nhà văn hậu chiến 1950- 1956 - thế phong - 33

nhà văn hậu chiến 1950- 1956 - 33 - thế phong
đại nam văn hiến  xuất bản - Saigon 1959

                                   
                                                                Tiết 3
                                               phan lạc tuyên

    Tiểu sử.

     Sinh năm 1928  * tại Hữu bằng, Sơn tây. Bị động viên   học lớp Sĩ quan trừ bị khóa 1/ 1951.  Viết cho các báo Phụng sự, Quân đội, văn nghệ tự do, nguyệt san Đại học Quân sự ... Đã xuất bản :  Mùa hoa mới ( thơ, Saigon 1956) ...
----
*   cuối đời quy y, qua đời tại chùa Diệu Pháp ngày 10-11-2011. 
     ( phường 13 / quận Bình thạnh / tp. HCM. 
       (TP)

    Phân tích tác phẩm.    

   Mùa hoa mới, tập thơ có lởi giới thiệu của Kiêm Đạt, và  nhiều tác phẩm khác : Phê bình văn nghệ Cộng sàn ( viết chung với Võ phương Tùng, tức Võ long Tê), Lê Lam Sơn ,  tức Tô kiều Ngân), Tìm hiểu thơ tự do  ( tập 1, 1956)  viết chung với Mạc ly Châu, Kiêm Đạt, Hồ Nam.)  v.v...

     Thơ ông hòa nhập với đời sống trài nghiệm trong quân ngũ,   hơi thở cuộc sống thôn dã qua nhiều nơi hành quân.   Nhà thơ quân đội, cuộc sống quân ngũ dàn trải trong thơ, đôi khi thêm vài nét chấm phá hình ảnh thiên nhiên của núi rừng Việt bắc .( Người em rừng núi )  Hoặc,  hình ảnh bà mẹ già đợi con trai chưa về với xóm nhỏ, làng quê - Phan lạc Tuyên đưa vào thơ rất linh hoạt,  bồi hồi cảm xúc ,qua. bài thơ  Tình quê hương  - của anh lính Cộng hòa tiếp thu Ba tơ .
----
*  nhạc sĩ Đan Thọ phổ nhạc,  ca khúc cùng tên bài thơ, được giới yêu nhạc hâm mộ, tán thưởng.:

                     .             ... Các anh về chín kịp lúa đang lên 
                                       Rẫy ngô khoai trở lại búp xanh non
                                      Thêm mái rạ làng nghe vui xÂy dựng
                                       Các anh về Ba  tơ đang bừng sống ..
                                         (ÁO TÍM MÙA SIM /  THƠ PHAN LẠC TUYÊN)

    Thơ hoa mộng, êm đẹp, chan chứa tình quê hương - gia đình có người văng mặt, người mẹ  tiếp nhận người mới, lại nhớ đến người mẹ ( bầm) trong câu thơ của Tố Hữu :  ' Mưa bao nhiêu hạt thương bầm bấy nhiêu '.

    Ở hơi thơ tương tự ấy, Phan lạc Tuyên có :

                                       Em hẹn em sẽ kể
                                      Tình quê hương đơn sơ
                                       Mẹ già như chiều nắng
                                       Nhớ con trai chưa về
                                       Ruộng nghèo không đủ thóc
                                       Vườn nghèo nong tầm thưa
                                       Ngõ buồn mầu hoang loạn
                                       Quê nghèo thêm xác sơ 
                                                              THƠ PHAN LẠC TUYÊN

    Biểu hiện được tình quê hương thắm tiết hòa hợp với tình yêu quê hương miền đất đỏ, núi đồi ban chiều quê xa miền Trung.  Hình ảnh mẹ già, anh chiến sĩ tiếp thu, nghe lời cô gái tóc đen kể chuyện quê hương.  Tập thơ đầu tay của Phan lạc Tuyên có một số ít bài thơ hay, giàu nhịp điệu, tiết tấu lạ.  Cũng có bài thiếu nhạc điệu, kém rung cảm, lời thơ vụng về. 

    Về biên khảo Khái luận văn nghệ quân đội, Tìm hiểu thơ tự do; viết sách như lối đặt hàng, nội dung nghèo nàn, công thức,, chưa biến hóa được  sự hiểu biết- quả là chắp vá, rẻ tiền !

      Kết luận.

   Trong số những nhà thơ tự do, tiêu biểu  loại thơ tồi - thì, Phan lạc Tuyên có địa vị và hướng mới có khám phá. Cai tôi trong thơ, đặc biệt, phản ánh rõ nét.  Còn về biên khảo chưa có chỗ đứng. Sự phô trương đọc nhiều chỉ đưa đến bội thực, chưa chế biến được sự thu nhập từ sách vở + trải nghiệm đời sống.  Làm thơ hay, hẳn chưa là nhà biên khảo tài năng - vậy thì, hôm nay- ông chưa thể là Benjamin Goriély- vừa làm thơ hay, vừa là soạn giả giá trị Sciences des lettres sovietique.

    Nhắc đến Huy Cận, Xuân Diệu chỉ có thơ, thì, hiện tại tương tự , Phan lạc Tuyên.

    Trích thơ


                                        1. NGƯỜI EM CỦA RỪNG NÚI

                                   Cao nguyên xanh ngắt đợi chờ
                                   Ai về nẻo cũ hẹn hò núi sông 
                                   Đồng nai suối nước biển Đông 
                                   Nhớ lời ai hát đêm trăng núi rừng 
                                   Núi rừng ơi ! Sao  mà quên được
                                   Đường lên Chu-Dié-Ya cao vời 
                                   Những buổi chiều vàng vọt bên đèo 
                                   Đường chiến binh dài mải nắng vàng theo
                                  'Boun' M' Rong'  thương nhớ mãi khói chiều
                                   Mẹ già nhỏ lệ sương  rơi 
                                   Nhớ tương tóc trắng mây trời 
                                   Ai về làng cũ Gia ray
                                   Rừng xa mấy độ đường dài
                                   Nhớ em gặt lúa 
                                   Má đỏ mộng đời 
                                   Sương khuya nương sắn đồi khoai
                                   Đêm đêm trăng lạnh rét đôi vai tròn
                                   Từ buổi quê em Việt bắc
                                   Xa rồi cách trở ngàn mây
                                   Em đã về đây
                                   Phá rừng gieo nụ  
                                   Cuộc đời làm nương 
                                   Áo xanh vẫn đẹp huy hoàng
                                  Tóc mây vẫn mượt dịu hiền như xưa 
                                   Giâu sông Bờ, rừng Sơn la
                                   Còn vương ánh mắt điệu xòe đêm thu
                                   Môi em đã ngợp trăng thề
                                   Mùa sim tím mãi nẻo về nhớ thương ..
                                . (TRÍCH BÁO XUÂN 1957  LẠC VIỆT)


                                        2. TÌNH QUÊ HƯƠNG

                                   Anh về qua xóm nhỏ
                                   Em chở sưởi bóng dừa
                                   Ánh chiều lên mái tóc 
                                   Tình quê hương đơn sơ 

                                   Quê em nghèo cát trắng 
                                  Tóc em lúa vừa xanh 
                                  Anh là người lính chiến 
                                  Áo bạc màu đấu tranh

                                  Em mời anh dừng lại
                                  Đêm trắng ướt lá dừa 
                                  Bên nồi khoai mới luộc
                                  Ngát thơm vườn dâu thưa 

                                  Em hẹn em sẽ kể 
                                 Tình quê hương đơn sơ 
                                  Mẹ già như chiều nắng 
                                  Nhớ con trai chưa về  

                                  Ruộng nghèo không đủ thóc
                                  Vườn nghèo nong tầm thưa 
                                  Ngõ buồn màu hoang loạn 
                                  Quê nghèo thêm xác sơ 

                                  Anh chiến binh tiền  tuyến 
                                 Về giải phóng quê em
                                  Bao nhịp cấu đất nước
                                  Nối về quê miền Trung  

                                  Anh sẽ là đàn em nhỏ 
                                  Là con của mẹ giữa quê hương
                                  Quê nghèo mãi sẽ tươi mầm sống
                                  Đàn trẻ thơ gieo lúa vàng
                                    (...)
                                  Người em nhò mắt thơ bừng tin tưởng
                                  Vui nhìn đoàn trai trẻ tới miền Trung.
                                                    (TRÍCH TRONG TẬP THƠ   MÙA HOA MỚI )

                  phan lạc tuyên 

                                               ( kỳ sau : Đỗ Tấn)
                                        ...