, nghiệp duyên. Đi vào chánh nghiệp: hạnh phúc. Sa vào tà nghiệp, oan nghiệp: đau khổ. “Đường tình xa tít mù khơi / Người tình rồi sẽ ngủ vùi trong thơ…”(CMN, Trăm năm nụ cười). Đau khổ là hoả nghiệp. Đó là điều tất yếu. Đó là hệ luận nhân quả.
Hạnh phúc hay đau khổ tuỳ vào nghiệp lực. Nghiệp lực ảnh hưởng nhiều ít bởi nghiệp nhân, nghiệp duyên. Đi vào chánh nghiệp: hạnh phúc. Sa vào tà nghiệp, oan nghiệp: đau khổ. “Đường tình xa tít mù khơi / Người tình rồi sẽ ngủ vùi trong thơ…”(CMN, Trăm năm nụ cười). Đau khổ là hoả nghiệp. Đó là điều tất yếu. Đó là hệ luận nhân quả.
Cao Mỵ Nhân đã viết, đã sáng tác, đã sáng tạo. Cao Mỵ Nhân làm thơ rất sớm, đủ mọi thể loại, từ những thập niên [50]. Cao Mỵ Nhân viết liên tục, không mỏi mệt, không ngừng nghỉ. “Không gian nào huyễn ảo / Ủ xác bướm trong thơ…” (CMN, Tồn tại).
Thơ Cao Mỵ Nhân như nước chảy, như mây trôi, như hành vân, như lưu thuỷ. Nước chảy từ trái tim, mây trôi từ khối óc, hành vân từ tài hoa khắc cốt, lưu thuỷ từ máu huyết cha ông. “Tịnh ngôn hoa cõi vô minh / Nở trên thân phận người tình huyễn hư / Anh tìm trong cuộc lãng du / Dáng em mờ ảo cũng vừa trăm năm… (CMN, Tịnh ngôn hoa). Thơ là tất cả. Thi nhân đích thực không sống vì thơ, nhưng, sống cho thơ. Một nghệ thuật vị nghệ thuật. Đối với Cao Mỵ Nhân, làm thơ là một thi trái. Viết là trả nợ con tim.
Thơ Cao Mỵ Nhân như nước chảy, như mây trôi, như hành vân, như lưu thuỷ. Nước chảy từ trái tim, mây trôi từ khối óc, hành vân từ tài hoa khắc cốt, lưu thuỷ từ máu huyết cha ông. “Tịnh ngôn hoa cõi vô minh / Nở trên thân phận người tình huyễn hư / Anh tìm trong cuộc lãng du / Dáng em mờ ảo cũng vừa trăm năm… (CMN, Tịnh ngôn hoa). Thơ là tất cả. Thi nhân đích thực không sống vì thơ, nhưng, sống cho thơ. Một nghệ thuật vị nghệ thuật. Đối với Cao Mỵ Nhân, làm thơ là một thi trái. Viết là trả nợ con tim.
Ngòi bút Cao Mỵ Nhân đã thành danh từ đấy. Ngòi bút tài hoa trác lạc ấy không màu mè, không làm duyên, không điệu hạnh, không se sua, không phe nhóm, không tự kỷ, không cao ngạo, không bon chen, không khoác lác. “Suốt ngày canh nhịp tim sai/ Nghe như có tiếng thở dài trong thơ (CMN, Tim & Anh). Thơ Cao Mỵ Nhân bình dị, tự nhiên, thân ái, gần gũi, tha thiết, vì người, vì đời, vì tình yêu. Tình yêu thiên thiên, non nước, tha nhân đã là nguồn mạch thi hứng. “Phải thật tình yêu rừng/ Mới cuốc núi trồng hoa/ Phải thật tình yêu người/ Mới thích thú làm thơ…” (CMN, Quên mau quá khứ).
Quintilian : “Điều hoàn hão nhất của một tác phẩm là sự gói ghém, phong kín.”Nghĩa là ý tại ngôn ngoại. Nghĩa là thi nhân xử dụng hư bút. Điều quan trọng là điều chưa (hoặc không) nói ra. Bởi tất cả những thứ ấy đã đúc kết thành phong cách thi nhân.
Quintilian : “Điều hoàn hão nhất của một tác phẩm là sự gói ghém, phong kín.”Nghĩa là ý tại ngôn ngoại. Nghĩa là thi nhân xử dụng hư bút. Điều quan trọng là điều chưa (hoặc không) nói ra. Bởi tất cả những thứ ấy đã đúc kết thành phong cách thi nhân.
Riêng trong lãnh vực thơ thì thi ngôn, thi ngữ, thi cách, thi vần, thi luật, thi pháp… là những điều mà bất cứ người làm thơ nào (kể cả bọn thi nô) cũng có thể có và mài dũa được. Nhưng, điều khác nhau giữa những người làm thơ là cái thi hứng, thi tứ, thi liệu, thi tố… “Trăng hạ tuần buồn lắm/ Mầu nhạt như lòng ai/ Em đầy hồn mê đắm/ Thương sắc hoa tàn phai… // Nơi rặng núi mùa xuân / Có hoa phù dung trắng / Dưới trăng, người bâng khuâng / Thơ em càng hoang vắng" (CMN, Quên một mùa xuân). Tất cả những điều nầy tạo ra thi vị đặc thù của bậc thi nhân. Đó là phong thái riêng của một ngòi bút. Đó là cái mà người Pháp gọi là style (cung cách, phong cách… Style c’est l’home). Đó là bút pháp riêng tư. Tất cả những yếu tố riêng tư trên đã tạo thành dáng dấp tao nhân và tâm tình mặc khách của Cao Mỵ Nhân.
John Ruskin: “Tác phẩm được sáng tạo bởi những tâm hồn nhạy bén và cao thượng.” Horace (Arts Poetica): “Thơ là người thầy đầu tiên của nhân loại.” Đức Vạn Thế Sư Biểu lại nói: “Bất học thi, vô dĩ ngôn.” (Không học thơ, không có lời để nói). [bài học Khổng Tử đã dạy Bá Ngư].
Montaigne (Essay I): “Làm thơ dễ hơn hiểu thơ.” Người Việt biết làm thơ, dĩ nhiên, nhưng lại càng hiểu thơ hơn dân tộc nào khác. “Ôi, cuộc sống này rất mến yêu/ Tại sao Thượng đế chẳng nuông chiều/ Cho ta suy gẫm về ân sủng / Một chút nơi Ngài, thật hắt hiu” (CMN, Tiếng đập của trái tim). Hãy nhìn vào gia tài khổng lồ của kho tàng ca dao, tục ngữ, phong dao, đồng dao… của dân tộc qua bao niên đại, chúng ta sẽ thấy được ưu việt về làm thơ và hiểu thơ của dòng máu Việt tộc từ cha ông chúng ta. Cha ông chúng ta đã dựng nước, giữ nước, chống xâm lăng, xây đắp xã hội, giáo dục con cháu… bằng thơ. Thậm chí người mẹ Việt nam ru con cũng bằng thơ. “Từ đi, nắng chiếu vườn xưa / Giờ về, ngại cảnh gió mưa điêu tàn" (CMN, Hạ Buồn). Wordsworth (Preface to The Lyrical Ballads): “Thơ là đá tảng chống đỡ cho nhân loại.” Người dân Việt có hiểu thơ thì thơ văn mới trường tồn. Phạm Quỳnh: “Truyện Kiều còn, tiếng Việt còn.”
Một học giả tây phương, Règles Douglas, sau khi đọc Truyện Kiều và Ca dao dân gian của chúng ta, đã tuyên bố:“Dân tộc Việt nam là một dân tộc thi sĩ.” Quả thật như thế. Nếu dân tộc Trung hoa là dân tộc mưu sĩ, dân tộc Nhật bản là dân tộc hiệp sĩ, dân tộc Ấn độ là dân tộc đạo sĩ, dân tộc Hy lạp là dân tộc lực sĩ… thì dân tộc Việt nam chắc chắn phải là dân tộc thi sĩ. “Kiếp xưa ta có gặp nhau/ Vội vàng quá, khiến quên câu giã từ/ Bây giờ bỗng thấy trong mơ/ Bóng anh đang thả lưới tơ êm đềm // Em theo sương khói đi tìm / Từ nguồn xưa tới những miền nước xa/ Từng cơn lũ lụt phong ba/ Lưới tơ anh vẫn thả ra cuối trời // Theo anh tưởng trọn đường đời/ Trái tim e cũng cạn lời nỉ non/ Núi cao, biển rộng, lòng son/ Nhớ thương triều cạn, mỏi mòn hướng đi // Kiếp xưa chưa có từ ly / Đời nay chia biệt cả khi xum vầy/ Thế là tình cũng phủ mây/ Bóng anh thấp thoáng nhưng đầy hồn em…” (CMN, Từ tiền kiếp). Cao Mỵ Nhân thừa hưởng dòng máu thi sĩ chính thống, từ nòi giống, từ cha ông, từ tim phổi. Bởi đó, Cao Mỵ Nhân hẳn có thi cốt, vì, thơ chảy trong huyết quản, trong từng tế bào của thi nhân.
Cao Mỵ Nhân làm thơ để phụng hiến, qua đức khiêm hạ và lòng nhân ái. Các thi nhân và triết gia hữu thần (như: Dante, Allston, Schlegel, Heine, Willis, Bulwer, Joubert, Delsarte, Schopenhauer, Schiller, Anna Jameson, J. Brown, Lessing, Emerson, H. James, Blaikie, JG. Holland, Henry Martyn, Rochefoucauld, Burke, Robertson, Goldsmith, Shakespeare, OW. Homes, Young…và nhiều nhiều nữa) đều đồng ý: “Mục đích tối thượng của thi ca là để xiển dương thiên nhiên và tình người.”
Hãy đọc nguyên bài thơ sau đây:
Hãy đọc nguyên bài thơ sau đây:
“Phải thật tình yêu rừng
“Mới cuốc núi trồng hoa
“Phải thật tình yêu người
“Mới thích thú làm thơ…
“Tại sao người làm thinh
“Nhìn hoa từ đá nở
“Nụ hoa vàng thật xinh
“Sao người như sầu khổ
“Người tìm gì trong hoa
“Phải một bài thơ nhỏ
“Hay cuộc tình trôi qua
“Đã khát khao nỗi nhớ
“Phải thật tình yêu người
“Như rừng thương đá vỡ
“Phải thật tình yêu đời
“Mới quên mau quá khứ…
(CMN,
Quên mau quá khứ).
Cao Mỵ Nhân làm thơ từ tuổi mười lăm mười ba. Thi nhân làm thơ suốt một đoạn đường dài thăng trầm của cuộc đời, của vinh nhục tổ quốc, của máu xương phục vụ quê hương, của đường dài lưu vong biệt xứ. “Trái Tim sầu muộn / Thương nhớ hong khô/ Cuộc tình trừu tượng/ Đam mê hồn thơ // Em vẫn mộng mơ/ Sao anh lặng lẽ/ Ta cùng bơ vơ / Bên trời dâu bể "(CMN, Trái tim trừu tượng).
Cao Mỵ Nhân vẫn đang làm thơ. Nghĩa là, vẫn rút ruột, vẫn vắt nặn ưu tư, vẫn đêm thao thức trắng, vẫn ngày quằn quại nỗi bi thống cho kiếp nhân sinh “linh ư vạn vật” của kiếp người. “Nhưng trái tim em/ Suốt đời tươi mát/ Mà sao tia nhìn/ Nhạt nhoà nước mắt" (CMN, Trái tim trừu tượng). Và thơ còn chảy mãi từ trái tim bén nhạy nỗi đời của thi nhân. Kiếp tằm nhả tơ. Kiếp ong mữa mật. Nghiệp thi nhân chỉ biết làm thơ. Xuân tầm đáo tử ty phương tận. Con tằm đến thác vẫn còn vương tơ. Longfellow (A Psalm of Life): “Thời gian rồi sẽ trôi qua, nhưng thi ca vẫn trường tồn miên viễn.”
Cao Mỵ Nhân vẫn đang làm thơ. Nghĩa là, vẫn rút ruột, vẫn vắt nặn ưu tư, vẫn đêm thao thức trắng, vẫn ngày quằn quại nỗi bi thống cho kiếp nhân sinh “linh ư vạn vật” của kiếp người. “Nhưng trái tim em/ Suốt đời tươi mát/ Mà sao tia nhìn/ Nhạt nhoà nước mắt" (CMN, Trái tim trừu tượng). Và thơ còn chảy mãi từ trái tim bén nhạy nỗi đời của thi nhân. Kiếp tằm nhả tơ. Kiếp ong mữa mật. Nghiệp thi nhân chỉ biết làm thơ. Xuân tầm đáo tử ty phương tận. Con tằm đến thác vẫn còn vương tơ. Longfellow (A Psalm of Life): “Thời gian rồi sẽ trôi qua, nhưng thi ca vẫn trường tồn miên viễn.”
võ thạnh văn
Phù Hư am, Sacramento, CA/tháng 8/2016
-----------------------------------------
bạt
bùi lê-dung
Tình Yêu làm con người luôn tươi trẻ. Tình yêu làm cho Thơ trở thành long lanh châu ngọc, thành suối nguồn mật ngọt, chan hoà tuôn chảy, trào dâng bất tận không điểm dừng! Thi tập NHỊP TIM THƠ của Cao Mỵ Nhân là một trong hằng hà sa số những bằng chứng. Trên những trang thơ nơi đây, hình ảnh Trái-Tim-Yêu đã chiếm một dung lượng lớn và tạo nên một vẻ đẹp đặc thù cho riêng thơ Cao Mỵ Nhân. Nói cách khác, Hình Tượng Trái Tim, đã được vẽ nên bởi những ngôn từ dịu dàng, dung dị, chân chất, trong sáng, lắng sâu, khắc họa Tình Yêu muôn vàn diễm lệ: “Anh xếp hàng trái tim trên giấy trắng/ Vẽ đầy trời tim thắm mãi không già!” Hãy thử đi tìm ý nghĩa Tình Yêu mà tác giả (người vẽ trái tim) đã ân cần gói ghém và gởi gắm, để được chạm vào nhịp tim thơ ngân rung lời đồng vọng…
Hình ảnh Trái Tim Thơ được vẽ trong thơ Cao Mỵ Nhân, trước hết, là Tình Yêu của muôn mặt nhân gian lên tiếng gọi, nhắc nhở chúng ta về những nồng nàn hương sắc cuộc đời. Tình được gắn liền với Thơ. Thơ là phương tiện bày tỏ Tình.
Ta trôi trong trời
Bao la đắm say
Cuộc tình tuyệt vời
Trong thơ hôm nay…
(TRÁI TIM TRỪU TƯỢNG )
Phải chăng, chỉ trong suối nguồn Tình Yêu, người mới tìm thấy vô biên trời hạnh phúc, đủ những cung bậc si luyến nồng cháy hương lòng. Trong Tình Yêu, cho đi đẹp hơn nhận lãnh. Tình Yêu cho đi mang lại hạnh phúc to lớn hơn là tình yêu thọ nhận.
Còn trái tim nào đẹp hơn
Cho em xin lại dỗi hờn hôm qua
…
Anh cười: này đoá hoa thơ
Bốn ngăn tim đã mịt mờ tình em
Anh không giữ lại gì thêm
Cho em tất cả êm đềm yêu thương
(TRÁI TIM GHÉP)
Yêu là tận hiến và trao ban. Bởi đó mà “Anh không giữ lại gì thêm/ Cho em tất cả êm đềm yêu thương.” Và chỉ trong dâng hiến chân thành tự nguyện, mới tận hưởng được trọn vẹn những hạnh phúc trân tàng, lời thơ ngập tràn niềm hoan lạc của 'TRÁI TIM VUI.' Chỉ cần hé mở cửa lòng, chỉ cần mở khoá con tim… tự khắc, niềm hoan lạc do Tình Yêu đem lại sẽ chảy tràn trong huyết quản, trong nỗi vui mừng chan chứa:
Anh vẽ trái tim em
Trong lòng anh buổi sáng
Mặt trời còn chưa lên
Em chờ hong ấm nắng
…
Anh vẽ trái tim vui
Trong lòng anh, thầm gọi
…
Người tình ơi, sớm nay
Nơi không gian giấu mặt
Hồn em bỗng đắm say
Bóng anh nhoà trước mắt…
Vì thế, khi đã cùng trao trọn tin yêu, Thơ sẽ giữ lại những nụ cười mãi mãi thanh xuân. Tình Yêu không bao giờ chết. Chỉ đôi khi (hoặc nhiều khi) Tình Yêu tạm vắng mặt. Rồi khi cơ duyên ghé lại, Tình Yêu sẽ trở về nguyên trạng trên ngai, khi Tình Yêu và nhu cầu yêu thương của con tim được réo gọi.
Anh cười, làm sao quên được
Trái tim, quả táo bên trời
Khiến anh xua bao phiền muộn
Theo em đi suốt cuộc chơi…
(TRÁI TIM VÀ QUẢ TÁO)
…
Mây lửng thửng bay lên rừng, khẽ nhủ
Tình yêu thường phiêu lãng như hồn thơ
Mùa xuân nào bắt em ngồi im nhỉ
Những phương trời viễn mộng bước xuân chờ
(MẶT TRỜI XUÂN)
Thế giới tình yêu trong trái tim thơ Cao Mỵ Nhân phong phú đa dạng sắc màu cảm xúc của chốn tình trần hoan lạc đầy rạo rực, tình tứ, đắm mê… như thần thoại mơ hồ huyễn mộng… nhưng cũng rất thật và rất gần… có thể như sờ được, nắm bắt được, nâng niu trìu mến được:
Bàn tay đỡ một trái tim
Trái tim giữ một nụ hoa
Em ngồi ủ ấm tình ta
…
Bình minh thì thầm rất nhẹ
Hỏi rằng em hạnh phúc chưa
…
Đoá hoa rực rỡ sáng nay
Em lại vô cùng đắm say
Trái tim đẹp ôi thần thoại
(GIỮ MỘT NỤ HOA)
Đó là những khao khát sum họp, hạnh phúc ngây say, quân quần đoàn tụ. Yêu là tận hiến, là trao gởi, là chìu chuộng, là nâng niu trân quý, là hy sinh cái tôi cho người mình yêu. Tình Yêu và Thơ, cả hai đều không sinh sống được trong những mảnh đất của ích kỷ, nhỏ nhen, vụ lợi, giành giựt, chèn lấn, tranh chấp, hơn thua…
Thế em có muốn chúng mình
Nhốt thơ và nắng trong hình vẽ yêu
Trái Tim bỗng thổn thức theo
Này đây tất cả anh chìu đó nghe…
(NẮNG VÀ ANH)
Tự nguyện dâng hiến và trao tặng, là trân trọng chắt chiu dành riêng cho nhau để cùng tìm thấy những nhiệm mầu. Tình Yêu quả thật nhiệm mầu và có sức mạnh vạn năng. Một vị giáo chủ triết nhân của vùng đất Lưỡng hà địa đã từng nói: “Tình Yêu mạnh hơn sự chết.”
Từ khi tim hở van to
Em đâu còn dám hẹn hò cùng… ai
Suốt ngày canh nhịp tim sai
Nghe như có tiếng thở dài trong thơ
(TIM VÀ ANH)
Bài thơ nào tặng anh
Cũng toàn lời tim gọi
Sao hôm nay tim xanh
Khiến lời thơ bối rối
Anh hái lá trầu không
Làm tim em trẻ lại
(TRÁI TIM XANH)
Nhưng tình trần vốn tưởng vĩnh hằng bất diệt đó, thực ra tự bản thể Tình Yêu cũng rất mong manh! Quả thật là Tình Yêu huyền ảo, trừu tượng, không bóng, không hình… Cho nên, Thơ nơi đây không chỉ nồng nàn hương yêu đủ sắc màu giai bậc luyến ái… mà ngôn ngữ tình yêu trong Nhịp Tim Thơ của Cao Mỵ Nhân còn nói đến những đau khổ, chia lìa… Niềm đau ấy, chắc chắn (và có thể rất chắc chắn) là do con Tim còn nghi hoặc, chưa dâng hiến tận cùng, cho gởi trao toàn vẹn… Những bất cập ấy tạo gợi những chia xa, bắt đầu từ tâm tưởng. Rồi từ tâm thức (triền miên những nghi hoặc sầu bi) biến thành hành động (vô cùng tiêu cực):
Tưởng anh bỏ quên bài thơ tình trên núi
Em trở về ôm gối, khóc tả tơi
(THÁI DƯƠNG HOA)
Ta ở bên này khung cửa sổ
Tim từng tiếng đập chậm sầu bi…
(TIẾNG ĐẬP CỦA TRÁI TIM)
Xin được lặp lại: Duyên do là từ sự lỗi nhịp, từ những khập khiểng tin yêu, từ những băn khoăn, nghi hoặc, toan tính, rình rập, trách móc, giận hờn, so đo, tính toán, kể lể, nằn nì, trách móc, cật vấn, ghen tuông (vô lý, vô cớ), tra gạn…. Như vừa nói ở mấy đoạn trước, Tình Yêu và Thơ không thể ươm mầm và nẩy nở được trên những hoàn cảnh bất lợi đó… Bởi, hạnh phúc khi Yêu là tin tưởng, là phó thác. Ngược lại, tình cảm mà ta tưởng lầm là “tình yêu” đó chắc chắn sẽ mang lại đau thương, sầu khổ, dằn vặt, lên cân, cao máu, thao thức, mất ngủ…
Anh có biết trái Tim em hờn tủi
Cũng từ khi gặp gỡ anh… xa khơi
Chẳng bao giờ anh cất lên tiếng gọi
Cho hồn thơ em yêu đến tuyệt vời
(THÁI DƯƠNG HOA)
Trong nỗi đau, Thơ chợt lảo đảo dỗi hờn rung lên bao tần thống khổ:
Dù em không tồn tại
Trên cát lạnh im lìm
Anh cũng đừng mang tới
Chiếc vỏ bọc trái tim
Em rất buồn, biết không
Trái tim giữa mênh mông
Anh đưa ai mượn thế
Xô em tới vô cùng
(TỒN TẠI)
Nhưng tình yêu mênh mông quá, trong thống khổ dỗi hờn, vẫn không che dấu được niềm tin yêu nghiêm cẩn dành trọn cho nhau, nên nhịp Tim Thơ lại trở thành nhân ảnh của những khoắc khoải, bồn chồn luyến lưu nhớ nhung khắc khoải mong đợi:
Ngoài song mây bay
Nắng vàng đắm say
Bóng chim mất hút
Ngay trong tầm tay
…
Anh cũng như chim
Ta mải miết tìm
Trời bao la quá
Anh và trái tim…
(SOẢI CÁNH ĐAM MÊ)
Cả ngày em mơ ước
Được ở cạnh người ta
Mưa rơi trên nước mắt
Nhớ nhung gởi đi xa
(MƯA RƠI TRÊN NƯỚC MẮT)
Tim giờ đã nhẹ như bông
Sắp rơi ra khỏi chiếc lồng ngực đau
Hôm nay tim khác hôm sau
Nhớ anh đổi sắc, thay màu rồi đây
(THỜI GIAN CỦA TIM).
Từ câu thơ 4 chữ đến nhịp ngũ ngôn dồn nén, thể hiện nỗi lịm buồn và những bối rối thao thức đến lạ. Mà thật ra, nói lạ là nói một cách bình thường với những hoàn cảnh và tâm hồn bình thường… Những tâm hồn có khả năng yêu thương nhạy bén phải là những tâm hồn non trẻ, vô tư… sẳn sàng mở ra trong tinh thần khai phóng, tìm kiếm những chân trời trong sáng tươi mới của từng ngõ ngách con tim tế nhị vi diệu:
Đôi bàn tay thiên hạ
Khép lại Trái Tim buồn
Em nhìn anh khác lạ
Hỡi người tình hoàng hôn
Sao anh không nhung nhớ
Mỗi buổi chiều vắng em
Bao nhiêu cuộc tình lỡ
Vẫn cho ta… êm đềm
Thôi rồi… xa nhau thật
Em úp mặt vào thơ
(NGƯỜI TÌNH HOÀNG HÔN)
Lời thơ ngập tràn hoài vọng tưởng tiếc trong nỗi cô đơn chất ngất bi thương nhưng vô cùng hạnh phúc. Từ ngữ 'bi thương' chỉ là những tô vẻ điểm trang cho Tình Yêu có thêm chút màu mè lãng mạn ví như biển phải có sóng, như rừng phải có gió:
Anh ngồi vẽ thời gian
Thời gian không hình bóng
Chỉ có em lang thang
Trên đường tình ảo vọng
…
Khung vải thoắt như mây
Bút mầu gây sóng gió
Cuộc tình trong cơn say
Cuộc đời đầy sóng gió…
(VẼ THỜI GIAN)
Rồi vỡ òa, theo dòng thơ 8 chữ trải dài những tận hiến một đời tự trói buộc nhau:
Em sẽ khóc bởi vì anh thôi đấy
Rất nhiều lần em hét dưới trời sao
Tưởng một lần hồn thoát xác bay cao
Em lại tiếc chưa tìm anh thổ lộ
…
Xin đừng khuất trên biển trời lắng đọng
Vầng trăng xanh trôi mãi tới phương mô
Khói sương bay một thoáng cũng mơ hồ
Em từ tạ nỗi đam mê chất ngất
Người yêu hỡi còn đây hay đã mất
Dù bềnh bồng trong nước mắt đêm qua
Sáng hôm nay thơ viết bỗng… thăng hoa
Anh Thân Kính, anh vô cùng… huyễn ảo…
(ĐÊM QUA)
Lời tình đa sắc điệu, nên thoắt đó, nhịp Tim Thơ chợt chùng xuống mang âm điệu lời ru, lời ru tự dỗ dành mình của trái tim luôn khao khát tình yêu, dẫu giữa bao muộn phiền vẫn ươm giữ những yêu thương lấp lánh nguyên vẹn nguồn hy vọng. Hy vọng. Có hy vọng là bắt đầu có ánh sáng, có hơi ấm, có hứa hẹn, có hạnh phúc.
Trái tim xanh như mắt lệ ưu phiền
Rồi một lúc tim vàng chan chứa nắng
(NGƯỜI VẼ TRÁI TIM)
Anh vẽ Tim sầu tủi
Cho em dấu lệ tràn
Cuộc tình chưa mệt mỏi
Nên yêu vẫn chứa chan…
(TIM VÀ BÔNG HỒNG VÀNG)
Cả đêm qua, mơ thấy anh, xua bóng tối
Đợi bình minh chờ hoa nở dưới mặt trời
(THÁI DƯƠNG HOA)
Làm sao giữa đất với trời
Lửa hồng hoang cháy suốt đời có em
Thôi thì giữ nóng trái tim
Muôn sau anh sẽ đi tìm được thôi…
(KÉO KHÔNG GIAN LẠI)
Nhưng dẫu ở tận cùng những sắc điệu buồn nào, đẹp nhất của tận nguồn hạnh phúc tình yêu vẫn mãi là tình trần bất biến – biết thủy chung, chờ đợi: “Cần chi soi ngắm tình nhau / Tim em vẫn giữ nguyên mầu thuỷ chung” và… chấp nhận cuộc chơi:
Một ngày hay một tháng
Một năm hay một đời
Mưa rơi nhoà nước mắt
Em chờ anh mãi thôi…
(MƯA RƠI TRÊN NƯỚC MẮT)
Với niềm tin thiết thạch, miên viễn, tinh khôi… thì Yêu chắc chắn là hạnh phúc. Hạnh phúc ngọt ngào tìm được ngy trong những khắc khoải, ngóng mong, chờ đợi…
Trái Tim nào nếm được
Quả táo nồng nàn môi
Thế là em ao ước
Có anh trong cuộc đời
(CHƯA HẸN NHAU KIẾP NÀY)
Chín tầng ngũ sắc mây xa
Sáng nay rời biển bao la, bay về
…
Ngọc lan tám hướng nguyên khai
Thơ em hay chuỗi thở dài chờ mong
Này đây sợi thắm, tơ hồng
Cột vào tay để nhắc lòng nhớ nhau
Tháng năm xa xót, sầu đau
Hãy tin rằng có kiếp sau luân hồi…
(ĐỢI Ở LUÂN HỒI)
Và chỉ khi biết yêu với một tình yêu thủy chung như nhất, người mới thực sự tìm thấy những thăng hoa! Mà thật ra, những chụm từ như “sầu đau, sầu tủi, sầu muộn, xa xót, thở dài, nhạt nhoà nước mắt, mệt mỏi, lệ tràn, hong khô, ưu phiền, cô đơn…” trong thơ Cao Mỵ Nhân chỉ là những biểu hiện từ mặt trái của chứa chan hạnh phúc, của tràn trề niềm vui (…vì trái tim em suốt đời tươi mát… vì tình yêu vời vợi…).
Bài thơ nào tặng anh
Cũng toàn lời tim gọi
Sao hôm nay tim xanh
Khiến lời thơ bối rối
…
Em đỡ trái tim thơ
Ôi trái tim vời vợi
(TRÁI TIM XANH)
Nên dẫu là 'TRÁI TIM TRỪU TƯỢNG', thơ Cao Mỵ Nhân vẫn gửi đến cuộc đời những sắc màu thăng hoa bất tuyệt của tim xanh, tim đỏ, tim vàng (ngay cả con tim ghép hở van)… Con tim (biểu hiện cho Tình Yêu) càng 'trừu tượng'càng kỳ bí, càng hấp dẫn, càng lôi cuốn, càng đam mê, càng bùa phép, càng cao tay ấn:
Trái Tim sầu muộn
Thương nhớ hong khô
Cuộc tình trừu tượng
Đam mê hồn thơ
…
Nhưng trái Tim em
Suốt đời tươi mát
…
Anh bảo kiếp này
Không trọn vòng tay
Muôn sau anh đợi
Em trên bè mây
Ta trôi trong trời
Bao la đắm say
Cuộc tình tuyệt vời
Trong thơ hôm nay…
(TRÁI TIM TRỪU TƯỢNG)
Trên tất cả, điều còn lại đẹp tuyệt vời trong Trái Tim Thơ Cao Mỵ Nhân, đó còn là trái tim dành cho nhân thế với cuộc lữ đi qua, đánh thức sự hồi sinh, những tái sinh lung linh ngời đẹp lưu li… Lúc đó, Thơ và Tình Yêu đã đồng nhất trong lời kinh nhật tụng, trong tụng ca lộng lẫy mê hồn giúp nhau tìm thấy những yêu thương bao dung vượt bến lăng trầm, vượt cõi lầm mê. Lời thơ huyền nhiệm như lời mặc khải, mang đầy bí ẩn của mệnh lệnh truyền trao:
Tại sao cứ phải đi tìm
Điều uyên nguyên của nỗi niềm cô đơn
…
Đường tình xa tít mù khơi
Người tình rồi sẽ ngủ vùi trong thơ…
(TRĂM NĂM NỤ CƯỜI)
Khi nhận chân tình yêu hóa sinh, Trái Tim Thơ chợt thênh thang rộng lớn, bao dung ôm hết tình người, tình đời, tình non, tình nước…
Đất thu kỷ niệm,
trời mời quan san
…
Dù cho thoả chí tang bồng
Có về thì cũng như vòng hoá sinh
…
Bóng im, cây lá nhủ thầm
Rồi đây thực sự lắng trầm… hồn thơ…
(TỪ TẠ SÂN TRĂNG)
Trong 'BÀY TỎ', điệu lục bát thẳm sâu lắng đọng hằn rõ lời thấu hiểu về lẽ được – mất, hơn – thua, lời – lỗ, chân – giả, thắng – bại, vinh — nhục, thăng – trầm, thịnh – suy, hưng – vong… của cuộc tồn sinh nhân thế:
Giả chân thì cũng đã rồi
Còn chi để nói hỡi người trăm năm
…
Trầm tư mang nỗi ưu phiền
Ra chân mây thả nghe tiền kiếp đau
Phải thời nay tới muôn sau
Đời đời quên hẳn muộn sầu thế gian
(BÀY TỎ)
Vì thế, Thơ càng đẹp rạng ngời lung linh:
Từ nơi cao vút… hồn say
Hoa ươm hương ngát ủ đầy. Tim ta
Mặt trời lặng lẽ ló ra
Bao nhiêu tình tự chan hoà trang kinh
Tịnh ngôn hoa cõi vô minh
Nở trên thân phận người tình huyễn hư
Anh tìm trong cuộc lãng du
Dáng em mờ ảo cũng vừa trăm năm…
(TỊNH NGÔN HOA)
Từ những riêng tư, Thơ hướng về cuộc đời chung với những nhịp điệu diệu vời, vị tha, hào phóng. Trong bài thơ có nhan đề 'TẶNG NGƯỜI,' ngôn từ (thi tứ) đã mang bóng sắc của lời kinh tạng, mở lòng trao gửi đến tha nhân:
Tặng người một đóa mai hồng
Đẹp như hoa nở trong vòng hoá sinh
…
Tặng người một đóa mai vàng
Lẫn trong hương sắc có nàng thơ quen
Ngày mai xuân sẽ khai nguyên
Khúc khai quân hiệu khắp miền lưu vong
Tặng người trắng cả non sông
Bạch mai rực rỡ từ đông sang đoài
Trống chiêng vang dội đất trời
Ta về mở lại núi đồi mênh mang…
Những bóng sắc cuộc đời phiêu phưởng khi được khai phóng – chỉ một vạt áo giai nhân, thơ chắp cánh bay trở thành vẻ đẹp phiêu bồng sắc trời lồng lộng của lẽ Sắc – Không, như hư, như thực, như gần, như xa:
Áo em giờ tựa khói bay
Anh nhìn theo mãi bè mây cuối trời!
Trong Nhịp Tim Thơ mà Cao Mỵ Nhân trao gửi, từ bước-chân-hành-lữ khởi đi, từ nhịp đập yêu thương tràn trề giai bậc hương sắc cuộc đời, đã theo từng dòng thơ chuyển hóa, vẻ đẹp của Trái Tim Thơ giờ đây đã mang trọn dòng sinh lực cuồn cuộn lưu chuyển, đầy ắp vẻ đẹp của mùa xuân. Thơ nhắn gửi với chúng ta: Cuộc sống luôn tái sinh bất tận – và lời tụng ca Tình Yêu trong Thơ Cao Mỵ Nhân, đã hóa thành suối nguồn mật ngọt tô thắm tình trần với cuộc đời đẹp khúc hoan ca, luôn luôn là một khởi đầu –những khởi đầu tươi mát, trẻ trung, tràn trề sức hấp dẩn, lôi cuốn. Những khởi đầu đầy màu sắc bướm hoa đường mật ngọt ngào tình yêu. Những khởi đầu và tái sinh nhiệm mầu bất tận. Tình Yêu cũng như mùa xuân, nhưng là những mùa xuân không bao giờ chấm dứt. Tình Yêu, trong thơ Cao Mỵ Nhân, là những mùa Xuân Vĩnh Cữu. Tóm lại, qua thi phẩm NHỊP TIM THƠ, nhà thơ Cao Mỵ Nhân quả xứng đáng là một đặc sứ (hay có thể gọi được là một 'Thông ngôn [viên] đích thực') của Tình Yêu. Thi nhân, qua một thi pháp trong sáng và giản dị, đã đem đến cho người đời hơi ấm, nét đẹp và hương vị mặn nồng của Tình Yêu chân chính.
Mây ngũ sắc cuối chân trời lữ thứ
Cỏ cây mừng vì tất cả hồi sinh
Chào năm mới, chào tháng năm bất tận
Xuân chờ ta nơi khởi điểm viễn hành!
`
bùi lê-dung
Melbourne, Australia, mồng 2 tháng 9 / 2016.
(trích lại từ 'Quảng Ngãi Nghĩa Thục'
Melbourne, Australia, mồng 2 tháng 9 / 2016.
(trích lại từ 'Quảng Ngãi Nghĩa Thục'
cao mỵ nhân [ 25-3- 1939 sapa- ]
(ảnh: internet)
(ảnh: internet)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét