nhà văn nữ y ban : tôi văn chương ra đời giữa thời 'âm thịnh dương suy, cùng dương thu hương, nguyễn thị huệ, phạm thị hoài, võ thị hảo ... - bài phỏng vấn: vũ văn việt (vn.express)

y ban : " tôi viết về tình dục ở tuổi 50 khác với tuổi 20"
 vũ văn việt ( vn. express) 


   Y BAN :TÔI VĂN CHƯƠNG RA ĐỜI 
    GIỮA THỜI ÂM THỊNH DƯƠNG SUY CÙNG 

       DƯƠNG THU HƯƠNG, NGUYỄN THỊ HUỆ, PHẠM THỊ         HOÀI, VÕ THỊ HẢO , VÕ THỊ XUÂN HÀ ...

                                         bài viết : vũ văn việt

                                       y ban [ i.e. phạm thị xuân ban 1961-   ]
                                                                                  (ảnh: Internet)

                                                        y ban  chụp chung 
                                                                        với  cố văn sĩ nguyễn quang sáng 
                                                           ( ảnh: chụp  2010)


[pv] : - Tiểu thuyết thứ 4 xuất bản năm qua của chị lá A.B.C.D - ' tựa sách'  rất gây tò mò với người đọc.  Chị hãy chia sẻ đôi điều về tiểu thuyết mới ? 

[trả lời ] : - A.B.C.D là những lát cắt hỗn hợp vê các gia đình Việtnam hiện đại xoay quanh cái ác trong xã hội thời nay.  Cuốn tiểu thuyết mới của tôi được viết  không theo chương 1, 2, 3... - mà theo các chữ cái A.B.C, .... --  tuy vậy, các chữ cái cũng không theo thứ tự, thường nhảy cóc - có lúc đang A.B.C. -- bỗng tới đoạn D hoặc F - kế tiếp là nội dung như ma trẫn.  Chương này kể chuyện gia đình này,  qua chương khác là chuyện của gia đình khác -- câu chuyện đang ở hiện tại, qua đoạn sau lại là quá khứ -- mà không có sự chuyển đoạn -- hay nối tiếp gì.  Tôi để cho độc giả phải đi tìm cốt truyện.  Có thể nói, truyện giống như một chiếc gương to, bị tôi ném xuống đất, để vỡ ra hết -- người đọc cần tìm từng mảnh vỡ để chắp vào.  Mới đầu, vào truyện, khán giả sẽ bị rối; nhưng rồi câu chuyện sẽ sáng rõ dần, như 'tấm gương vỡ' được ráp lại.  Tiểu thuyết của tôi có  3 tuyến nhân vật :  linh hồn một [người nam] tìm về nhà cũ, để khám phá bi kịch gia đình lúc còn sống -- một cô gái mồ côi, tên Phũ, bị cha nuôi cưỡng dâm, lấy chồng quê; rồi lại bị con dâu đầu độc chết-- một người đàn bà từng bỏ rơi chinh con ruột của mình; giờ muốn làm lành với mẹ ruột.  Với tác phẩm A.B.C.D, tôi muốn chứng minh : chỉ có tình yêu thương mới hòa giải được những bi kịch con người gây ra.

pv:  - ...không khí cuốn tiểu thuyết mới tương đối u ám và hỗn loạn.  Chị lấy cảm hứng từ đâu, để viết câu chuyện này ?

trả lới : - ...thực chất thì sách không hỗn độn như vậy, có cả cái ác và cái thiện -- trong truyện có cả cái ghét và cái yêu thương vô bờ.  Tôi lấy chất liệu từ cuộc sống xung quanh, quan sát được -- nhiều chi tiết trong truyện có thể đên từ chính mảnh đời xung quanh tôi. 

pv: - ... phong cách viết của chị khác nhau thế nào, từ tiểu thuyết ' Đàn bà xấu thì không có quà' (2004), cho đến A.B.C.D ? ( 2014.) 

trả lời: - ... 4 tiểu thuyết của tôi có 4 phong cách khác nhau.  Ở 'Đàn bà xấu thì không có quà'  -- cấu trúc là những buổi sáng, buổi trưa, ban đêm; và, buổi tối của nhân vật chính: nàng Nấm.  Cuốn thứ 2 : 'Xuân từ chiều'  viết một mạch 250 trang, không xuống dòng.  Cuốn thứ 3 : trò chơi hủy diệt cảm xúc, 10 chương lá 10 truyện ngắn :  vừa độc lập vừa nối kết.   Cuốn thứ 4 : A.B.C.D là những lát cắt hỗn hợp, không theo chương -- như tôi vừa nói.

pv: - ... chị thường sáng tạo những nhân vật  rất dị ;  hoặc, bị tàn tật.  Từ cô gái xấu chân ngắn trong' Đàn bà xấu thì không có quà'  -- nhân vật, người đàn ông bị liệt trong ' I am Đàn bà' , đến nhân vật chinh trong tiểu thuyết, mới là người đàn ông  tên Phàng bị liệt -- và, 2 nhân vật khép chặt vào nhau,  tới mỗi lần, anh ta không thể thân mật với vợ, theo cách thông thường.  Tại sao chuyện của chị thường có cực đoan như vậy ?

trả lời : - ... tuy họ dị dạng, tàn tật; nhưng trong mắt tôi : bao giờ cũng là những người cực đẹp, có tâm hồn tuyệt vời, là cái đẹp được chưng cất.  Còn những người đẹp thì lại dị dạng về tâm hồn.  Ví dụ nhân vật [là] cô gái tẩm thuốc độc cho mẹ chồng chết trong truyện mới là người rất đẹp. 

pv: : - ... là tác giả nữ táo bạo, khi viết về tình dục, từng gây chú ý,  và,  thậm chí tranh cãi.  Vậy viết về tình dục ở tuổi 50, với chị, có gì khác ở tuổi 20 ? 

trả lời : - ... tất cả truyện táo bạo của tôi đều viết ở tầm tuổi 50, bắt đầu từ
 ' I am Đàn bà' . (năm 2007.) Thật ra, từ những thập kỷ trước,thời chúng tôi còn trẻ -- chúng tôi nhìn nhận vấn đề tình dục là một sự lãng mạn tuyệt vời -- là sự chưng cất rất thăng hoa nào đó.  Chúng tôi thường ngồi cạnh nhau, cầm tay nhau [là] đã thấy rất thỏa mãn.  Trong 'Bức thư gửi mẹ Âu Cơ' . viết hồi 1990, có chi tiết, " Khi anh ấy đặt môi lên cô ấy, thì trái đất ngưng thở . Đến bây giờ,mọi sự trần trụi đến tàn nhẫn, tình dục với con người, dường như chỉ để thỏa mãn mọi giác quan ..."  Tôi cho rằng, vì sex trần trụi, nên nó làm bùng phát cái ác. Sự ghen tuông mù quáng của dục vọng là khỏi nguồn của cái ác.   Chỉ có tình yêu là tuyệt vời nhất trên đời.

pv: - ...sau hơn 2 thập kỷ viết văn, với nhiều tập truyện ngắn, truyện dài, được biết đến , và được các giải thưởng -- chị tự nhận con đường văn chương của chị thế nào ?

trả lời:  - ...văn chương của tôi mang gương mặt đàn bà. Tôi trưởng thành hồi đầu thập niên 1990 -- thời văn đàn 'âm thịnh dương suy'  --  với hàng loạt cái tên, như Dương thu Hương, Phạm thị Minh Thu,  Phạm thị Hoài, Phan thị Vàng Anh, Nguyễn thị Huệ, Võ thị Hảo, Võ thị Xuân Hà.  Tôi là một, trong những nhân vật của thời kỳ này, và, các sáng tác của tôi trước, nay -- phần lớn là [viết] về đàn bà. Những nhân vật đàn bà của tôi, đại diện cho mọi tầng lớp trong xã hội, có thể là quý bà tiến sĩ, cho đến chị lao công; người đàn bà đẹp, [ cả] người đàn bà tàn tật.  Tôi viết về họ, với đủ hình hài, và diễn biến tâm lý gắn liền với thời họ sống.

pv: - ... truyện của chị giàu hơi thở cuộc sống.  Chị nghĩ sao về khả năng chúng được chuyển thể thành phim?

 trả lời : - ... tôi có 2 nguyên tắc :

  1) không xem truyền hình Việtnam.
  2)  không bám bản quyền sách của mình để làm phim truyền hình.  Lý do là các vấn đề :  tôi viết tên truyện gợi, khiến người đọc nắm bắt được chi tiết tôi viết.  Nhưng phim truyền hình việt nam chúng ta làm chưa tới, và , tôi chưa tin cậy.  Còn 'I am Đàn bà' đã được [nử] đạo diễn Việt Linh đã mua, từ năm 2008, gia 2000 usd, bán bản quyền trong 10 năm.  Hiện tại, phim chưa làm được, nên
[tôi] lại gia hạn tiếp bản quyền đên 2023.  []

  VŨ VĂN VIỆT thực hiện.
   ( VN. Express )       < tựa bài  của người Biên tập>

                                                                tiểu thuyết A.B.C.D  xuất bản năm 2014 
                                                                          (in kèm trong bài phỏng vấn)  

                                                     một tác phẩm khác của nữ văn sĩ y ban
                                                                                           (chụp trên Internet)

                                                              một chân dung ảnh khác : nữ văn sĩ y ban 
                                                                                  (ảnh: Internet)


   vài hàng tiểu sử:

 -  tên trong khai sinh: Phạm thị Xuân Ban.  Sinh ngày 1 tháng 8 năm 1961 tại  tỉnh Nam định. (Bắc bộ). Tốt nghiệp cử nhân đại học Tổng hợp Hà nội năm 1982. Năm 1989: bỏ nghề dạy học, chuyển sang viết văn, làm báo.  Tháng 10 năm 1989,  vào học Trường viết văn Nguyễn Du, tốt nghiệp năm 1992.   Năm 1994 : phóng viên báo Giáo dục & Thời đại. 
Đã cho xuất bản khoảng trên 10 tập truyện ngắn, vừa, và  tiểu thuyết -- trong số đó, tiểu thuyết A.B.C.D mới nhất, xuất bản năm 2014.               ( theo WIKIPEDIA tiếng việt)