câu chuyện bức chân dung tuổi đôi mươi của tôi'
www.maguytran-pinterville.com
đi tìm bà Trương thị Thịnh: chuyện bức chân dung
của tôi / MAGUY TRAN -- bài đăng trên www.gio-o.com
chân dung madam maguy trần khi 20 tuổi (1962) ,
nữ họa sĩ trương thị thịnh vẽ theo đặt hàng, từ vị đại sứ
Hoa Kỳ rất quyền uy, bên cạnh chính phủ Ngô đình Diệm
thời ấy, đó là ngài Henri Cabot Lodge [1902- 1985].
Bức tranh không ký tên người vẽ, được ngài đại sứ gửi
tặng người bạn, bà Maguy Trần ở Pháp. Bức chân dung
này sau được bưu chính Pháp in trên tem.
Sau 50 năm, bà Maguy Trần tìm được tác giả bức chân
dung ấy, chính là nữ họa sĩ tài danh Trương thị Thịnh ,
tốt nghiệp khoá đầu tiên trường Quốc gia cao đẳng Mỹ thuật
Gia định.(hiệu trưởng họa sĩ Lê văn Đệ)-- hiện sinh sống ở
San Jose.
Bà Maguy Trần viết, "... nhờ vào bức tranh trên web,
mọi sự diễn ra như sợi chỉ Ariane-- lòng biết ơn của tôi đối
với www.gio-o.com "
(Bt)
'câu chuyện bức chân dung
tuổi đôi mươi của tôi'
maguy tran
Sau khi bị một tai nạn trầm trọng, tôi không còn nhớ tên nhà hoạ sĩ. Tôi chỉ biết đó là một phụ nữ ; và chồng bà cũng là một họa sĩ.
Bức chân dung này do cha nuôi tôi tặng; và, thực hiện theo một tấm ảnh năm tôi 20 tuổi. Môt trong những người bạn thân của tôi, Henry Cabot Lodge Jr., cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Việtnam;đã trả lại cho tôi vào đầu thập niên 70 (1970) ở Rome, kèm theo cái khung ảnh lộng lẫy năm tôi 30 tuổi.
Henry [Cabot Lodge] vào giai đoạn này là đặc sứ của tổng thống Mỹ ở Vatican. Ông [ta] không có một chút tôn kính nào đối với gia tộc họ Ngô + họ Trần, 'trừ cô' -- ông ta thường nói với tôi như vậy.
Sau câu chuyện xấu xa chuyển tiền Đông dương; tôi bị tù hơn một năm, ở nhà tù La Roquette; mà tôi biết: nhiều năm sau đó, chính ông ta đã viết một báo cáo để bạch hóa chuyện của tôi; và làm cho tôi được Hoa Kỳ tiếp nhận. Với lòng biết ơn, tôi đã nói với ông ta, "là tên tuổi của ông mở ra cho tôi nhiều cửa" -- [thì] ông trả lời tôi,"không chỉ cô + can đảm của cô trước những thối tha đó; và 'cái tên chánh án ghê tởm đó"-- [Henry] nói tiếp," vả lại, tôi tự hỏi liệu hắn có bị mua chuộc?" -- "Không" một người bạn thân khác (Alexandre de M.) đáp lời Henry," chỉ đơn giản, đó là tiêu biểu một thằng tây xỏ lá; và có cả đống [người] như thế."
Những năm tháng qua mau như chớp; và, vào năm 2012; kỷ niệm thứ 50 'cơ sở của tôi', những bạn thân của tôi đã tặng ba tôi chiếc tem do bưu điện Pháp ấn hành. Trong 3 con tem đó, cái này đáng ưa hơn cả; đó là 'con tem có hình người'; và không bán ra công chúng.
Những ngày tháng này, bắt đầu vào mùa hè 2016, một người bạn của tôi, Ngô kim Khôi, cháu thầy Nam Sơn; người đồng lập sáng lập trường Mỹ thuật Đông dương, với thầ4yTardieu -- hỏi tôi [về] chi tiết bức chân dung này, vì anh ta muốn minh họa trên trang web của tôi về thầy Nam Sơn.
Tôi chỉ có thể cung cấp cho anh ta kích thước bức tranh. Lại một lần nữa; nhờ người bạn thân không mỏi mệt Ngô kim Khôi này, [một] họa sĩ sử gia nghệ thuật; nên tôi biết được tác giả bức chân dung ấy, bà Trương thị Thịnh.
Và rồi, nhờ vào bức tranh trên web, mọi sự diễn ra như sợi chỉ của Ariane + lòng biết ơn của tôi với www.gio-o.com.
Tái bút: Ngày thứ năm 20 tháng 2 2014;trong cuộc tiếp tân của thượng nghị sĩ Jacques Rocca Serra, chủ tịch viện Thủ công nghệ Mỹ nghệ MAMA,tôi đã gặp bà Đoàn thị Thu Hương, dại diện bộ trưởng văn hoá VN, Hoàng tuấn Anh. Ngày hôm sau, tôi tặng một tấm bài có những con tem; và, nhờ tìm cho tôi những dữ kiện về 'tác giả có chữ ký ở phía trên bên phải bức chân dung'. (tức là bà Trương thị Thịnh).
Hứa hẹn,thề thốt v.v...;tôi không bao giờ được nghe nói tới nữa; lờicủa những người
làm cho bộ, vậy sao?
MAGUY TRAN
htttp://www.maguytran-pinkterville.com/
---
bức tranh tìm được nguồn,
sau hơn 50 năm lạc dấu:
hoạ sĩ Trương thị Thịnh
Một nữ đại gia Pháp gốc Việt, tên Maguy Trần; vừa gửi cho Gio-o, nhờ liên lạc với hoạ sĩ Trương thị Thịnh. Bà Maguy Trần sống ở Pháp đã lâu năm, sở hữu một bức tranh, vẽ chân dung nàng 20 tuổi, [vào] năm 1962 ở Sài gòn.
bức tranh được chính ông đại sứ Mỹ Henry Cabot Lodge gây chiến tranh Việt nam, gửi tặng [bà] Maguy Trần.
mãi cho đến tháng 6/ 2016; nữ đại gia Maguy Trần mới tìm được tung tích tác giả bức tranh, là họa sĩ Trương thị Thịnh, hiện sống ở San Jose, California.
Theo hoạ sĩ Trương thị Thịnh ngày đó; vì đại sứ Henry Cabot Lodge nhờ vẽ bức tranh; được chủ nhân Mauy Trần trân trọng; và, từng được in tem ở Pháp. Quý hoá hơn; nữ đại gia Maguy Trần biết cố gắng truy tìm bằng được ['ai là người vẽ bức chân dung ấy'].
Một câu chuyện tương tự từng xảy ra với nữ tài tử nổi tiếng miền Nam, Việtnam Cộng hòa, là nữ tài tử Kim Vui. Cô tài tử cũng sở hữu một bức tranh mình khỏa thân, khi đóng phim Chân trời tím/ đạo diễn Lê hoàng Hoa, năm 1971. (* ) Vì bức tranh đã được dùng như là là : do người họa sĩ trong phim vẽ; nên họa sĩ chính gốc không thể ký tên mình [trên bức tranh ấy].
---
* biên kịch dựa theo tiểu thuyết Chân trời tím / Văn Quang [ Nguyễn quang Tuyến 1933- ] (Bt).
hơn 40 năm sau, trong một dịp tình cờ ở California, nữ nghệ sĩ Kim Vui gặp được họa sĩ Trương thị Thịnh, tác giả bức tranh, nhờ bà ký tên [trên bức tranh]; tại hội quán báo Người Việt, năm 2012. []
http://gio-o.com/Chung/TruongThiThinhDiTimBucAnh.htm
tranh họa sĩ trương thị thịnh 'lưu lạc chân trời' ,
nay, 'về hiệp phố'; chờ tác giả ký trên tranh.
chân dung tài tử kim vui, phim chân trời tím
/ đạo diễn lê hoàng hoa (1971).
( trương thị thịnh vẽ)
photo: saomaitruongxua.com
' tranh khỏa thân kim vui đóng phim'/ chân trời tím'
năm 1971 ở saigon.
hiệu trưởng trường Quốc gia cao đẳng
Mỹ thuật Gia định (Saigon)
(tất cả ảnh kèm bài trên www.gio-com)
-----
Republican vice presidential
17"x 24" oil on masonite
published by Time Magazine, Sept. 26, 1969
(Smithosian National Portrait Gallery/ Washington D.C.)
nguyên đại sứ Hoa Kỳ tại Việtnam Cộng hòa ( từ 1963- 1964)
được mệnh danh ' kẻ sát thủ tài ba lật đổ chế độ Ngô đình Diệm',
" President John F. Kennedy appointed Lodge to the position
to South Vietnam, which he held from 1963 to 1964. The new
ambassador quickly determined that Ngo dinh Diem, President
of the Republic of Vietnam " was both inept and corrupt and that
South Vietnam was headed for disaster unless Diem reformed
or was replaces .." (WIKIPEDIA entry for Henri Cabot Lodge)
lời bàn:
có 2 kỷ niệm được nhớ lại nơi tôi, từ những thập niên 50s, 60s -- ấy là -- nhờ sáng nay đọc bài 'Chân dung bà Maguy Tran' + tranh khỏa thân Kim Vui đóng phim từ 1971 -- trên blog gio-o.
Giữa năm 1955, tôi không còn là tùy viên báo chí tồng trưởng thông tin Pham xuân Thái (Cao đài); vì 'sếp' tôi bị rời chỗ, dành 'ghế lên' cho ông Trần chánh Thành.
thế là, 'cơm hàng, cháo chợ, vợ người dưng' theo đuổi tôi --mỗi buổi trưa, tìm tới quán cơm bình dân trên đường Trương tấn Bửu (nay: Trần huy Liệu, quận Phú nhuận). Tôi không nhớ là 3 hay 5 dồng, cơm xã hội chỉ trả 3 đồng thôi .(do chính phủ cấp gạo cho tiệm) dành cho học sinh, sinh viên, lao động nghèo.) Ở đây, tôi gặp một cặp vợ chồng trẻ đến ăn, sau; mới được biết người nữ là ca sĩ Kim Vui. Cũng chẳng trao đổi chuyện trò, chỉ nghe câu chuyện cặp vợ chồng này kể với nhau; thế ra , khổ như nhau ; thì, mới ăn cơm xã hội.
Cuối năm 1955, tôi thuê nhà ở chỗ khác, không còn gần quán bình dân ấy nữa, chẳng còn nhớ gì đến cặp vợ chồng nữ nghệ sĩ Kim Vui.
cho đến 1965, văn sĩ kiêm chủ tịch hội Nạn nhân CS Đinh xuân Cầu rủ tôi đi đào vàng ở Phi nôm, Đà lạt. "Thì đi, biết đâu có vàng thật; thì sao?" Tay này là cựu tù nhân trại Lý bá sơ (VC), trốn tù về Hà nội, 'ẵm' ngay được cô con gái duy nhất ' kịch sĩ + nhà tài phiệt Vũ đình Long, chủ báo Tiểu thuyết thứ bảy + nhà xuất bản lớn ở Hànội, từ thời tiền chiến'. Chàng ta cho xuất bản 'Bên kia Bến hải' (Saigon 1955), hồi ức viết về trải nghiệm sống với CS ra sao, được giới chính trị lưu ý, nhất là tòa đại sứ Hoa Kỳ ve vuốt.
Đi đào vàng, chưa biết có vàng hay không; nhật báo Sống/ Chu Tử loan tin trên 'Ao thả vịt' ' nhà văn Thế Phong đi đào vàng ở Dalat , với ...' ; thế là cả nước biết ; gặp bạn bè, hỏi thăm tíu tít !
Sáng sáng, chúng tôi đào vàng trên một ngọn đồi ở Phi Nôm (cách Dalat khoảng trên 20 cây số); chiều về vào vào các quán cà- phê; tối đi khiêu vũ ở Night Club, Au sans Souci ... -- có một buổi chiều, tôi+ nàng ThuThủy vào một quán bar-café trên đường Minh Mạng. (cuối dốc, số nhà 20, thì phải) .
vừa nhắp ngụm cà phê phin đen đậm đặc, hút điếu Lucky Strike, nhìn qua cửa kính, Dalat đẹp như tranh. Thì; nàng ThuThủy nháy mắt, nói nhỏ, '"Này bạn ta, nhìn kìa, Kim Vui đang cặp kè vào quán cùng một lính viễn chinh Mỹ".
nhìn và ngắm sắc vóc nàng nghệ sĩ còn đẹp lung linh; như năm nào gặp ở quán cơm bình dân trên đường Trương tấm Bửu. (1955). Vậy ra ,nàng đã đi bước nữa, anh chồng năm nào, chiều cao chỉ thấp hơn nàng 'một li ông cụ', bây giờ ở đâu?'
rồi ;chẳng còn nhớ đến nàng Kim Vui nữa, sau được biết ' nàng tới quán này với chồng là một tướng , hoặc tá Mỹ'.
cho tới sáng hôm nay, chúa nhật June 26, vừa đi thờ phượng ở nhà thờ Tin lành Thị nghè về, gặp lại 'Kim Vui' trong bức tranh khỏa thân đóng phim Chân trời tím từ năm 1971 ở Saigon.'
dạo ấy, tôi đã là lính không quân được vài năm, tuy không đi xem phim Chân trời tím/ đạo diễn Lê hoàng Hòa; nhưng biết phim biên kịch theo tiểu thuyết Chân trời tím của chàng văn sĩ nhà binh Văn Quang- Nguyễn quang Tuyến [1933- ] --. chàng này tướng tá chỉ nổi bật, khi mặc treilli, trên áo thêu 2 chữ VĂN QUANG -- nổi tiếng ' văn hay, xu hào rủng rỉnh sát gái, hào hoa số một, đang nắm chức quản đốc đài Tiếng nói quân đội/ quân lực VNCH'.
vậy ra, diễn viên Kim Vui di tản cùng chồng về Mỹ từ sau biến cố 75; vẫn đem theo 'bức tranh khỏa thân Kim Vui đóng phim năm 71'; cho tới năm 2012, mới xin được chữ ký họa sĩ Trương thị Thịnh trên bức tranh' khỏa-thân- nàng- là -chủ- sở- hữu'.
tới chuyện Madam Maguy Tran, bức chân dung từ 1962, tác giả không ký tên; ngài cựu đại sứ Henri Cabot Lodge gửi tặng bạn ở Pháp. Ngài được mệnh danh 'tay sát thủ kỳ tài lật đổ chế độ độc tài Ngô đình Diệm ở miền Nam Việt nam Cộng hòa vào cuối năm 1963'.
nhớ về Ngài, tôi không quên chuyện được kể trên báo chí,(sau ngày đảo chính 1963) : ' trên một chuyến xe được tổ chức mời ngài đại sứ đi tham quan, đã được sắp sẵn là sẽ bắn lén. Ngài được ngồi ở phía sau, bỗng nhiên, ngài lẻn ngồi hàng ghế trên từ bao giờ; tay sát nhân bắn chệch, ngài vẫn được bảo toàn tính mạng'.
cũng như chuyện được loan ra trước đó: 'có một thiếu tá Mỹ chuyên đảo chánh, tới nước nào ngày trước, chỉ vài ngày sau có chính phủ mới. Khi tới Saigon, bà Trần lệ Xuân,tức Madame Nhu mời khách đi tắm biển Vũng tàu, Long hải . Khi xe trên đường tới Long hải, giữa đường bị phục kích, một tụi áo đen từ trong rừng bắn lén; tay thiếu tá Mỹ chuyên viên đảo chính ' trúng đạn, nằm quay lơ như con thú bị săn'.
"... popularly kown as Madam Nhu, was the de facto First Lady
of South Vietnam from 1955 to 1963. She was the wife of the
brother and chief adviser to President Ngô đình Diệm ..."
wikipedia
Báo chí , Việtnam thông tấn xã nhất loạt đưa tin: ' một thiếu tá Hoa Kỳ được bà cố vấn Ngô đình Nhu mời đi tắm biển ở Vũng tàu- Long hải, bị VC phục kích bắn lén, tử thương. '
nhưng áp dụng chuyện này với ngài tân đại sứ Henry lại không thành công.' hình ảnh chiếc nón lá đội trên đầu ngài Henry ban đầu ngồi ở cuối xe, lén đổi chỗ, quả là lợi hại không lường.
có lời bình luận, 'cha ngài là một giáo sư đại học tiếng tăm + một thi sĩ Mỹ ít tăm tiếng ; nhờ gien ông bố George Cabot Lodge -- nhìn mặt ngài đại sứ Henry Cabot Lodge , tưởng rằng 'ngờ nghệch bên ngoài ; lại đáo để thông minh, sắc sảo cực kỳ, bề trong.' []
đinh bạch dân
saigon, june 26 , 2016,
tạp chí Mỹ ...'
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét